 |
| onestopmap / pixabay |
Η εξίσωση της Τουρκίας και η προβολή της στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, είναι ένα σύνθετο γεωπολιτικό πρόβλημα, και οι απαντήσεις που το αφορούν δεν είναι μονοδιάστατες και ως εκ τούτου, δεν μπορούν να προσεγγίζονται απλουστευτικά…
του Κ. ΚΥΡΙΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
μέλους της ΠΓ της ΔΗ.ΠΟ.Σ "ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ"
Η Τουρκία δεν είναι απλώς ένας απείθαρχος σύμμαχος που θα τον συνετίσει η κατσάδα των Αμερικανών αξιωματούχων.
Είναι ένα κρίσιμο κομμάτι στο γεωπολιτικό πάζλ της Ευρασίας…
Ένα κομμάτι τοποθετημένο στο πλέον ευαίσθητο σημείο συνάντησης των γεωστρατηγικών συμφερόντων των τριών ισχυρών πόλων του σύγχρονου κόσμου (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα)…
Και το σημαντικότερο απ’ όλα, είναι πως η ίδια η Τουρκία, έχει επίγνωση ΚΑΙ της θέσης της αλλά ΚΑΙ του ιδιαίτερου ρόλου της ως ισχυρή περιφερειακή δύναμη, η οποία επιπροσθέτως επιδιώκει να δραπετεύσει από την γεωπολιτική της φυλακή.
Ως εκ τούτου οι απλουστευτικές προσεγγίσεις του στυλ: «Σε τεντωμένο σκοινί έτοιμο να σπάσει οι σχέσεις ΗΠΑ - Τουρκίας» ή «Όλοι περιμένουν το σύνθημα του Τραμπ που θα οδηγήσει στην απόλυτη κατάρρευση την Τουρκική οικονομία», είναι εντελώς επιπόλαιες προσεγγίσεις, και προφανώς δεν αντέχουν σε κανενός είδους σοβαρή κριτική.
Ας κρατήσουμε κάπου, πως η ιδιαίτερη δυσκολία αυτής της εξίσωσης, έγκειται στο γεγονός πως...
Ενώ οι κανόνες επίλυσης, παραμένουν απελπιστικά αμετάβλητοι στα μυαλά των ανθρώπων...
Η άγνωστη παράμετρος αυτής της εξίσωσης είναι ταυτόχρονα, εκτός από άγνωστο, και ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο μέγεθος.
Αυτή είναι μια πρόσθετη δυσκολία, που όλα δείχνουν πως θα πάρει αρκετό χρόνο προκειμένου να συνειδητοποιήσουμε επαρκώς την πραγματική της διάσταση.
Αυτό το πολυσύνθετο μπρα ντε φερ, τυπικά διαδραματίζεται σε αυτό το κρίσιμο σημείο συνάντησης που είναι η Μέση Ανατολή και η ευρύτερη γεωπολιτική της περιφέρεια.
Υπάρχουν όμως δυο πολύ σημαντικά ζητήματα τα οποία προσδιορίζουν την φυσιογνωμία της συγκεκριμένης εξίσωσης και εν πολλοίς θα κρίνουν και την τελική έκβαση των προσπαθειών.
Το πρώτο είναι το διακύβευμα. Το πραγματικό διακύβευμα. Και προφανώς μόνο αφελείς μπορούν να πιστέψουν ότι η Αμερικανοτουρκική αντιπαράθεση έχει ως επίδικο, το απαράδεκτο της συνύπαρξης των αμερικανικών F-35 με τους ρωσικούς S-400.
Το πραγματικό διακύβευμα είναι πως η αυτονόμηση της Τουρκικής γεωστρατηγικής, δείχνει να είναι αμετάκλητη απόφαση της Τουρκικής πολιτικοστρατιωτικής ηγεσίας, και αυτό δημιουργεί μια σειρά από καινούρια δεδομένα για όλους τους εμπλεκόμενους.
Για την ίδια την Τουρκία, αυτό που επιδιώκεται είναι να εκβιάσει, να παζαρέψει και εν τέλει να αποσπάσει Αμερικανικές παραχωρήσεις που θα της επιτρέπουν να αξιοποιεί προς όφελός της αποσπασματικά, πότε τα ωφελήματα της ΝΑΤΟικής της παρακαταθήκης και πότε τις επιπρόσθετες δυνατότητες που μπορεί να της διασφαλίσει η εργαλειοποίησή της για λογαριασμό της Ρωσικής Γεωστρατηγικής.
Είναι φανερό ότι στη βάση αυτού του παζαριού, η Τουρκία είναι διατεθειμένη να λειτουργήσει αυτοτελώς και ως μακρύ χέρι των ΗΠΑ για την βρώμικη δουλειά, εκεί όπου δεν είναι σκόπιμο για λόγους ισορροπιών να εμπλέκονται ΝΑΤΟικές δυνάμεις.
Πρόκειται για ένα σενάριο που η ευόδωσή του, για την ίδια θα σημαίνει λυμένα χέρια με στόχο την ισχυροποίηση του μεταμοντέρνου Τουρκικού imperium, ενώ ταυτόχρονα θα αποτελεί και εργαλείο εκδούλευσης, τόσο έναντι των ΗΠΑ όσο και έναντι της Ρωσίας.
Το δεύτερο στοιχείο, είναι η τακτικές που εισβάλουν στο περιβάλλον αυτής της αντιπαράθεσης. Και εδώ τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα στην αποτύπωσή τους.
Η Ρωσία επιδιώκει να χρησιμοποιήσει την σχέση που οικοδομεί με τον Τουρκικό μεγαλοϊδεατισμό, προσβλέποντας να δημιουργήσει ρήγματα στην ενότητα του ΝΑΤΟικού στρατηγικού σχεδιασμού και αναδιατάξεις στην Νοτιοανατολική του πτέρυγα…
Μια ενδεχόμενα επιτυχημένη εξέλιξη που να ικανοποιεί αυτή την επιδίωξη, έχει πολλαπλά οφέλη για την Ρωσική Γεωστρατηγική αφού…
Απομακρύνει την Αμερικανονατοϊκή απειλή από το μαλακό της υπογάστριο…
Αγοράζει χρόνο αλλά και προϋποθέσεις ευνοϊκές προκειμένου να οικοδομήσει το δικό της Σύστημα Συλλογικής Ασφάλειας στον αντίποδα του ΝΑΤΟ…
Ισχυροποιεί την θέση της στη διεθνή σκακιέρα, υπαγορεύοντας ή και επιβάλλοντας ευρύτερες συμμαχίες γεωπολιτικές, στο πλαίσιο ΚΑΙ της οικοδόμησης αυτού του Συστήματος Συλλογικής Ασφάλειας.
Οι ΗΠΑ έχουν απόλυτη επίγνωση πως η γεωστρατηγική αυτονόμηση της Τουρκίας με την μια ή με την άλλη μορφή είναι μη αναστρέψιμη…
Προφανώς έχουν επίσης επίγνωση ότι οριστική ρήξη με μια ανεξέλεγκτη Τουρκία, δημιουργεί ένα απρόβλεπτο ανάχωμα ανάμεσα στις ίδιες και στη Ρωσία, που δυσκολεύει τους σχεδιασμούς για τον στρατιωτικό της στραγγαλισμό, και αυτό δεν θα το ήθελαν…
Και φυσικά έχουν επίγνωση, ότι το ΝΑΤΟ με τη δομή, τους μηχανισμούς, τον τρόπο της λειτουργίας του, αλλά κυρίως με τις ανταγωνιστικές στρατηγικές αντιθέσεις που συνυπάρχουν πλέον στο εσωτερικό του, ΕΙΝΑΙ μεν ένα εργαλείο, αλλά ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ το καλύτερο εργαλείο που θα ήθελαν.
Επομένως ΚΑΙ οι ΗΠΑ, στο πλαίσιο του γεωπολιτικού μεταμορφισμού που συντελείται στον πλανήτη, αισθάνονται την ανάγκη να επανασχεδιάσουν με τρόπο επικαιροποιημένο και ουσιαστικό το δικό τους Σύστημα Συλλογικής Ασφάλειας, μια μετανατοϊκή υπέρβαση δηλαδή προς το ακόμη αποκρουστικότερο, κατά τρόπο και σε έκταση αλλά και με σύνθεση που να μπορεί να ανταποκριθεί στις σύγχρονες γεωστρατηγικές απαιτήσεις.
Αυτό λοιπόν είναι το περιβάλλον με πραγματικούς όρους, και καλό θα είναι η γεωπολιτική ανάλυση να μην παρασύρεται από τα επικοινωνιακά τερτίπια των πρωταγωνιστών.
Η Τουρκία, μέσα σε αυτό το περιβάλλον αναγορεύεται σε αδιαφιλονίκητη πρωταγωνίστρια, διότι συμπίπτει να συνυπάρχουν για λογαριασμό της δυο αδιαφιλονίκητα ατού.
Το ένα είναι η προνομιακή γεωπολιτική της θέση που στην συγκεκριμένη ιστορική συγκυρία ενσωματώνει στοιχεία πρωταγωνιστικά. Και…
Το δεύτερο είναι η πολιτική της ηγεσία. Μια ηγεσία η οποία διαθέτει όραμα, αποφασιστικότητα, απόλυτη επίγνωση των συγκυριακών της πλεονεκτημάτων και αδιαμφισβήτητη ικανότητα να τα διαχειρίζεται αποτελεσματικά.
Αυτή είναι η αλήθεια… Πικρή… Δυσάρεστη.. Άβολη… Στενάχωρη… Αλλά αυτή είναι η αλήθεια και οφείλουμε να την δούμε κατάματα.
Όλα τα υπόλοιπα είναι απλώς επιθυμίες. Είναι πόθοι που θα θέλαμε να γίνουν πραγματικότητα, αλλά δυστυχώς η ζωή και η πολιτική έχει τους δικούς της κανόνες και αυτοί οι κανόνες είναι αμείλικτοι.
Απέναντι σε αυτή την αλήθεια, οι ισχυροί πρωταγωνιστές, έχουν επίγνωση για το ποιο είναι το πραγματικό μέγεθος της Τουρκίας που έχουν απέναντί τους. Κανένας από τους δυο δεν θα επιλέξει να την παραδώσει στην αγκαλιά του άλλου, και αυτό η Τουρκία το ξέρει καλά.
Οι αμερικανικοί λεονταρισμοί θα παραμείνουν λεονταρισμοί και επιβάλλεται να υπάρχουν ως τέτοιοι για να δικαιολογούν τον ρόλο της υπερδύναμης. Αλλά η πραγματική πολιτική, δεν είναι οι λεονταρισμοί. Στην προηγούμενη συναλλαγματική επίθεση που εξαπέλυσε το Τραμπ, την ίδια στιγμή έσπευσε το Κατάρ με την συγκατάθεση - παρότρυνση του Τραμπ, να στηρίξει από την πίσω πόρτα με 25 δις την Τουρκική οικονομία.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, ο Ερντογάν παραδίδει μαθήματα γεωπολιτικής (μέχρι ενδεχομένως να τον ανατρέψουν ή να τον δολοφονήσουν) αλλά το κεκτημένο που θα αφήσει πίσω του, θα το παραλάβει και θα το διευρύνει η όποια επόμενη Τουρκική πολιτική ηγεσία. Και αυτό είναι κάτι που επίσης το γνωρίζουν καλά και οι Ρώσοι αλλά και οι Αμερικανοί.
Το πραγματικό διακύβευμα λοιπόν και για τους δύο, είναι να χρησιμοποιήσουν τον Τουρκικό μεγαλοϊδεατισμό συνδυασμένα. Πότε για να αποσπούν ΚΑΙ δικά τους γεωπολιτικά ωφελήματα, και πότε στην αντιπαράθεσή τους με τον τρίτο πόλο –την Κίνα- που σε κάθε περίπτωση παραμένει επίκαιρη και ύψιστης προτεραιότητας στόχευση.
Είναι προφανές ότι προσβλέπουν και οι δυο σε αυτήν την δυνατότητα. Σε διαφορετική περίπτωση, τουλάχιστον οι Αμερικανοί, θα είχαν ενεργοποιήσει διαδικασίες διαμελισμού της Τουρκίας.
Διότι μια ισχυρή Τουρκία, ή την χρησιμοποιείς ως ένα σημαντικό γεωπολιτικό εργαλείο προκειμένου να μην καταστεί ανεξέλεγκτη… ή ανασύρεις από το συρτάρι την επιλογή του διαμελισμού αν τα πράγματα ξεφύγουν από κάθε έλεγχο…
Το σενάριο των εξοντωτικών κυρώσεων, δηλαδή της παράδοσής της στον αντίπαλο, δεν παίζει στην ζωή. Παίζει μόνο στα μυαλά και στα όνειρα, όλων αυτών που δεν αποτολμούν να κοιτάξουν κατάματα την αλήθεια.
Υ.Γ. Προφανώς οι αυταπάτες είναι διάχυτες και στην Ελληνική κυβέρνηση, στο πλαίσιο βεβαίως και της αντίληψης του παρασιτικού προστατευτισμού, στον οποίο έχει παραδοθεί η χώρα. Μόνο που το πανηγυράκι με τις πολυμερείς και τις σικέ εμπλοκές στο ελικόπτερο του ατρόμητου πρωθυπουργού, δεν θα κρατήσει για πάντα.
Σε αυτό το περιβάλλον, πάρα πολύ σύντομα δεν θα υπάρχει χώρος για ουδέτερους και αμαθείς. Όποιος δεν έχει στόχο... Όποιος δεν έχει σχέδιο να να τον υπηρετεί αυτό το στόχο... Τότε απλά θα αφανίζεται. Κι εδώ κύριοι μιλούμε για τη χώρα... Όχι για την προίκα που φέρατε από το σπίτι σας.