Τι ακριβώς συνέβη με τις ελληνικές τράπεζες; Θα σας αφηγηθώ την τραγωδία τους στις παρακάτω γραμμές, όσο πιο συνοπτικά γίνεται. Παρακαλούνται οι «ευσυγκίνητοι», οι καρδιακοί, οι «ασταθείς» ψυχολογικά και όσοι έχουν «ευάλωτη κράση» αυτή την εποχή, να αποφύγουν την ανάγνωση…
Ένα από τα σημεία κριτικής που έκανε από την πρώτη στιγμή που μπήκαμε στο Μνημόνιο ο Σαμαράς για το πρώτο εκείνο Πρόγραμμα, ήταν ότι θα τίναζε στον αέρα και τις ελληνικές τράπεζες.
--Τους είπε ότι η ύφεση στην οποία οδηγούσαν την οικονομία θα ήταν πολύ μεγαλύτερη από ό,τι την υπολόγιζαν στην αρχή (λόγω λάθος «πολλαπλασιαστών» που χρησιμοποιούσαν) - κι αυτό θα χτύπαγε τελικά και στις ελληνικές τράπεζες!
Οι οποίες στην αρχή της κρίσης ΔΕΝ είχαν πρόβλημα!
Επαληθεύθηκε! Και σε αυτό…
Στα τέλη του 2011 και το πρώτο μισό του 2012, άρχισε μια διαπραγμάτευση ανάμεσα στους δανειστές (Τρόϊκα) και τον Σαμαρά, με στόχο να διορθωθούν τα λάθη του πρώτου μνημονίου (πολλαπλασιαστές, μείγμα πολιτικής, αξιοποίηση δημόσιας περιουσίας) και να συμφωνηθεί ένα δεύτερο μνημόνιο που θα αναλάμβανε ο ίδιος ο Σαμαράς να το εφαρμόσει.
Και τότε – άνοιξη του 2012, επί κυβέρνησης Παπαδήμου – έγινε το PSI, το μεγαλύτερο κούρεμα χρέους στην ιστορία μέχρι σήμερα.
--Τότε ανακεφαλαιώθηκαν και οι ελληνικές Τράπεζες – που είχαν όντως πληγεί στα δύο χρόνια του πρώτου μνημονίου:
Δόθηκαν 50 δισεκατομμύρια στην Ελλάδα για να σώσει τις τράπεζές της! Τα 40 διατέθηκαν επί τόπου – και τα 10 έμειναν «καβάντζα», μήπως χρειαστούν συμπληρωματικά για την κεφαλαιακή τους επάρκεια μετά από 2 χρόνια…
Με την ανακεφαλαίωση εκείνη δημιουργήθηκε μια bad bank ειδικά για την «Αγροτική» που ήταν «ερείπιο», και ενισχύθηκαν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες που πέρασαν τότε κατά τα δύο τρία στην ιδιοκτησία του δημοσίου.
Με υποχρέωση να πουλήσει το δημόσιο το χαρτοφυλάκιό του – δηλαδή τις τραπεζικές μετοχές που διέθετε πια - ως το 2016.
Και με τα χρήματα που θα έπαιρνε να εξοφλούσε χρέος…
(Ο ΣΥΡΙΖΑ τότε διαφωνούσε με όλα – και… τσίριζε για όλα!)
Την άνοιξη του 2014 η κυβέρνηση Σαμαρά ψήφισε τον λεγόμενο «αναβαλλόμενο φόρο» (όπως είχε κάνει νωρίτερα και η κυβέρνηση της Πορτογαλίας, που βρισκόταν τότε κι εκείνη σε μνημόνιο)…
Με αποτέλεσμα να ενισχυθούν οι ισολογισμοί και οι κερδοφορίες των συστημικών τραπεζών για τα επόμενα χρόνια.
Αυτό τότε έδωσε μεγάλη ώθηση στις τιμές των τραπεζικών μετοχών, με αποτέλεσμα το Χρηματιστήριο Αθηνών να ξεπεράσει λίγους μήνες αργότερα τις 1400 μονάδες! (Τώρα έχει πέσει κάτω από τις 650…!)
Και η αξία του τραπεζικού χαρτοφυλακίου στα χέρια του δημοσίου έφτανε τότε – φθινόπωρο του 2014 τα 20 δισεκατομμύρια!
Με την ίδια την Τρόϊκα να προβλέπει πως ως το 2016 που επρόκειτο να πουληθούν σε ιδιώτες οι τραπεζικές μετοχές του δημοσίου, η αξία του χαρτοφυλακίου θα ξεπερνούσε τα 28 δισεκατομμύρια!
(Ο ΣΥΡΙΖΑ τότε τσίριζε για όλα και κατήγγελλε τα πάντα…)
Το φθινόπωρο του 2014, έγινε η επόμενη ανακεφαλαίωση των τραπεζών, χωρίς να χρειαστεί πια να βάλει ούτε ένα ευρώ το κράτος. Με κεφάλαια που μπήκαν απευθείας από ξένους επενδυτές…
Ο λόγος που δεν χρειάστηκε να βάλει ούτε ένα ευρώ το δημόσιο στη δεύτερη ανακεφαλαίωση των τραπεζών, ήταν γιατί απλούστατα, οι ίδιοι οι δανειστές προέβλεπαν τότε (τέλη διακυβέρνησης Σαμαρά) ραγδαία ανάπτυξη για την Ελληνική οικονομία τα επόμενα χρόνια:
+2,9% για το 2015, +3.7% για το 2016, 3% μέσον όρο ως το 2022 και πάνω από 2% ως το 2028!
Με τέτοιες επιδόσεις, η Ελλάδα επρόκειτο να πιάσει το προ της κρίσης ΑΕΠ ως το 2022! Και επρόκειτο να πιάσει ποσοστό χρέους προς ΑΕΠ 105% επίσης ως το 2022! Οπότε και το country risk έπεφτε «δραματικά»…
Οπότε και το μέλλον των ελληνικών τραπεζών προδιαγραφόταν τότε πολύ ευνοϊκό.
Γιατί σε μια οικονομία που αναπτυσσόταν με τόσο ραγδαίους ρυθμούς, οι τράπεζες (προστατευμένες για μερικά χρόνια από το νόμο περί «αναβαλλόμενου φόρου») θα μπορούσαν να μειώσουν και τα κόκκινα δάνειά τους και να επεκτείνουν με πιο υγιή τρόπο τις δανειοδοτήσεις τους και να εξυγιανθούν με το μόνο υγιή τρόπο: Μέσα σε συνθήκες ανάπτυξης. Όπως συνέβη αργότερα με την Κύπρο…
Η κρίση που επιβλήθηκε με το πρώτο μνημόνιο είχε οδηγήσει τις τράπεζες στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Η ανακεφαλαίωση του 2012 τις έσωσε. Και η ανάπτυξη που άρχιζε στο δεύτερο μισό του 2014 θα τις οδηγούσε στην πλήρη εξυγίανση.
Κανείς δεν ανησυχούσε τότε. Και όλοι αισιοδοξούσαν…
(Ο ΣΥΡΙΖΑ, βέβαια, εξακολουθούσε να τσιρίζει και να καταγγέλλει…)
Η ίδια η Τρόϊκα μάλιστα υπολόγιζε στις αρχές Δεκεμβρίου του 2014 ότι το ελληνικό χρέος επρόκειτο να αποκλιμακωθεί ταχύτατα…
Γιατί από τα 317 δισεκατομμύρια που ήταν τότε (έναντι 342 που είχε βρει η κυβέρνηση Σαμαρά όταν αναλάμβανε), επρόκειτο πλέον να αφαιρεθούν:
--20-28 δισεκατομμύρια, όσο ήταν η αξία του τραπεζικού χαρτοφυλακίου του δημοσίου, το οποίο θα ρευστοποιούσε η κυβέρνηση ως το 2016.
--Κι άλλα 11 δισεκατομμύρια, όσα είχαν περισσέψει και θα επιστρεφόταν, από το πρώτο πακέτο για ανακεφαλαίωση των τραπεζών που δεν είχε χρησιμοποιηθεί (μαζί με τους τόκους που παρήγε εκείνο το ποσό).
--Συν άλλα 3-7 δισεκατομμύρια από αποκρατικοποιήσεις που είχαν ήδη μπει σε τελική ευθεία και επρόκειτο να γίνουν μέσα στην επόμενη τριετία…
--Συν άλλα 10 δισεκατομμύρια περίπου που είχαν υποσχεθεί να επιστρέψουν οι εταίροι μας: υπερκέρδη που αποκόμισαν οι κεντρικές τους τράπεζες από τα ελληνικά ομόλογα (τα περιβόητα Anfa’s και SMP”s)!
Έτσι το ελληνικό χρέος υπολογιζόταν ότι θα έπεφτε 50 με 55 δισεκατομμύρια ως το 2018 περίπου - στα 270 δισεκατομμύρια!
(Τώρα, παρά την πρόσθετη λιτότητα, επί ΣΥΡΙΖΑ και εξ αιτίας του, το χρέος μας βρίσκεται – αισίως - στα 352 δισεκατομμύρια!)
Και στα τέλη του 2014 προέβλεπαν ότι το ελληνικό χρέος θα υποχωρούσε χωρίς η Ελλάδα να χρειαστεί να κάνει τίποτε άλλο! Χωρίς να χρειαστεί να πάρει κανένα άλλο μέτρο λιτότητας. (πέρα από το 1,5 δισεκατομμύριο που ζητούσαν τότε οι Τροϊκανοί - κι από το οποίο το email Χαρδούβελη τους κάλυπτε το 1 περίπου…)
Ήταν η ανάπτυξη που ερχόταν -και πρώτοι οι δανειστές της έβλεπαν τότε- που εξασφάλιζε και την εξυγίανση των τραπεζών και την αύξηση του τραπεζικού χαρτοφυλακίου, και την αποπληρωμή 50 δισεκατομμυρίων από το χρέος χωρίς πρόσθετες θυσίες, και την ανάπτυξη που θα τροφοδοτούσε τα απαραίτητα πλεονάσματα.
Αρκεί η Ελλάδα να μην έπεφτε πάλι στις «παροχές» και τα ελλείμματα από δανεικά…
Και κανένα «σύννεφο» στον ορίζοντα δεν φαινόταν τότε, γιατί η Ελλάδα είχε εξασφαλίσει πιστοληπτική γραμμή στήριξης τότε, για να βγει με ασφάλεια στις αγορές,
συν ότι οι τράπεζές της είχαν πρόσβαση σε πολύ φτηνό δανεισμό (waiver),
συν ότι από το Φεβρουάριο της επόμενες χρονιάς θα άρχιζε το πρόγραμμα της «ποσοτικής χαλάρωσης» του Ντράγκι (της ΕΚΤ) με το οποίο δισεκατομμύρια θα έμπαιναν σε όλες τις οικονομίες του ευρώ – από το νομισματικό-τραπεζικό τομέα…
(Αυτή ήταν ως τότε η πολιτική της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου. Πέρα από τους συνταξιούχους και τους φορολογούμενους, τώρα πια και οι τράπεζες κι όσοι έχουν καταθέσεις σε αυτές ή περιμένουν δάνεια από αυτές… #Σαμαρά_λένε_και_κλαίνε!)
Και τότε ανατράπηκε η κυβέρνηση Σαμαρά (από τη συνεργασία ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και Χρυσής Αυγής!) με αποτέλεσμα:
-- Να φύγουν 42 δισεκατομμύρια από τις τραπεζικές καταθέσεις και να επιβληθούν capital controls. Κι έτσι να «εξαερωθούν» χρηματιστηριακά οι τράπεζες. Και να χαθούν τα 20-28 δισεκατομμύρια από το τραπεζικό χαρτοφυλάκιο του δημοσίου - που μηδενίστηκε!
--Να χρειαστεί να δανειστεί η Ελλάδα (με το τρίτο μνημόνιο που υπέγραψε ο Τσίπρας) άλλα 5 δισεκατομμύρια περίπου για να κεφαλαιοποιήσει ξανά τις ελληνικές τράπεζες – που ήταν ήδη πλήρως ανακεφαλαιοποιημένες τον προηγούμενο Νοέμβριο πριν έλθει ο Τσίπρας και… ξαμολήσει το Βαρουφάκη να διαλύσει τα πάντα.
-- Να χάσουν οι τράπεζες και τη φθηνή χρηματοδότηση από τον EKT (το waiver) και την πρόσβαση στην «ποσοτική χαλάρωση» του Ντράγκι…
--Να χαθούν και τα «υπερκέρδη» των κεντρικών τραπεζών που μας επέστρεφαν ως τότε (τελικά συμφώνησαν να μας επιστρέψουν τα μισά - και μόνον υπό όρους και προϋποθέσεις…)
--Να χαθεί και η ανάπτυξη στην οποία πόνταραν οι πάντες – και κυρίως οι τράπεζες έλπιζαν σε ανάπτυξη για να «εξυγιανθούν». Αλλά η ανάπτυξη πια είχε εξαφανιστεί…
Με αποτέλεσμα να επιστρέψει η οικονομία στην ύφεση για άλλα δύο χρόνια. Κι όταν γύρισε ξανά στην ανάκαμψη, όλοι να μιλάνε πια για μια πολύ αναιμική και ξέπνοη «ανάπτυξη» - ουσιαστικά προβλέπουν: στασιμότητα για δεκαετίες!
Και τα «κόκκινα δάνεια» των τραπεζών πολλαπλασιάστηκαν - εκεί που είχαν αρχίσει να μειώνονται…
Οπότε οι τράπεζες μας δεν έχουν καμία ελπίδα πια να εξυγιανθούν μέσα από οικονομική ανάπτυξη.
Κι επί πλέον τους είχαν αποκαταστήσει το φθηνό δανεισμό τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά μετά την έξοδο από το μνημόνιο χωρίς πιστοληπτική γραμμή έχασαν ξανά το waiver - κι αυτό επιτείνει τα προβλήματά τους…
Κι ακόμα οι δανειστές είχαν προβλέψει το 2015 να δώσουν στον Τσίπρα άλλα 20 δισεκατομμύρια για πλήρη ανακεφαλαίωση του τραπεζικού συστήματος - τότε.
Για δημιουργία – τότε – μιας bad bank που θα απορροφούσε τα «κόκκινα» δάνεια και θα λύτρωνε το χαρτοφυλάκιο των τραπεζών από τα βάρη τους.
Ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε αυτό έκανε - όταν έπρεπε! Και τώρα που «αποφάσισε» να κάνει bad bank, τα χρήματα αυτά δεν υπάρχουν πια. Δεν είναι καν διαθέσιμα…
Χθeς ο οίκος Fitch αναβάθμισε τις ελληνικές τράπεζες, για τις οποίες σημειώνει ότι «περνάνε όλα τα stress tests».
Και την επόμενη μέρα – σήμερα – το ελληνικό χρηματιστηριακό ταμπλό κοκκίνισε ξανά! Οι τιμές τους κατέρρεαν – παρά την υποτιθέμενη «αναβάθμισή» τους…
Όταν οι αγορές αγνοούν τα «θετικά νέα», κάτι πολύ στραβό υπάρχει από κάτω…
Και δεν είναι «σορτάρισμα» πια. Τώρα δεν πουλάνε οι κερδοσκόποι (για να σορτάρουν). Τώρα πουλάνε όσοι κρατούσαν μέχρι τώρα…
Τώρα πουλάνε οι «μακροχρόνιοι» από απελπισία – όχι οι «βραχυχρόνιοι» από κερδοσκοπία! Τώρα πουλάνε γιατί φοβούνται – τα χειρότερα…
Δεν υπήρχε καταστροφή που μπορούσε να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ τα τριάμισι αυτά χρόνια - και δεν την έκανε!
Δεν υπήρχε λάθος απόφαση που μπορούσε να πάρει - και δεν την πήρε…
Κι όλοι αυτοί που τον στηρίζουν πολιτικά στο εξωτερικό, δεν έχουν διάθεση να του δώσουν πια ούτε δεκάρα τσακιστή.
Είναι αυτό που δεν είχε υπολογίσει ο ΣΥΡΙΖΑ:
Νόμιζε ότι θα έκανε πολιτικό deal με το Μακεδονικό και τις συντάξεις.
Τώρα έπεσε πάνω στις αγορές, που δεν καταλαβαίνουν από τέτοια deals…
Xώρια που δεν του βγαίνει ούτε το Μακεδονικό στα Σκόπια, ούτε τα νούμερά του προϋπολογισμού, ούτε το πολιτικό κλίμα στο Βερολίνο, ούτε το «πολεμικό κλίμα» ανάμεσα στην Ιταλία και τις Βρυξέλλες.
Ο Τσίπρας σε λίγο θα παρακαλάει να ξαναβρεθεί υπό την προστατευτική ομπρέλα των μνημονίων.
Θα παρακαλάει, αλλά ματαίως…
Φέρτε μου μνημόνια θα λέει, και θα κλαίει…