Υπάρχουν σε τούτο τον τόπο κοινωνικές ομάδες που αγαπάνε να τρέφονται με την ψευδαίσθηση όχι από δειλία, αλλά γιατί έχουν καταπειστεί, στο μάκρος μιας ζωής, πως η φρεναπάτη είναι προτιμότερη, πιο αδιάψευστη και πιο δική τους από την αλήθεια.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Η φρεναπάτη είναι έργο μας, η αλήθεια όχι.
Και βάζουμε φαντασία. Πολλή φαντασία. Για να αποδεχθούμε μια πραγματικότητα που καθηλώνει τη ζωή μας. Και πολλές φορές βρισκόμαστε ενώπιον διλήμματος, ακούγοντας κάποιους, έστω ολίγιστους, να μιλούν τη γλώσσα του θετικού πνεύματος και της αλήθειας, και άλλοι να καταφεύγουν στη ρητορική της "φιλολογίας" για να τους αντικρούσουν.
Οταν ψάξει λιγάκι κανένας με ευσυνειδησία, θα δει πως το θετικό πνεύμα, και στην περίπτωση που μας ενδιαφέρει η τωρινή πολιτική κατάσταση σε συνδυασμό με την αλήθεια, έχει τόσο γερά θεμελιώσει τη λογική του, που να γίνεται εξαιρετικά δύσκολο να βρεις ρήγματα, ή έστω ραίσματα, για να οργανώσεις μια διαφυγή.
Να γεφυρώσεις όμως το χάσμα μεταξύ φρεναπάτης-ψευδαισθήσεων με την αλήθεα των πραγμάτων, αυτό είναι έργο της θαυματοποιίας ή της μεγαλοφυίας. Τον ένα ρόλο τον αποκρούουμε κι ο άλλος δεν μας ανήκει.
Τι κάνουμε λοιπόν; Καρτερικά και παθητικά, χωρίς όμως ταπεινοφροσύνη, αλλά άλλοτε με στρουθοκαμηλισμό κι άλλοτε με "λεβέντικες" κορώνες, περιοριζόμαστε στο φυσικό μας ρόλο. Αποδεχόμαστε την φρεναπάτη ως διαφυγή. Και αποδεχόμαστε ό,τι μας σερβίρουν. Το αποτέλεσμα: Να οργανώνουμε εκθέσεις παθητικότητας και φρεναπάτης με εκθέματα τα σπλάχνα μας.
Και μετά από την αποδοχή της φρεναπάτης φτάνουμε στο ανώτερο επίπεδο: Δημιουργούμε κόσμους δικούς μας, γινόμαστε όντα μυθοπλαστικά. Παύει να μας ενδιαφέρει η πραγματικότητα και βυθιζόμαστε στην παθητικότητα, αποδεχόμενοι την πολιτική φαντασία και μυθοπλασία, αδιαφορώντας αν τη φαντασία τούτη την προσδιορίζει η εξέλιξη.
Κι έτσι αναπτύχθηκε η μυθοπλαστική λειτουργία σε τούτο τον τόπο, μια "ειδική ευχέρεια οραματισμού", ικανή να προκαλεί φρεναπάτες, μύθους. Η νόηση, όπως πολλές φορές έγραψα, μπροστά τους αφοπλίζεται και μια ολόκληρη κοινωνία στερεώνεται χι πια στην κατανόηση της πραγματικότητας, αλλά στο μύθο που τη διακοσμεί.
Και το χειρότερο: Ετσι χάνουμε και το αίσθημα του δίκαιο και του άδικου. Αλλά χάνουμε και την ευκαιρία να δούμε όταν αποκαλύπτεται μπροστά μας, έστω σπανίως, κάτι ανεξήγητο, απροσδιόριστο, συγκλονιστικό: Η ομορφιά της ίδιας της πραγματικότητας...