1.Στην αξιολόγηση του Freedom House: Η Τουρκία ανήκει σε μια ομάδα «μη ελευθέρων» κρατών, που λειτουργούν χειρότερα από «κράτη χωρίς κόμματα», όπως το Μαλί, η Νικαράγουα και η Κένυα.
2.Όπως δεν μπορεί ένα ‘μη ελεύθερο» κράτος να είναι μέλος της ΕΕ, δεν μπορεί να είναι μέλος ένα κράτος που περιφρονεί αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
3.«Πιστεύω πως μακροπρόθεσμα θα ήταν πιο έντιμο για την Τουρκία και την ΕΕ να ακολουθήσουν νέους
δρόμους και να τερματίσουν τις συζητήσεις για ένταξη… Η τουρκική
συμμετοχή στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση δεν είναι ρεαλιστική στο προβλεπτό
μέλλον». – Johannes Kahn, Επίτροπος Διεύρυνσης ΕΕ, συνέντευξη στην Ντι
Βελτ.
Τον Σεπτέμβριο 2017, η Άγκελα Μέρκελ δήλωσε πως θα εισηγηθεί τον τερματισμό των συνομιλιών για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ.
Όταν το πρώτο η Τουρκία υπέβαλε αίτηση ένταξής της την ΕΕ το 1987 ο κόσμος ήταν τελείως διαφορετικός –ακόμη και η πλούσια λέσχη είχε ένα διαφορετικό όνομα, λεγόταν Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ρέιγκαν είχε υποστεί μια μικρή εγχείρηση, Στη Βρετανία η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε εκλεγεί για Τρίτη φορά, το Μακάο και το Χονγκ Κόγκ ήσαν επικράτειες της Πορτογαλίας και της Κίνας, το τείχος του Βερολίνου ήταν όρθιο, η Τσεχική Δημοκρατία και η Σλοβακία ήταν ακόμα Τσεχοσλοβακία.
Τον Μάρτιο του 2003, λίγους μήνες μετά την εκλογή του, ο Ερντογάν δήλωσε ότι « η Τουρκία ήταν πανέτοιμη να γίνει μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας».
Τον Οκτώβριο του 2005, άρχισαν επισήμως οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας.
Σήμερα, 31 χρόνια μετά το πρώτο ραντεβού, ο αρραβώνας φαίνεται να έχει διαρραγεί, χωρίς σημάδια στο προβλεπτό μέλλον για έναν γάμο μεταξύ δύο τελείως αταίριαστων ενηλίκων. Ξέρουμε ότι και οι δυο πλευρές την περασμένη δεκαετία είχαν παίξει ένα δυσάρεστο διπλωματικό παιχνίδι προσποίησης :ποιος δεν θα είναι εκείνος που πετάει το δαχτυλίδι. Αυτή η βαρετή κωμική όπερα δεν αντέχεται πλέον. Το δημοκρατικό έλλειμμα της Τουρκίας έγινε υπερβολικά πικρό και γιγάντιο για να μπορεί να συμβιβαστεί με την ευρωπαϊκή δημοκρατική παράδοση. Σύμφωνα με το συμβουλευτικό ίδρυμα Freedom House:
«Επιπλέον των φρικτών συνεπειών του για τους κρατούμενους Τούρκους πολίτες, τα κλεισμένα μέσα ενημέρωσης, και τις κατασχεμένες επιχειρήσεις, οι χαώδεις εκκαθαρίσεις συνδυάστηκαν με επίθεση εναντίον της κουρδικής μειονότητας, η οποία συνακόλουθα πυροδότησε τουρκικές διπλωματικές και στρατιωτικές επεμβάσεις στις γειτονικές χώρες, Συρία και Ιράκ» Στην αξιολόγηση του Freedom House: Η Τουρκία ανήκει σε μια ομάδα «μη ελευθέρων» χωρών, που λειτουργούν χειρότερα από «χώρες χωρίς κόμματα», όπως το Μαλί, η Νικαράγουα και η Κένυα.
Εντελώς πρόσφατα, μια νομική διαμάχη μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ πρόβαλε και πάλι την τεράστια διαφορά αντίληψης περί του κράτους δικαίου στην ευρωπαϊκή και την τουρκική δημοκρατική παράδοση. Αυτή την φορά ΕΕ και Τουρκία συγκρούστηκαν για τα δικαιώματα εξέχοντος Κούρδου πολιτικού, που είναι φυλακισμένος με αβάσιμες κατηγορίες για τρομοκρατία. Στην ετυμηγορία του Νοεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων , του οποίου η Τουρκία είναι συνιδρύτρια, αποφάνθηκε ότι η Τουρκία οφείλει να εκδικάσει γρήγορα την υπόθεση Σελαχατίν Ντεμιρτάς, του οποίου η προφυλάκιση – τονίζει το ευρωπαϊκό δικαστήριο- έχει κρατήσει πέραν κάθε δικαιολογίας. Ωστόσο ένα τουρκικό δικαστήριο αποφάσισε εναντίον της αποφυλάκισης του Ντεμιρτάς, αγνοώντας την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Η απόφαση του τουρκικού δικαστηρίου αποτελούσε κατάφωρη παραβίαση του άρθρου 90 του Τουρκικού Συντάγματος.
«Σε σε περίπτωση αντίθεσης μεταξύ νομίμως ισχυουσών διεθνών συμφωνιών στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών και των προβλεπομένων από τους εσωτερικούς νόμους της χώρας επί του ιδίου θέματος, υπερισχύουν οι διατάξεις των διεθνών συμφωνιών.»
Ο Τούρκος υπουργός των Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου χαρακτήρισε την απόφαση του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως υποκινούμενη από την πολιτική και όχι από τον νόμο και τόνισε ότι η υπόθεση θα κριθεί από τα τουρκικά δικαστήρια.
Όπως δεν μπορεί να είναι ένα «μη ελεύθερο» κράτος μέλος της ΕΕ, δεν μπορεί να είναι μέλος και κράτος που κατάφωρα αγνοεί τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Ευτυχώς υπήρξαν σημάδια από τις Βρυξέλλες ότι «η παράσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί». Τον Απρίλιο του 2017, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνέστησε την επίσημη αναστολή της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας, η οποία έχει στην πράξη παγώσει. Τον Σεπτέμβριο του 2017 η Καγκελάριος Μέρκελ δήλωσε ότι θα επιδιώξει τον τερματισμό των συνομιλιών για την εισδοχή της Τουρκίας.
Πιο πρόσφατα, τον Νοέμβριο, ο Επίτροπος για την Διεύρυνση της Ε Ε Johannes Kahn δήλωσε στην γερμανική εφημερίδα Die Welt, «Πιστεύω ότι μακροπρόθεσμα θα ήταν πιο έντιμο για την Τουρκία και την ΕΕ να πορευτούν καινούργιους δρόμους και να τελειώσουν τις συνομιλίες ένταξης… Η τουρκική συμμετοχή στην ΕΕ δεν είναι ρεαλιστική πρόταση για το προβλεπτό μέλλον». Ο Καν μίλησε την έντιμη γλώσσα, αποκαλώντας τα πράγματα με το όνομά τους.
Ένα μήνα νωρίτερα, ο Ερντογάν είχε προτείνει μια τέλεια ρεαλιστική λύση, όχι βέβαια για λόγους εντιμότητας αλλά για λόγους προεκλογικής εξαπάτησης. Δείχνοντας ανησυχία για την διαδικασία των εκλογών, ο Ερντογάν φάνηκε να απευθύνεται προς τους απαυδισμένους με την ΕΕ εθνικιστές ψηφοφόρους , πριν από τις δημοτικές εκλογές της 31 Μαρτίου, με το μήνυμα ότι η απροθυμία της ΕΕ να δεχτεί την Τουρκία οφείλεται, υποτίθεται, σε «ισλαμοφοβία». Σε ομιλία του, τον Οκτώβριο, ο Ερντογάν είπε ότι μπορεί να θέσει το θέμα της καθυστερούμενης αίτησης εισδοχής στην ΕΕ σε δημοψήφισμα.
Καλή ιδέα, εφόσον ο πιο δημοφιλής ηγέτης στην ιστορία της Τουρκίας ταχθεί υπέρ της εγκατάλειψης των διαπραγματεύσεων. Αλλά, όπως πάντοτε, ο Ερντογάν έκανε μπλόφα, σε μιαν προφανή προσπάθεια να θυμίσει στην ηγεσία της ΕΕ την «στρατηγική σπουδαιότητα» της Τουρκίας για την Ευρώπη. Ταυτόχρονα πόζαρε ως ο σκληρός άντρας στην συνήθη ξενοφοβική, συντηρητική πολιτική βάση, που έχει απαυδήσει να ταπεινώνεται από την «άπιστη Ευρώπη».
Ο συντάκτης του παρόντος πιστεύει ότι πρέπει να διεξαχθούν ταυτόχρονα ευρωπαϊκό και τουρκικό δημοψηφίσματα, που να ρωτούν τους Ευρωπαίους εάν εγκρίνουν την τελική εισδοχή της Τουρκίας και τους Τούρκους εάν θέλουν να εγκαταλείψουν την υποψηφιότητα. Μια πανηγυρική αρνητική για την ένταξη απάντηση σε ένα από τα δημοψηφίσματα θα αρκούσε να τερματίσει επίσημα την διαδικασία τουρκικής εισδοχής. Μια θετική απάντηση θα σήμαινε ότι η παράσταση πρέπει να συνεχιστεί, ότι το κοινό είναι ευχαριστημένο με την ΄Οπερα Μπούφα.
Η καθόλου πειστική προσποίηση ότι η Τουρκία πρέπει να «κρατηθεί σε απόσταση» για στρατηγικούς λόγους είναι ανέντιμη.
«Το κλείσιμο του διακόπτη» είναι έντιμη, αλλά όχι πρακτική λύση: κανείς δεν θα θελήσει να αναλάβει την ιστορική ευθύνη. Επιπλέον οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια πτώση του αριθμού των Τούρκων που θέλουν την ένταξη. Από την άλλη πλευρά, στην ΕΕ η συμπάθεια για την εισδοχή της Τουρκίας είναι δραματικά μικρότερη από τα προηγούμενα χρόνια: 8% την Γαλλία, 5% στην Γερμανία, 8% στην Βρετανία, 5% στην Δανία, 7% στην Σουηδία και 5% στην Φινλανδία. Δεν υπάρχει πιθανότητα ο μέσος όρος στην ΕΕ να ξεπεράσει το κατώφλι του 50%.
Ετσι, ας αφεθούν τα μέλη της λέσχης και ο υποψήφιος να αποφασίσουν για έναν γάμο που δεν θα ταιριάξει ποτέ.
Μετάφραση: Μιχαήλ Στυλιανού
Τον Σεπτέμβριο 2017, η Άγκελα Μέρκελ δήλωσε πως θα εισηγηθεί τον τερματισμό των συνομιλιών για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ.
Όταν το πρώτο η Τουρκία υπέβαλε αίτηση ένταξής της την ΕΕ το 1987 ο κόσμος ήταν τελείως διαφορετικός –ακόμη και η πλούσια λέσχη είχε ένα διαφορετικό όνομα, λεγόταν Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ρέιγκαν είχε υποστεί μια μικρή εγχείρηση, Στη Βρετανία η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε εκλεγεί για Τρίτη φορά, το Μακάο και το Χονγκ Κόγκ ήσαν επικράτειες της Πορτογαλίας και της Κίνας, το τείχος του Βερολίνου ήταν όρθιο, η Τσεχική Δημοκρατία και η Σλοβακία ήταν ακόμα Τσεχοσλοβακία.
Τον Μάρτιο του 2003, λίγους μήνες μετά την εκλογή του, ο Ερντογάν δήλωσε ότι « η Τουρκία ήταν πανέτοιμη να γίνει μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας».
Τον Οκτώβριο του 2005, άρχισαν επισήμως οι διαπραγματεύσεις μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας.
Σήμερα, 31 χρόνια μετά το πρώτο ραντεβού, ο αρραβώνας φαίνεται να έχει διαρραγεί, χωρίς σημάδια στο προβλεπτό μέλλον για έναν γάμο μεταξύ δύο τελείως αταίριαστων ενηλίκων. Ξέρουμε ότι και οι δυο πλευρές την περασμένη δεκαετία είχαν παίξει ένα δυσάρεστο διπλωματικό παιχνίδι προσποίησης :ποιος δεν θα είναι εκείνος που πετάει το δαχτυλίδι. Αυτή η βαρετή κωμική όπερα δεν αντέχεται πλέον. Το δημοκρατικό έλλειμμα της Τουρκίας έγινε υπερβολικά πικρό και γιγάντιο για να μπορεί να συμβιβαστεί με την ευρωπαϊκή δημοκρατική παράδοση. Σύμφωνα με το συμβουλευτικό ίδρυμα Freedom House:
«Επιπλέον των φρικτών συνεπειών του για τους κρατούμενους Τούρκους πολίτες, τα κλεισμένα μέσα ενημέρωσης, και τις κατασχεμένες επιχειρήσεις, οι χαώδεις εκκαθαρίσεις συνδυάστηκαν με επίθεση εναντίον της κουρδικής μειονότητας, η οποία συνακόλουθα πυροδότησε τουρκικές διπλωματικές και στρατιωτικές επεμβάσεις στις γειτονικές χώρες, Συρία και Ιράκ» Στην αξιολόγηση του Freedom House: Η Τουρκία ανήκει σε μια ομάδα «μη ελευθέρων» χωρών, που λειτουργούν χειρότερα από «χώρες χωρίς κόμματα», όπως το Μαλί, η Νικαράγουα και η Κένυα.
Εντελώς πρόσφατα, μια νομική διαμάχη μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ πρόβαλε και πάλι την τεράστια διαφορά αντίληψης περί του κράτους δικαίου στην ευρωπαϊκή και την τουρκική δημοκρατική παράδοση. Αυτή την φορά ΕΕ και Τουρκία συγκρούστηκαν για τα δικαιώματα εξέχοντος Κούρδου πολιτικού, που είναι φυλακισμένος με αβάσιμες κατηγορίες για τρομοκρατία. Στην ετυμηγορία του Νοεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων , του οποίου η Τουρκία είναι συνιδρύτρια, αποφάνθηκε ότι η Τουρκία οφείλει να εκδικάσει γρήγορα την υπόθεση Σελαχατίν Ντεμιρτάς, του οποίου η προφυλάκιση – τονίζει το ευρωπαϊκό δικαστήριο- έχει κρατήσει πέραν κάθε δικαιολογίας. Ωστόσο ένα τουρκικό δικαστήριο αποφάσισε εναντίον της αποφυλάκισης του Ντεμιρτάς, αγνοώντας την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Η απόφαση του τουρκικού δικαστηρίου αποτελούσε κατάφωρη παραβίαση του άρθρου 90 του Τουρκικού Συντάγματος.
«Σε σε περίπτωση αντίθεσης μεταξύ νομίμως ισχυουσών διεθνών συμφωνιών στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών και των προβλεπομένων από τους εσωτερικούς νόμους της χώρας επί του ιδίου θέματος, υπερισχύουν οι διατάξεις των διεθνών συμφωνιών.»
Ο Τούρκος υπουργός των Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου χαρακτήρισε την απόφαση του Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ως υποκινούμενη από την πολιτική και όχι από τον νόμο και τόνισε ότι η υπόθεση θα κριθεί από τα τουρκικά δικαστήρια.
Όπως δεν μπορεί να είναι ένα «μη ελεύθερο» κράτος μέλος της ΕΕ, δεν μπορεί να είναι μέλος και κράτος που κατάφωρα αγνοεί τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Ευτυχώς υπήρξαν σημάδια από τις Βρυξέλλες ότι «η παράσταση δεν μπορεί να συνεχιστεί». Τον Απρίλιο του 2017, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνέστησε την επίσημη αναστολή της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας, η οποία έχει στην πράξη παγώσει. Τον Σεπτέμβριο του 2017 η Καγκελάριος Μέρκελ δήλωσε ότι θα επιδιώξει τον τερματισμό των συνομιλιών για την εισδοχή της Τουρκίας.
Πιο πρόσφατα, τον Νοέμβριο, ο Επίτροπος για την Διεύρυνση της Ε Ε Johannes Kahn δήλωσε στην γερμανική εφημερίδα Die Welt, «Πιστεύω ότι μακροπρόθεσμα θα ήταν πιο έντιμο για την Τουρκία και την ΕΕ να πορευτούν καινούργιους δρόμους και να τελειώσουν τις συνομιλίες ένταξης… Η τουρκική συμμετοχή στην ΕΕ δεν είναι ρεαλιστική πρόταση για το προβλεπτό μέλλον». Ο Καν μίλησε την έντιμη γλώσσα, αποκαλώντας τα πράγματα με το όνομά τους.
Ένα μήνα νωρίτερα, ο Ερντογάν είχε προτείνει μια τέλεια ρεαλιστική λύση, όχι βέβαια για λόγους εντιμότητας αλλά για λόγους προεκλογικής εξαπάτησης. Δείχνοντας ανησυχία για την διαδικασία των εκλογών, ο Ερντογάν φάνηκε να απευθύνεται προς τους απαυδισμένους με την ΕΕ εθνικιστές ψηφοφόρους , πριν από τις δημοτικές εκλογές της 31 Μαρτίου, με το μήνυμα ότι η απροθυμία της ΕΕ να δεχτεί την Τουρκία οφείλεται, υποτίθεται, σε «ισλαμοφοβία». Σε ομιλία του, τον Οκτώβριο, ο Ερντογάν είπε ότι μπορεί να θέσει το θέμα της καθυστερούμενης αίτησης εισδοχής στην ΕΕ σε δημοψήφισμα.
Καλή ιδέα, εφόσον ο πιο δημοφιλής ηγέτης στην ιστορία της Τουρκίας ταχθεί υπέρ της εγκατάλειψης των διαπραγματεύσεων. Αλλά, όπως πάντοτε, ο Ερντογάν έκανε μπλόφα, σε μιαν προφανή προσπάθεια να θυμίσει στην ηγεσία της ΕΕ την «στρατηγική σπουδαιότητα» της Τουρκίας για την Ευρώπη. Ταυτόχρονα πόζαρε ως ο σκληρός άντρας στην συνήθη ξενοφοβική, συντηρητική πολιτική βάση, που έχει απαυδήσει να ταπεινώνεται από την «άπιστη Ευρώπη».
Ο συντάκτης του παρόντος πιστεύει ότι πρέπει να διεξαχθούν ταυτόχρονα ευρωπαϊκό και τουρκικό δημοψηφίσματα, που να ρωτούν τους Ευρωπαίους εάν εγκρίνουν την τελική εισδοχή της Τουρκίας και τους Τούρκους εάν θέλουν να εγκαταλείψουν την υποψηφιότητα. Μια πανηγυρική αρνητική για την ένταξη απάντηση σε ένα από τα δημοψηφίσματα θα αρκούσε να τερματίσει επίσημα την διαδικασία τουρκικής εισδοχής. Μια θετική απάντηση θα σήμαινε ότι η παράσταση πρέπει να συνεχιστεί, ότι το κοινό είναι ευχαριστημένο με την ΄Οπερα Μπούφα.
Η καθόλου πειστική προσποίηση ότι η Τουρκία πρέπει να «κρατηθεί σε απόσταση» για στρατηγικούς λόγους είναι ανέντιμη.
«Το κλείσιμο του διακόπτη» είναι έντιμη, αλλά όχι πρακτική λύση: κανείς δεν θα θελήσει να αναλάβει την ιστορική ευθύνη. Επιπλέον οι δημοσκοπήσεις δείχνουν μια πτώση του αριθμού των Τούρκων που θέλουν την ένταξη. Από την άλλη πλευρά, στην ΕΕ η συμπάθεια για την εισδοχή της Τουρκίας είναι δραματικά μικρότερη από τα προηγούμενα χρόνια: 8% την Γαλλία, 5% στην Γερμανία, 8% στην Βρετανία, 5% στην Δανία, 7% στην Σουηδία και 5% στην Φινλανδία. Δεν υπάρχει πιθανότητα ο μέσος όρος στην ΕΕ να ξεπεράσει το κατώφλι του 50%.
Ετσι, ας αφεθούν τα μέλη της λέσχης και ο υποψήφιος να αποφασίσουν για έναν γάμο που δεν θα ταιριάξει ποτέ.
Μετάφραση: Μιχαήλ Στυλιανού