Τον τελευταίο καιρό ακούγονται έντονα φωνές για να ρίχνουμε τα Τουρκικά αεροσκάφη που παραβιάζουν τον εναέριο χώρο μας, και τα οποία κάνουν υπερπτήσεις πάνω από τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
υποναυάρχου ε.α.
προέδρου Κοινωνίας Αξιών
Η θέση αυτή, έτσι όπως εκφράζεται γενικευμένα, είναι προβληματική, γιατί η γεωγραφία και οι επιχειρησιακές δυσκολίες (για να μην υπάρχει κίνδυνος αποτυχίας), επηρεάζουν εν πολλοίς (και πρέπει να επηρεάζουν) την πολιτική απόφαση (γιατί είναι πολιτική απόφαση εφόσον δεν υπάρχει άμεσος και καταφανής κίνδυνος προσβολής ελληνικών στόχων στον αέρα, στην θάλασσα, ή στην ξηρά, ωστε να μπορει να ενεργοποιηθει το δικαιωμα αυτοαμυνας).
Οι λόγοι είναι οι εξής:
1. Τα Τουρκικά αεροσκάφη συνήθως ακολουθούν μια παρελκυστική τακτική, να μπαίνουν και να βγαίνουν γρήγορα από τον Ελληνικό εναέριο χώρο . Αυτό μπορούν να το κάνουν με τις εξής τακτικές:
• Επιλέγοντας μία ευθυτενή πορεία, που παραβιάζει μεν διαδοχικά τον εναέριο χώρο μας, για μικρά όμως διαστήματα (σε έκταση και χρονικά), αφού μεσολαβεί διεθνής εναέριος χώρος.
• Με οφιοειδή πορεία, μπαίνοντας δηλαδή εντός του ΕΕΧ και βγαίνοντας πολλές φορές διαδοχικά.
• Με μεγάλη ταχύτητα, κροσάροντας ευθέως τον ΕΕΧ και πετώντας πάνω από νησίδες, κατευθυνόμενοι είτε στον διεθνή εναέριο χώρο είτε επιστρέφοντας στον Τουρκικό εναέριο χώρο (υπερίπτανται των νησιών μας, προερχόμενοι από τον διεθνή εναέριο χώρο).
2. Η παρελκυστική αυτή τακτική χρησιμοποιείται στην γνωστή πρακτική τους, να αμφισβητούν μεν με τις πτήσεις τον ΕΕΧ των 10νμλ, πλην όμως να μην εκτίθενται για πολύ εντός του ΕΕΧ, για να μην κινδυνεύσουν από τα ελληνικά αεροσκάφη αναχαίτισης, τα οποία κατά κανόνα σπεύδουν στην περιοχή παραβιάσεων.
Ως αποτέλεσμα αυτών των παραβιάσεων μικρού χρόνου, πολλές φορές τα ελληνικά αεροσκάφη όταν φθάσουν, δεν προλαβαίνουν να τα αναχαιτίσουν εντός του ΕΕΧ ή πάνω από τις νησίδες αλλά κάποτε ούτε καν και εντός του FIR.
Εκτός και εάν τα Ελληνικά είναι αεροσκάφη περιπολίας, που είναι ήδη στον αέρα, είτε η πτήση των Τουρκικών είναι βαθιά εντός FIR και επιτρέπει χρονικά την απογείωση και την προσέγγιση από τα δικά μας αεροσκάφη.
3. Οι υπερπτήσεις πάνω από μεγάλα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τον Έβρο, αν και έχουν αυξηθεί τελευταία, εν τούτοις είναι μικρού χρόνου και πολύ λιγότερες συγκριτικά ως προς τις συνήθεις παραβιάσεις που κάνουν, κροσάροντας ή μπαινοβγαίνοντας στα όρια των 10νμλ του ΕΕΧ.
4. Συνεπώς τα προβλήματα που υπάρχουν, στην επιχειρησιακή εφαρμογή μίας εντολής κατάρριψης, είναι τα παρακάτω:
α). Να προφθάσει το Ελληνικό αεροσκάφος το Τουρκικό εντός του ΕΕΧ (την στιγμή δηλαδή που υπερίπταται αρκετά εντός περιοχής ελληνικής κυριαρχίας), για να το προσβάλλει.
Γιατί εάν δεν το προφθάσει, δεν θα μπορεί να το ρίξει, αφού θα πετάει πλέον εκτός ΕΕΧ (εντός του FIR) ή στον Τουρκικό εναέριο χώρο.
β). Να το ρίξουμε με βλήματα εδάφους αέρος από συστοιχίες ξηράς (στα νησιά), είτε με τα βλήματα επιφανείας αέρος των φρεγατών κυρίως, εάν πλέουν στην περιοχή και εάν είναι εντός βεληνεκούς.
Αυτό σημαίνει ότι το σύστημα αεράμυνας της χώρας θα είναι σε τέτοια ετοιμότητα, ώστε όταν το Τουρκικό αεροσκάφος θα υπερίπταται νησιών και νησίδων (για ελάχιστο χρόνο), εκείνη ακριβώς την χρονική στιγμή θα εκτοξευθεί το βλήμα και θα προσβάλλει το αεροσκάφος ώστε να πέσει εντός της Ελληνικής επικράτειας.
Γιατί εάν πέσει εκτός της Ελληνικής επικράτειας, θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδείξουμε την παραβίαση.
Εάν δε πέσει στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ 6 (χωρική θάλασσα) και 10 νμλ (ΕΕΧ), θα τεθεί διεθνώς εκ νέου υπό αμφισβήτηση η διαφορά που έχουμε στην χωρική θάλασσα με τον ΕΕΧ.
Πέραν του ότι θα επιδιώξουν οι Τούρκοι να στείλουν ερευνητικά σκάφη και μονάδες έρευνας και διάσωσης στην περιοχή αυτή, για να ερευνήσουν για το αεροσκάφος και τον ή τους πιλότους, κλιμακούμενης περαιτέρω της κρίσης.
γ). Και ακόμη και εάν το προσβάλλουμε με βλήματα επιφανείας αέρος από ξηρά ή θάλασσα είτε με αέρος-αέρος με αεροσκάφη, υπάρχει πάντα η μεγάλη πιθανότητα, να προλάβει ο Τούρκος πιλότος να κατευθύνει το βληθέν αεροσκάφος εκτός Ελληνικής επικράτειας και ΕΕΧ (εάν διατηρεί στοιχειώδη ικανότητα πτήσεως έστω και για λίγο). Τότε θα είχαμε πάλι πρόβλημα του να αποδείξουμε ότι υπήρξε παραβίαση ΕΕΧ (και υπέρπτηση πάνω από χώρο Ελληνικής κυριαρχίας).
δ). Η μόνη περίπτωση προσβολής, που να μας δίνει την σιγουριά ότι θα πέσει εντός Ελληνικής επικράτειας σε περίπτωση υπέρπτησης, είναι είτε να έχουμε επί τούτου προετοιμασθεί για αυτό, ώστε να υπάρξει συντριπτική προσβολή από ομάδα αεροσκαφών, είτε με εκμετάλλευση όλων των δυνατοτήτων του συστήματος αεράμυνας και κυρίως να πετάει ξεκάθαρα πάνω από μεγάλα νησιά ή στην ηπειρωτική ενδοχώρα, έτσι ώστε ο παραβιάζων, να μην υπάρχει περίπτωση να πέσει εκτός Ελληνικής Επικράτειας .
5. UAVs –Drones:
Η προσβολή των Τουρκικών UAVs και Drones (μη επανδρωμένων-τηλεκατευθυνόμενων) εντός του ΕΕΧ είναι μία άλλη υπόθεση και πρέπει να αποτελέσει κανόνα στην αμυντική μας πολιτική.
Θα είναι μάλιστα αυτό που θα λειτουργήσει αποτρεπτικά και για τις παραβιάσεις του ΕΕΧ από τα Τουρκικά επανδρωμένα αεροσκάφη, αφού οι πιλότοι τους θα φοβούνται ότι υπάρχει πιθανότητα να προσβληθούν ανά πάσα στιγμή όταν παραβιάζουν τον ΕΕΧ.
Οι δυναμικές αμυντικές ενέργειες, ιδιαίτερα σε ένα τέτοιο πολύπλοκο επιχειρησιακό περιβάλλον, είναι πολύ σοβαρές και δεν μπορεί να υποκινούνται στον δημόσιο λόγο (ανεπεξέργαστα και εύπεπτα) ως βέλτιστη λύση.