Αντιπτέραρχος ε.α.
*Δημοσιεύθηκε στην “Ηχώ των Αιθέρων”
militaire.gr
Ο Δημοσθένης, ναι, ο μέγιστος της ρητορικής τέχνης κατά την αρχαιότητα, σε όλους τους δικανικούς του λόγους, Φιλιππικούς και Ολυνθιακούς, έχει ως στόχο την αβελτηρία και την αδράνεια του αθηναϊκού λαού. Η επεκτατική πολιτική του Φιλίππου είναι δεδομένη. ΄΄Το αισχρόν και ανόσιον έργο του΄΄ έμοιαζε με κίνηση ηγεμονεύσεως σε όλη την Ελλάδα. Αποικίες και σύμμαχοι των Αθηνών χάνονται και το γόητρο της αθηναϊκής πολιτείας μοιάζει ανεπανόρθωτα λαβωμένο. Για τον τριαντατετράχρονο δημεγέρτη, που τον ενέπνεε μια ΄΄τρικυμισμένη φιλοπατρία΄΄, αυτό ισοδυναμεί με εθνική προδοσία. Με λόγους, που πολλές φορές εμπεριέχουν ύβρεις, προς την εκκλησία του δήμου, πασχίζει να απαλλάξει τους Αθηναίους από τη ραθυμία και να τους μετακινήσει από την άμυνα στην επίθεση. Ναι, πασχίζει να τους εμπεδώσει τη δογματική παραδοχή, ότι εκείνοι που φιλοδοξούν να διεξάγουν νικηφόρα έναν πόλεμο, δεν ακολουθούν τα πράγματα, αλλά προπορεύονται αυτών. Και εν πάση περιπτώσει, οφείλει η Αθήνα ΄΄αεί περί πρωτείων και τιμής και δόξης αγωνιζομένην΄΄.
Το δικτατορικό καθεστώς, του Παπαδόπουλου αλλά και του μοιραίου Δημ. Ιωαννίδη, προβαίνει σε ηχηρές παραγγελίες οπλικών, κυρίως αεροπορικών, συστημάτων. Ίσως με τη σκέψη, ότι ΄΄όταν παύει μία πολιτεία να ορίζει αυτόνομα την εξωτερική της πολιτική και συνακόλουθα τη δράση των ενόπλων δυνάμεων, είναι φανερό πως έχει απεμπολήσει το ουσιαστικότερο τμήμα της πολιτικής της ελευθερίας΄΄. Είναι γεγονός, ότι μέχρι τότε η δομή, ο εξοπλισμός και εν πολλοίς ο προσανατολισμός των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων έφεραν ΝΑΤΟική σφραγίδα. Aλλά ο ελληνισμός δέχεται πιέσεις και η εθνική μας αξιοπρέπεια δοκιμάζεται. Η επεκτατική πολιτική της ΄΄συμμάχου΄΄ Τουρκίας είναι εμφανής και οι Τούρκοι πολιτικοί προτιμούν την αδιαλλαξία. Η απειλή είναι πλέον ορατή. Πολλά τα επεισόδια. Τον Νοέμβριο του 67 ζήσαμε την αποκορύφωση της κρίσης. Παρ΄ ολίγον πόλεμος Ελλάδος–Τουρκίας, με αφορμή τα γεγονότα της Κοφίνου στην Κύπρο. Η σύρραξη αποφεύχθηκε με τη διαμεσολάβηση τρίτων, και ο ΟΗΕ αναλάμβανε την εκρίζωση των αιτίων, ενώ το στρατιωτικό καθεστώς συμφωνούσε ή αναγκαζόταν να αποσύρει, την 29η Νοε. 1967, από την Κύπρο, την ελλαδική Μεραρχία, την οποία είχε στείλει μυστικά ο τότε υπουργός Εθνικής Αμύνης, Πέτρος Γαρουφαλιάς, με την έγκριση του πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, μετά τα, επίσης, κρίσιμα γεγονότα της Μανσούρας-Κοκκίνων, 1963-64. Το απολειφάδι δε του όλου ζητήματος ήταν η ανακήρυξη της ΄΄Προσωρινής Τουρκοκυπριακής Διοίκησης΄΄. Οι Τούρκοι εμφανίζονται πλέον όχι ως μειονότητα ή κοινότητα αλλά ως οντότητα. Η συνέχεια θα είναι πιο οδυνηρή! Και, βεβαίως, θα σχετίζεται, σε μεγάλο βαθμό, με το ζήτημα της απόσυρσης της Μεραρχίας. Ήταν, λοιπόν, προδοσία των κρατούντων, μωρία του ενός, ή υποσχέσεις τρίτων που ελήφθησαν τοίς μετρητοίς; Όχι, ήταν στρατήγημα στη θολούρα της διεθνούς διπλωματίας. Ναι, ήταν εγκληματική υποχώρηση, που θα οδηγήσει σε εθνική τραγωδία.
Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ως Αρχηγού ΓΕΑ, τον Νοέμβριο του .73, ο Αλέξανδρος Παπανικολάου με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, Ευστάθιο Λατσούδη, της κυβερνήσεως Ανδρουτσόπουλου, επισκέφθηκαν το αεροδρόμιο Αράξου, όπου εφιλοξενείτο η 336 Μοίρα/F-104G, με κύριο νατοϊκό ρόλο strike (πυρηνικά όπλα) και Διώξεως/Βομβαρδισμού για την υποστήριξη εθνικών σχεδίων. Κατά την ενημέρωση των χειριστών, στο ΄΄οίκημα 104΄΄, ο Α/ΓΕΑ μάς ετόνισε την ανάγκη να ενισχυθεί η Αεροπορία με νέα οπλικά συστήματα και χωρίς περιστροφές μάς περιέγραψε τις παραγγελίες που είχαν ήδη γίνει, ή επρόκειτο να γίνουν. Ναί, ήταν εκκωφαντικές! Επτά νέες πολεμικές Μοίρες Αφών F/RF-4 Phantom, Mirage F-1C και A-7E Corsair, καθώς και μεταγωγικά C-130 Hercules και εκπαιδευτικά Τ-2E. Μάλιστα ο παρευρισκόμενος Υπουργός τόνισε, ότι διαθέτομε τα χρήματα, αλλά οι αγορές δεν μας δίνουν αυτά που θα θέλαμε και όσα θα θέλαμε. Ήταν το πολιτικό σχόλιο για την περίπτωση, θα λέγαμε. Το 1975, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ως πρωθυπουργός, από του βήματος της Βουλής θα σχολιάσει, ‘‘ναι, το προηγούμενο στρατιωτικό καθεστώς προέβη σε μαζικές παραγγελίες οπλικών συστημάτων, αλλά η δική μου Κυβέρνηση θα κληθεί να τα αποπληρώσει’’.
Αλλά γιατί τόσες παραγγελίες; Είμαστε ενώπιον εξελίξεων; Περνάμε από την άμυνα στην επίθεση; Ή, πρώτα αγοράζομε και μετά σχεδιάζομε; Μήπως αυτές συνιστούν καπρίτσια εξουσιαστών με τρικυμισμένη φιλοπατρία; Υπάρχει βέβαια και η αδιαμφισβήτητη παραδοχή, ότι ένα δικτατορικό καθεστώς καταφεύγει πάντοτε στη δημιουργία ΄΄εξωτερικού γεγονότος΄΄ για την εδραίωσή του. Ίδωμεν!
Τα πρώτα μαχητικά α/φη θα φθάσουν στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 74. Δέκα χρόνια μετά την παραλαβή των πρώτων F-104G, α/φη δεύτερης γενιάς, τα οποία εγκαινίαζαν την αστραφτερή εποχή των 2 mach, καθώς και των F-5Α. Tώρα, η Πολεμική Αεροπορία γυρίζει σελίδα. Αποκτά νέες δυνατότητες, ενισχυόμενη με α/φη τρίτης γενιάς, και μάλιστα με εθνικές πιστώσεις, σε ικανό ποσοστό. Αλίμονο όμως. Τα γεγονότα θα μας προλάβουν και η Πολεμική Αεροπορία δεν θα έχει στη διάθεσή της, παρά ένα μικρό τμήμα των νέων παραγγελιών. Ως εκ τούτου, δεν θα μπορέσει να δράσει ενισχυμένη, ή δεν θα της επιτρέψουν να επιχειρήσει. Το βέβαιο είναι ότι δεν θα αποτρέψει το μοιραίο, παρ΄όλο που, πιστεύομε, μπορούσε. Και όλοι μας, οι έλληνες αεροπόροι εκείνης της περιόδου, θα μείνομε με την απορία, γιατί δεν έγινε ΄΄αποδέσμευση δυνάμεων΄΄την 20η Ιουλίου 1974; Κενό εξουσίας; Ή ορθολογικότερη επιχειρησιακή προσέγγιση; Πρέπει, όμως, να καταστεί σαφές ότι σχεδιάζομε μόνον με τη λογική, αλλά επιχειρούμε με πατριωτικά αισθήματα και πνεύμα θυσίας. Ναι, περιμέναμε την πράσινη φωτοβολίδα για την εφαρμογή των σχεδίων Ε΄ και Κ΄, για να ΄΄ αμυνώ δε και υπέρ ιερών και υπέρ οσίων και την πατρίδα ουκ ελάσσω παραδώσω΄΄.
Η ένωση της Κύπρου με τη μητέρα Ελλάδα ισοδυναμούσε με εθνικό πόθο δεκαετιών. Αποτελούσε διαχρονικό εθνικό και πολιτικό στόχο. Ναι, και ο πολύς Ζαχαριάδης είχε λάβει, το 1945, θέση, έστω για λόγους κομματικής τακτικής και κομιντερνίστικης σκοπιμότητος, υπέρ της προσαρτήσεως της Κύπρου στην Ελλάδα. Μετά, όμως, τους αγώνες της ΕΟΚΑ, τις Συμφωνίες Λονδίνου-Ζυρίχης και την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, την πολυπόθητη ένωση ο εθνάρχης Μακάριος αρχίζει να την τορπιλίζει. Είχε δε ενταχθεί στην ΄΄κίνηση των Αδεσμεύτων΄΄, με τη συμμετοχή του στη σχετική διάσκεψη στο Βελιγράδι, το 1961, και αμέσως άρχισε τα ανοίγματα προς την τότε Σοβιετική Ένωση. Αναταραχή στον Αμερικάνικο παράγοντα. Ανησυχία στο ΝΑΤΟ. Γενικώς, η τακτική που ακολουθούσε συνοψίζεται στη ρήση του γέρου Γεωργίου Παπανδρέου, ΄΄άλλα συμφωνούμε εις Αθήνας και άλλα πράττετε εις Λευκωσίαν΄΄. Με άλλα λόγια , η ελληνική Κυβέρνηση επιζητεί λύση ένωσης και η κυπριακή ηγεσία την ναρκοθετεί.
Ήρθε, λοιπόν, η στιγμή που ΄΄ο άγιος γινόταν διάβολος΄΄. Ο δυτικός παράγων προσδοκούσε την ΄΄εξαφάνιση΄΄ του Κάστρο της Μεσογείου, για λόγους γεωστρατηγικούς, είμαστε ακόμη στην περίοδο του ψυχρού πολέμου, το δε εσωτερικό κατεστημένο επεδίωκε την εξόντωση του Μιχαήλ Μούσκου, για τη δημιουργία του ΄΄εξωτερικού γεγονότος΄΄, που θα κατέληγε στην ένωση της Νήσου με τη μητέρα πατρίδα και στην μακροημέρευση του δικτατορικού καθεστώτος. Αλίμονο όμως, οι προσδοκίες και οι επιδιώξεις μετουσιώθηκαν στις πρωτοβουλίες δύο μόνον προσώπων! Στον πράκτορα της CIA, που θα άναβε το πράσινο φώς της υπερατλαντικής δύναμης και του μόνου ισχυρού της Ελλάδος, Ταξίαρχου Ιωαννίδη, ο οποίος, προφανώς, με υπερχειλίζουσα πατριωτική πληρότητα, ως εκφραστής κάποιας μεγάλης ιδέας, μιάς άλλης κόκκινης μηλιάς, ίσως ως νεώτερος Ευαγόρας, θα πραγματοποιούσε τα όνειρα των ελληνοκυπρίων.
Έχομε μία πιθανότητα, να αποτύχει η ανατροπή του Μακαρίου που σχεδιάζεται από πολλών ετών και μία βεβαιότητα, την αντίδραση της Τουρκίας, ως εγγυήτριας δύναμης, αφορμή που, επίσης, ψάχνει από πολλών ετών. Επομένως, στη σκέψη των εξουσιαστών, ένας γενικευμένος πόλεμος μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας δεν θα πρέπει να είναι ενδεχόμενος; Με ποιά προετοιμασία θα τον διεξάγομε; Πώς θα εξουδετερώσομε το μεγάλο επιχειρησιακό βάθος της Τουρκίας; Πώς θα επιχειρήσομε στην Κύπρο; Πού είναι τα αεροσκάφη μεγάλης ακτίνας δράσεως; Η ανεπάρκεια της ΠΑ το 64 και το 67 δεν μας έδωσε κανένα μάθημα;
Απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, εφαίνετο ότι έδιναν οι εκτεταμένες παραγγελίες για την επιχειρησιακή ενίσχυση του οπλοστασίου της ΠΑ με τα κατάλληλα αεροσκάφη, κυρίως τα A-7 Corsair. Όταν, όμως, στις 15 Ιουλίου 1974 εκδηλώθηκε το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, η ΠΑ μόλις είχε παραλάβει την πρώτη Μοίρα F-4E Fantom. Η δεύτερη Μοίρα F-4 θα συγκροτηθεί πολύ αργότερα, οι δε συμβάσεις για 60 αφη Α-7 Corsair και 40 Mirrage F-1C είχαν υπογραφεί δύο μόλις μήνες πρίν. Τι εθνικός σχεδιασμός ήταν αυτός; Επρόκειτο για ασυγχώρητη βιασύνη, ή για παράτολμες αποφάσεις; Ναι, επρόκειτο για εγκληματικές ενέργειες/παραλείψεις, που έδωσαν την αφορμή, αλλά και τη δυνατότητα στην εγγυήτρια δύναμη, την Τουρκία, να εισβάλλει στην Κύπρο, όχι με απόβαση, αλλά με απλή αποβίβαση στρατιωτικών δυνάμεων, με την Πολεμική Αεροπορία της Χώρας μας καθηλωμένη. Και εκλήθησαν τα αφη NORATLAS με τα πληρώματα, να σώσουν την χαμένη τιμή, σε αποστολές αυτοκτονίας. Η Ελλάς ευγνωμονούσα! Η αποφασιστικότητα δε και το πατριωτικό φρόνημα των πληρωμάτων των μαχητικών αφών, εκείνων των ημερών, αντανακλάται στον σεμνό, αλλά ψυχωμένο συνάδελφο Γιάννη Δινόπουλο, που με την μοναδική κατάρριψη του τούρκικου F-102 πήρε θέση στις καρδιές όλων μας. Η πατρίδα, όμως, δυσκολεύεται να αναγνωρίσει την προσφορά του!
Μέχρι το 1978, με σκληρή δουλειά όλου του προσωπικού, κυρίως τεχνικής και εφοδιαστικής υποστήριξης και με προεξάρχουσα τη στιβαρότητα, αλλά και την επιβαλλόμενη αυστηρότητα του τότε Αρχηγού ΓΕΑ, Περικλή Οικονόμου, η ΠΑ αποκτούσε τη μεγαλύτερη δύναμη πυρός και μεγάλη ακτίνα δράσεως. Όταν σε κάποια υποδοχή του, στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής ακούμπησε το εθναρχικό του χέρι στον ώμο του Α/ΓΕΑ, ως επιβράβευση των προσπαθειών, έ, όλη η Ελλάδα ψέλλισε, ναι, στην Αεροπορία μας στηριζόμαστε. Ήταν όμως αργά. Η Κύπρος, με τους Αττίλα Ι, 20 Ιουλίου 1974 και Αττίλα ΙΙ, 14 Αυγούστου 1974, είχε χάσει το ένα τρίτον του εδάφους της, αλλά . . . είχε ξανακερδίσει τον Μακάριο! Και ο ελληνισμός, απαλλαγμένος από το Ιωαννιδικό καθεστώς και με ενισχυμένα τα ΄΄δημοκρατικά αισθήματα΄΄, στρέφει πλέον ΄΄με αξιώσεις΄΄ την προσοχή του στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας. Τρομάρα μας! Ποιά ήταν άραγε τα αισθήματα των Αθηναίων, όταν ο Φίλιππος κατέλαβε τη μισή Ελλάδα και απείλησε ακόμη και τη Σπάρτη; Αλλά αυτή, που ήξερε να παίρνει στρατιωτικές αποφάσεις, στο σχετικό τελεσίγραφο, απάντησε με το λακωνικό . . . ΄΄Αν΄΄!
Οι αμυντικές δαπάνες της Χώρας, έκτοτε, θα είναι ενισχυμένες. Ψηφίζονται ασυζητητί, ακόμη και από το νομιμοποιηθέν, ήδη, ΚΚΕ. Οι επιχειρησιακές μονάδες αποκτούν ακόμη και . . πολυτελή σαλόνια! Η ΠΑ διαθέτει ένδεκα πολεμικές Μοίρες, με τριακόσια μαχητικά αφη, πρώτης, δεύτερης και τρίτης γενιάς, έξι διαφορετικών τύπων. Πάντως, για ΄΄αγορά του αιώνα΄΄ δεν έχει γίνει λόγος, ακόμη. Δείχνουμε, βεβαίως, πυγμή και αποφασιστικότητα στο Αιγαίο. Έντονη παρουσία στις όποιες παραβάσεις-παραβιάσεις της τουρκικής αεροπορίας. Αλλά, συγχρόνως, προσφέρομε στα τουρκικά πληρώματα ανεπανάληπτη εκπαίδευση στην εναέρια μάχη, και μάλιστα πάνω από το υγρό στοιχείο, που μέχρι τότε ήταν για αυτούς έως απαγορευτική υπόθεση. Ήταν λάθος και δύσκολο στη συνέχεια να διορθωθεί.
“Προκειμένου διατηρηθεί η ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο και εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμα η ακεραιότητα του εθνικού μας εδάφους και το απαραβίαστο του εθνικού μας χώρου, εθνικά συμφέροντα των οποίων η εξασφάλιση δεν δύναται να βασιστεί στην καλή πίστη των αντιπάλων μας, απαιτείται διαρκής παρακολούθηση της απειλής και έγκαιρη-ανάλογη ενίσχυση του οπλοστασίου της ΠΑ με σύγχρονα μαχητικά αεροσκάφη’’. Αυτή ήταν η εισαγωγή σχετικής εισήγησης που είχα την τιμή να κάνω προς το Ανώτατο Αεροπορικό Συμβούλιο, την 4η Αυγούστου 1981, ως προϊστάμενος του Τμήματος Επιχειρησιακών Απαιτήσεων του ΓΕΑ, με θέμα: ΄΄ Ταυτότητα Νέου Μαχητικού Αεροσκάφους΄΄, με βασικά επιχειρήματα την πολυτυπία των μαχητικών αεροσκαφών, που είχε καταστεί σύγχρονη οικονομική λερναία ύδρα, και την ακτίνα δράσεως. Όταν την προηγουμένη παρέδωσα το κείμενο στον Δντή Α΄ Κλάδου προς έγκριση, ο Ευστράτιος Καμπιώτης, με το αδιαμφισβήτητο επιχειρησιακό εκτόπισμα που διέθετε, αλλά και την πολιτική στήριξη, είχε χρηματίσει υπασπιστής του Ευάγγελου Αβέρωφ, ο οποίος ήταν ακόμη ΥΕΘΑ και είχε διατυπώσει το δόγμα ότι ‘‘η άμυνα της Χώρας βρίσκεται στα ελληνικά αεροδρόμια’’, χωρίς περιστροφές, πήρε την πέννα με το ανοικτό γαλάζιο χρώμα και συμπλήρωσε τον αριθμό 120, στο κενό που είχα αφήσει. Η ολοκληρωμένη πρόταση, λοιπόν, ήταν: ο εκσυγχρονισμός της ΠΑ, κατά την τρέχουσα 10ετία, με 120 μαχητικά αφη, ενός μόνον τύπου, διπλού ρόλου. Τη συζήτηση στο ΑΑΣ, προεδρεύοντος του Αρχηγού ΓΕΑ, Δημ. Παπαγεωργίου, μονοπώλησε ο και καθ’ ύλην αρμόδιος Αρχηγός ΑΤΑ, Παν. Διακουμάκος, υπερθεματίζοντας με εύστοχες τοποθετήσεις και την έκλεισε ο Υπαρχηγός ΓΕΕΘΑ, Νικ. Κουρής, με τον λακωνικό αφορισμό, ΄΄αγοράζω την εισήγηση του Νούσια ως έχει ΄΄. Χμ !
Είχε ήδη, προ πολλού, αρχίσει η έρευνα αγοράς. Τη σχετική επιτροπή αποτελούσαν ο επικοινωνιακός και με μεγάλη εκπαιδευτική και επιχειρησιακή εμπειρία, Ιωάν. Μπέκας, ως πρόεδρος, οι ιπτάμενοι Κων. Καλαμπάκας, Αναστ. Μπουραντάς και Γρηγ. Νούσιας, καθώς και οι τεχνικοί Κων. Δρομάζος, Κων. Πρασόπουλος, Ιωάν. Διοκμετζίδης, Στεφ. Τσολακίδης και Γεώρ. Γούλιος. Με αλληλογραφία εκατοντάδων σελίδων με τις κατασκευάστριες εταιρίες και απανωτές συσκέψεις και συζητήσεις, η short list περιέλαβε τέσσερις τύπους αεροσκαφών τα οποία αξιολογήθηκαν, στο έδαφος και στον αέρα, και συγκεκριμένα: Το F-18L/A τον Δεκέμβριο 1979 και Ιούνιο 1980 στο Los Angeles και St Louis. Το Mirage 2000 τον Φεβρουάριο 1980 και Μάρτιο 1981 στο Istres. Το F-16 τον Μάρτιο 1980 στο Texas, και το Tornado τον Φεβρουάριο 1981 στο Warton της Αγγλίας και στο Μόναχο. Σωρευμένη και ανεπανάληπτη γνώση και εμπειρία, την οποία έπρεπε να μετουσιώσομε σε πρόταση προς το ΑΑΣ, με βάση τα θεσπισθέντα κριτήρια και τεχνικά χαρακτηριστικά, καθώς και την ταυτότητα του ΝΜΑ.
Κλεισθήκαμε, σαράντα ημέρες, στην 114 ΠΜ, όπου ο πρόεδρος ήταν Διοικητής, το καλοκαίρι του 1981. Ομόφωνα, λοιπόν, καταλήξαμε ότι το αεροσκάφος που πληρούσε τους στόχους της Πολεμικής Αεροπορίας και της Χώρας ήταν το F-18L. Ένας τύπος με λίαν ικανοποιητικές επιδόσεις στο air superiority και air to ground και με μεγάλη ακτίνα δράσεως. Ναί , για την περίπτωσή μας, ήταν το α/φος που εξασφάλιζε την αποτροπή και δημιουργούσε προϋποθέσεις για ανάληψη πρωτοβουλιών. Το εθνικό σύνθημα για την ακρωτηριασμένη και αιματοβαμμένη Κύπρο ήταν . . .‘‘Δεν Ξεχνώ’’ ! Και οι τουρκικές απαιτήσεις στο Αιγαίο ήσαν πλέον ορατές. Οι εισηγήσεις της επιτροπής επισημοποιήθηκαν με σχετική απόφαση του ΓΕΑ.
Τον Οκτώβριο του 1981 το πολιτικό σκηνικό αλλάζει. Τα πάντα περί τα εξοπλιστικά, και όχι μόνον, παγώνουν, στο όνομα της δήθεν ΄΄αλλαγής΄΄. Οι έλληνες με σύνθημα το ΄΄Αντρέας΄΄, αερολογούν περί κοινωνικού μετασχηματισμού και προσπαθούν να εντοπίσουν την εξωτερική πολιτική της Χώρας μεταξύ του ΄΄βυθίσατε το Χόρα΄΄, του ΄΄ΕΟΚ και ΝΑΤΟ΄΄ το ίδιο συνδικάτο, της ΄΄Κίνησης των Έξι΄΄ και άλλων φληναφημάτων. Ναι, οι προσωπικότητες είναι που κινούν μιά εποχή, και όχι οι θεσμοί και οι αρχές. Έτσι, μετά από τρία χρόνια, και συγκεκριμένα στις 31 Ιουλίου 1984, ο ελληνικός λαός, αλλά και η ηγεσία της Αεροπορίας επληροφορείτο από τηλεοράσεως την απόφαση του Ενός για δύο τύπους αεροσκαφών, και μάλιστα του ιδίου ρόλου, περιορισμένης ακτίνας δράσεως. Ο πρωθυπουργός, λοιπόν, της Χώρας και Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Ανδρέας Παπανδρέου, αυτός μόνος, παρακάμπτοντας θεσμούς και αρχές, αποφάσισε για την απόκτηση 40 αφών F-16 και 40 Mirrage 2000. Αυτοστιγμεί, μεταξύ κομματικών σκοπιμοτήτων και δημοσιογραφικών υπερβολών, γίνεται λόγος για ΄΄Αγορά του Αιώνα΄΄! Και βέβαια, ο Νίκος Κουρής, Αρχηγός ΓΕΑ από τον Ιανουάριο 1982, ΄΄αγοράζει την απόφαση του Αρχηγού του ΠΑΣΟΚ ως έχει΄΄ και άνευ αντιλογίας.
Από τη στιγμή που θα έπρεπε να εξοφληθεί το πολιτικό γραμμάτιο προς τον Φρανσουά Μιτεράν, ο όλος σχεδιασμός της ΠΑ κατέληγε σε μια κακογουστιά από επιχειρησιακής απόψεως, ενώ ο κωδικός στον εθνικό μας προϋπολογισμό, για τη λειτουργία δύο γραμμών υποστήριξης και εφοδιασμού, θα έπαιρνε δυσβάστακτες διαστάσεις, χωρίς να επιτυγχάνονται οι ενδιάμεσοι εθνικοί στόχοι. Οικονομοτεχνικές μελέτες κατεδείκνυαν ότι το κόστος αποκτήσεως 120 αφών F-18L δεν διέφερε από το κόστος αποκτήσεως των 80 αφών F-16 και Mirage 2000. Ο καθένας μας έχει επί του θέματος τις δικές του εμπειρίες. Ταυτόσημες είναι, πάντως, οι απόψεις ότι η έντονη παρουσία της ΠΑ στο Αιγαίο, προφανώς και για να δικαιολογηθεί η απόκτηση των δύο νέων τύπων αφών, του ιδίου ρόλου, επιβάρυνε απαγορευτικά τα εθνικά κονδύλια. Πέσαμε, δυστυχώς, στην παγίδα της τουρκικής αεροπορίας και δόθηκε τόση έμφαση στο θέμα των παραβάσεων-παραβιάσεων, ώστε να νομίζει κάποιος ότι όλα γίνονται για τα τηλεοπτικά παράθυρα των οκτώ. Τώρα, λόγω της κρίσεως, μήπως περάσαμε στο άλλο άκρο;
Γίνεται αποδεκτό, ότι και το πιο τέλειο σύστημα αεράμυνας παρουσιάζει εγγενείς αδυναμίες. Ο εχθρός θα βρεί τρόπους να το διεμβολίσει. Η ελληνική αναχαίτιση στο Αιγαίο δεν επαρκεί. Πόσο μάλλον όταν οι αντίπαλοί μας μπορούν να υποστηρίξουν τους αντικειμενικούς τους σκοπούς από την απέναντι ακτή. Τιμούμε και είμαστε υπερήφανοι για τους συναδέλφους μας που υπηρετούν στην αναχαίτιση. Αλλά ο εχθρός θα πρέπει να νοιώσει την ανάσα της Αεροπορίας μας στις βάσεις εξορμήσεως. Όσο και αν είναι το επιχειρησιακό του βάθος. Αυτή η δυνατότητα, μόνον, εξασφαλίζει την αποτροπή και την υπεροχή αέρος. Τώρα, με την απόσυρση και των Corsair, τι; Χρειάζεται εθνικός σχεδιασμός χωρίς μεσάζοντες. Χρειάζεται κάποιος να μιλήσει, πρίν είναι αργά, για εθνικούς στόχους. Ο Δημοσθένης, πάντως, αυτοκτόνησε κρυπτόμενος μακράν των Αθηνών!