Οι τελευταίες εξελίξεις ίσως δείχνουν ότι κάτι αρχίζει να αλλάζει σε ότι αφορά στην αντιμετώπιση από το διεθνή παράγοντα της Τουρκικής επιθετικότητας. Η Γαλλία πήρε ακόμη πιο ξεκάθαρη θέση στο πλευρό μας, η Ιταλία αφού έδειξε κάποια διστακτικότητα τελικά καταδίκασε την συμφωνία Τουρκίας –Λιβύης για την οριοθέτηση ΑΟΖ, η Τουρκία έρχεται σε αντιπαράθεση με την Ρωσία για το Ιντλίπ και επιπλέον ξαφνικά προτείνει moratorium για όλες τις γεωτρήσεις νότια της Κύπρου μέχρι να λυθεί το Κυπριακό.
ΑΡΘΡΟ-ΑΝΑΛΥΣΗ *του Παναγιώτη Παστουσέα
Οι τάσεις που σιγά-σιγά επανεμφανίζονται στη νέα αναδιάταξή του Διεθνούς Συστήματος μας δημιουργούν την αίσθηση και την ελπίδα ότι η ισχυρή και ξεκάθαρη στήριξή της Γαλλίας στην χώρας μας δεν είναι απλώς η παροχή στήριξη μιας μεμονωμένης χώρας προς την Ελλάδα. Πιστεύουμε ότι είναι ο προπομπός ενός παραδοσιακά ισχυρού συνασπισμού κρατών που πριν τους 2 ΠΠ αποτελούσαν τις Μεγάλες Ναυτικές Δυνάμεις της Δύσης, ΗΠΑ, Μ. Βρετανία, Γαλλία και στο πλευρό των οποίων μας έχει κατατάξει η ιστορία,η φύση του λαού μας και η γεωγραφική μας θέση από την ίδρυση του Νεώτερου Ελληνικού κράτους. Τα συμφέροντα αυτής της ομάδας κρατών είναι πάντα σε σύγκρουση με τις Ηπειρωτικές ή Κεντρικές Δυνάμεις Γερμανία, Ρωσία που η γεωγραφική τους θέση και η γεωπολιτική αντίληψη των πραγμάτων τις κάνει να βλέπουν την Τουρκία πολύ πιο σημαντική για τα συμφέροντα τους από ότι την θεωρούν οι ΗΠΑ, Γαλλία και Βρετανία.
Δεν είναι τυχαία η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ, πως θα μπορούσε άλλωστε η χώρα που πήρε στη πλάτη της την Ευρώπη σε δύο Παγκοσμίους Πολέμους να ανεχθεί την 3η γερμανική προσπάθεια ηγεμονίας στην Ευρώπη. Η ενωμένη πια Γερμανία έχει άλωση την ΕΕ και την έχει μετατρέψει σε ένα γραφειοκρατικό εργαλείο για την προώθηση των Γερμανικών συμφερόντων που αναπόφευκτα την φέρνει σε σύγκρουση και με τις ΗΠΑ και την Βρετανία. Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι τα συμφέροντά της συμπλέουν με αυτά της Τουρκίας και το μόνο σοβαρό αντίβαρο εντός της ΕΕ είναι η Γαλλία που εκπροσωπεί στον χώρο της Ευρώπης το στρατόπεδο των «Μεγάλων Ναυτικών Δυνάμεων».
Η χώρα μας από τη θέση και την φύση της είναι μια σημαντική ναυτική δύναμη παρά το μικρό της μέγεθος και από την σύσταση του Νέου Ελληνικού κράτους βρίσκεται στο πλευρό των Μεγάλων Ναυτικών δυνάμεων (Μ.Βρετανία, ΗΠΑ, Γαλλία)
Σαφώς ο επικός αγώνας των Ελλήνων κατά την Ελληνική Επανάσταση έθεσε τα θεμέλια της απελευθέρωσης αλλά ο καθοριστικός παράγοντας της δημιουργίας του Νέου Ελληνικού κράτους ήταν η μεταστροφή της πολιτικής της Μ. Βρετανία έναντι των Κεντρικών Δυνάμεων. Για να πούμε ωμά την αλήθεια, το νέο Ελληνικό κράτος γεννήθηκε με τη βοήθεια της μεγάλης Ναυτικής Δύναμης της εποχής, τη Βρετανία γιατί ήταν και είναι ένα ναυτικό έθνος με ότι αυτό συνεπάγεται και με την προϋπόθεση ότι ο ρόλος του στο διεθνές σύστημα θα είναι στο πλευρό των Ναυτικών Δυνάμεων με τα συμφέροντά τους αλληλένδετα από τότε μέχρι σήμερα.
Στους Βαλκανικούς Πολέμους, οι Βαλκάνιοι σύμμαχοι ,μας δέχθηκαν στην συμμαχία (και με την βοήθεια των Βρετανών) αν και είχαν πανίσχυρους στρατούς γιατί το Ναυτικό μας κυριαρχούσε στο Αιγαίο και απαγόρευε την μεταφορά των Τουρκικών ενισχύσεων στο Βαλκανικό μέτωπο, ο Στόλος μας με επικεφαλής τον «Αβέρωφ» που αποκτήθηκε με τη δωρεά ευπατρίδων απελευθέρωσε το Β. Αιγαίο και καθιέρωσε την κυριαρχία μας στις Ελληνικές θάλασσες μέχρι σήμερα.
Στους 2 ΠΠ βρεθήκαμε στη μεριά των νικητών, στο πλευρό των Ναυτικών Δυνάμεων (ΗΠΑ-Μ.Βρετανία), με τον Στόλο μας, ενώ η πατρίδα μας ήταν κατακτημένη, να συμμετέχει σε επιχειρήσεις από τον Ινδικό Ωκεανό μέχρι τη Βόρειο Θάλασσα και το Εμπορικό Ναυτικό να ανεφοδιάζει τους συμμάχους συμμετέχοντας στις νηοπομπές του.
Καμία όμως συμπάθεια Γαλλική, Αμερικανική ή Βρετανική, κανένα Δίκαιο δε θα μας δώσει αυτόματα αυτά που μας ανήκουν, κανένας Διεθνής οργανισμός ΝΑΤΟ, ΕΕ, ΟΗΕ δε θα καλύψει την αδυναμία μας. Μόνο η δύναμή μας, οι αξιόπιστες συμμαχίες βασισμένες σε αμοιβαία συμφέροντα και η εκμετάλλευση προς όφελος μας του διεθνή παράγοντα. Για όλα αυτά απαιτείται η χώρα μας να διαθέτει ειδικό βάρος και αξιόπιστη ισχύ.
Όσον αφορά στην Τουρκία φαίνεται ότι ο πονοκέφαλος που δημιούργησε στο παρελθόν η σταδιακή απώλεια ισχύος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που κατείχε και κατέχει μια περιοχή πολύ σημαντική για τα γεωστρατηγικά συμφέροντα της Δύσης και τους ανταγωνισμούς μεταξύ Ανατολής και Δύσης φαίνεται ότι επανέρχεται αντίστροφα. Ο «Μεγάλος Ασθενής» νομίζει ότι έχει αναρρώσει και ότι είναι πολύ κοντά στην ανακτήσει της ισχύος του που θα του επιτρέψει να διεκδικήσει ό,τι έχασε με τη συνθήκη της Λωζάννης. Τα ερωτήματα που τίθενται είναι: ποιόν συμφέρει μια ισχυρή Τουρκία; Pοιός θα είναι ο νέος της ρόλος; Mέχρι ποιό επίπεδο ισχύος μπορούμε να αποδεχθούμε ή να επιτρέψουμε;
Η Ελλάδα ειναι μια μικρή χώρα μέσα στο Άναρχο και σκληρό Διεθνές Σύστημα που δε γνωρίζει Δίκαιο και φιλίες αλλά μόνο Εθνικά Συμφέροντα. Τα μειονεκτήματα της μικρής χώρας (μικρός πληθυσμός, μικρές οικονομικές δυνατότητες και μικρότερη στρατιωτική ισχύ έναντι πολυπληθέστερων αντιπάλων) τα αντισταθμίζαμε πάντα από αρχαιοτάτων χρόνων, με τη δύναμη που μας έδινε η εκμετάλλευση του θαλασσίου στοιχείου που μας περιβάλει (θαλάσσιο εμπόριο, συγκρούσεις στh θάλασσα).
Η δύναμη αυτή δεν είναι δεδομένη και για την διατήρηση της απαιτείται σοβαρός και έγκαιρος προγραμματισμός. Μέσα σε αυτόν τον καταιγισμό των εξελίξεων εμείς συνεχίζουμε να συζητάμε πάνω από πέντε χρόνια για την πρόσκτηση τουλάχιστον δύο νέων ή μεταχειρισμένων φρεγατών FREMM,BELHARRΑ..κ.λ.π) χωρίς στην ουσία να παίρνουμε καμία απόφαση και ενώ οι εξελίξεις γύρω από το Αιγαίο, την ΑΟΖ, την επίλυση του Κυπριακού, τους υδρογονάνθρακες τρέχουν.
Η πρόσκτηση νέων σκαφών απαιτεί 4 έως 5 χρόνια από την υπογραφή συμφωνίας.
Πρόσφατα γίνονονται πάλι συζητήσεις για τις γαλλικές φρεγάτες BELHARRA. Η Φρεγάτα Belh@rra καλύπτει τις επιχειρησιακές μας ανάγκες και θα μπορούσε να είναι μία εξαιρετική επιλογή σύγχρονης φρεγάτας που ανταποκρίνεται στις επιχειρησιακές μας απαιτήσεις, δηλαδή να διαθέτει οπλικά συστήματα κατά απειλών επιφανείας-υποβρυχίων και κυρίως να διαθέτει δυνατότητες αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής (σήμερα διαθέτουμε μόνο αντιαεροπορική άμυνα σημείου).
Όμως εφόσον είχε επιτευχθεί συμφωνία εντός του 2019, η 1η παραλαβή για το Πολεμικό μας Ναυτικό θα είναι δυνατή το 2024, εάν παραγγελθεί και 2ο πλοίο η παραλαβή του, προβλέπεται το 2026 γιατί υφίσταται η υποχρέωση κατασκευής φρεγατών και για το Γαλλικό ναυτικό (ένα πλοίο ανά έτος, Γαλλικό-Ελληνικό εν’ αλλάξ) .
Η παράδοση του 1ου πλοίου μετά από 5 χρόνια δημιουργεί σοβαρό επιχειρησιακό κενό.
Ο γερασμένος στόλος των φρεγατών μας ηλικίας, 30 έως 40 ετών, καθιστά επιτακτικά αναγκαία την πρόσκτησης σύγχρονων φρεγατών. Οι επιχειρησιακές μας αυτές ανάγκες καθίστανται μεγαλύτερες για την κάλυψη της περιοχής μεταξύ Κρήτης-Καστελόριζου-Κύπρου και της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου. Οι ναυτικές μας δυνάμεις, στην περιοχή αυτή, ενδεχομένως θα κλιθούν να δράσουν σε ανοικτή θάλασσα υπό συνεχή αεροπορική απειλή λόγω εγγύτητας Τουρκικών αεροδρομίων και δυσχερή αεροπορική κάλυψη από αεροσκάφη της ΠΑ που είναι υποχρεωμένα να επιχειρούν σε μεγάλες αποστάσεις από τα αντίστοιχα δικά μας αεροδρόμια. Για την επιτυχή αντιμετώπιση της αεροπορικής απειλής, τα πλοία μας θα πρέπει να έχουν αυξημένες αντιαεροπορικές δυνατότητες
Για την κάλυψη των επιχειρησιακών αυτών αναγκών και μέχρι την παραλαβή των νέων μονάδων, μετά από πέντε, ίσως, χρόνια, θα πρέπει να καταφύγουμε σε μια ενδιάμεση λύση, δηλαδή τη διερεύνηση και αγορά άμεσα τουλάχιστον, 2 μεταχειρισμένων φρεγατών με αυξημένες αντιαεροπορικές δυνατότητες.
Εάν οι αρμόδιοι για τη λήψη αποφάσεων αγνοήσουν την ανάγκη διατήρησης της ναυτικής μας ισχύος και αφεθεί ο Στόλος μας να παρακμάσει, τότε η αξία μας σαν χώρα θα υποτιμηθεί. Το κενό θα καλυφθεί από τους γείτονές μας οι οποίοι για πρώτη φορά από την απελευθέρωση μας, αναπτύσσουν το Πολεμικό τους Ναυτικό έτσι ώστε σε λίγα χρόνια η Τουρκία να έχει μετασχηματιστεί από Ηπειρωτική δύναμη σε πανίσχυρη Ναυτική Δύναμη που θα μας επισκιάσει τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Α, Μεσόγειο αναλαμβάνοντας αυτή να μας υποκαταστήσει στον ρόλο για τον οποίο έχουμε αξία στο Άναρχο Διεθνές Σύστημα.
Οι εξελίξεις δεν μας περιμένουν και οι αμέλειες /ολιγωρίες πληρώνονται ακριβά
* Ο Παναγιώτης Παστουσέας είναι Αντιναύαρχος ε.α –Επίτιμος Υπαρχηγός Γενικού Επιτελείου Ναυτικού