 |
| Free-Photos / pixabay |
Εν μέσω του δύσκολου οικονομικού κλίματος, το πρόβλημα της υπογεννητικότητας παρουσιάζεται ως δυσεπίλυτο. Έχει σχηματιστεί η εντύπωση ότι υπάρχουν πολύ περιορισμένες δυνατότητες λήψης οικονομικών μέτρων για την αντιμετώπισή του από την εκάστοτε κυβέρνηση. Είναι όμως αυτή η πραγματική εικόνα ή μήπως είναι ζήτημα πολιτικής βούλησης; Ας δούμε μερικά μέτρα που θα μπορούσαν να παρθούν και ας βγάλει ο καθένας τα συμπεράσματά του:
Μαργέλης Κωνσταντίνος
Ενδεικτικές προτάσεις εύρεσης οικονομικών πόρων για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας:
α) Τέλος υπογεννητικότητας 5% επί του ποσού των διανεμόμενων μερισμάτων των εταιρειών. Ενδεικτικά, μόνο από τις εισηγμένες εταιρείες του χρηματιστηρίου αξιών Αθηνών θα προέκυπτε ετήσιο έσοδο περίπου 80 εκατ. ευρώ. Συνυπολογίζοντας και τις μη εισηγμένες εταιρείες η εκτίμηση των εσόδων αυξάνεται αρκετά.
β) Μηνιαία εισφορά υπογεννητικότητας 10 ευρώ από κάθε εργαζόμενο χωρίς παιδί που διαθέτει ετήσιο μετά φόρων και εισφορών εισόδημα άνω των 10.000 ευρώ, 20 για αντίστοιχο εισόδημα άνω των 15.000 ευρώ και 30 ευρώ για αντίστοιχο εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ. Μηνιαία εισφορά 10 ευρώ από συνταξιούχους με σύνολο ετήσιων μετά φόρων και εισφορών συντάξιμων αποδοχών άνω των 18.000 ευρώ.
γ) Ετήσιο τέλος υπογεννητικότητας με κλιμακωτούς συντελεστές από 1% έως 5% σε όσους δηλώνουν ετήσιο μετά φόρων και ασφαλιστικών εισφορών οικογενειακό εισόδημα άνω των 30.000 ευρώ και έχουν λιγότερα από τρία παιδιά. Ταυτόχρονα, κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
δ) Μείωση κατά 30% των πάσης φύσεως μισθών, παροχών και αποζημιώσεων του πρωθυπουργού, του Προέδρου της Δημοκρατίας, των βουλευτών, των ευρωβουλευτών, των υπουργών και των υφυπουργών.
ε) Μείωση του πλήθους και του μισθού των κυβερνητικών συμβούλων.
στ) Περικοπή της κρατικής επιχορήγησης των πολιτικών κομμάτων κατά 40%.
ζ) Ελάττωση του αριθμού των βουλευτών σε διακόσιους και περικοπή κατά 40% του αριθμού των βουλευτών που συμμετέχουν σε επιτροπές της βουλής.
η) Οργανική αναδιοργάνωση των δημοσίων υπηρεσιών, των υπουργείων και των δημοσίων οργανισμών, κατόπιν διενέργειας μελέτης από εξειδικευμένους συμβουλευτικούς οίκους, ώστε να βελτιωθεί η αποδοτικότητά, να εξοικονομηθούν εργατοώρες και να εξυπηρετούνται καλύτερα οι πολίτες και οι επιχειρήσεις.
θ) Στο πλεονάζον προσωπικό που θα προκύψει κατόπιν της παραπάνω αναδιάρθρωσης να προσφερθεί σε όσους βρίσκονται πλησίον της συνταξιοδότησης η επιλογή της εθελούσιας εξόδου με συνέχιση καταβολής του 80% του μισθού τους και πλήρης ασφαλιστικής κάλυψής τους μέχρι να συνταξιοδοτηθούν. Τυχόν αποδοχή μίας τέτοιας πρότασης από 40.000 υπαλλήλους θα εξοικονομούσε 100 εκατ. ευρώ περίπου ετησίως μέχρις ότου να συνταξιοδοτηθούν. Κατόπιν της συνταξιοδότησής τους το μέγεθος της εξοικονόμησης θα πολλαπλασιαζόταν.
ι) Αυτοτελής φορολόγηση με 10% όσων αδήλωτων εισοδημάτων χρησιμοποιηθούν για αγορές ακινήτων ή επιχειρήσεων ή για τη δημιουργία επιχειρήσεων εντός των δύο επομένων ετών.
Ενδεικτικά μέτρα οικονομικής ενίσχυσης για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας:
α) Αύξηση του χρόνου άδειας μητρότητας μέχρι τα πρώτα δύο έτη ηλικίας του κάθε τέκνου.
β) Αύξηση του πλήθους των βρεφονηπιακών σταθμών και λειτουργία τους έως νωρίς το απόγευμα, ώστε να καλύπτονται όλες οι οικογένειες ανεξαρτήτως εισοδήματος.
γ) Θέσπιση κλιμακωτού μειωμένου ωραρίου για όλες τις μητέρες με παιδιά κάτω των 10 ετών (2 ώρες για παιδιά ηλικίας 3 έως 5 ετών, 1 ώρα για παιδιά ηλικίας 5 έως 10 ετών), με αναπλήρωση του 50% του μειωμένου μισθού από την πολιτεία.
δ) Πλήρης οικονομική κάλυψη όλων των προγεννητικών ελέγχων, των ιατρικών επισκέψεων, των ιατρικών εξετάσεων, της διαμονής στο μαιευτήριο, των εμβολίων και των παιδιατρικών επισκέψεων έως και την ηλικία των 10 ετών, ακόμα κι αν γίνονται μέσω ιδιωτικών φορέων, αντί της καταβολής εφάπαξ ποσού (τύπου χαρτζιλικιού) 2.000 ευρώ ανά παιδί. Οι οικογένειες έχουν πρωτίστως ανάγκη οικονομικής στήριξης κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης (πριν την γέννα), καθώς και κατά τα πρώτα χρόνια ζωής των παιδιών τους.
ε) Καθιέρωση προτεραιότητας μόνιμης πρόσληψης σε συγκεκριμένες θέσεις του δημοσίου στις έγγαμες γυναίκες με παιδί.
στ) Αλλαγή του υπάρχοντος συστήματος επιδόματος τέκνων. Καταβολή μηνιαίου αφορολόγητου επιδόματος 150 ευρώ για το πρώτο παιδί ανά οικογένεια, επιπρόσθετα 250 ευρώ για το δεύτερο και επιπρόσθετα 400 ευρώ για το τρίτο καθώς και για κάθε άλλο επιπλέον παιδί, με προϋπόθεση ορίου οικογενειακού μετά φόρων και ασφαλιστικών εισφορών εισοδήματος τα 20.000 ευρώ για οικογένεια με ένα παιδί και επαύξηση του ορίου κατά 5.000 ευρώ για κάθε επιπλέον παιδί. Μείωση κατά 50% του επιδόματος σε περίπτωση υπέρβασης μέχρι και 5.000 ευρώ του κάθε αντίστοιχου εισοδηματικού ορίου και πλήρης κατάργησή τους για εισοδήματα πέρα από το όριο αυτό. Απαράβατος όρος για την καταβολή του επιδόματος θα είναι η πραγματική-πλήρης φοίτηση των παιδιών μέχρι και το λύκειο. Το επίδομα θα υπολογίζεται μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους κάθε παιδιού, χωρίς περαιτέρω εξαιρέσεις. Κατάργηση της υπάρχουσας έκπτωσης φόρου εισοδήματος, καθώς το μηνιαίο επίδομα καλύπτει τον στόχο της οικογενειακής οικονομικής ενίσχυσης.
ζ) Καταβολή του επιδόματος τέκνων κατόπιν της κατάθεσης της ετήσιας φορολογικής δήλωσης, με την καταχώρηση σε αυτήν όλων των απαραίτητων στοιχείων και δικαιολογητικών.
η) Αφορολόγητο επίδομα θηλασμού και φροντίδας τέκνου περίπου 700 ευρώ μηνιαίως για διάρκεια δύο ετών και πλήρης ασφαλιστική κάλυψη στις γυναίκες ελεύθερες επαγγελματίες που θα επιλέξουν προσωρινή παύση εργασιών, ώστε να εξομοιωθούν οι παροχές τους με εκείνες που παρέχονται στις μισθωτές εργαζόμενες. Απαλλαγή ασφαλιστικών εισφορών τους για ένα έτος μετά την επαναδραστηριοποίησή τους, καθώς θα έχουν χάσει μέρος της πελατείας τους.
θ) Επαύξηση του μηνιαίου επιδόματος τέκνων κατά 300 ευρώ για δύο έτη σε όσες γυναίκες ελεύθερες επαγγελματίες δεν επιλέξουν προσωρινή παύση εργασιών και συνεχίσουν να εργάζονται κατόπιν της γέννας.
ι) Απαλλαγή καταβολής κόμιστρου εισιτηρίου σε όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς για όλους τους μαθητές και τους φοιτητές κατά τις σχολικές ημέρες.
κ) Αναβάθμιση των πανεπιστημίων ώστε να περιλαμβάνονται όλες οι κατευθύνσεις-σχολές ανά γεωγραφική περιφέρεια. Μοριοδότηση των υποψηφίων φοιτητών, ιδιαίτερα εκείνων με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα, αν επιλέγουν σχολές εντός της περιφέρειάς τους και βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς από και προς τις πανεπιστημιακές σχολές, ώστε να τους παρέχεται η δυνατότητα να σπουδάζουν χωρίς να ξεσπιτώνονται.
Ενδεικτικές προτάσεις εύρεσης οικονομικών πόρων για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας:
α) Τέλος υπογεννητικότητας 5% επί του ποσού των διανεμόμενων μερισμάτων των εταιρειών. Ενδεικτικά, μόνο από τις εισηγμένες εταιρείες του χρηματιστηρίου αξιών Αθηνών θα προέκυπτε ετήσιο έσοδο περίπου 80 εκατ. ευρώ. Συνυπολογίζοντας και τις μη εισηγμένες εταιρείες η εκτίμηση των εσόδων αυξάνεται αρκετά.
β) Μηνιαία εισφορά υπογεννητικότητας 10 ευρώ από κάθε εργαζόμενο χωρίς παιδί που διαθέτει ετήσιο μετά φόρων και εισφορών εισόδημα άνω των 10.000 ευρώ, 20 για αντίστοιχο εισόδημα άνω των 15.000 ευρώ και 30 ευρώ για αντίστοιχο εισόδημα άνω των 20.000 ευρώ. Μηνιαία εισφορά 10 ευρώ από συνταξιούχους με σύνολο ετήσιων μετά φόρων και εισφορών συντάξιμων αποδοχών άνω των 18.000 ευρώ.
γ) Ετήσιο τέλος υπογεννητικότητας με κλιμακωτούς συντελεστές από 1% έως 5% σε όσους δηλώνουν ετήσιο μετά φόρων και ασφαλιστικών εισφορών οικογενειακό εισόδημα άνω των 30.000 ευρώ και έχουν λιγότερα από τρία παιδιά. Ταυτόχρονα, κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης.
δ) Μείωση κατά 30% των πάσης φύσεως μισθών, παροχών και αποζημιώσεων του πρωθυπουργού, του Προέδρου της Δημοκρατίας, των βουλευτών, των ευρωβουλευτών, των υπουργών και των υφυπουργών.
ε) Μείωση του πλήθους και του μισθού των κυβερνητικών συμβούλων.
στ) Περικοπή της κρατικής επιχορήγησης των πολιτικών κομμάτων κατά 40%.
ζ) Ελάττωση του αριθμού των βουλευτών σε διακόσιους και περικοπή κατά 40% του αριθμού των βουλευτών που συμμετέχουν σε επιτροπές της βουλής.
η) Οργανική αναδιοργάνωση των δημοσίων υπηρεσιών, των υπουργείων και των δημοσίων οργανισμών, κατόπιν διενέργειας μελέτης από εξειδικευμένους συμβουλευτικούς οίκους, ώστε να βελτιωθεί η αποδοτικότητά, να εξοικονομηθούν εργατοώρες και να εξυπηρετούνται καλύτερα οι πολίτες και οι επιχειρήσεις.
θ) Στο πλεονάζον προσωπικό που θα προκύψει κατόπιν της παραπάνω αναδιάρθρωσης να προσφερθεί σε όσους βρίσκονται πλησίον της συνταξιοδότησης η επιλογή της εθελούσιας εξόδου με συνέχιση καταβολής του 80% του μισθού τους και πλήρης ασφαλιστικής κάλυψής τους μέχρι να συνταξιοδοτηθούν. Τυχόν αποδοχή μίας τέτοιας πρότασης από 40.000 υπαλλήλους θα εξοικονομούσε 100 εκατ. ευρώ περίπου ετησίως μέχρις ότου να συνταξιοδοτηθούν. Κατόπιν της συνταξιοδότησής τους το μέγεθος της εξοικονόμησης θα πολλαπλασιαζόταν.
ι) Αυτοτελής φορολόγηση με 10% όσων αδήλωτων εισοδημάτων χρησιμοποιηθούν για αγορές ακινήτων ή επιχειρήσεων ή για τη δημιουργία επιχειρήσεων εντός των δύο επομένων ετών.
Ενδεικτικά μέτρα οικονομικής ενίσχυσης για την καταπολέμηση της υπογεννητικότητας:
α) Αύξηση του χρόνου άδειας μητρότητας μέχρι τα πρώτα δύο έτη ηλικίας του κάθε τέκνου.
β) Αύξηση του πλήθους των βρεφονηπιακών σταθμών και λειτουργία τους έως νωρίς το απόγευμα, ώστε να καλύπτονται όλες οι οικογένειες ανεξαρτήτως εισοδήματος.
γ) Θέσπιση κλιμακωτού μειωμένου ωραρίου για όλες τις μητέρες με παιδιά κάτω των 10 ετών (2 ώρες για παιδιά ηλικίας 3 έως 5 ετών, 1 ώρα για παιδιά ηλικίας 5 έως 10 ετών), με αναπλήρωση του 50% του μειωμένου μισθού από την πολιτεία.
δ) Πλήρης οικονομική κάλυψη όλων των προγεννητικών ελέγχων, των ιατρικών επισκέψεων, των ιατρικών εξετάσεων, της διαμονής στο μαιευτήριο, των εμβολίων και των παιδιατρικών επισκέψεων έως και την ηλικία των 10 ετών, ακόμα κι αν γίνονται μέσω ιδιωτικών φορέων, αντί της καταβολής εφάπαξ ποσού (τύπου χαρτζιλικιού) 2.000 ευρώ ανά παιδί. Οι οικογένειες έχουν πρωτίστως ανάγκη οικονομικής στήριξης κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης (πριν την γέννα), καθώς και κατά τα πρώτα χρόνια ζωής των παιδιών τους.
ε) Καθιέρωση προτεραιότητας μόνιμης πρόσληψης σε συγκεκριμένες θέσεις του δημοσίου στις έγγαμες γυναίκες με παιδί.
στ) Αλλαγή του υπάρχοντος συστήματος επιδόματος τέκνων. Καταβολή μηνιαίου αφορολόγητου επιδόματος 150 ευρώ για το πρώτο παιδί ανά οικογένεια, επιπρόσθετα 250 ευρώ για το δεύτερο και επιπρόσθετα 400 ευρώ για το τρίτο καθώς και για κάθε άλλο επιπλέον παιδί, με προϋπόθεση ορίου οικογενειακού μετά φόρων και ασφαλιστικών εισφορών εισοδήματος τα 20.000 ευρώ για οικογένεια με ένα παιδί και επαύξηση του ορίου κατά 5.000 ευρώ για κάθε επιπλέον παιδί. Μείωση κατά 50% του επιδόματος σε περίπτωση υπέρβασης μέχρι και 5.000 ευρώ του κάθε αντίστοιχου εισοδηματικού ορίου και πλήρης κατάργησή τους για εισοδήματα πέρα από το όριο αυτό. Απαράβατος όρος για την καταβολή του επιδόματος θα είναι η πραγματική-πλήρης φοίτηση των παιδιών μέχρι και το λύκειο. Το επίδομα θα υπολογίζεται μέχρι τη συμπλήρωση του 18ου έτους κάθε παιδιού, χωρίς περαιτέρω εξαιρέσεις. Κατάργηση της υπάρχουσας έκπτωσης φόρου εισοδήματος, καθώς το μηνιαίο επίδομα καλύπτει τον στόχο της οικογενειακής οικονομικής ενίσχυσης.
ζ) Καταβολή του επιδόματος τέκνων κατόπιν της κατάθεσης της ετήσιας φορολογικής δήλωσης, με την καταχώρηση σε αυτήν όλων των απαραίτητων στοιχείων και δικαιολογητικών.
η) Αφορολόγητο επίδομα θηλασμού και φροντίδας τέκνου περίπου 700 ευρώ μηνιαίως για διάρκεια δύο ετών και πλήρης ασφαλιστική κάλυψη στις γυναίκες ελεύθερες επαγγελματίες που θα επιλέξουν προσωρινή παύση εργασιών, ώστε να εξομοιωθούν οι παροχές τους με εκείνες που παρέχονται στις μισθωτές εργαζόμενες. Απαλλαγή ασφαλιστικών εισφορών τους για ένα έτος μετά την επαναδραστηριοποίησή τους, καθώς θα έχουν χάσει μέρος της πελατείας τους.
θ) Επαύξηση του μηνιαίου επιδόματος τέκνων κατά 300 ευρώ για δύο έτη σε όσες γυναίκες ελεύθερες επαγγελματίες δεν επιλέξουν προσωρινή παύση εργασιών και συνεχίσουν να εργάζονται κατόπιν της γέννας.
ι) Απαλλαγή καταβολής κόμιστρου εισιτηρίου σε όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς για όλους τους μαθητές και τους φοιτητές κατά τις σχολικές ημέρες.
κ) Αναβάθμιση των πανεπιστημίων ώστε να περιλαμβάνονται όλες οι κατευθύνσεις-σχολές ανά γεωγραφική περιφέρεια. Μοριοδότηση των υποψηφίων φοιτητών, ιδιαίτερα εκείνων με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα, αν επιλέγουν σχολές εντός της περιφέρειάς τους και βελτίωση των μέσων μαζικής μεταφοράς από και προς τις πανεπιστημιακές σχολές, ώστε να τους παρέχεται η δυνατότητα να σπουδάζουν χωρίς να ξεσπιτώνονται.
Λευκάδα, 6 Μαρτίου 2020