Ένας χρόνος έκλεισε ήδη από την ημέρα που ψηφίστηκε το «Σύμφωνο» του ΟΗΕ για την ελεύθερη μετανάστευση. Με την υπογραφή και της Ελλάδας αλλά και τη στήριξη ΟΛΗΣ της πολιτικής της τάξης. Εντούτοις, η ελληνική κοινή γνώμη εξακολουθεί να παραμένει απληροφόρητη για το περιεχόμενο ενός «Συμφώνου» που αν και «μη δεσμευτικό» παράγει «νομικό αποτέλεσμα» και τις συνέπειες του οποίου ήδη βιώνουμε σιωπηλά.
Πρόκειται για έναν «Soft-Law-μηχανισμό» με τουλάχιστον 45 προτροπές-νουθεσίες, υποχρεώσεις, στόχους και υποδείξεις προς τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ, που με την πάροδο του χρόνου θα εξελιχθεί σε εθιμικό δίκαιο. Ήδη στο προοίμιο του «Συμφώνου» υπάρχει μια πολύ ξεκάθαρη αναφορά : «Η Μετανάστευση ήταν πάντοτε μέρος της ανθρώπινης ιστορίας και αναγνωρίζουμε ότι στο δικό μας παγκοσμιοποιημένο κόσμο παρουσιάζεται σαν πηγή ευημερίας, καινοτομίας και βιώσιμης ανάπτυξης».
Μια μικρή όμως ακτινοσκόπηση εννέα σημείων αρκούν για να γίνει αντιληπτό το «πνεύμα» και το «γράμμα» του «Συμφώνου»:
• Πουθενά δεν υπάρχει αναφορά στην αντιμετώπιση των ποικίλων αιτιών της σύγχρονης μετανάστευσης και την επί τόπου αντιμετώπιση του θέματος.
• Σε όλους τους μετανάστες θα παρέχονται στις χώρες υποδοχής, που θα διαλέγουν οι ίδιοι, «οι βασικές κοινωνικές και υγειονομικές παροχές» (αρ. 15), με σοβαρές επιπτώσεις στη σταθερότητα του κοινωνικού κράτους.
• Προβλέπεται ο περιορισμός της ελεύθερης γνώμης και κριτικής κατά της μετανάστευσης, καθώς υπάρχει «προτροπή» για «εποικοδομητική αντίληψη ως προς το μεταναστευτικό.» Τα ΜΜΕ θα πρέπει να «ενσωματωθούν στο μηχανισμό ρύθμισης της μετανάστευσης» με έναν κατευθυνόμενο και μονοδιάστατο «φιλομεταναστευτικό» τρόπο, περιοριστικό ως προς την ελευθερία της γνώμης.
• Νουθετείτε η απαγόρευση του επαναπατρισμού για όλους τους μετανάστες (αρ. 21), όπως και η ελεύθερη επανένωση οικογενειών.
• Προβλέπεται οικονομική υποστήριξη χωρών προέλευσης και τράνζιτ.
• Σημαντικός ρόλος, εκτός από τα κράτη-μέλη, δίνεται και στα συνδικάτα, στις εκκλησίες, στις εθνικές ΜΚΟ ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στις μεταναστευτικές οργανώσεις.
• Αποκρύπτεται επιμελώς η πραγματικότητα της σημερινής μετανάστευσης και των μειονεκτημάτων της και λειτουργεί ως “Leitbild” για «μια κοινωνία πολυπολιτισμική, και πολύπλευρης αποδοχής» (αρ. 16), ενώ πρακτικά «τα δικαιώματα των (γηγενών) κατοίκων ενός κράτους-στόχου (χώρα υποδοχής μεταναστών) δεν παίζουν κανέναν ρόλο.»
• Το πολύπλοκο θέμα της κοινωνικής ενσωμάτωσης θα υπάγεται στη βούληση των μεταναστών και όχι στους νόμους και στις αποφάσεις των χωρών υποδοχής.
• Στα κράτη θα προωθούνται «φιλομεταναστευτικές» νομοθετικές ρυθμίσεις και θα μεριμνούν ώστε ο δημόσιος διάλογος για τον μεταναστευτικό να είναι «ανοιχτός, βασισμένος σε στοιχεία» και η κατανόηση του Συμφώνου «ρεαλιστικότερη, πιο ανθρώπινη και πιο εποικοδομητική» με άμεσο κίνδυνο της ποινικοποίησης όσων έχουν αντίθετη άποψη.
• Σε όλους τους μετανάστες θα παρέχονται στις χώρες υποδοχής, που θα διαλέγουν οι ίδιοι, «οι βασικές κοινωνικές και υγειονομικές παροχές» (αρ. 15), με σοβαρές επιπτώσεις στη σταθερότητα του κοινωνικού κράτους.
• Προβλέπεται ο περιορισμός της ελεύθερης γνώμης και κριτικής κατά της μετανάστευσης, καθώς υπάρχει «προτροπή» για «εποικοδομητική αντίληψη ως προς το μεταναστευτικό.» Τα ΜΜΕ θα πρέπει να «ενσωματωθούν στο μηχανισμό ρύθμισης της μετανάστευσης» με έναν κατευθυνόμενο και μονοδιάστατο «φιλομεταναστευτικό» τρόπο, περιοριστικό ως προς την ελευθερία της γνώμης.
• Νουθετείτε η απαγόρευση του επαναπατρισμού για όλους τους μετανάστες (αρ. 21), όπως και η ελεύθερη επανένωση οικογενειών.
• Προβλέπεται οικονομική υποστήριξη χωρών προέλευσης και τράνζιτ.
• Σημαντικός ρόλος, εκτός από τα κράτη-μέλη, δίνεται και στα συνδικάτα, στις εκκλησίες, στις εθνικές ΜΚΟ ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στις μεταναστευτικές οργανώσεις.
• Αποκρύπτεται επιμελώς η πραγματικότητα της σημερινής μετανάστευσης και των μειονεκτημάτων της και λειτουργεί ως “Leitbild” για «μια κοινωνία πολυπολιτισμική, και πολύπλευρης αποδοχής» (αρ. 16), ενώ πρακτικά «τα δικαιώματα των (γηγενών) κατοίκων ενός κράτους-στόχου (χώρα υποδοχής μεταναστών) δεν παίζουν κανέναν ρόλο.»
• Το πολύπλοκο θέμα της κοινωνικής ενσωμάτωσης θα υπάγεται στη βούληση των μεταναστών και όχι στους νόμους και στις αποφάσεις των χωρών υποδοχής.
• Στα κράτη θα προωθούνται «φιλομεταναστευτικές» νομοθετικές ρυθμίσεις και θα μεριμνούν ώστε ο δημόσιος διάλογος για τον μεταναστευτικό να είναι «ανοιχτός, βασισμένος σε στοιχεία» και η κατανόηση του Συμφώνου «ρεαλιστικότερη, πιο ανθρώπινη και πιο εποικοδομητική» με άμεσο κίνδυνο της ποινικοποίησης όσων έχουν αντίθετη άποψη.
Ήδη, ορισμένα από αυτά είναι στην Ελλάδα καθημερινή πρακτική.
* (βλ. https://refugeesmigrants.un.org…)