 |
| TimHill / pixabay |
Ο Καζαντζάκης προσπάθησε να πείσει το κοινό της εποχής του για την έσχατη βεβαιότητα του τίποτα και αν του δώσει ένα είδος πρωτο-υπαρξιστικού θάρρους για να το αντιμετωπίσει. Η έκταση του αγώνα του είχε παγκόσμια, όχι ελληνικά στενά όρια. Αν η μεγάλη αυτή προσωπικότητα βίωνε σήμερα τον "σουρεαλισμό" της ελληνικής πολιτικής σε συνδυασμό με την εξαθλίωση της κοινωνίας και της εθνικής μας αξιοπρέπειας, η έκταση της "πάλης" του θα ήταν πολύ πιο περιορισμένη.
Του Στέλιου Συρμόγλου
Το σημείο αφετηρίας του, τρόπον τινά, θα ήταν το τελικό σημείο του στοχαστή. Η στάση του έκδηλα υπαρξιστική και ο σκοπός του δεν θα ήταν να κηρύξει το "τίποτα" στην κοινωνία, μεγάλο μέρος της οποίας γνωρίζει ένα μέρος της πραγματικότητας, αλλά θα έδινε μορφή έντεχνου λόγου στη γραφτή μαρτυρία της συνάντησής του, της στενής επαφής του, με τον πολιτικό σουρεαλισμό και την παράνοια.
Και θα συνέθετε ένα εκκεντρικό, θρασύ, θα έλαγα, δυναμικό "πιστεύω", που απαρνιέται, παρωδεί και χρησιμοποιεί ή και καταχράται οτιδήποδε είχε επινοήσει, καθιερώσει η απύθμενη πολιτική ανικανότητα και ο εθισμός της κοινωνίας σ' αυτή.
Σε τι πιστεύει ο Ελληνας σήμερα; Μήπως σ' ένα παράλογο παντοκράτορα του πολιτικού μηδενισμού, ποιητή των δεινών της κοινωνίας και πάντων των αοράτων προοπτικών της; Και θα φτάσει στην έσχατη αποδοχή της μόνης του ευχαρίστησης να λαχταρά να κρατεί ένα κλαρί ελάχιστο ελιάς (διαχρονικό σύμβολο του ελληνικού κλέους) με τα σπασμένα του δάκτυλα από την επιμονή του να κτυπά ερμητικά κλειστές θύρες ελπίδας, στο παρόν του αιώνος χρόνου...
Όσα βιώνει η κοινωνία τα τελευταία χρόνια είναι μια γελοιότητα που τείνει να γίνει τραγικότητα. Ενας πολιτικός μύθος που στηρίζεται σε αθέμελες σκέψεις και αβάσιμες προβολές των ψυχικών μας πόθων. Ενα οδυνηρό εθνικό απρόοπτο δεν αποκλείεται όσο προσδενόμαστε στις πιθανότητες "σωτηρίας", που απλόχερα προσφέρει ο πολιτικός αβδηριτισμός. Αν ήταν να αναζητούμε μονάχα πιθανότητες γύρω μας, δεν θα υπήρχε καμία δημιουργική κοινωνική προοπτική.
Καταφεύγουμε σ' ένα πεδίο από πιθανοφάνειες για να λυτρωθούμε από τις ασφυκτικές πιθανότητες της καθημερινότητας, δηλαδή από ένα κύλωμα δίχως νόημα. Βιώνουμε έτσι μια αναστροφή της φυσικής τάξης πραγμάτων. Μετατρέπεται η κοινωνία σ' ένα ιδιότυπο νοσογόνο οργανισμό, που προκαλεί γύρω του τις κατάλληλες για την επώαση του συνθήκες. Και φτάνουμε ασφαλώς από τη γελοιότητα στην κοινωνική και εθνική τραγωδία ή σ' ότι μοιάζει με τραγωδία και απελπισία.