Ο «θανάσιμος κίνδυνος» και η «Μεγάλη Ευκαιρία»…

Με την έντονη διπλωματική δραστηριότητα των ΗΠΑ (μηνύματα του Στέητ Ντηπάρτμεντ), αλλά και τα γυμνάσια του Γαλλικού στόλου στα ανοικτά της Κύπρου (με συμμετοχή και ελληνικών πλοίων), αρχίζει να ξεκαθαρίζει το τοπίο στα Ελληνοτουρκικά.

Θανάσης Κ.

-- Οι ΗΠΑ προειδοποιούν ότι πρέπει να αποφεύγονται «επικίνδυνες μονομερείς προκλήσεις» στην περιοχή. Ως τέτοια επικίνδυνη μονομερή πρόκληση έχουν χαρακτηρίσει το Σύμφωνο Τουρκίας – Λιβύης και κάθε περαιτέρω «κλιμάκωση».

--Μια ενδεχόμενη έρευνα τουρκικού γεωτρύπανου στο βυθό αυτής της περιοχής που θεωρείται ελληνική ΑΟΖ, είναι όχι απλώς «πρόκληση» αλλά κλιμάκωση πρόκλησης.

--Πολύ περισσότερο, που οι ΗΠΑ έχουν ήδη διευκρινίσει, ότι τα νησιά (μας) έχουν «πλήρη επήρεια ΑΟΖ». (Παρά το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν οι ίδιες υπογράψει το Δίκαιο της Θάλασσας, που το προβλέπει αυτό ρητά).

--Ακόμα οι ΗΠΑ έχουν διακηρύξει ότι οποιεσδήποτε έρευνες και γεωτρήσεις μπορούν να γίνουν στην Κυπριακή ΑΟΖ μόνο υπό την έγκριση των νόμιμης κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Άρα, η εν εξελίξει «επιχείρηση» του Τουρκικού γεωτρύπανου «Γιαβούζ» στην περιοχή είναι σαφέστατη «πρόκληση»- και ως τέτοια θεωρείται απαράδεκτη από τις ΗΠΑ.

--Στην περιοχή αυτή βρίσκεται και Γαλλικό αεροπλανοφόρο, μαζί με συνοδευτικά πολεμικά σκάφη, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και ελληνικά.

Άρα η ενδεχόμενη «επίθεση» του Γαλλικού στόλου κατά του Τουρκικού σκάφους και όσων τουρκικών πολεμικών το συνοδεύουν, θεωρείται εκ των προτέρων από τις ΗΠΑ ως «απάντηση σε πρόκληση» (της Τουρκίας).

--Το ίδιο «απάντηση σε πρόκληση» της Τουρκίας μπορεί να θεωρηθεί, στη συνέχεια, και ενδεχόμενη «ελληνική εμπλοκή» για να εμποδιστεί τουρκική γεώτρηση στην Ελληνική ΑΟΖ

Έτσι, οι ΗΠΑ έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θέλουν πολεμικές εμπλοκές στην περιοχή - αλλά έχουν καταστήσει σαφές πλέον, τι θεωρούν «ευθεία πρόκληση» (τις τουρκικές κινήσεις) και τι θεωρούν «απάντηση στις προκλήσεις» (ενδεχόμενες γαλλικές ή ελληνικές αντιδράσεις).

• Να σημειωθεί ότι το «Οικόπεδο 8» της Κυπριακής ΑΟΖ όπου επιχειρεί παράνομη γεώτρηση το «Γιαβούζ», έχει εκχωρηθεί από τη Λευκωσία στη Γαλλική Total κι έχουν ήδη βρεθεί ενθαρρυντικότατες ενδείξεις για υποθαλάσσια κοιτάσματα. Αν η Γαλλία αφήσει τελικά «αναπάντητη» την τουρκική πειρατική υφαρπαγή τους, αυτό θα αποτελέσει κόλαφο σε βάρος του κύρους της Γαλλίας – και θανάσιμο πλήγμα σε βάρος του ίδιου του Γάλλου Προέδρου Μακρόν (του οποίου η δημοφιλία μέσα στη χώρα του δοκιμάζεται ήδη σοβαρότατα).

Άρα η Γαλλία έχει κάθε λόγο να αντιδράσει δυναμικά στην Ανατολική Μεσόγειο κατά των Τουρκικών προκλήσεων. Πολλώ μάλλον που η Τουρκία περιέρχεται σε δεινή θέση πλέον και στη Λιβύη. Πράγμα που επίσης συμφέρει την Γαλλία. Κι έτσι μια εμπλοκή Γαλλίας-Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι συμφέρουσα για πολλούς: Για όλα τα κράτη της περιοχής που αντιτίθενται στην Τουρκία: Αίγυπτο, Ισραήλ, Τυνησία, Ελλάδα και Κύπρο – χώρια από τα Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία στην Αραβική Χερσόνησο).

Άρα η Γαλλία έχει πολλά να κερδίσει στην περιοχή - και ο Μακρόν μέσα στη χώρα του.

• Ακόμα οι ΗΠΑ διαμηνύουν ότι «πιέζουν» όλα τα μέρη να λύσουν τα προβλήματά τους «ειρηνικά».

Και ξεκαθάρισαν ότι αν υπάρξει κλιμάκωση θα «εμπλακούν»!

Όπου εδώ «εμπλοκή των ΗΠΑ» δεν σημαίνει αναγκαστικά στρατιωτική εμπλοκή (υπέρ μιας πλευράς). Σημαίνει όμως, «εμπλοκή» στην εκτόνωση του «θερμού επεισοδίου», ώστε να μην υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση.

Αλλά προσοχή: για πρώτη φορά, εμφανίζεται ως «συμφέρουσα» για την Ουάσιγκτον και μια «εμπλοκή» που θα δυσαρεστήσει την Άγκυρα:

--Γιατί αν οι ΗΠΑ βάλουν φρένο στις προκλήσεις του Ερντογάν κερδίζουν αυτόματα πολλαπλούς φίλους στην περιοχή. Όλες οι χώρες που δυσανασχετούν με την υπέρ-επέκταση του «Σουλτάνου») και στην Συρία και στη Λιβύη και στην Ανατολική Μεσόγειο), θα πανηγυρίσουν – υπέρ των ΗΠΑ αυτή τη φορά.

--Ταυτόχρονα αν υποχρεωθούν οι Τούρκοι σε «αναδίπλωση», αυτό θα έχει άμεσα αρνητικές επιπτώσεις σε όλα τα «θέατρα επιχειρήσεων» όπου έχουν παρέμβει ήδη ή όπου επιχειρούν να επέμβουν – και στη Βόρειο Συρία και στη Λιβύη και στην ανατολική Μεσόγειο (νότια της Κύπρου, αλλά και ανατολικά της Κρήτης).

-- Θα «τιμωρηθεί» η Τουρκία για την «υπέρ-επέκτασή» της σε βάρος των γειτόνων της (που όλοι θα ανακουφιστούν).

--Ενώ θα τιμωρηθεί ακόμα ο Ερντογάν για την συμμαχία του με τον Πούτιν, που βοήθησε να επεκταθεί η Ρωσική επιρροή στη Μέση Ανατολή.

--Και έτσι θα μπορέσει πιθανόν ο Τράμπ να κλείσει τα στόματα των επικριτών του μέσα στις ΗΠΑ – όπου η κοινή γνώμη (και το Κογκρέσο) έχουν στραφεί συνολικά κατά της Τουρκίας!

Με ένα «σμπάρο» πολλά «τρυγόνια».

• Και κάτι ακόμα: Όπως φαίνεται να δρομολογούντα τα πράγματα, τα μεγάλα ρίσκα θα τα πάρει ο Μακρόν και η Γαλλία, αλλά τα μεγάλα κέρδη θα τα διασφαλίσει ο ίδιος ο Τράμπ, που θα εμφανιστεί ως «ειρηνοποιός της απεμπλοκής», με τρόπο όμως, που «τιμωρεί» την Τουρκία.

Είναι η πρώτη φορά, εδώ και καιρό, που από την πλευρά της Δύσης φαίνεται να υπάρχει στην περιοχή αυτή, κάποιου είδους «Σχέδιο», κάποιο coherent planning that makes sense.

Και μάλιστα, με στενή συνεργασία Μακρόν-Τράμπ («εξαφανίζοντας» τη Γερμανία). Και με τρόπο που εξυπηρετεί και τα ιδιαίτερα σχέδια των δύο Προέδρων:

--Του Τράμπ, που θέλει να ενισχύσει τις «διμερείς αμυντικές συνεργασίες» στον Ατλαντικό χώρο (παρακάμπτοντας την «παράλυτη» γραφειοκρατία του ΝΑΤΟ).

--Και του Μακρόν, ο οποίος θέλει να αναδειχθεί σε «ηγέτη» της Ευρώπης που παίρνει πρωτοβουλίες και αναλαμβάνει ηγετικά ρίσκα – όταν η Γερμανία βουλιάζει στην αβουλία της και στο αγωνιώδες παιγνίδι «ισορροπιών» (στο εσωτερικό της και ευρύτερα…).

Το πρόβλημα, βέβαια, αρχίζει από κει και ύστερα:

• Αν η Τουρκία δεν καταφέρει να επιβάλει τα τετελεσμένα της στην Ανατολική Μεσόγειο, αυτό θα σημαίνει δύο πράγματα:

--Πρώτον, ότι ο Ερντογάν θα το εισπράξει ως ήττα στο εσωτερικό της χώρας του και θα κινδυνεύσει με αποσταθεροποίηση της θέσης του ή και με ευθεία ανατροπή του.

--Δεύτερον, ότι τόσον οι Γάλλοι όσοι και οι Αμερικανοί μπορεί να «ταπεινώσουν» τον Ερντογάν, αλλά δεν θα θελήσουν να ταπεινώσουν την Τουρκία. Έχουν ανάγκη να «επαναφέρουν» την Τουρκία στη δυτική επιρροή μετά τον Ερντογάν.

Άρα θα προταθεί μια «ειρηνευτική διευθέτηση» μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.

• Μια εξωτερικά ταπεινωμένη Τουρκία – κι ένας εσωτερικά αποσταθεροποιημένος Ερντογάν ή οι όποιοι διάδοχοί του – μπορούν να υπογράψουν «συνυποσχετικό» για προσφυγή στη Χάγη με την Ελλάδα.

Αλλά πλέον θα μιλάμε για «συνυποσχετικό» πολύ διαφορετικό απ’ ό,τι επιδιώκουν ως τώρα, όσο βρίσκονται σε θέση ισχύος.

--Έσχατο όριο που πρέπει να διασφαλίσουμε εμείς είναι να κρατήσουμε το μέγιστο της Ελληνικής ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο – και οπωσδήποτε να εφάπτεται η Ελληνική με την Κυπριακή!

--Και βεβαίως στο Αιγαίο ένα ποσοστό της τάξης του 80%, όλα τα νησιά μας μέσα σε ελληνική ΑΟΖ (να μην «εγκλωβίζονται» σε Τουρκικές Θαλάσσιες ζώνες), πλήρης αποκατάσταση του καθεστώτος ελληνικής κυριαρχίας (που αμφισβητείται τα τελευταία χρόνια – δηλαδή «από-γκριζάρισμα» του Αιγαίου).

• Αυτά όλα μπορεί να μοιάζουν «μαξιμαλιστικά» σήμερα, όσο η Τουρκία προβάλλει συνεχώς την «ισχύ» της και κλιμακώνει τις προκλήσεις της.

Αλλά αν έχει πληρώσει την «υπέρ-επέκτασή» της και έχει εισπράξει μια «ταπείνωση», γίνονται πολύ πιο «εφικτά».

Για να συμβούν, όμως πρέπει προηγουμένως:

--Η Τουρκία να έχει υποχρεωθεί σε «αναδίπλωση».

Αυτό σήμερα είναι πιο πιθανό απ’ ό,τι στο παρελθόν:

Στη Λιβύη τα πράγματα δεν πάνε καλά για τον Ερντογάν,

στην Ανατολική Μεσόγειο η Γαλλία δείχνει αποφασιστικότητα ακόμα και για «εμπλοκή» (ήδη κάνει αυτό που λέγεται «επίδειξη σημαίας»),

οι ΗΠΑ έχουν ξεκαθαρίσει απόλυτα ότι θεωρούν «προκλητική» την συμπεριφορά της Τουρκίας γενικότερα και ότι έχουν διάθεση να εμποδίσουν κλιμάκωση θερμών επεισοδίων τη στιγμή που οι τουρκικές δυνάμεις δεν θα βρίσκονται σε πλεονεκτική θέση.

--Ακόμα, προϋποτίθεται ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη και πρόθυμη να εμπλακεί για να απαντήσει στις έμπρακτες προκλήσεις της Τουρκίας - είτε από κοινού με το Γαλλικό στόλο είτε μόνη της.

Στην κρίση πάνω, ό,τι δεν τολμάς να υπερασπιστείς έστω και για λίγες ώρες, το χάνεις!

--Επίσης, πριν «εμπλακεί» (καθ’ οιονδήποτε τρόπο) η Ελλάδα πρέπει να έχει ανακηρύξει πλήρως τη δική της ΑΟΖ – όπως έχουν κάνει όλες οι άλλες χώρες ΚΑΙ η Κύπρος – δίνοντας πλήρεις συντεταγμένες.

Η ανακήρυξε ΑΟΖ δεν μπορεί να θεωρηθεί «πρόκληση»! Είναι υποχρεωτική «απάντηση σε πρόκληση» της Τουρκίας, όταν εξαγγέλλει ή μπαίνει να κάνει γεωτρήσεις σε «ελληνική θαλάσσια ζώνη».

Κάτι παραπάνω: αν μετά πιεστούν οι δύο χώρες για «ειρηνική λύση», δεν μπορεί η Τουρκία να ξεκινά από «μαξιμαλιστικές θέσεις», διεκδικώντας τα πάντα, ενώ εμείς θα ξεκινάμε χωρίς καθόλου θέσεις!

Είμαστε αναγκασμένοι πλέον να ξεκινάμε κι εμείς διεκδικώντας ΟΛΑ όσα μας δίνει το Δίκαιο της Θάλασσας!

Άρα πρέπει να έχουμε ήδη ανακηρύξει ΑΟΖ (έστω και την τελευταία στιγμή).

Συμπεράσματα:

--Πρώτον, ένα θερμό επεισόδιο δεν αποκλείεται.

--Δεύτερον, σε ένα τέτοιο επεισόδιο (ελάχιστης διάρκειας, μερικών ωρών) δεν θα είναι υποχρεωτικά μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας. Μπορεί αν είναι και τουρκο-γαλλική εμπλοκή με ελληνική συμμετοχή…

--Τρίτον, σε κάθε περίπτωση, σε ένα τέτοιο επεισόδιο, οι τουρκικές δυνάμεις είναι απολύτως εφικτό να μην βγουν νικήτριες. Μπορούν να βγουν και τσαλακωμένες.

Αυτό θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από το πώς και σε πόση ώρα θα παρέμβουν «πυροσβεστικά» οι Αμερικανικές δυνάμεις.

(Αν οι Τούρκοι εμπλακούν με τους Γάλλους, είναι πιθανότατο να βγουν τσαλακωμένοι. Αν εμπλακούμε εμείς με τους Τούρκους σε αεροναυτικό επεισόδιο, όλα θα εξαρτηθούν από τα επιχειρησιακά σχέδιά μας.

Μια βραχεία εμπλοκή μπορεί να έχει οποιαδήποτε έκβαση – εξαρτάται πόσο αποφασιστικά και καλά προετοιμασμένη είναι η κάθε πλευρά…)

Ένα «τσαλάκωμα» της Τουρκίας σήμερα το επιθυμούν και είναι έτοιμοι να το πανηγυρίσουν όλες σχεδόν οι χώρες της περιοχής μας! Άρα είναι κάτι που και οι «μεγάλοι» είναι πιθανόν πια να το επιδιώξουν ή να το επιτρέψουν (ή και τα δύο).

Αυτά που συμβαίνουν πλέον στην Ανατολική Μεσόγειο πρέπει να τα δούμε και ως «ευκαιρία». Όχι μόνον ως «απειλή».

Η απειλή είναι έτσι κι αλλιώς «δεδομένη».

Αλλά δεν έχουμε τίποτε να χάσουμε, αν προσπαθήσουμε να τα μετατρέψουμε σε «μεγάλη ευκαιρία».

Κάπως έτσι γίνονται, εξ άλλου, όλες οι μεγάλες ανατροπές στην Ιστορία.

(Το γεωπολιτικό περιβάλλον γύρω μας, ποτέ δεν ήταν πιο ώριμο για μια τέτοια «μεγάλη ανατροπή»…)