Το "Komsomolets" ήταν πιθανόν το πιο μοναδικό υποβρύχιο που κατασκευάστηκε ποτέ για το σοβιετικό ναυτικό. Με ένα κύτος τιτανίου, μπορούσε να βουτήξει σε 1.000 μέτρα (3.280 πόδια), μερικές εκατοντάδες μέτρα πιο βαθιά από το βάθος λειτουργίας για άλλα υποβρύχια επίθεσης.
Παρουσίαση: Freepen.gr
Για το Κρεμλίνο, αυτό το συγκεκριμένο υποβρύχιο ήταν το καμάρι του. Κατασκευάστηκε στη δεκαετία του '80 τη στιγμή που ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ρόναλντ Ρέιγκαν μιλούσε για τον Πόλεμο των Αστρων και πώς θα εντοπίσει τους εισερχόμενους σοβιετικούς πυραύλους με λέιζερ από το διάστημα. Ήταν επίσης μια εποχή που το σύστημα SOSUS στη Νορβηγική Θάλασσα κατάφερε να εντοπίσει και να ανιχνεύσει τα θορυβώδη σοβιετικά υποβρύχια ενώ κατευθύνταν προς τον Βόρειο Ατλαντικό από τις βάσεις του στη χερσόνησο Κολά.
Με το K-278 - "Komsomolets" - οι σοβιετικοί σχεδιαστές υποβρυίων πίστευαν ότι είχαν κατασκευάσει ένα όπλο κατάδυσης βαθύτερα από ό,τι μπορούσε να ανιχνεύσει το SOSUS, φέρνοντας ένα φορτίο θανατηφόρων πυρομαχικών πλουτωνίου κοντά στην ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών χωρίς ενδεχομένως να σταματήσουν.
Ένα αδελφικό σκάφος του "Komsomolets" ήταν ήδη υπό κατασκευή στο ναυπηγείο του Severodvinsk. Θα μπορούσε να είχε αλλάξει το παιχνίδι στον Ψυχρό Πόλεμο, δίνοντας έτσι στη Σοβιετική Ένωση πλεονέκτημα στον πυρηνικό αποτρεπτικό παράγοντα.
Όλα τελείωσαν με καταστροφή στις 7 Απριλίου 1989.
Google Map / Barents Παρατηρητής
Το πρωί εκείνης της μέρας, με πλου σε βάθος 160 μέτρων, το πλήρωμα προσβλέπει στην επιστροφή του στο σπίτι, συναντώντας τις οικογένειές του στη βάση του Zapadnaya Litsa στις ακτές της Θάλασσας του Barents της χερσονήσου Kola. Το "Komsomolets" βρισκόταν τότε έξω για μια εβδομάδα σε ένα ταξίδι που δοκίμαζε τις ικανότητες βαθιάς κατάδυσης του υποβρυχίου.
Όπως και σήμερα, τέτοιες καταδύσεις πραγματοποιούνται στα ύδατα όπου η θάλασσα του Μπάρεντς συναντά τη Νορβηγική Θάλασσα, όπου τα βάθη κυμαίνονται από 200 έως αρκετά χιλιάδες μέτρα. Τα ύδατα δυτικά από το βόρειο ακρωτήριο στα νότια μέχρι το νησί των αρκούδων στα βόρεια. Τέτοιες δοκιμές κατάδυσης δεν μπορούν να γίνουν στη Ρωσία από τη θάλασσα του Μπάρεντς, επειδή είναι ρηχά τα νερά.
Στις 11.03 π.μ. σήμανε ο συναγερμός πυρκαγιάς. Η φωτιά ξεκίνησε στο έβδομο διαμέρισμα στο πρυμναίο μέρος του υποβρυχίου στο μηχανοστάσιο μετά από βραχυκύκλωμα, πίσω από το διαμέρισμα του αντιδραστήρα.
11 λεπτά αργότερα το υποβρύχιο αναδύθηκε. Οι προσπάθειες του πληρώματος να σβήσει τις φλόγες ήταν μάταιες. Προκαλώντας διάφορα βραχυκυκλώματα στο ηλεκτρικό σύστημα, ενεργοποιήθηκαν τα συστήματα έκτακτης ανάγκης στο μονοπυρηνικό αντιδραστήρα επί του σκάφους, κλείνοντας τον αντιδραστήρα.
Το υποβρύχιο έχασε δύναμη και άρχισαν να εξαντλείται ο πεπιεσμένος αέρας. Μέχρι τις 17.00 χάθηκαν η πλευστότητα και η σταθερότητα και το πλήρωμα άρχισε να εκκενώνεται σε σωσίβιες σχεδίες οι οποίες όμως ήταν πολύ λίγες. Οι σωσίβιες σχεδίες που είχαν κατέβει στο νερό ήταν πολύ μακριά για να τις φτάσει το πλήρωμα. Μόνο μια σχεδία ήταν διαθέσιμη, αλλά με το ζόρι επέπλεε.
Στις 17.08 το υποβρύχιο βυθίστηκε. Οι άνδρες στο νερό ήταν κρεμασμένοι στη σχεδία. Δεν τα κατάφεραν όμως όλοι με το κρύο. Ένας - ένας εξαφανίζονταν.
41 νεκροί
Στις 18.29, το σοβιετικό φορτηγό πλοίο "Aleksandr Khloystsov" ήρθε να διασώσει το πλοίο. 25 άτομα που ξεπάγιαζαν μέσα στο νερό διασώθηκαν ενώ 41 μέλη του πληρώματος πέθαναν.
Το πρόγραμμα κλάσης Plavnik ακυρώθηκε.
Σήμερα το Komsomolets εξακολουθούν να βρίσκονται στον πυθμένα σε βάθος 1.680 μέτρων (περίπου 1.500 μέτρα) περίπου 180 χλμ. Νότια του νησιού Bear.
Πλουτώνιο
Επί του ναυαγίου είναι ένας πύργος με καύσιμο ουρανίου και άλλα ραδιενεργά ισότοπα όπως το Cesium-137 και το Strontium-90. Περισσότερο ανησυχητική όμως είναι η παρουσία δύο από τις τορπίλες στο εμπρόσθιο τμήμα του ναυαγίου με κεφαλές πλουτωνίου.
"Αυτό είναι το μοναδικό ναυάγιο πυρηνικού υποβρυχίου στα νορβηγικά ύδατα και μετρώνται ραδιενεργές διαρροές από το ναυάγιο", λέει η Inger Margrethe Eikelmann, επικεφαλής του τμήματος Tromsø της Νορβηγικής Αρχής Ακτινοβολίας και Πυρηνικής Ασφάλειας.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και το 2007, οι Ρώσοι επιστήμονες μετρούσαν τις μικρές ραδιενεργές διαρροές στο "Komsomolets", συμπεριλαμβανομένου του ισότοπου Cesium-137 από έναν σωλήνα κοντά στο διαμέρισμα του αντιδραστήρα.
Αργότερα, οι νορβηγικές αποστολές στην περιοχή δε μέτρησαν καμία ραδιενέργεια, αλλά σε αντίθεση με τις ρωσικές αποστολές στις αρχές της δεκαετίας του 1990, οι οποίες προσέγγισαν το ναυάγιο με ένα MIR mini-sub, οι Νορβηγοί δεν είχαν φτάσει τόσο βαθιά με ένα υποβρύχιο.
Νορβηγικό ROV
Αυτό το καλοκαίρι, μια νέα αποστολή θα προσπαθήσει να βρει απαντήσεις στις ανησυχίες για διαρροές ραδιενέργειας. Τον Ιούλιο, το ερευνητικό σκάφος "G.O. Sars "θα ταξιδέψει βόρεια με το ROV" Ægir 6000 ", ένα σκάφος εξοπλισμένο τόσο με κάμερα όσο και με βραχίονα διεύθυνσης για λήψη δειγμάτων.
Στο ταξίδι στο ναυάγιο αυτό το καλοκαίρι θα μετάσχουν εκτός από τη νορβηγική Αρχή Ακτινοβολίας και Πυρηνικής Ασφάλειας και Ρώσοι επιστήμονες από τον Σύνδεσμο Έρευνας και Παραγωγής Typhoon και το ινστιτούτο Kurchatov καθώς και στελέχη από το Πανεπιστήμιο του Bergen.
Το πλουτώνιο-239, που χρησιμοποιείται στις κεφαλές, έχει χρόνο ημίσειας ζωής 24.000 χρόνια.