Το δρόμο για την επιστροφή της Άγκυραςστο πρόγραμμα της Lockheed Martin για τα F-35 ανοίγει η κορυφαία ετήσια έκθεση του Γραφείου Κυβερνητικής Ευθύνης (United States Government Accountability Office GAO) των ΗΠΑ, η οποία επισημαίνει σημαντικές και κοστοβόρες καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του προγράμματος. Την Έκθεση αποκάλυψα προ ημερών (ραδιοφωνικά στα Παραπολιτικά). Αποτελείται πό 68 σελίδες και 7 παραρτήματα. Επιπλέον Βρετανοί, Νορβηγοί,Ολλανδοί, Ιταλοί και Αυστραλοί πιέζουν τους Αμερικανούς για επιστροφή της Τουρκίας(ανήκουν στις χώρες-συμπαραγωγής).
Διεθνολόγος- Γεωστρατηγικός Αναλυτής
Όπως αναφέρεται στην έκθεση, το πρόγραμμα της εταιρείας LM για τα F-35 «παρεμποδίστηκε πέρυσι εξαιτίας των αυξημένων ελλείψεων σε ανταλλακτικά από την αλυσίδα τροφοδοσίας της, ελλείψεις οι οποίες "αυξήθηκαν σημαντικά" κα είναι πιθανό να περιπλακούν ακόμη περισσότερο από την απόφαση των ΗΠΑ να αποκλείσει την Τουρκία από το πρόγραμμα»,Σύμφωνα με ερευνητές στο Κογκρέσο πολλοί Αμερικανοί αναλυτές θεωρούν την Τουρκία ως ιδιαίτερα σημαντική σύμμαχο και στο συγκεκριμένο πρόγραμμα αεροσκαφών 5ης γενιάς.
Στην πρόσφατη ετήσια έκθεσή της για τοπρόγραμμα αξίας 428 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το GAO κάνει λόγο για πρόοδο στις εκκρεμείς ελλείψεις, υπέρβαση των στόχων παράδοσης αεροσκαφών για το 2019 αλλά και αλλαγές στη διαδικασία παραγωγής προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα του στόλου.
Ωστόσο, όπως έγραψαν στην έκθεσή τους οι ερευνητές, «μένουν ακόμη πολλά να γίνουν» ενώ το πρόγραμμα «κινδυνεύει να χάσει το πρόγραμμα δοκιμών του και να μην ανταποκρίνεται στις κορυφαίες πρακτικές κατασκευής».
Στην έκθεση γίνεται ειδική αναφορά στον αποκλεισμό της Τουρκίας από το πρόγραμμα ως μία από τις αιτίες της επιβράδυνσής του.
Επιπλέον, ο αποκλεισμός της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35 πέρυσι λόγω της απόφασης του προέδρου Ερντογάν να αγοράσει το Ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S-400 είναι «πιθανό να επιδεινώσει τους κινδύνους παραγωγής» έως ότου βρεθούν εναλλακτικοί προμηθευτές και για τα 1.005 ανταλλακτικά που παράγουν οι Τουρκικές εταιρείες, σύμφωνα με την έκθεση, όπως αποκαλύπτει το πρακτορείο Bloomberg
Ειδικότερα 15 από αυτά είναι καθοριστικής σημασίας για το υπερσύγχρονο μαχητικό..
Ένας Αμερικανός αναλυτής είπε στο Κυβερνητικό Γραφείο Λογοδοσίας των ΗΠΑ ότι οι Τούρκοι προμηθευτές θα παρέχουν ανταλλακτικά μέσω παραδόσεων στο πλαίσιο του 14ου συμβολαίου παραγωγής, ή περίπου το 2022, προκειμένου να βοηθήσουν «να αποφευχθούν διακοπές στις παραδόσεις αεροσκαφών και πρόσθετη αύξηση κόστους από την εμφάνιση νέων προμηθευτών». Αξιωματούχοι του προγράμματος δήλωσαν στους ερευνητές του GAO ότι ορισμένοι προμηθευτές «δυσκολεύτηκαν πολύ να ανταποκριθούν στις αυξημένες απαιτήσεις παραγωγής το 2019 και, ως αποτέλεσμα, το πρόγραμμα εμφάνισε αυξημένα ποσοστά καθυστερημένων στις παραδόσεις ή ελλείψεις ανταλλακτικών».
Μεταξύ Ιουλίου 2018 και Ιουλίου 2019, οι ελλείψεις ανταλλακτικών ανά μήνα αυξήθηκαν από 875 σε πάνω από 8.000.
Περίπου 520 από τα περίπου 3.230 F-35 για τις Η.Π.Α. και τους συμμάχους της έχουν ήδη παραδοθεί και θα πρέπει να μετασκευαστούν καθώς η επιδιόρθωση των βλαβών του έχει κόστος 1,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ωστόσο, παρά τον αποκλεισμό της από το πρόγραμμα F-35 πριν από σχεδόν ένα χρόνο, η Τουρκία εξακολουθεί να παράγει και να παραδίδει ανταλλακτικά ύψους 600 εκατ δολ για τα stealth μαχητικά, σύμφωνα με έκθεση-αποκάλυψη του πρακτορείου ειδήσεων Reuters την οπόια επισης έχω αποκαλύψει ραδιοφωνικά.