Μια κλασσική ρητορική που αναφέρει ο Clausewitz, ο πατέρας των σπουδών του πολέμου ως ακαδημαϊκή πειθαρχία, μας λέει ότι η έναρξη ενός πολέμου είναι συχνά εύκολη, ενώ ο τερματισμός είναι πάντα δύσκολος. Μήπως το ρητό αυτό ισχύει για τον πόλεμο που ξεκίνησε η Τουρκία ενάντια στους Κούρδους εισβάλλοντας στη Συρία; Αυτή τη στιγμή, η απάντηση είναι ότι κανείς δεν ξέρει. Ωστόσο, είναι βέβαιο ότι το καλύτερο αποτέλεσμα που θα περίμενε η Τουρκία είναι να απομακρυνθεί από τη σφηκοφωλιά με ελάχιστες ζημιές.
Παρουσίαση Freepen.gr
Ενώ ο πόλεμος θα μπορούσε να αποδοθεί στο αυταρχικό στυλ λήψης αποφάσεων του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, οι βαθύτερες ρίζες της σύγκρουσης πρέπει να αναζητηθούν στην κουρδική εμμονή της Τουρκίας που διαρκεί αιώνες.
Αυτή η εμμονή ήταν παρούσα, έστω και σε εμβρυϊκή μορφή, ακόμη και κατά την οθωμανική εποχή, όταν οι Σουλτάνοι-Χαλίφες είχαν υποψίες για τους Κούρδους για εθνοτικούς και θρησκευτικούς λόγους. Ακόμη και όταν στρατεύθηκαν σε στρατιωτική θητεία, οι Οθωμανοί Κούρδοι δεν μπορούσαν ή δεν επιθυμούσαν να εξομοιωθούν με την κυρίαρχη οθωμανική-τουρκική ταυτότητα.
Χαρακτηριζόμενοι από μια ποικιλία θρησκευτικών πεποιθήσεων και παραδόσεων, μεταξύ των οποίων ο Αλαμισμός, ο Ζωροαστρισμός, ο Γιαζιδισμός και μια πανοπλία παραγγελιών του Σουφί που εκτείνεται από τα Βαλκάνια μέχρι την Κεντρική Ασία, οι Κούρδοι δεν εντάσσονται στην επίσημη ισλαμική ταυτότητα της αυτοκρατορίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, είχαμε τη σύγκρουση δύο ταυτοτήτων, μια σκληρή και μια μαλακή. Η οθωμανική ταυτότητα ήταν μαλακή επειδή η αυτοκρατορία αποτελείτο από πολυάριθμες εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες. Ο ηγεμόνας χρησιμοποίησε τον τίτλο του Σουλτάνου για τους Τούρκους, τους Qaysar (Caesar) για τους Χριστιανούς, τον Padshah για τους Ιρανούς και / ή τους Σιίτες και του Χαλίφη για τους Σουνίτες, κυρίως τους Αραβες.
Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Οθωμανοί ολοκλήρωσαν μια τακτική συμμαχία με τους Κούρδους για να καταστείλουν και να εκδιώξουν τους Αρμένιους υπηκόους του σουλτάνου από τα εδάφη της νοτιοανατολικής Ανατολίας. Η λογική της εκστρατείας, αργότερα γνωστή ως Γενοκτονία των Αρμενίων, ήταν ότι ορισμένοι Αρμένιοι, υπό την ηγεσία της εθνικιστικής Αρμενικής Επαναστατικής Ομοσπονδίας (Dashnaktsutyun), έσπευσαν στη Ρωσία στον πόλεμο ενάντια στους Οθωμανούς, ξεκινώντας μια σειρά επιθέσεων στην Ανατολία.
Ωστόσο, το τέλος του Α 'Παγκοσμίου Πολέμου άφησε τους Κούρδους σε μια ακόμη χειρότερη κατάσταση από πριν. Η υπόσχεση του Προέδρου Woodrow Wilson για «αυτοδιάθεση» ξεχάστηκε σύντομα, αφήνοντας πίσω του το όνειρο της ανεξαρτησίας στην κουρδική πλευρά και τον φόβο της κουρδικής απόσχισης στον οθωμανικό καταυλισμό όπως ανασυντάχθηκε ως Τουρκική Δημοκρατία υπό τον Μουσταφά Κεμάλ πασά (Ατατούρκ).
Η νέα ταυτότητα που θέλησε να δημιουργήσει ο Ατατούρκ βασιζόταν σε αυτό που οι Γάλλοι σύμβουλοί του ονόμαζαν "Τουρκισμός" (Τουρκοκρατία) και επομένως απαλλαγμένοι από θρησκευτικές υποδιαιρέσεις. Ένα νέο αλφάβητο βασισμένο στη λατινική γραφή σηματοδότησε την έναρξη μιας εκστρατείας για να εφεύρει μια νέα τουρκική γλώσσα, καθαρισμένη όσο το δυνατόν περισσότερο από τα αραβικά και τα περσικά λόγια. Το «κοσμικό» σύστημα του Ατατούρκ διέκοψε τον λεπτό θρησκευτικό δεσμό που υπήρχε μεταξύ των Κούρδων και των υπόλοιπων πολιτών της νέας δημοκρατίας. Το πρόβλημα ήταν ότι οι Κούρδοι δεν θα υιοθετούσαν τη νέα τουρκική γλώσσα που ο Ατατούρκ είχε ορίσει, προτιμώντας να παραμείνουν στις δικές τους τρεις μητρικές κουρδικές γλώσσες.
Κατά το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, τα συστήματα που υποστηρίζονται από υπερεθνικιστικές ή / και εθνικιστικές ιδεολογίες έχουν πάντα δει την "αλλοτρίωση" ως απειλή και όχι ως ευκαιρία πολιτιστικού και κοινωνικού εμπλουτισμού.
Κατά τη διάρκεια της παρακμής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, γνωστής ως ο «άρρωστος της Ευρώπης», εντατικοποιήθηκε η αναζήτηση μιας νέας αυτοκρατορικής ταυτότητας. Στα τέλη του 1880, ένας Εβραίος Ούγγρος λογοτέχνης, ο Arminius (Hermann) Vambery, ο οποίος είχε περάσει χρόνια ταξιδεύοντας στην αυτοκρατορία, εφευρέθηκε η έννοια του παντουρκισμού, σε μεταγενέστερες εκδόσεις pan-Turanism, και κατάφερε να το πουλήσει στους "Νεότουρκους" και την πολιτική τους οργάνωση, γνωστή ως επιτροπή της Ένωσης και της Προόδου. Οι δυτικές δυνάμεις, κυρίως η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία, υποστήριξαν την έννοια του παν-τουρανισμού ως αντιστάθμισμα του πανγερμανισμού που οδηγούσε το Βερολίνο, του πανσλαβισμού με επικεφαλής τη Ρωσία και του παν-ισλαμισμού υπό την ηγεσία Μουσουλμανικών κινημάτων εναντίον της δυτικής αποικιακής κυριαρχίας στο Βορρά της Αφρικής, τη Μέση Ανατολή και την Ινδία.
Για άλλη μια φορά, οι Κούρδοι προτιμούσαν να παραμείνουν "ο άλλος", απορρίπτοντας τον παν-Τουρανισμό ως δικαιολογία για τον εθνικό απαρτχάιντ με δικά τους έξοδα. Αυτό τους έκανε στόχους για επιθέσεις παντουρκιστών και πατουρανιστών στοχαστών που χαρακτήρισαν τους Κούρδους ως εχθρούς. Αυτοί είχαν αντικαταστήσει τη λέξη Ummah (Ισλαμική κοινότητα) με τον Khalq (People) για να ορίσουν το έθνος. Το τρομοκρατικό κίνημα Basmachi, με επικεφαλής τον Ένβερ Πασά, ήρωα του παντουρκισμού και ενδεχομένως πράκτορα των Βρετανών, αρνήθηκε ακόμη την ύπαρξη ενός κουρδικού λαού, επινοώντας αντ 'αυτού τον όρο "Τούρκοι του βουνού".
Η υποψία και το μίσος κατά των Κούρδων οδήγησαν σε όλο και μεγαλύτερη καταστολή, μέχρι που μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1960 η χρήση της λέξης «Κούρδος» σε δημοσιεύσεις ή / και δημόσιο διάλογο είχε γίνει αδίκημα τιμωρούμενο από το νόμο. Στη δεκαετία του 1960, ένα νέο κίνημα, γνωστό ως "Γκρίζοι λύκοι" (Bozkurtlar στα τουρκικά), αργότερα υπό την ηγεσία του Alparsalan Turkesh, υποστήριζε μάλιστα την ένοπλη εθνοκάθαρση με τη μετακίνηση μεγάλων κομματιών της κουρδικής κοινότητας από τα προγονικά εδάφη τους στην ανατολική Ανατολία σε άλλα τμήματα της Μικράς Ασίας. Ένα θέμα που συζητήθηκε ήταν να αντικατασταθούν οι απελαθέντες Κούρδοι με «Τουρκικούς» μουσουλμάνους, κυρίως Αλβανούς, από τη Γιουγκοσλαβία, όπου το κομμουνιστικό καθεστώς ενδιαφερόταν επίσης για εθνοκάθαρση εναντίον των Μουσουλμάνων στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη και τη Βαρντάρσκα. Το σχέδιο αυτό πέθανε αφού βρήκε ισχυρή αντίθεση από ένα κομμάτι της τουρκικής πολιτικής ελίτ στην Άγκυρα και το Ιράν του Σάχη.
Στο σημερινό είδωλο του ως Ισλαμική Δημοκρατία, το Ιράν έχει υιοθετήσει μια συμπαθητική στάση απέναντι στον αντι-Κουρδικό πόλεμο του Ερντογάν. Ένα δημοσίευμα που δημοσίευσε η Fars News, ένα όργανο της IRGC, προτρέπει την συμπάθεια για τον Ερντογάν εξαιτίας της «αντι-σιωνιστικής του ομιλίας στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και της υπεράσπισης του παλαιστινιακού έθνους». Επαινεί τις "ανθρωπιστικές προσπάθειες του Ερντογάν για να σπάσει την πολιορκία της Γάζας". Το πιο σημαντικό, σύμφωνα με το δημοσίευμα της IRGC, ήταν ότι ο Ερντογάν αγνόησε το κοσμικό σύστημα της Τουρκίας παρέχοντας δωρεάν γη και μια επιταγή 1 εκατομμυρίου δολαρίων για την κατασκευή του "τεράστιου τζαμιού Zayn al-Abedin" στην Κωνσταντινούπολη.
Οι προσπάθειες του Ερντογάν να καθαρίσει εθνοτικά τους Κούρδους της Συρίας ίσως να μην είναι δικαιολογημένες, αλλά πρέπει να εκτιμήσουμε την "προσωπική παρουσία του τούρκου ηγέτη στη συγκέντρωση των 500.000 ατόμων για τον Ιμάμ Χουσεΐν στην Κωνσταντινούπολη".
Με άλλα λόγια, μπορεί κανείς να διαπράξει γενοκτονία όσο διατυπώνει λόγο υπέρ της Παλαιστίνης και παρακολουθεί τελετή των σιιτών που χτυπούν το στήθος τους.
Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο κάποιοι στην περιοχή μας βλέπουν τον κόσμο σε αυτόν τον περίεργο κόσμο του 21ου αιώνα.