Freepen.gr - Η οικονομική ύφεση της Τουρκίας, η οποία κορυφώθηκε με τη σοβαρή οικονομική κρίση που έπληξε τη χώρα το 2018, τρέχει παράλληλα με την πολιτική αστάθεια που αντιμετώπιζε η χώρα από τότε που ξέσπασαν οι αντι-κυβερνητικές διαμαρτυρίες το 2013.
Τον Μάιο του 2013, λίγο πριν ξεκινήσουν οι διαμαρτυρίες στο πάρκο Gezi της Κωνσταντινούπολης, τα μικτά συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας της Τουρκίας ανέρχονταν στο ποσό ρεκόρ των 135 δισ. δολαριών. Τα κεφάλαια που προέρχονταν από το τουρκικό κοινό αποτελούσαν μόνο το 20% του συνόλου, πράγμα που σημαίνει ότι το μερίδιο των αποθεμάτων που πραγματικά δανείστηκαν από τους πολίτες ήταν εξαιρετικά χαμηλό.
Ωστόσο ο Can Teoman σε άρθρο του για το ahvalnews.com κάνει μια πολύ σοβαρή επισήμανση: Το Σάββατο, η κεντρική τράπεζα ανακοίνωσε ότι τα ακαθάριστα συναλλαγματικά της αποθέματα θα αυξηθούν κατά 2,9 δισ. δολάρια μέσω της αύξησης των αποθεματικών στις καταθέσεις, με τα συνολικά αποθεματικά να φτάνουν σχεδόν τα 108 δισ. δολάρια. Ωστόσο, τα μισά από τα ακαθάριστα αποθεματικά προέρχονται τώρα από λογαριασμούς καταθέσεων σε ξένο νόμισμα των πολιτών. Αν προσθέσουμε τα 22 δισ. δολάρια σε συναλλαγματικές πράξεις ανταλλαγής νομισμάτων που κατέχει η κεντρική τράπεζα - τέτοια swaps δεν υπήρχαν το 2013 - στις καταθέσεις σε ξένο νόμισμα, βλέπουμε ότι περίπου 75 δισ. δολάρια ή το 70% των συνολικών αποθεμάτων προέρχονται από μη -κυβερνητικούς πόρους.
Ως εκ τούτου, βλέπουμε ότι τα συναλλαγματικά αποθέματα στην Τουρκία όχι μόνο μειώθηκαν, αλλά το ποσό δανεισμού που χρησιμοποιήθηκε για τη χρηματοδότηση αυτών των αποθεματικών έχει επιδεινωθεί δραματικά.
Λοιπόν, τι μας λένε αυτά τα στοιχεία, σημειώνει ο Teoman;
Τα συναλλαγματικά αποθέματα μιας χώρας είναι η τελική πηγή μετρητών και η κεντρική τράπεζα είναι ο καταθέτης. Η απώλεια σκληρού νομίσματος ύψους 75 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε έξι χρόνια δείχνει ότι η χώρα έχει πάρει χρήματα από τις τσέπες των πολιτών της προκειμένου να ενισχύσει τα οικονομικά της.
Δεύτερον, αρκετές σημαντικές εξελίξεις οδήγησαν σε αυτή την επιδείνωση της ποιότητας των αποθεμάτων. Μεταξύ αυτών είναι η μετανάστευση από την Τουρκία, οι αλλοδαποί που αποσύρουν τις επενδύσεις τους από τη χώρα και το κλείσιμο αρκετών σημαντικών επιχειρήσεων. Αυτά τα γεγονότα οφείλονται στην πολιτική αναταραχή που έπληξε την Τουρκία τα τελευταία χρόνια. Άλλα προβλήματα όπως ο πληθωρισμός και η ανεργία έχουν επίσης προκύψει.
Η υποχώρηση των αποθεματικών των τουρκικών κεντρικών τραπεζών και η αλλαγή στη διάρθρωσή τους επήλθαν και μετά την ανακοίνωση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ ότι θα μείωνε το ποσό των δολαρίων που κυκλοφορούν στην αγορά. Ωστόσο, ο ισολογισμός της FED ή άλλων μεγάλων κεντρικών τραπεζών δεν έχει επιδεινωθεί όπως στην Τουρκία. Υπάρχει ακόμη και αύξηση του ποσού του συναλλάγματος που τηρούν πολλές κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο.
Αυτό μας λέει ότι οι διεθνείς εξελίξεις δεν είναι η αιτία της μείωσης των συναλλαγματικών αποθεμάτων στην κεντρική τράπεζα της Τουρκίας. Δεδομένου ότι η πηγή των προβλημάτων δεν είναι εξωτερική, πρέπει να είναι εγχώρια.
Οι πολιτικές εντάσεις, η επιδείνωση του κράτους δικαίου και η πτώση της δημοκρατίας κοστίζουν ακριβά στην Τουρκία. Αυτό που κάνει την κατάσταση ακόμη δυσκολότερη είναι πως το κόστος είναι σε σκληρό νόμισμα.