Μετάφραση: Μιχαήλ Στυλιανού
Η δολοφονία του Ιρανού Στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί στην Βαγδάτη, τις πρώτες πρωινές ώρες της 3 Ιανουαρίου από τις αμερικανικές δυνάμεις, πρώτο από όλα προβάλλει την έκταση της αποτυχίας της αμερικανικής στρατηγικής στην Μέση Ανατολή. Θα προκαλέσει πιθανότατα αντιδράσεις που δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή.
Για την κατανόηση της σημασίας αυτού του συμβάντος είναι απαραίτητη μια γοργή ανασκόπηση των εξελίξεων στο Ιράκ. Οι ΗΠΑ κατέχουν το Ιράκ επί 17 χρόνια, μετά την εισβολή τους στην χώρα το 2003. Κατά την περίοδο αυτή η Βαγδάτη και η Τεχεράνη αποκατέστησαν τις σχέσεις τους, διεξάγοντας έναν σημαντικό διάλογο για την μεταπολεμική ανοικοδόμηση όπως και με την αναγνώριση της σημασίας του Σιιτικού πληθυσμού του Ιράκ.
Για την κατανόηση της σημασίας αυτού του συμβάντος είναι απαραίτητη μια γοργή ανασκόπηση των εξελίξεων στο Ιράκ. Οι ΗΠΑ κατέχουν το Ιράκ επί 17 χρόνια, μετά την εισβολή τους στην χώρα το 2003. Κατά την περίοδο αυτή η Βαγδάτη και η Τεχεράνη αποκατέστησαν τις σχέσεις τους, διεξάγοντας έναν σημαντικό διάλογο για την μεταπολεμική ανοικοδόμηση όπως και με την αναγνώριση της σημασίας του Σιιτικού πληθυσμού του Ιράκ.
Μέσα σε δυο δεκαετίες το Ιράκ και το Ιράν προχώρησαν, από του να πολεμούν μεταξύ τους, στο να συμβαδίζουν για την λεγόμενη Σιιτική Ημισέληνο, υπέρ της συνεργασίας και της οικονομικής και στρατιωτικής ανάπτυξης του κουαρτέτου που συνθέτουν το Ιράν, το Ιράκ, η Συρία και ο Λίβανος. Τέτοιοι δεσμοί, μετά τις πρόσφατες νίκες επί της διεθνούς τρομοκρατίας, παγιώθηκαν περισσότερο, οδηγώντας στις σημερινές και στις σχεδιαζόμενες οδικές διασυνδέσεις μεταξύ αυτών των τεσσάρων χωρών.
Κατά τους τελευταίους μήνες, τοπικά κινήματα και οργανώσεις ζητούσαν με αυξανόμενο σθένος και επιμονή την αποχώρηση του αμερικανικού στρατού από το έδαφος του Ιράκ. Η Ουάσιγκτον κατηγορούσε το Ιράν για υποκίνηση αυτών των διαδηλώσεων.
Ταυτόχρονα, ομάδες αμφίβολης προέλευσης, που προσπάθησαν να εξισώσουν την ιρανική παρουσία με την αμερικάνικη, ζητούσαν την αποχώρηση των ιρακινών Μονάδων Λαϊκής Κινητοποίησης (PMU), που συνδέονται με το Ιράν. Οι διαδηλώσεις τέτοιων ομάδων φαίνεται να ποδηγετούνται και να χρηματοδοτούνται από την Σαουδική Αραβία.
Μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης υπήρξε κραυγαλέα ανταλλαγή κατηγοριών και στις 29 Δεκεμβρίου οι ΗΠΑ βομβάρδισαν μια φίλο-ιρανική ομάδα, γνωστή ως Καταίμπ Εσμπολά. Αυτό το επεισόδιο πυροδότησε μια σειρά αντιδράσεων στο Ιράκ που κορυφώθηκαν με περικύκλωση της αμερικανικής πρεσβείας στην Βαγδάτη, η οποία πολιορκήθηκε επί ημέρες από διαδηλωτές οργισμένους για τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς στο Ιράκ.
Ο Αμερικανός υπουργός των Εξωτερικών Μακ Πομπέο κατηγόρησε το Ιράν γι΄ αυτή την αναταραχή, προειδοποιώντας ότι η Τεχεράνη θα θεωρηθεί υπεύθυνη για οποιαδήποτε επιδείνωση της κατάστασης στην πρεσβεία.
Τις πρώτες ώρες της 3 Ιανουαρίου 2020 άλλος ένας κόμπος προστέθηκε στον Γόρδιο Δεσμό που είναι η Μέση Ανατολή. Ο Κασέμ Σολεϊμανί δολοφονήθηκε, με χτύπημα του αυτοκινήτου του από αεροπλάνο-ρομπότ, κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο της Βαγδάτης. Οι αποτελεσματικότεροι αντίπαλοι του «Ισλαμικού Κράτους» και του Τζιχαντισμού των Ουαχαμπί θανατώθηκαν από τις ΗΠΑ, με μια τρομοκρατική επίθεση, που διαπράχτηκε σε ξένη χώρα και σε απόλεμη περιοχή (κοντά στο διεθνές αεροδρόμιο της πρωτεύουσας).
Η σαμπάνια θα έρρευσε αναμφίβολα, άφθονη, αμέσως με την λήψη της είδησης στο αμερικανικό κογκρέσο, στην ισραηλινή Κνεσέτ, στο βασιλικό ανάκτορο της Ριάντ, όσο και στο Ιντλίμπ της Συρίας , μεταξύ των τρομοκρατών της Αλ Κάιντα και της Αλ Νούσρα.
Απομένει να διαπιστωθεί ποιοι λόγοι εκίνησαν την απόφαση του Τραμπ να εγκρίνει την δολοφονία ενός τόσο σεβαστού και ισχυρού ηγέτη. Ασφαλώς το να επιδείξει στην πολιτική βάση του (και στους Ισραηλινούς και Σαουδάραβες δισεκατομμυριούχους) ότι συμμετέχει στην αντί-ιρανική σταυροφορία. Αλλά υπάρχουν και άλλοι λόγοι που εξηγούν καλύτερα τις ενέργειες του Τραμπ και που συνδέονται περισσότερο με την επιρροή των ΗΠΑ στην περιοχή : Το γεωπολιτικό σκάκι στην Μέση Ανατολή υπερέχει οποιουδήποτε ηγέτη και οποιασδήποτε επίθεσης με αεροπλάνα-ρομπότ.
Στην Συρία, επί παραδείγματι, η κατάσταση είναι εξαιρετικά ευνοϊκή για την κυβέρνηση της Δαμασκού, που είναι πλέον μόνο υπόθεση χρόνου να ανακτήσει τον έλεγχο όλης της χώρας. Ο Στρατηγός Σολεϊμανί και το Ιράν έπαιξαν ένα κεντρικό ρόλο στο να απαλλάξουν την Συρία από την μάστιγα της τρομοκρατίας, μια μάστιγα κινούμενη και χρηματοδοτούμενη από τις ΗΠΑ και τους περιφερειακούς συμμάχους τους.
Στο Ιράκ, η πολιτική κατάσταση είναι τώρα λιγότερο ευνοϊκή για τις ΗΠΑ από ότι ήτανε πίσω στο 2006.Η πρόοδος στις σχέσεις μεταξύ Βαγδάτης και Τεχεράνης οφείλεται επίσης στο Στρατηγό Σολεϊμανί, που μαζί με τους Σιίτες πολιτοφύλακες και τον ιρακινό στρατό ελευθέρωσαν την χώρα από τους τρομοκράτες του Ισλαμικού Κράτους (το οποίο δημιουργήθηκε και συντηρήθηκε από τις Δυτικές και Σαουδικές μυστικές υπηρεσίες, όπως απέδειξε με έγγραφα η Wikileaks).
Φαίνεται ότι οι αμερικανικές κυρώσεις κατά του Ιράν δεν είχαν στην πραγματικότητα το αναμενόμενο αποτέλεσμα και ότι αντίθετα συνέβαλαν μόνο να ενισχύσουν την στάση της χώρας εναντίον του ιμπεριαλισμού.
΄Ετσι οι ΗΠΑ, βρίσκονται σε κρίση στην Μέση Ανατολή, τέτοια που να εκδιώκονται αντί να αποχωρούν με την θέλησή τους.
Σε αυτή την εξαιρετική και πρωτοφανή συγκυρία οι Ρώσοι και οι Κινέζοι προσφέρονται πολυεπίπεδα ως στρατιωτικοί, πολιτικοί και οικονομικοί εγγυητές του αναδυόμενου Ευρασιατικού Μεγάλου Σχεδίου. ( Τα πρόσφατα κοινά ναυτικά γυμνάσια Πεκίνου, Μόσχας και Τεχεράνης αποτελούν ένα απτό παράδειγμα αυτού του δεσμού). Φυσικά είναι προς το συμφέρον τους να αποφύγουν κάθε εκτεταμένη περιφερειακή σύρραξη, που μόνο ζημιά θα μπορούσε να προκαλέσει στο ευρύτατα απλωμένο Ευρασιατικό μέγα-πρόγραμμά τους.
Απέναντι στις σκληρές μέρες που έρχονται, ο Πούτιν και ο Ξι Ζινπίνγκ θα προσπαθήσουν να συμβουλεύσουν το Ιράν να αποφύγει μιαν ακραία αντίδραση, που θα μπορούσε να δώσει στην Ουάσιγκτον το πρόσχημα για έναν πόλεμο κατά του Ιράν.
Οι προοπτικές της περιοχής χωρίς τρομοκρατία, με μιαν αναζωογονημένη Σιιτική ημισέληνο, υπό την ηγεσία του Ιράν σε επαρχιακό επίπεδο και πλαισιωμένης από την Κίνα και την Ρωσία στο οικονομικό (Πρωτοβουλία Ζώνης και Δρόμου) και στο στρατιωτικό, αφήνουν ελάχιστες ελπίδες στην Σαουδική Αραβία, στο Τελ Αβίβ και στην Ουάσιγκτον να μπορούν να επηρεάσουν τις εξελίξεις στην περιοχή. Και αυτό πιθανότατα θα είναι το βασικό επιχείρημα του Πούτιν και του Ξι Ζιπίνγκ για να αποτρέψουν κάποιαν εκρηκτική ιρανική απάντηση.
Η απόφαση να σκοτώσουν τον αρχηγό των Δυνάμεων της ιρανικής αντίστασης στο Ιράκ αποδεικνύει μόνο ένα πράγμα: Ότι συρρικνώνονται γρήγορα οι επιλογές που διαθέτει ο Τραμπ και οι περιφερειακοί σύμμαχοί του και ότι αυτή η ροπή των εξελίξεων στην προσεχή δεκαετία δεν φαίνεται ανατρέψιμη. Η μόνη ελπίδα τους είναι να αντιδράσει παράτολμα η Τεχεράνη και οι σύμμαχοί της στην τελευταία πρόκληση, δικαιολογώντας έτσι ένα περιφερειακό πόλεμο που μόνο την Ουάσιγκτον θα εξυπηρετούσε, καθυστερώντας την περιφερειακή ενοποίηση υπό την ηγεσία του Ιράν.
Πρέπει να θυμόμαστε πως οποτεδήποτε οι ΗΠΑ βρίσκονται σε μια κατάσταση όπου δεν μπορούν να ελέγξουν μια χώρα ή μια περιοχή, επιλέγουν να δημιουργήσουν χάος και τελικά να την καταστρέψουν.
Με την δολοφονία του Στρατηγού Σολεϊμανί, οι ΗΠΑ ελπίζουν να προκαλέσουν χάος σε όλη την περιοχή, έτσι που να επιβραδύνουν ή αν μπορούν και να ματαιώσουν κάθε σχέδιο ενοποίησης. Ευτυχώς, Κίνα, Ρωσία και Ιράν έχουν πλήρη συνείδηση ότι οποιαδήποτε σύρραξη δεν εξυπηρετεί κανένα από τα συμφέροντά τους.
Κανένας πύραυλος αεροπλάνου χωρίς πιλότο δεν φτάνει για να σώσει τις ΗΠΑ από δεκαετίες σφαλμάτων εξωτερικής πολιτικής και τις παράγωγες φρικαλεότητές τους. Και ούτε φτάνει για να σβήσει την ανάμνηση του ακαταπόνητου αγώνα ενός ήρωα εναντίον του ιμπεριαλισμού και της τρομοκρατίας.