Η καταβολή μισθωμάτων από τους ενοικιαστές στους τραπεζικούς λογαριασμούς των εκμισθωτών τους, στην πράξη κερδίζει συνεχώς έδαφος. Εν όψει προσφάτων προτάσεων και αλλαγών για υποχρεωτική ηλεκτρονική καταβολή τους, που ως μέτρο είναι άκρως απρόσφορο για την πάταξη της φοροδιαφυγής, ας δούμε τι προβλέπει σήμερα η ισχύουσα νομοθεσία και ποιές είναι οι σχετικές συνέπειες.
Επαγγελματικά μισθώματα. Σύμφωνα με την περ. ιε) του άρθρου 23 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, η οποία προστέθηκε με το άρθρο 13 Ν.4646/2019,ΦΕΚ Α 201/12.12.2019, και σύμφωνα με την παρ. 11 άρθρου 66 του αυτού νόμου, εφαρμόζεται για δαπάνες που πραγματοποιούνται από 1.1.2020 και μετά, δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων «Οι δαπάνες ενοικίων, εφόσον η εξόφλησή τους δεν έχει πραγματοποιηθεί με τη χρήση ηλεκτρονικού μέσου πληρωμής ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών.»
Συνεπώς η καταβολή των μισθωμάτων επαγγελματικών μισθώσεων πρέπει να γίνεται πλέον αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικής μεταφοράς (e-banking), ή κατάθεσης στην Τράπεζα ή στα ΕΛΤΑ, με έκδοση τραπεζικών ή ταχυδρομικών επιταγών, με χρέωση πιστωτικών καρτών, ή και με πάγια εντολή μια και πρόκειται για μηνιαίες επαναλαμβανόμενες παροχές. Τονίζουμε εδώ ότι οι κλασσικές αποδείξεις ενοικίων υποκαθιστώνται πλήρως από τα παραστατικά των τραπεζικών καταθέσεων και πρέπει προς διευκόλυνση όλων, να αναφέρουν τον καταβαλλόμενο μήνα, και σε κάθε περίπτωση αοριστίας ή ανακρίβειας, καλύπτουν πάντοτε το παλαιότερο οφειλόμενο μίσθωμα. Ευνόητο είναι ότι η διάταξη δεν αφορά και την πληρωμή τυχόν κοινοχρήστων δαπανών.
Μισθώματα βραχυχρονίων μισθώσεων. Στις μισθώσεις καταλυμάτων που συνάπτονται μέσα από διαδικτυακές πλατφόρμες, τα μισθώματα των βραχυχρόνιων μισθώσεων του άρθρου 111 του Ν. 4446/2016 όπως ισχύει σήμερα, καταβάλλονται από τους πελάτες προς τους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων διαχειριστών/ιδιοκτητών αποκλειστικά με ηλεκτρονικά μέσα. Επίσης με ηλεκτρονικά μέσα πρέπει να καταβάλλονται από τους διαχειριστές και τα μισθώματα προς τους ιδιοκτήτες των καταλυμάτων βραχυχρονίων μισθώσεων.
Μισθώματα κατοικιών. Παρότι υπήρχε η πρόταση να υπαχθούν και αυτά στην υποχρεωτική καταβολή τους με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, εν τούτοις επικράτησαν ωριμότερες σκέψεις. Πράγματι θα ήταν υπερβολικό να απαγορευτεί ουσιαστικά η καταβολή των μισθωμάτων κατοικιών σε μετρητά με το πρόσχημα της πάταξης της φοροδιαφυγής, δημιουργώντας σημαντικά προβλήματα στην καθημερινότητα των μικροιδιοκτητών και των ενοικιαστών τους με την υποχρεωτική παρεμβολή του τραπεζικού συστήματος, σε μια εποχή όπου οι τράπεζες μειώνουν ή και κλείνουν τα υποκαταστήματά τους και τα ΑΤΜ τους σε όλη τη χώρα…
Πάντως αν ο καταβάλλων το μίσθωμα κατοικίας είναι εταιρία ή άλλο νομικό πρόσωπο που μισθώνει ακίνητο για στέγαση στελεχών, φιλοξενουμένων ή δραστηριοτήτων του (π.χ.ΜΚΟ για κατοικίες προσφύγων κλπ.), ή είναι επαγγελματίας και το μίσθωμα αποτελεί επαγγελματική του δαπάνη, ισχύει και εδώ η υποχρέωση καταβολής του με ηλεκτρονικό μέσον πληρωμής.
Οι συνέπειες. Η συνέπεια σε βάρος των επαγγελματιών σε περίπτωση καταβολής των μισθωμάτων σε μετρητά είναι ότι δεν θα εκπίπτουν τα σχετικά ποσά από τα έσοδα της επιχείρησης, ενώ δεν προβλέπονται συνέπειες σε βάρος των εκμισθωτών.
Η πραγματική όμως συνέπεια κάθε τέτοιου μέτρου είναι ένας ακόμη περιορισμός της οικονομικής ελευθερίας και της ιδιωτικής ζωής των πολιτών...
*Η Βασιλική Στρ. Παραδιά είναι Δικηγόρος Aθηνών & μέλος του Δ.Σ. της ΠΟΜΙΔΑ.