 |
| Tama66 / pixabay |
Ο αυξανόμενος φόβος από τις επιπτώσεις στην ίδια τη ζωή των ανθρώπων οδηγεί στην υποταγή σε κάθε περιοριστικό μέτρο των ατομικών και συλλογικών ελευθεριών. Η ασφάλεια των πολιτών κρίθηκε από δημοκρατικές και μη κυβερνήσεις υψηλότερο αγαθό από την προσωπική ελευθερία – και ορθώς.
Φυσικά, διαφορετικά πήραν τις αποφάσεις και τις εφαρμόζουν οι δημοκρατικές χώρες και διαφορετικά τα αυταρχικά και δικτατορικά καθεστώτα.
Στην Κίνα και σε άλλες χώρες, με αυταρχικά και δικτατορικά καθεστώτα, η εκτελεστική εξουσία εφάρμοσε τα μέτρα κυρίως με καταστολή, ενώ στα δημοκρατικά καθεστώτα τα μέτρα αποφασίστηκαν και εφαρμόζονται στο πλαίσιο των συνταγματικών εγγυήσεων.
Όμως και στα δημοκρατικά καθεστώτα έχουμε διαβάθμιση ανάλογα με το βάθος των δημοκρατικών θεσμών, αλλά και την ανοχή των κοινωνιών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Ουγγαρία, όπου ο Όρμπαν έκλεισε αντισυνταγματικά τη Βουλή και κυβερνά με προσωπικά διατάγματα.
Στις φιλελεύθερες χώρες, το στοιχείο του φόβου ήταν αυτό που διαμόρφωσε, σε μεγάλο βαθμό, τους όρους της πειθαρχίας και της ανοχής στους περιορισμούς των ελευθεριών. Η κλιμακωτή ενίσχυση του φόβου των πολιτών, με τις εικόνες από τις χώρες με μεγάλο αριθμό θυμάτων, ενίσχυσε σε υψηλό επίπεδο το αίσθημα της ανασφάλειας και της ατομικής ευθύνης και είχε αποτέλεσμα την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων από την πλειονότητα των ανθρώπων.
Φυσικά, η εκτελεστική εξουσία, όπως πάντα, δεν φαίνεται να έχει επιλέξει την προβολή του φόβου μόνο ως μέσου εφαρμογής των περιοριστικών μέτρων για να αντιμετωπιστεί με τις μικρότερες απώλειες ανθρώπινων ζωών ο κορονοϊός.
Είναι βέβαιο ότι τον χρησιμοποιεί έμμεσα και για την αύξηση της πολιτικής της επιρροής, τόσο κατά τη φάση της πανδημίας όσο και στα επόμενα στάδια της επιστροφής στην ομαλότητα.
Μια ομαλότητα που θα περιέχει την ελευθερία των μετακινήσεων, των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, θα έχει όμως και τεράστια οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, ανεξαρτήτως του ύψους και της αποτελεσματικότητας των κρατικών ενισχύσεων.
Ο φόβος φέρνει υποταγή, βοηθάει την εκτελεστική εξουσία να εφαρμόσει τις επιλογές της για να υπερασπιστεί την υγεία των πολιτών, όμως το δέλεαρ της πολιτικής εκμετάλλευσης είναι μεγάλο, και καμιά εξουσία δημοκρατική, πολύ περισσότερο δεσποτική, δεν θα αποφύγει να υποκύψει στον πειρασμό να τον χρησιμοποιήσει για τις πολιτικές επιδιώξεις της την επόμενη ημέρα.
Εάν το φθινόπωρο η κυβέρνηση οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές δεν θα είναι για μένα έκπληξη.