Η Αίγυπτος και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, δύο από τους κύριους υποστηρικτές του Εθνικού Στρατού της Λιβύης (LNA), και του στρατηγού του, Χαλίφα Χαφτάρ, φαίνεται πως αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τον εκλεκτό τους μετά από περισσότερο από ένα χρόνο αποτυχημένης στρατιωτικής εκστρατείας για την κατάληψη της Τρίπολης, σύμφωνα με Λιβύους και Αιγύπτιους αξιωματούχους.
Στρατής Μαζίδης
Τις πληροφορίες παρέχει σε ένα αποκαλυπτικό και εξαιρετικά κατατοπιστικό άρθρο το Mada Masr.
Η Αίγυπτος και τα ΗΑΕ αποφάσισαν ότι ο Χάφταρ «βρίσκεται στο δρόμο για την έξοδο», δήλωσε μια πολιτική πηγή της Λιβύης κοντά στον στρατηγό στο Mada Masr. Ένας Αιγύπτιος αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε με την προϋπόθεση της ανωνυμίας τόνισε πως «το ζήτημα σήμερα για τη συμμαχία Αιγύπτου-ΗΑΕ-Γαλλίας, που έχει υποστηρίξει τον Χαφτάρ, σε αυτό το σημείο είναι να αποφασίσει για την επόμενη κίνησή της ενόψει της ήττας του» προσθέτοντας ότι κανείς δεν μπορεί να ποντάρει ξανά σε αυτόν.
Η κίνηση αυτή έρχεται καθώς ο Χάφταρ χάνει επίσης την εσωτερική υποστήριξη, με ισχυρές φυλές και πολιτικούς συμμάχους στη Λιβύη να τον εγκαταλείπουν.
Η απόσυρση της υποστήριξης για τον Χαφτάρ με την απώλεια της αεροπορικής βάσης Wattiyah τη Δευτέρα που έγινε χωρίς ιδιαίτερα σημαντική αντίσταση από τις δυνάμεις του LNA.
Η απώλεια της Wattiyah είναι η πιο σημαντική εξέλιξη από τότε που ο Χαφτάρ ξεκίνησε την επίθεση στην Τρίπολη τον Απρίλιο του 2019, με την υποστήριξη της Γαλλίας, των ΗΑΕ, της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Ρωσίας. Μια επίθεση που μας οδήγησε να λέμε ότι "σήμερα-αύριο ο Χαφτάρ μπαίνει στην Τρίπολη". Η GNA αντέστρεψε την κατάσταση στον πόλεμο στην Τρίπολη με την υποστήριξη της Τουρκίας από τις αρχές του έτους.
Ένα ακόμη ανησυχητικό σημείο για τον Χαφτάρ, που υπογραμμίστηκε προχθές στη Freepen.gr ήταν η ανακοίνωση από τον στρατηγό Μισμάρι περί ανατοποθέτησης των δυνάμεων του LNA νότια της Τρίπολης θέτοντας το ερώτημα αν πλέον πάμε στο πρώτο βήμα για την άρση της πολιορκίας.
Η απώλεια της βάσης της Wattiyah είναι ενδεικτική. Αφενός ο Χαφτάρ ήλεγχε την αεροπορική βάση από το 2014, όχι μόνο επειδή χρησίμευσε ως βασικό κέντρο επιχειρήσεων για την επίθεσή του στην πρωτεύουσα της Λιβύης, αλλά επειδή ήταν μια από τις λίγες εγκαταστάσεις της Πολεμικής Αεροπορίας που είχε καταφέρει να παραμείνει ανέπαφη κατά τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς το 2011 καθώς χρησίμευε ως ουσιαστικά αποθήκη παροπλισμένων αεροσκαφών, μερικά από τα οποία ο Χαφτάρ κατάφερε να φέρει πάλι σε επιχειρησιακή λειτουργία.
Χωρίς όμως τη Wattiyah, η πλησιέστερη αεροπορική βάση του LNA βρίσκεται στο Jufrah, περίπου 490 χλμ. από την Τρίπολη στην κεντρική Λιβύη. Η πόλη Tarhouna, 180 χλμ νοτιοανατολικά της Τρίπολης, είναι το μοναδικό προπύργιο του LNA για την επίθεση στην πρωτεύουσα. Η GNA όμως ξεκίνησε αρκετές επιθέσεις κατά της Tarhouna τον τελευταίο μήνα, κάτι που σημαίνει ότι αν πέσει και αυτή η πόλη τότε έχουμε ουσιαστικά την ήττα του Χαφτάρ στην Τρίπολη.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι το παρασκήνιο της πτώσης της βάσης που αποκαλύπτει η αραβική ιστοσελίδα. Μια υψηλού επιπέδου στρατιωτική πηγή της GNA κοντά στον Osama al-Juwaili, ο οποίος προέρχεται από τη δυτική πόλη Zintan και ηγήθηκε της επίθεσης των δυνάμεων της GNA στη Wattiyah, δήλωσε στο Mada Masr χθες ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε σε συντονισμό με τις δυνάμεις της Zintani που ήταν ευθυγραμμισμένες με τον Χαφτάρ μέσα στη βάση.
Ο Juwaili έπεισε δύο κύριες ομάδες εντός της βάσης να αποσυρθούν πριν προχωρήσουν οι δυνάμεις της GNA, σύμφωνα με την πηγή, τονίζοντας την υπεροχή της GNA καθώς πραγματοποίησε πάνω από 60 αεροπορικές επιθέσεις τον τελευταίο μήνα. «Η εγκατάλειψη της βάσης δείχνει απώλεια εμπιστοσύνης μεταξύ των ένοπλων ομάδων που είναι πιστές στο Χαφτάρ και στην ικανότητά του να αλλάξει την κατάσταση στο έδαφος», ανέφερε η πηγή.
Επίσης να προσθέσουμε και την ενεργό συμμετοχή του τουρκικού στολίσκου ο οποίος εξαπέλυσε ανενόχλητος βλήματα κατά των θέσεων του Χαφτάρ στη βάση.
Όμως ούτε οι Ρώσοι αισθάνονται πλέον άνετα βλέποντας τους κατσαπλιάδες της Τουρκίας να ποζάρουν δίπλα στο ρωσικό σύστημα Pantsir καθώς επίσης και τα βίντεο καταστροφής των ρωσικών όπλων από τουρκικά drones.
Η απελπισία του Χαφτάρ αποτυπώνεται και σε πρόσφατες αναρτήσεις στο Twitter μέσα από τον ημι-επίσημο λογαριασμό του LNA ανεβάζοντας φωτογραφίες από Mirage και λοιπά μαχητικά αεροσκάφη πολεμικών αεροποριών αραβικών χωρών ελπίζοντας πιθανότατα στη συνδρομή τους, κάτι που μάλλον αποτελεί ματαιότητα.
Δεν είχε ουσιαστική στρατιωτική στήριξη
Έχουμε τονίσει στη Freepen.gr εγκαίρως πως ο Χαφτάρ δεν είχε καμία ουσιαστική στήριξη. Με MiG του 1970 δεν κερδίζεις πολέμους. Αυτό το είδαμε πολύ καλά στη Συρία. Μόλις άρχισαν να πολεμούν στην πλευρά του Ασαντ δυνάμεις [Ρωσία] με υπερσύγχρονα όπλα και εξοπλίστηκε όπως έπρεπε, η κατάσταση άλλαξε. Αυτό ισχύει και στη Λιβύη αλλά από την αντίθετη πλευρά.
Οι σύμμαχοι του Χαφτάρ πήγαν μέχρι ενός σημείου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ελλάδα και η Αιγύπτος, οι οποίες έχουν διαφορετικούς λόγους να ανησυχούν για μια πιθανή επικράτηση ή παρουσία της GNA σε επίπεδο ισότιμου παίκτη την επόμενη ημέρα της Λιβύης. Τίνι τρόπω απέτρεψαν τόσο την αποστολή όπλων στην Τρίπολη όσο και μισθοφόρων;
Κοιτούσαν, περιπολούσαν αλλά έως εκεί. Ούτε καν τροφοδότησαν τον Χαφτάρ, κι αν το έπραξαν, ήταν σε βαθμό που δεν έκανε καμία διαφορά [Αίγυπτος].
Επίσης φαίνεται ότι ο Ερντογάν βρήκε ανεπίσημο πάτημα στην Τυνησία. Τουλάχιστον αυτό κατήγγειλε η πλευρά Χαφτάρ όσον αφορά τις επιθέσεις των τουρκικών ΤΒ2 στη Wattiyah αναφέροντας ότι εφορμούσαν από την Τυνησία.
Τα ταξίδια στο Κάιρο και στην Αθήνα είχαν αναγνώριση και χαμόγελα, αλλά άδεια χέρια.
Κλασικό επίσης παράδειγμα αδυναμίας η πομπώδης απειλή βύθισης των τουρκικών πλοίων από το ναύαρχο Μαχντάουι. Πώς όμως; Με την παράκτια άμυνα που δεν έχει; Με τα υποβρύχια που δεν υπάρχουν; Ή με κάτι πλοιάρια λίγο μεγαλύτερα από τράτα;
Απώλεια πολιτικής στήριξης
Ωστόσο, οι εξελίξεις στις πρώτες γραμμές μπορεί να μην είναι πλέον το μεγαλύτερο πρόβλημα του Χαφτάρ. Πηγή που βρίσκεται κοντά στον στρατηγό ισχυρίζεται ότι τα ΗΑΕ, μετά από διαβουλεύσεις με την Αίγυπτο, κάλεσαν το Ηνωμένο Βασίλειο να παρέμβει για να στηρίξει τον πολιτικό χάρτη πορείας που πρότεινε ο Ακίλα Σαλέχ, επικεφαλής της Βουλής των Αντιπροσώπων με έδρα το Τομπρούκ. κάποτε ισχυρός υποστηρικτής του Χαφτάρ, αλλά τώρα αγωνίζεται για ένα μεγαλύτερο μερίδιο στην πολιτική σκηνή και κινείται εναντίον του στρατηγού.
«Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι μόνο πολύ κοντά στη GNA, αλλά είναι ένα από τα πιο γνωστά κράτη στη Λιβύη και γνωρίζει ότι το σχέδιο του Σαλέχ έχει περισσότερες ειρηνευτικές δυνατότητες από την πολεμική προσέγγιση του Χαφτάρ», λέει ο Τζαλέλ Χαρχάουι, ερευνητής που επικεντρώνεται διεθνή διάσταση της σύγκρουσης στη Λιβύη.
Ο οδικός πολιτικός χάρτης του Σαλέχ επικεντρώνεται στην αναδιάρθρωση και την εκλογή ενός νέου προεδρικού συμβουλίου που θα σχηματίσει μια νέα κυβέρνηση. Ωστόσο, πηγή στην Τρίπολη αναφέρει ότι δεν είναι σαφές εάν ο επικεφαλής της GNA, Φαγέζ αλ Σάρατζ θα συμφωνήσει να μιλήσει τώρα με τον Χαφτάρ.
Η κίνηση για την υποστήριξη του σχεδίου του Σαλέχ και η απόστασή του πια από τον Χαφτάρ είναι ένα σημαντικό βήμα για το Αμπού Ντάμπι, καθώς, σε αντίθεση με τους άλλους υποστηρικτές του LNA, έχει θεωρηθεί απρόθυμο να υπαναχωρήσει στην υποστήριξή του προς τον στρατηγό του LNA, ανεξάρτητα από το κόστος. Κι αυτό όμως φαίνεται να αλλάζει, άλλωστε ας μην ξεχνάμε ότι στον πόλεμο της Συρίας, τα Εμιράτα βρίσκονταν απέναντι από τον Ασαντ, αλλά ήδη από το Δεκέμβριο του 2018 ομαλοποίησαν τις σχέσεις τους με τη Δαμασκό.
Αίγυπτος
Παρά τη ρητορική του προέδρου της Αιγύπτου, ελ Σίσι, πολλοί Αιγύπτιοι αξιωματούχοι που μίλησαν στο Μάντα Μασρ τις τελευταίες εβδομάδες λένε ότι το Κάιρο δε θα έρθει σε άμεση αντιπαράθεση με την Τουρκία στη Λιβύη, αρκεί η τελευταία να διατηρήσει τις ένοπλες ομάδες μακριά από τα αιγυπτιακά σύνορα. Διαφορετικά, λένε οι πηγές, η Αίγυπτος θα πρέπει να «δράσει». Ωστόσο κάτι μας λέει ότι, τουλάχιστον μέχρι να κλείσει το κεφάλαιο της Λιβύης, κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί. Ποιος όμως μπορεί να εγγυηθεί στο Κάιρο πως αργότερα δε θα αλλάξει αυτό;
Μια πηγή υψηλού επιπέδου στη GNA που μίλησε στο Μάντα Μασρ την Τρίτη επαναλαμβάνει ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης είναι ανοιχτή σε οποιαδήποτε θέση θα μπορούσε να πάρει η Αίγυπτος για να αποκηρύξει την υποστήριξή της στο Χαφτάρ, τονίζοντας ότι υπάρχει κατανόηση του «ρόλου της Αιγύπτου στη διατήρηση της σταθερότητας και της ασφάλειας στη Λιβύη και την περιοχή», δεδομένων των κοινών συνόρων και της ιστορίας μεταξύ της Αιγύπτου και της Λιβύης.
Εν κατακλείδι
Η αλήθεια είναι ότι ο Χαφτάρ έφτασε έξω από την Τρίπολη αλλά παρέμεινε εκεί. Κανείς δεν μπορεί να ξέρει αν οφείλεται αποκλειστικά σε δική του αναποτελεσματικότητα ή στην έλλειψη της κατάλληλης βοήθειας την πιο κρίσιμη στιγμή. Όταν τα πράγματα ζόρισαν για την GNA, περίπου στο 6μηνο της επιχείρησης, αμέσως ενεπλάκη η Τουρκία τον περασμένο Νοέμβριο. Ήταν η ζωτική σύμμαχος για τον τουρκικής καταγωγής αχυράνθρωπο της Τρίπολης. Από τότε ως σήμερα, έξι ολόκληρους μήνες οι σύμμαχοι του Χαφτάρ δε βρήκαν το αντίδοτο.
Ας μην ξεχνάμε ότι η μάχη του Χαλεπίου διήρκεσε πολύ περισσότερο για τον Μπασάρ αλ Ασαντ ο οποίος είχε χάσει τη μισή πόλη και χρειάστηκε 15 μήνες από την ημέρα της ρωσικής εμπλοκής για να εκκαθαρίσει τις γύρω περιοχές και να σφίξει τον κλοιό στους τρομοκράτες.
Ας μην ξεχνάμε ότι η μάχη του Χαλεπίου διήρκεσε πολύ περισσότερο για τον Μπασάρ αλ Ασαντ ο οποίος είχε χάσει τη μισή πόλη και χρειάστηκε 15 μήνες από την ημέρα της ρωσικής εμπλοκής για να εκκαθαρίσει τις γύρω περιοχές και να σφίξει τον κλοιό στους τρομοκράτες.
Το ερώτημα είναι το εξής. Ο Χαφτάρ αδειάζεται ως αποτυχημένος στρατιωτικός μολονότι κλήθηκε με λιανοτούφεκα να πετύχει την πιο σημαντική νίκη του πολέμου ή μήπως κάποιοι τα βρήκαν μεταξύ τους εδώ και λίγους μήνες και τον άφησαν στην τύχη του ώστε να χάσει, να τον οδηγήσουν στην έξοδο ως αποτυχημένο αναδεικνύοντας ένα άλλο πρόσωπο που θα συνδράμει στην εξεύρεση της λεγόμενης πολιτικής λύσης;
Κι αν όλοι οι άλλοι όπως οι επιτήδειοι ουδέτεροι που λέγονται Ιταλία και πλέον, Αίγυπτος, είχαν λόγο να τα βρουν, η χώρα μας πως ακριβώς αξιολόγησε τα δεδομένα και τι έπραξε για να αλλάξει τις ισορροπίες;