Το 1918 το Εθνικό Συμβούλιο Πόντου αναγνώρισε ως μελλοντικό Εθνικό Ύμνο της Δημοκρατίας του Πόντου τον ύμνο που έγραψε ο μεγάλος άνθρωπος του πνεύματος Φίλων Κτενίδης. Ο γιατρός, θεατρικός συγγραφέας και ιδρυτής του περιοδικού Ποντιακή Εστία έφυγε από τη ζωή το 1963, αφήνοντας πίσω του μια τεράστια συνεισφορά στη διάσωση του ποντιακού πολιτισμού.
Ήταν τότε που μετά τη λήξη του Α' ΠΠ ο Πόντος λαχταρούσε και προσδωκούσε την ελευθερία του. Λίγο αργότερα με τη Συνθήκη των Σεβρών έμπαιναν τα θεμέλια του Ποντο-αρμενικού κράτους.
Η ιστορία είναι γνωστή. Η Ελλάδα τα θαλάσσωσε στην κρισιμότερη στιγμή της ιστορίας της που τη βρήκε διχασμένη αντί για ενωμένη. Τα θαραλέα παληκάρια του Πόντου που είχαν γίνει φόβος και τρόμος των Τούρκων ουδέποτε ενισχύθηκαν και συντονίστηκαν με τη μητέρα Ελλάδα, η οποία αν είχε κινηθεί διαφορετικά, ίσως τα πράγματα να είχαν διαφορετική συνέχεια.
Ωστόσο όπως έχουμε δει σε αρκετά οδοιπορικά, στον Πόντο υπάρχει ακόμη το ελληνικό στοιχείο.
Ήρθ΄η μέρα, ήρθ' η ώρα
που προσμέναμε με χρόνια
στα δεσμά, στην καταφρόνια
και στην τούρκικη σκλαβιά.
Εις του Πόντου τ'ακροβούνια
καριοφίλια μαυρισμένα
φέρουν το Εικοσιένα
ψάλλουν την Ελευθεριά.
Της Ανάστασης σημαίνει
η καμπάνα η μεγάλη
ο καθένας μας ας βάλει
την λαμπρότερη στολή.
Και μπροστά εις την εικόνα
της Πατρίδας την αγία
ας προσφέρει για θυσία,
νιάτα, πλούτη και ζωή.
Εις του Πόντου μας το χώμα
άνοιξε σε κάθε βήμα
των μαρτύρων ένα μνήμα
του τυράννου η μαχαιριά.
Μας καλούν εκδικητάδες
ζωντανοί και πεθαμένοι,
η Πατρίδα, ερημωμένη
μας καλεί εμπρός παιδιά.