Η Ρωσία και η Τουρκία είναι οι σημερινοί κύριοι της βόρειας Συρίας και ενώ έχουν καταλήξει σε συμφωνίες για την επαρχία του Idlib και τη βορειοανατολική μεθοριακή περιοχή, ένα κενό παραμένει σημαντικό και αυτό είναι η αντίθετη προσέγγισή τους στις συριακές δημοκρατικές δυνάμεις των Κούρδων (SDF).
Παρουσίαση Freepen.gr
Η Τουρκία βλέπει τις SDF και τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των δυνάμεών τους, ως επέκταση του Κουρδικού Εργατικού Κόμματος (PKK), το οποίο αγωνίζεται για αυτοδιοίκηση στο κυρίως κουρδικό νοτιοανατολικό τμήμα της Τουρκίας από το 1984, και ως εκ τούτου απειλή για την εθνική της ασφάλεια.
Δυστυχώς για την Τουρκία, η Ρωσία δεν μοιράζεται αυτήν την αντίληψη. Η Ρωσία συμφώνησε να μετακινήσει το SDF από τα εδάφη που τώρα κατέχει η Τουρκία, αλλά αφού διευκόλυνε δύο ξεχωριστές συμφωνίες με την Τουρκία και μία μεταξύ της συριακής κυβέρνησης και της SDF, η Μόσχα ζήτησε να συμπεριληφθούν οι Κούρδοι σε διπλωματικές συζητήσεις και αναπτύχθηκαν με τις SDF στο έδαφος.
Μία πηγή στις SDF ανέφερε ότι η Ρωσία είχε δημιουργήσει κοινά κέντρα επιχειρήσεων με τους Κούρδους και ότι από κοινού πραγματοποιούν περιπολίες και επανδρώνουν σημεία παρατήρησης κοντά στην τουρκική ζώνη. Σήμερα, η Ρωσία έχει βάσεις στις περιοχές ελέγχου της SDF, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων Manbij, Ayn Isa, Kobani και Qamishli.
Η Τουρκία παρέμεινε σιωπηλή σχετικά με τις απόψεις της Ρωσίας σχετικά με τις SDF, σε αντίθεση με την ανατροπή της βοήθειας των ΗΠΑ προς την ομάδα. Αλλά ο Aliza Marcus, του οποίου το βιβλίο "Αίμα και Πίστη" επικεντρώνεται στο PKK, δήλωσε ότι η Ρωσία και το YPG είχαν πάντα μια διφορούμενη σχέση.
"Δεδομένου ότι το YPG δραστηριοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Συρία μετά το 2011, η Ρωσία έχει υιοθετήσει μια μικτή προσέγγιση στο κουρδικό κίνημα", ανέφερε. "Το YPG δεν απειλούσε ανοιχτά τον Assad, καθιστώντας ευκολότερο για τη Ρωσία να δει το YPG περισσότερο ή λιγότερο ως έναν καλοπροαίρετο παίκτη".
Η Ρωσία δεν θεωρούσε ποτέ το ΡΚΚ ως τρομοκρατική οργάνωση και έχει μια σχέση με αυτήν που χρονολογείται από τον Ψυχρό Πόλεμο, όταν η Σοβιετική Ένωση μοχλούσε τον κουρδικό εθνικισμό εναντίον των φιλοδυτικών κυβερνήσεων στην περιοχή.
Το PKK ξεκίνησε ως μαρξιστική-λενινιστική στολή και ο ηγέτης του Abdullah Öcalan, του οποίου το πορτρέτο εξακολουθεί να κοσμεί πολλές εγκαταστάσεις των SDF και φυλάκια, έφυγε στη Συρία το 1980, όπου έλαβε εκτεταμένη υποστήριξη από τον πρόεδρο Hafez Assad, πατέρα του προέδρου Bashar Assad. Η Συρία και οι Assad ήταν σταθεροί σοβιετικοί πελάτες, αλλά ακόμα και όταν τελείωσε ο Ψυχρός Πόλεμος, η Ρωσία συνέχισε να χρησιμοποιεί την ομάδα ενάντια στην τουρκική επιρροή μέσα στην παλιά σφαίρα επιρροής της.
Ο Οτσαλάν αναγκάστηκε να φύγει από τη Συρία το 1998, όταν η Τουρκία απειλούσε με πόλεμο εναντίον της Δαμασκού, αν η στήριξη στο ΡΚΚ δεν τελείωνε. Ο ίδιος έφυγε στη Μόσχα τον Οκτώβριο του 1998 και δέχτηκε έκρηξη υποστήριξης από την Κρατική Δούμα, όπου οι βουλευτές ψήφισαν για να ζητήσουν από τον Πρόεδρο Μπόρις Γιέλτσιν να χορηγήσει άσυλο στον ηγέτη του ΡΚΚ. Σε κάποιο σημείο της σύντομης εξόρισής του στη Μόσχα, ο Öcalan αρεσκόταν στην ιδέα μιας στρατηγικής εταιρικής σχέσης με τη Ρωσία.
Η Μόσχα υποστηρίζει τις κουρδικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένου του ΡΚΚ, ως έναν τρόπο να πιέσει την Άγκυρα να μειώσει την υποστήριξη των οργανώσεων αποσχιστών στην Τσετσενία με έδρα την Τουρκία. Αλλά η Ρωσία και η Τουρκία συμβιβάστηκαν με μια συμφωνία πρωτοκόλλου του 1995. Η Ρωσία έκοψε την στήριξη για το ΡΚΚ στο έδαφός της και η Τουρκία έκανε το ίδιο με τους Τσετσένους. Ο Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο τότε πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπέγραψαν παρόμοια συμφωνία στο Σότσι τον Ιούλιο του 2005 για να εκφράσουν αμοιβαία την αλληλεγγύη τους για τις θέσεις του καθενός σχετικά με την τρομοκρατία και τον διαχωρισμό.
Η σχέση μεταξύ της Ρωσίας και των Κούρδων έχει τουλάχιστον ένα συνεπές σημείο αναφοράς - αυξάνεται και μειώνεται ανάλογα με τους δεσμούς της Ρωσίας με την Τουρκία. Όταν οι σχέσεις ήταν κακές μετά την κατάρριψη του ρωσικού Su-24 από την Τουρκία τον Νοέμβριο του 2015, η Τουρκία αναφέρθηκε στο YPG ως «μισθωμένοι στρατιώτες» της Ρωσίας. Σε άλλα επίμαχα σημεία του πολέμου, η Ρωσία παρείχε άμεση στήριξη στους Κούρδους.
Ο Marcus είπε ότι η Ρωσία δεν υποστηρίζει τους Κούρδους της Συρίας από πραγματική ανησυχία, αλλά το κάνει όταν ταιριάζει με το ενδιαφέρον της και είναι έτοιμη να τους θυσιάσει όταν δε συμβαίνει αυτό.
"Στο βαθμό που η Μόσχα περιορίζει σήμερα την Τουρκία, πιθανότατα έχει να κάνει περισσότερο με τις ανησυχίες της για το γεγονός ότι η Τουρκία κατέχει μεγαλύτερο τμήμα της Συρίας από ό,τι σχετίζεται με τους Κούρδους που ζουν εκεί", δήλωσε ο Marcus.
Τώρα που οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες είχαν στηρίξει τις SDF κατά του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία, έχουν μειώσει σημαντικά την παρουσία τους, η Ρωσία προσπαθεί να εξισορροπήσει τις πραγματιστικές σχέσεις με τους Κούρδους και την Τουρκία.
Μια σημαντική προτεραιότητα για τη Ρωσία και τη Δαμασκό παραμένει να τελειώσει ο πόλεμος χωρίς να διαμελιστεί η Συρία. Μια μακροπρόθεσμη τουρκική παρουσία στη Συρία θα ήταν τόσο αποδιοργανωτική για αυτούς τους στόχους, όπως η εκτεταμένη κουρδική αυτονομία που θέλου οι SDF.
Για το σκοπό αυτό, η Ρωσία τοποθετείται μεταξύ των δύο και χρησιμοποιεί τον καθένα ως μοχλό έναντι του άλλου.
"Η Ρωσία έχει αναδειχθεί ως ο νέος μεσίτης για το κουρδικό ζήτημα στη Συρία. Θα είναι αρκετά ακανθώδης ο δρόμος για την Άγκυρα να προσαρμοστεί σε αυτή τη νέα πραγματικότητα ", δήλωσε ο Kerim Has, ειδικός με έδρα τη Μόσχα για την Τουρκία και τη Ρωσία. Η Μόσχα, δήλωσε, χρησιμοποίησε μια πολιτική καρότο και ραβδί προς τους Κούρδους.
"Μια νέα επίθεση του τουρκικού στρατού στη βορειοανατολική Συρία παίζει το ρόλο ενός ραβδιού, ενώ το καρότο φαίνεται να είναι μια περιορισμένη πολιτισμική αυτονομία για τους Κούρδους σε μια νέα Συρία", δήλωσε.