Απαντώντας σε φίλο που με ρώτησε για το πως θα έπρεπε να χειριστούμε το θέμα με τις γεωτρήσεις και τις διεκδικήσεις των Τούρκων.
υποναυάρχου ε.α.
προέδρου Κοινωνίας Αξιών
Υπάρχουν πράγματα που δημοσιεύονται και πράγματα που μένουν κρυφά. Αν έχετε παρακολουθήσει την αρθρογραφία μου θα δείτε ότι παρότρυνα την κυβέρνηση να σχεδιάσει τα φανερά (και κρυφά) μέτρα πολύ πριν συμβούν οι γεωτρήσεις, που ήταν αναμενόμενες, με δεδομένη την βηματιστική προσέγγιση της Τουρκίας, προκειμένου να διερευνήσει τις προθέσεις μας τις προθέσεις των εμπλεκομένων και του διεθνούς παράγοντα.
Δυστυχώς μονίμως καθυστερούμε, απευχόμαστε να μην συμβεί το προφανές και όταν συμβεί δρούμε σπασμωδικά και αποσπασματικά, για διαχείριση των επιπτώσεων. Δηλαδή καμία πρόβλεψη, καμία πρόληψη, καθόλου αποτροπή και μόνο προσπάθεια να μειωθούν οι επιπτώσεις και οι ζημιές.
Όπως εύκολα μπορείτε να δείτε, είχα προτείνει πριν ακόμη έλθει στη περιοχή το Fatih (κακώς το λέμε πορθητή, έχει κι αυτό την ψυχολογική του επίδραση) τα παρακάτω:
1. Να οριοθετήσουμε με ακρίβεια την υφαλοκρηπίδα μας, που μπορεί να γίνει μονομερώς αλλά και την ΑΟΖ σε όλες τις Ελληνικές θάλασσες, έστω και αν αντιδρούσε η Τουρκία με χάρτες διακηρύξεις κλπ (έτσι κι αλλιώς το κάνει και επεκτείνεται με δική μας απουσία) και να την υποβάλουμε στον ΟΗΕ και στους συναφείς οργανισμούς και φόρα.
2. Να χαράξουμε τάχιστα γραμμές βάσεως σε όλη την Ελληνική επικράτεια και να καθορίσουμε συνορεύουσα ζώνη και ζώνη αλιείας.
3. Να προσπαθήσουμε, εντός της ΕΕ, να συμπεριλάβει τα όρια αυτά, σε κείμενα της που αφορούσαν συναφείς δράσεις και λειτουργίες της (αλιεία, ενεργειακοί πόροι, περιοχές αστυνόμευσης-δράσης FRONTEX, κλπ).
4. Όπως έχω πει κατ επανάληψη, η απάντηση σε μία ισχυρότερη δύναμη, που προσπαθεί να επιβάλλει την βούλησή της με απειλές πολέμου και ισχύ, είναι "casus foederis" , δηλαδή αφορμή για συμμαχίες.
Οι συμμαχίες όμως που de facto δημιουργήθηκαν λόγω των συμφερόντων από τα ενεργειακά κοιτάσματα, δεν έχουν αποκτήσει στρατηγικό χαρακτήρα αλλά η συνοχή τους οριοθετείται από το πώς θα εξελιχθούν οι έρευνες και από το εάν και πως θα γίνει εκμεταλλεύσιμος ο πλούτος.
Το πρώτο που θα έπρεπε να επιδιώξουμε ήταν ένα «pactum opportuna (strategic)» και όχι μία απλή συμμαχία περιορισμένου σκοπού, όπως είναι τώρα με μία απλή συντονιστική γραμματεία στη Λευκωσία.
Θα έπρεπε να απαιτήσουμε, με δεδομένο ότι υπάρχει ευρύτερο συμφέρον, να αποκτήσει στρατηγικό χαρακτήρα με σκέλος στρατηγικού σχεδιασμού στην ήδη υπάρχουσα Γραμματεία (σχηματίσθηκε πρόσφατα στη Λευκωσία), με θεσμικό κύρος έναντι της ΕΕ (που πρέπει να επιδιωχθεί να συμμετάσχει στην συμμαχία), του ΟΗΕ, των διεθνών Οργανισμών και με αποστολή όχι μόνο την εκμετάλλευση αλλά και την διασφάλιση των δικαιωμάτων επί των ενεργειακών κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο, την προστασία και την ενεργειακή ασφάλεια έναντι οιουδήποτε κινδύνου. Και οι έρευνες και η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων να πηγαίνουν χέρι-χέρι με το διπλωματικό και το στρατηγικό κομμάτι.
5. Εάν είχαμε προχωρήσει έτσι (δεν είναι αργά ακόμη) θα μπορούσαμε να μιλάμε για Μόνιμη Συμμαχική Ναυτική Δύναμη Ασφαλείας, έναντι οιασδήποτε απειλής στα δικαιώματα και στα κοιτάσματα.
6. Θα έπρεπε να έχουμε κάνει πιο έντονες προσπάθειες (με διπλωματικές και κάθε μορφής πιέσεις όπου έχουμε τη δυνατότητα), για να τοποθετηθεί η ΕΕ έναντι των παραβιάσεων και των απειλών της Τουρκίας και να έχουμε υποκινήσει τη διαδικασία λήψης μέτρων και κυρώσεων έγκαιρα (το λέω εδώ και μήνες), ώστε να μην τρέχουμε τελευταία στιγμή.
7. Ήταν αναγκαίο να έχουμε στείλει μέσα του Λιμενικού, για να παρακολουθούν από κοντά το γεωτρύπανο και να το καλούν να αποχωρήσει, διότι παραβιάζει την Κυπριακή κυριαρχία στην υφαλοκρηπίδα και στην ΑΟΖ και να επισημαίνουμε με συνεχή μηνύματα για τα μέτρα που έχουν ληφθεί (ονομαστικός κατάλογος των ενταλμάτων, τις επιπτώσεις από πλευράς δικαίου κλπ), διότι αυτά θα ενασκούσαν ψυχολογική πίεση στο μικτό πλήρωμα του Fatih (Τούρκοι και ξένοι).
8. Τα σκάφη αυτά να παρακολουθούν σε μόνιμη βάση τις Τουρκικές ενέργειες ώστε να ξέρουμε εάν κάνει γεώτρηση ή όχι και να μην περιμένουμε να το μάθουμε ως τετελεσμένο από τους Τούρκους (με αμφιβολία για το εάν λένε αλήθεια ή όχι) ή από τρίτους.
9. Η ανάπτυξη ενός ή και δύο υποβρυχίων στη περιοχή, θα είχε πολλαπλό χαρακτήρα, παρακολούθησης, άμεσης πληροφόρησης για το εάν γίνεται γεώτρηση ή όχι, και ετοιμότητας για δυνητικές δυναμικές ενέργειες (από ορθόδοξες είτε ανορθόδοξες δυνάμεις).
10. Όλα τα υπόλοιπα, διπλωματικά, οικονομικά κλπ μέτρα που έχω προτείνει, που άλλα έχουν ξεκινήσει και άλλα όχι, είναι αναγκαία, αλλά γίνονται ή θα γίνουν καθυστερημένα και απλά ενισχύουν τον σκοπό της διαχείρισης των ζημιών.
Το ότι αποδεχόμαστε, χωρίς επιθυμία ουσιαστικής αντίδρασης, το γεγονός ότι οι Τούρκοι ισχυρίζονται ότι ξεκίνησαν γεωτρήσεις εντός της Κυπριακής ΑΟΖ, δημιουργεί τετελεσμένα που είναι εξαιρετικά δύσκολο να ανατραπούν.
Σε αυτό συνεπικουρεί και το ότι αρνούμαστε να το επιβεβαιώσουμε, αδρανούντες, στρουθοκαμηλίζοντας και γελοιοποιούμενοι, προσπαθώντας να καλύψουμε την αδυναμική μας κατάσταση, με την δικαιολογία ότι αυτό που ισχυρίζονται μπορεί να είναι ψεύδος.
Είναι δυνατόν να μην έχει έχουμε κάνει κανένα διάβημα προς την Τουρκία, να μην έχει ήδη ανακληθεί ο πρέσβης μας και να μην έχει κληθεί να αναχωρήσει ο Τούρκος από τη χώρα (εξακολουθούμε να είμαστε εγγυήτρια δύναμη), και να μην σταματήσαμε άμεσα τις συζητήσεις για τα ΜΟΕ;
11. Στην ουσία έχουμε πέσει στη παγίδα των δικών μας ενεργειών:
• Γιατί δεν θέλαμε να στείλουμε στίγματα οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών,
• Δεν κάναμε τις δέουσες ενέργειες διασφάλισής τους,
• Δεν διεκδικήσαμε ισχυρότερες και πιο συνεκτικές συμμαχίες, με στρατηγικό προσανατολισμό.
• Δεν υποστηρίξαμε με συνέπεια τις νόμιμες θέσεις μας στο Κυπριακό, αλλά αποδεχθήκαμε μοιρολατρικά την κατοχή, τον εποικισμό και την πολιτική ισοτιμία του 18% του τουρκογενούς πληθυσμού με το 82% του Ελληνογενούς,
• Ακυρώσαμε με τις ενέργειές μας τον ρόλο μας ως εγγυήτριας δύναμης, ενώ η Τουρκία όχι μόνο τον υπερτονίζει αλλά εξακολουθεί να τον εκμεταλλεύεται. Κάθε συζήτηση για άρση του καθεστώτος εγγυήσεων δεν πρέπει να ξεκινάει, εάν δεν απομακρυνθούν πρώτα τα στρατεύματα κατοχής.
• Καταργήσαμε, αντί να προσπαθήσουμε να ενισχύσουμε και να επικυρώσουμε διεθνώς, το ενιαίο αμυντικό δόγμα ( ενώ η Τουρκία επιβεβαιώνει καθημερινά τον έλεγχό της επί των κατεχομένων).
• Ακολουθήσαμε επί μακρόν μία αδιέξοδη κατευναστική πολιτική, χωρίς να δημιουργούμε εσωτερικά και διεθνή ερείσματα.
• Οι πολιτικές δυνάμεις δεν ομονόησαν ποτέ στα Εθνικά θέματα και σήμερα εξακολουθούν να κάνουν το ίδιο ακόμη και χειρότερα.
• Έχουν διχάσει τον Ελληνικό λαό, απαξιώνοντας κάθε έννοια πατριωτισμού και εκμηδενίζοντας την επιδίωξη του εθνικού συμφέροντος.
• Αποδυνάμωσαν με την διαφθορά, τον κομματισμό, την κακοδιαχείριση και τις θολές ιδεοληψίες τις Ένοπλες Δυνάμεις
12. Η κατάληξη του να κρυβόμαστε από τις ευθύνες μας, να κατευνάζουμε, να υποχωρούμε, να εκλιπαρούμε και να περιμένουμε από τρίτους να μας σώσουν, είναι το αποτέλεσμα των κάκιστων πολιτικών επιλογών μας.
Και δυστυχώς φοβάμαι ότι βήμα –βήμα καθίστανται μη αναστρέψιμες.