Ο «παλαιός κόσμος», ο κόσμος του Ψυχρού Πολέμου έχει πια πεθάνει! Πολλοί, όμως, δεν το έχουν καταλάβει ακόμα.
- Στο παρελθόν, η Μέση Ανατολή ήταν βαθιά διχασμένη από την Αραβοϊσραηλινή διένεξη.
Τώρα το Παλαιστινιακό δεν έχει λυθεί, αλλά τα προβλήματα της Μέσης Ανατολής είναι άλλα και πολύ σοβαρότερα: είναι η σύγκρουση των «κοσμικών» (secular) καθεστώτων της περιοχής με τον ισλαμικό φονταμενταλισμό: Τον Σιιτικό φονταμενταλισμό (εκπροσωπούμενο από το καθεστώς του Ιράν, τις Σιιτικές πολιτοφυλακές στο Ιράκ και στη Συρία και τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο), αλλά και το Σουνιτικό φονταμενταλισμό (εκπροσωπούμενο από την Οργάνωση «Αδελφοί Μουσουλμάνοι», το ΙΣΙΣ, τη Χαμάς στη Γάζα και τζιχαντιστικές οργανώσεις παντού - από το Πακιστάν και το Αφγανιστάν μέχρι τη Συρία και τη Λιβύη).
Το Ισραήλ και όλα τα Αραβικά καθεστώτα ήταν κάποτε θανάσιμοι εχθροί. Σήμερα πλησιάζουν συνεχώς και συνεργάζονται, άλλοτε ανοικτά άλλοτε συγκεκαλυμμένα, ενίοτε συνάπτουν και στρατηγικές συμφωνίες και πάντως, τα κοσμικά αραβικά καθεστώτα (Αίγυπτος, Ιορδανία) δεν κρύβουν την συστράτευσή τους με το Ισραήλ, εναντίον του φονταμενταλισμού - Σιιτικού ή Σουνιτικού.
- Στο (ψυχροπολεμικό) παρελθόν, η Ελλάδα και η Τουρκία ανήκαν και οι δύο στην Ατλαντική Συμμαχία - το ΝΑΤΟ - και θεωρούνταν κρίσιμοι κρίκοι ανάσχεσης της Σοβιετικής επιρροής προς νότον.
Σήμερα οι δύο χώρες συνεχίζουν να ανήκουν τυπικά στο ΝΑΤΟ, αλλά η Τουρκία του Ερντογάν έχει προσεγγίσει τη Ρωσία και το Ιράν – εχθρούς της Δύσης – εξοπλίζεται από τους Ρώσους – και είναι σε ανοικτή αντιπαράθεση με πολλές δυτικές ή φιλοδυτικές χώρες της περιοχής, όπως η Ελλάδα, το Ισραήλ και η Αίγυπτος, η Γαλλία – τώρα μάλλον και η Ιταλία.
- Στο (ψυχροπολεμικό) παρελθόν η Σοβιετική Ρωσία θεωρούνταν κύριος αντίπαλος της Δύσης, ενώ η (επίσης Κομμουνιστική) Κίνα, θεωρούνταν ως «απαραίτητος σύμμαχος» της Δύσης για την εξουδετέρωση του «Σοβιετικού κινδύνου».
Τώρα η ΕΣΣΔ δεν υπάρχει πια, και η Δύση αντιμετωπίζει δύο άλλες απειλές:
- --Άμεσα και βραχυπρόθεσμα: τον Ισλαμικό φονταμενταλισμό στη Μέση Ανατολή που εξάγει τρομοκρατικές επιθέσεις στην δυτικές μεγαλουπόλεις (πολλαπλές και πολύνεκρες μέχρι τώρα: το φάσμα της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας).
- --Πιο μακροπρόθεσμα, κίνδυνος για τη Δύση θεωρείται η Κίνα και οι φιλοδοξίες της για παγκόσμια γεωπολιτική ηγεμονία.
- Στον παλιό, ψυχροπολεμικό, κόσμο η Δύση αρθρωνόταν πίσω από τις ΗΠΑ ως «υπερδύναμη», από το συμπληρωματικό ρόλο της ΕΕ στην Ευρώπη και τη στρατιωτική «γέφυρα» του ΝΑΤΟ ως «βραχίονα» στρατιωτικής συγκράτησης των Σοβιετικών στην Ευρώπη.
Σήμερα η Αμερικανική στρατιωτική παρουσία στον κόσμο βρίσκεται σε «αναδίπλωση» (πολύ πριν την εκλογή Τράμπ), το ΝΑΤΟ θεωρείται «κλινικά νεκρό» (από τον Γάλλο Πρόεδρο Μακρόν - και almost irrelevant από τον Αμερικανό Πρόεδρο Τράμπ), ενώ η ΕΕ βρίσκονται σε μόνιμο οικονομικό ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ (και βαθύτατα διαιρεμένη η ίδια γι’ αυτό – με την Βρετανία να φεύγει πλέον από την ΕΕ και να προσεγγίζει ταχύτατα τις ΗΠΑ).
- Στον παλαιό ψυχροπολεμικό κόσμο, ο ενεργειακός εφοδιασμός γινόταν κυρίως από τα κράτη του Περσικού Κόλπου (Αραβικά και Ιράν), ενώ προτεραιότητα της Δύσης ήταν να μειωθεί η διείσδυση της Ρωσίας στον ενεργειακό εφοδιασμό της Δύσης.
Σήμερα αναδεικνύονται και νέα κοιτάσματα – κυρίως στην Ανατολική Μεσόγειο, κυρίως σε φυσικό αέριο κι όχι σε πετρέλαιο, αφού και διεθνώς υπάρχει μια τάση μετάβασης: από το «βρώμικο πετρέλαιο» στο πιο «καθαρό» φυσικό αέριο. Όπως ακριβώς πριν 110 χρόνια άρχισε η αντίστοιχη μετάβαση: από το «πολύ βρώμικο» κάρβουνο στο «λιγότερο βρώμικο» πετρέλαιο.
Στις συνθήκες αυτές η Μέση Ανατολή και η Ανατολική Μεσόγειος έρχονται στο επίκεντρο των διεθνών ανατροπών και στο προσκήνιο δραματικών εξελίξεων.
Και εδώ ακριβώς βρίσκεται η Ελλάδα! Και ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει μελλοντικά.
Και που μοιάζει δυσανάλογα «φιλόδοξος», λόγω της εσωστρέφειας, της κακομοιριάς και της συνολικής κρίσης που μας έχει γονατίσει την τελευταία δεκαετία.
Αλλά είναι τέτοιες οι διεθνείς «πιέσεις» που ασκούνται – και κυρίως, που θα ασκηθούν πάνω μας τα επόμενα χρόνια – να παίξουμε το νέο ρόλο μας, που οι πιέσεις αυτές, είτε θα μας «εκτοξεύσουν», είτε θα μας συντρίψουν.
Ποιος είναι αυτός ο νέος ρόλος για την Ελλάδα;
- Μπορεί να γίνει ο «κρίσιμος κρίκος» (αν όχι ο «ηγέτης») ενός φιλοδυτικού συνασπισμού αντί-φονταμενταλιστικών δυνάμεων στην περιοχή μας, από αραβικά καθεστώτα τύπου Σίσι στην Αίγυπτο μέχρι και το ίδιο το Ισραήλ.
Αυτός ο συνασπισμός μπορεί να περιλάβει μελλοντικά και τη Λιβύη (μετά την επικράτηση του Χαφτάρ) και την Ιορδανία, και τους Κούρδους στη Συρία και το Βόρειο Ιράκ, ακόμα και τα κράτη του Κόλπου – που κι αυτά φοβούνται του Σιίτες φονταμενταλιστές περισσότερο.
Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι κρίσιμες «συνιστώσες» αυτού του συνασπισμού, γιατί βρίσκονται στην περιοχή, αλλά ΔΕΝ είναι αναμιγμένες στις μακροχρόνιες διαμάχες της (Σουνίτες-Σιίτες, Άραβες-Ισραήλ, Αραβικό – Μη Αραβικό Ισλάμ κλπ.), ενώ είναι ταυτόχρονα μέλη της ΕΕ και η Ελλάδα ανήκει πλήρως στους ευρω-ατλαντικούς θεσμούς (ΝΑΤΟ).
- Επίσης, αυτός ο συνασπισμός παίρνει, αναπόφευκτα, αντί-τουρκικό χαρακτήρα, ανεξαρτήτως των δικών μας προθέσεων. Πέραν της Ελλάδος και της Κύπρου που έχουν τα δικά τους εθνικά προβλήματα με τον Τουρκικό επεκτατισμό – τώρα πια και όλες οι υπόλοιπες χώρες της περιοχής βλέπουν με βαθιά εχθρότητα την προσπάθεια της Τουρκίας να αναβιώσει την Οθωμανική ηγεμονία στην περιοχή.
Να μη ξεχνάμε ότι όλοι οι Άραβες βίωσαν την εθνική τους αναγέννηση – την «Παλιγγενεσία» τους – με τον ξεσηκωμό τους κατά της ΟθωμανικήςΑυτοκρατορίας πριν 100 χρόνια από σήμερα (και 100 χρόνια ακριβώς μετά την αντίστοιχη Ελληνική Παλιγγενεσία!)
- Για τη Δύση από την άλλη πλευρά (συνολικά για τη Δύση, πλέον), η δημιουργία ενός τέτοιου «συνασπισμού» με Ελλάδα-Κύπρο-Ισραήλ-Αίγυπτο, πιθανόν Ιορδανία, ίσως και Κούρδους στο μέλλον, με προέκταση και στην Αραβική χερσόνησο προς νότον αλλά και προς την υπόλοιπη βόρειο Αφρική προς δυσμάς, είναι μοναδική συμφέρουσα επιλογή για πολλούς λόγους:
- --Πρώτον, γιατί μπορούν να υποκαταστήσουν την Τουρκία που εξελίσσεται ως περισσότερο «πρόβλημα» για τους δυτικούς, παρά «σύμμαχός» τους.
- --Δεύτερον, γιατί έτσι αντέχουν να «χάσουν» την Τουρκία και δεν θα εξαρτώνται πια από τα καπρίτσια του Ερντογάν, που αποσταθεροποιεί τους πάντες στην περιοχή – και τους στρέφει όλους εναντίον του.
- --Τρίτον, γιατί όλα τα κράτη αυτού του «συνασπισμού» αθροίζουν πολλαπλάσια έκταση από την Τουρκία και πολλαπλάσιους πληθυσμούς και πολλαπλάσιους φυσικούς πόρους (η Τουρκία δεν έχει).
Μόνη η Αίγυπτος είναι σε έκταση σχεδόν διπλάσια της Τουρκίας (μαζί με τη χερσόνησο του Σινά), έχει πληθυσμό 40% παραπάνω, και ελέγχει τη διώρυγα του Σουέζ (σημαντικότερη γεωπολιτικά από τα Στενά του Βοσπόρου).
- --Τέταρτο, διότι αυτός ο συνασπισμός φέρνει κοντά τους μετριοπαθείς μουσουλμάνους σε όλο τον Αραβικό κόσμο με τη Δύση και διευκολύνει τη συμμαχία της Δύσης με το μετριοπαθές Ισλάμ - πράγμα απαραίτητο για να ηττηθεί οριστικά ο φονταμενταλισμός σε παγκόσμια κλίμακα.
Σε αυτή τη συμμαχία Ελλάδα-Κύπρος παίζουν κρίσιμο ρόλο γιατί συνδέουν γεωγραφικά και γεωπολιτικά όλη αυτή την περιοχή, τα κράτη, τους λαούς και την Ιστορία τους, με την Δύση. (Είναι χριστιανικές χώρες, αλλά ΔΕΝ ευθύνονται για τις Σταυροφορίες. Είναι δυτικές, αλλά δεν υπήρξαν «αποικιοκρατικές»!) Είναι κυριολεκτικά η «γέφυρά» τους και ο «ομφάλιος λώρος» τους με τη Δύση.
- --Πέμπτο, διότι αυτή η συμμαχία μπορεί να επενδυθεί και να «κουμπώσει» με την από κοινού εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων της Ανατολικής Μεσογείου, χωρίς ανταγωνισμούς μεταξύ τους. Εξασφαλίζοντας έτσι και την ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία – πράγμα που αποτελεί συμφέρον της ίδιας της Ευρώπης, αλλά και μακροχρόνιο διακηρυγμένο στόχο των ΗΠΑ.
Και η ίδια η Ελλάδα μετατρέπεται έτσι από «τον πιο αδύναμο κρίκο» της Ευρώπης σε «αιχμή» για την «προβολή ισχύος» της Ευρώπης (και της Δύσης, συνολικότερα) στη Μέση Ανατολή, αλλά και για την εγγύηση της ενεργειακής ασφάλειας της ίδιας της Ευρώπης.
Με έναν σμπάρο λοιπόν, πολλά τρυγόνια!
(Ίσως δεν το έχουμε αντιληφθεί ακόμα, αλλά ο ξαφνικός θόρυβος που γίνεται για τα υποθαλάσσια ενεργειακά κοιτάσματα αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, μοιρασμένα μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ, Αιγύπτου, κατά μετριοπαθείς υπολογισμούς ξεπερνούν τη συνολική εξαγωγή αερίου της Ρωσίας προς την Ευρώπη σήμερα, και συγκρίνονται με τα πιο μεγάλα στρατηγικά κοιτάσματα διεθνώς…)
- --Τέλος, ένας τέτοιος συνασπισμός μειώνει στο ελάχιστο τα περιθώρια περαιτέρω Ρωσικής διείσδυσης στην περιοχή, πράγμα που ενδιαφέρει, εν τέλει, ολόκληρη τη Δύση - αλλά καμία μεγάλη η μεσαία δυτική Δύναμη δεν μπόρεσε να κάνει μέχρι τώρα κάτι για να αναχαιτίσει του Ρώσους.
Η Ρωσία θα εξακολουθήσει να πουλάει αέριο στην Ευρώπη, αλλά δεν θα έχει πια την τωρινή μονοπωλιακή ισχύ απέναντι στους Ευρωπαίους. Και θα συμπιέσει τις τιμές της (όπως έχει τα περιθώρια να κάνει).
Ταυτόχρονα, όμως, ένας συνασπισμός μετριοπαθούς Ισλάμ, Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ, όχι μόνο επιτρέπει να ηττηθεί οριστικά ο τζιχαντισμός, όχι μόνο αποθαρρύνει περαιτέρω διείσδυση της Ρωσίας στην περιοχή, αλλά επιτρέπει να υπάρξει και «έντιμος συμβιβασμός» μεταξύ Δύσης συνολικά και Ρωσίας!
Οι Ρώσοι να διατηρήσουν τα «κεκτημένα» τους σε Ουκρανία και Συρία και να τους δοθούν ελκυστικοί όροι εμπορίου και οικονομικής συνεργασίας με τη Δύση σε όλους τους τομείς.
Στο κάτω-κάτω – για να είμαστε ρεαλιστές – η Δύση χρειάζεται τη Ρωσία για να νικήσει και τον μουσουλμανικό φονταμενταλισμό διεθνώς σήμερα και τις ηγεμονικές φιλοδοξίες της Κίνας μακροπρόθεσμα.
Κυριολεκτικά με έναν σμπάρο πολλά τρυγόνια – και για τους Δυτικούς και για τους Ρώσους ακόμα.
Συμπερασματικά: Χωρίς να το πολύ-καταλάβουν πολλοί, τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί το «πρόπλασμα» και η «βάση», για την συγκρότηση, όχι απλώς μια νέας Εξωτερικής πολιτικής για την Ελλάδα, αλλά και μιας μοναδικής επιλογής για ολόκληρη τη Δύση στην περιοχή μας:
Η εκκολαπτόμενη «τετραμερής»: Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ –Αίγυπτος, με όλες τις δυνητικές προεκτάσεις της που ωριμάζουν ραγδαία από τις πυρετωδώς κυοφορούμενες εξελίξεις τώρα (σε Λιβύη, κεντρικό Ιράκ, Συρία κλπ.).
Κι αν δεν υπήρχε η Ελλάδα, οι δυτικοί (που τα έκαναν σκατά μέχρι στιγμής) θα έπρεπε να την «εφεύρουν» (την τετραμερή – τελικά και την Ελλάδα).
Τώρα που υπάρχει, η Ελλάδα οφείλει να την «πουλήσει» στους δυτικούς ως τη «μοναδική επιλογή» που διαθέτουν πλέον (αν δεν θέλουν να συνεχίσουν να τα σκατώνουν στην ευρύτερη περιοχή).
ΥΓ. Με συγχωρείτε για τις κάποιες «βαριές λέξεις» στις τελευταίες δύο παραγράφους, αλλά δεδομένων των συνθηκών και λίγα λέω.