Σε τούτη τη χώρα βρισκόμαστε στην επικράτεια της νοθείας, καθώς η πραγματική και γνήσια πνευματική έγνοια ως παραγωγός δυναμισμού και συναίνεσης, μας είναι άγνωστη. Αυτό σημαίνει, απλούστατα, έλλειψη αφομοιωμένης παιδείας.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Οι μεγάλοι ευρωπαικοί λαοί έχουν αφομοιώσει από καιρό την εθνική τους παιδεία. Και μπορεί να εγείρονται διαμαρτυρίες για το εκπαιδευτικό σύστημα σε ευρωπαικές χώρες, υπάρχει όμως πίσω και πέρα από τη διαμαρτυρία ένα κατάλοιπο πνευματικής παρακαταθήκης που τους έχει διασφαλιστεί από την παράδοση και από τη μέση εκπαίδευση.
Στο προσκήνιο μπορεί να κινείται η πολιτική, στο βάθος όμως κρατάνε κάποια νήματα ο Καρτέσιος, ο εμπρεσσιονισμός και ο υπερρεαλισμός, οι φιλόσοφοι , ζωγράφοι , ακόμη και γραφικοί προφήτες, η εντρύφηση στην ελληνική παιδεία, όλα μαζί υφαίνουν έναν ιστό που συνέχει την κοινωνική πραγματικότητα, της δίνει υπόσταση μέσα στον ιστορικό χρόνο.
Εδώ, έχουμε συνηθίσει να περιστρεφόμαστε γύρω από τον άξονά μας και τους μύθους μας, γύρω από τις αυταπάτες μας. Αφού αποποιηθήκαμε την ελληνική παιδεία, τη γλώσσα μας και την πνευματική μας κληρονομιά , βαλθήκαμε να γυρεύουμε πάση θυσία ανανέωση και "αλλαγή". Ετσι φτάσαμε στην αντίδραση για την αντίδραση. Και φτάσαμε σε μια πνευματική ανεπάρκεια τόσο εδραιωμένη ως καθεστώς πλέον, κάτι το αναυθεντικό, μια καπηλεία τόσο αφομοιωμένη που να μη γίνεται αισθητή.
Ετσι γίναμε "έμπειροι" καταναλωτές του εφήμερου και του ανάλαφρου μέσα σε μια γενικότερη κοινωνική παραζάλη, με το αίσθημα της ανασφάλειας και τον πανικό να κυριαρχούν. Ακόμα και το όποιο πνευματικό δημιούργημα, άλλοτε αποτέλεσμα μακριάς υπομονής, καρτερίας, θυσιών, τώρα γίνεται νόμισμα σε κατάσταση πληθωρισμού, που χάνει την αξία του από τη μια στιγμή στην άλλη.
Δεν έχουμε την κοινή συνείδηση και συναίνεση για να αντιληφθούμε, ακόμα κι όσοι υψώνουν μια κραυγή διαμαρτυρίας, πως ο κόσμος προσδιορίζει το περιεχόμενο του, γιατί η κοινωνία δεν αρχίζει από το μηδέν με κάθε γενιά, συνεχίζεται. Είναι μια κληρονομιά με ενεργητικό και παθητικό. Οταν το παθητικό ξεπεράσει το ενεργητικό, μια κοινωνία κηρύσσεται σε πτώχευση.
Ζούμε την πτώχευση, όχι εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, αλλά της πνευματικής καθίζησης και της της έλλειψης consensus. Κι όσο η... αφθονία αδιαφορίας ανεβαίνει, τόσο ο πληθωρισμός επιτείνεται. Στο τέλος μαθαίνουμε να συναλλασσόμαστε με κάλπικες αξίες, κι απορούμε ύστερα για την κατάντια μας ως κοινωνία.