ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗ & ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΣΥΡΙΑ
Πολλά κράτη στον 20ό και τώρα στον 21ο αιώνα προσλαμβάνουν ιδιωτικές στρατιωτικές εταιρείες και παραστρατιωτικές οργανώσεις σε ένοπλες συγκρούσεις για την ανάληψη δράσεων που προηγουμένως αποτελούσαν πεδίο αποκλειστικά των οργανωμένων κρατικών στρατιωτικών μονάδων, συμπεριλαμβανομένης της μάχης, της φύλαξης και της προστασίας, της σύλληψης και κράτησης αιχμαλώτων και της ανάκρισης.
υποναυάρχου ε.α.
προέδρου Κοινωνίας Αξιών
Είναι σαφές ότι το διεθνές δίκαιο δεν κάνει πολλά για να περιορίσει αυτήν την πρακτική. Και αυτό εκμεταλλεύεται σήμερα η Τουρκία και στέλνει στη πρώτη γραμμή για την βρώμικη δουλειά, τους μισθοφόρους και τους παραστρατιωτικούς.
Άλλωστε μεγάλες δυνάμεις (όπως οι ΗΠΑ) έχουν χρησιμοποιήσει τέτοια σώματα μισθοφόρων και παραστρατιωτικών σε συγκρούσεις στο εξωτερικό, με ενθουσιασμό τις τελευταίες δεκαετίες. Και πρόσφατα βλέπουμε να εφαρμόζουν ανάλογες πρακτικές και χώρες όπως η Τουρκία, η Ουκρανία, η Νιγηρία κλπ.
Η ανάθεση τέτοιων καθηκόντων σε προσωπικό των ιδιωτικών στρατών και παραστρατιωτικών οργανώσεων, μπορεί να παραβιάζει ή να λειτουργεί ασυμβίβαστα με το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο, τις Συμβάσεις της Γενεύης και τις διεθνείς θεσπίσεις για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Η χρησιμοποίηση από την Τουρκία παραστρατιωτικών οργανώσεων για την εισβολή στη Συρία, χωρίς να νομιμοποιείται η δράση της από το διεθνές δίκαιο, και τα εγκλήματα που δημοσιεύεται καθημερινά ότι επιτελούνται από τα σώματα αυτά, θα έπρεπε να ενεργοποιήσουν την διεθνή κοινότητα για την ευθύνη της Τουρκίας (και προσωπικά του Ερντογάν), για τις εγκληματικές πράξεις και την συμπεριφορά των παραστρατιωτικών και των μισθοφόρων που έχει προσλάβει, οι οποίοι δρουν κατ’ εντολή της, τους χρηματοδοτεί, κατευθύνει και ελέγχει.
Η Κάρλα Ντελ Πόντε το δήλωσε με σαφήνεια, ότι πρέπει να ασκηθεί δίωξη σε βάρος του Ερντογάν για εγκλήματα πολέμου στη Συρία (ατομική ποινική ευθύνη), αλλά δυστυχώς ο Τραμπ και ο Πούτιν δεν έδειξαν να ενδιαφέρονται για τα εγκλήματα αυτά, ακόμη και η ΕΕ καθώς και ο ΓΓ του ΝΑΤΟ και ο ΓΓ του ΟΗΕ φάνηκαν κατώτεροι των ευθυνών τους.
Φυσικά και υπάρχει στο διεθνές δίκαιο ένα ρυθμιστικό κενό για την χρήση ιδιωτικών στρατών και παραστρατιωτικών οργανώσεων, το οποίο η Τουρκία εκμεταλλεύεται για να μειώσει την έκθεσή της στη διεθνή ευθύνη.
Όμως οι θετικές υποχρεώσεις των κρατών στο πλαίσιο του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου περιορίζουν σε κάποιο βαθμό αυτό το κενό, αφού υπάρχει καθήκον των κρατών για την πρόληψη των εγκληματικών ενεργειών στις πολεμικές δράσεις. Αυτή η δυνατότητα των θετικών υποχρεώσεων του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων αν και σημαντική, παραμένει περιορισμένη λόγω των προβλημάτων ορισμού και εξω-εδαφικής εφαρμογής.
Κατά την άποψη πολλών διεθνολόγων, η ευθύνη επί των παράνομων και εγκληματικών δράσεων μισθοφορικών σωμάτων και παραστρατιωτικών οργανώσεων που δρουν κατ’ εντολή, χρηματοδοτούμενα, υποστηριζόμενα, με καθοδήγηση και έλεγχο από το κράτος που τα προσέλαβε (με καταναγκαστικά δηλαδή καθήκοντα), μπορεί να αποδοθεί στο κράτος πρόσληψης και η κατάσταση των σωμάτων αυτών να χαρακτηρισθεί ως "προσώπων που αποτελούν μέρος των ενόπλων δυνάμεών τους" (κατά την έννοια της διάταξης που κατοχυρώνεται στο άρθρο 3 της σύμβασης Χάγης IV του 1907 και Άρθρο 91 του Συμπληρωματικού Πρωτοκόλλου Ι).
Σε αυτή την περίπτωση, το κράτος θα είναι υπεύθυνο για τη συμπεριφορά τους όπως θα ήταν αυτή των στρατιωτών, και έτσι εξαλείφεται πλήρως το ρυθμιστικό κενό.
Είναι απορίας άξιο λοιπόν γιατί η διεθνής κοινότητα (πολιτικοί, νομικοί, ακαδημαϊκοί, δημοσιογράφοι κλπ) δεν έχει ενεργοποιηθεί ακόμη στο βαθμό που οφείλει, για να αναδείξει και να καταδικάσει τις εγκληματικές πράξεις αυτών των σωμάτων.