Μετά από λίγες μέρες, σκέφτηκα να ψάξω λίγο το θέμα. Βρήκα πάμπολλες αναφορές πάνω σε αυτό. Χαρακτηριστικές είναι οι ακόλουθες:
Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι, Περί Προσευχής:
“– Πώς θα νιώσω, Γέροντα, το μεγάλο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας;
– Τα Μυστήρια βιούνται. Για να νιώσεις το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, πρέπει να πιστέψεις ότι εκείνη την ώρα είναι παρών ο Χριστός. Και όχι απλώς να το πιστέψεις, αλλά να το ζεις.
– Γέροντα, τι θα με βοηθήσει, για να συγκεντρώνομαι στη Θεία Λειτουργία;
– Άγγελοι συμμετέχουν στη Θεία Λειτουργία. «Ταις αγγελικαίς αοράτως δορυφορούμενον...», ψάλλουμε. Να σκέφτεσαι τι γίνεται εκείνη την ώρα, να προσέχεις στις αιτήσεις που κάνει ο ιερέας και να λες το «Κύριε ελέησον» με την καρδιά σου. Βλέπω τι σπατάλη γίνεται! Σε μια Θεία Λειτουργία πόσες αδελφές λένε στα Ειρηνικά το «Κύριε ελέησον»; Το λένε οι ψάλτριες από το μουσικό βιβλίο και οι περισσότερες ευχαριστιέστε με το όμορφο «Κύριε ελέησον», χωρίς να συμμετέχει η καρδιά. Τι ωφελεί όμως αυτό; Ακόμη κι αν λέτε την ευχή, αν δεν την λέτε με πόνο, και αυτό δεν ωφελεί.
– Γέροντα, στις αγρυπνίες την ώρα της Θείας Λειτουργίας συνήθως λιγοστεύει το κουράγιο μου.
– Αυτό είναι και φυσικό, αλλά εδώ χρειάζεται αγώνας. Αν κάνεις λίγη υπομονή και βιάσεις λίγο τον εαυτό σου, έρχεται η θεία βοήθεια και νιώθεις θεϊκή δύναμη. Έτσι ξεπερνάς την κούραση και μετά δεν θέλεις ούτε να κοιμηθείς· έχεις τέτοια διάθεση για πνευματικά που κρατάει όλη την ημέρα.
– Στη Θεία Λειτουργία, Γέροντα, επιτρέπεται να καθίσει κανείς;
– Στη Θεία Λειτουργία κανονικά δεν καθόμαστε. Αν δεν έχει κουράγιο κανείς, μπορεί να καθίσει, όταν λέγεται ο Απόστολος. Αν όμως έχει σοβαρό πρόβλημα υγείας και δεν μπορεί να σταθεί, τότε θα καθίσει. Εγώ σε Θεία Λειτουργία ποτέ δεν έχω καθίσει.
– Γέροντα, την ώρα που ο ιερέας λέει: «Τα σά εκ των σών», πώς προσεύχεσθε;
– Επειδή εκείνη την ώρα κατεβαίνει το Άγιο Πνεύμα, λέω σύντομα, νοερά, το «Βασιλεύ Ουράνιε», το «Ευλογητός εί Χριστέ...» και το «Ότε καταβάς...» , και προσεύχομαι για θείο φωτισμό.”
Αγίου Ιάκωβου Τσαλίκη, ηγούμενου του Οσίου Δαβίδ:
“«Οι άνθρωποι», έλεγε, «είναι τυφλοί και δεν βλέπουν τι γίνεται μέσα στο ναό, στη διάρκεια της θείας λειτουργίας». «Κάποτε λειτουργούσα, αλλά δυσκολευόμουν να ξεκινήσω για τη μεγάλη είσοδο, από τα θαυμαστά που έβλεπαν τα μάτια μου. Ο ψάλτης έλεγε και ξανάλεγε « Ὡς τον βασιλέα τῶν ὅλων ὑποδεξόμενοι». Ξαφνικά, νιώθω να με σπρώχνει κάποιος από τον ώμο και να με οδηγεί στην αγία πρόθεση. Νόμιζα πως ήταν ο ψάλτης. Απόρησα, πως τόλμησε ο ευλογημένος να κάνει τέτοια ασέβεια – να μπει από την ωραία πύλη και να με σπρώξει. Γυρίζω, και τι να δω! Μια τεράστια φτερούγα, που είχε περάσει ο αρχάγγελος στον ώμο μου, με οδηγούσε να προχωρήσω για τη μεγάλη είσοδο.
«Τι γίνεται στο ιερό την ώρα της λειτουργίας! Στο χερουβικό άγγελοι ανεβοκατεβαίνουν, και συχνά αισθάνομαι τις φτερούγες τους να χτυπούν πάνω στους ώμους μου. Μερικές φορές δεν μπορώ να αντέξω και κάθομαι στην καρέκλα. Οι άλλοι ιερείς νομίζουν πως κάτι έπαθα, δεν νιώθουν όμως αυτά που βλέπω και ακούω. Τι φτερούγισμα, παιδί μου, οι άγγελοι! Και μόλις ο ιερέας πει το «Δι’ ευχών», φεύγουν οι ουράνιες δυνάμεις. Τότε μέσα στο ναό απλώνεται απόλυτη ησυχία!»
«Απόψε παιδί μου», αποκάλυψε κάποτε σ’ ένα μοναχό, «συλλειτουργούσα με αγίους και αγγέλους σε θυσιαστήρια που δεν περιγράφονται. Σαν πεθάνω, να πεις πως κάποιος γέροντας συλλειτουργούσε κάθε νύχτα και ζούσε με την Αγία Τριάδα.»”
Οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ (1759-1833):
“Σαν διάκονος έβλεπε κατά καιρούς στις ακολουθίες τους αγίους αγγέλους να ψάλλουν και να διακονούν μαζί με τους μοναχούς.
Κάποτε, διηγείται ο ίδιος, λειτουργούσα τη Μεγάλη Πέμπτη. Μετά τη μικρή είσοδο και τα αναγνώσματα, είπα, ο ταπεινός, πλάι από το άγιο θυσιαστήριο την εκφώνηση «Κύριε, σώσον τους ευσεβείς και επάκουσον ημών». Ύστερα βγήκα στην ωραία πύλη και, υψώνοντας το οράριο προς το εκκλησίασμα, συμπλήρωσα την ευχή του Τρισάγιου ύμνου: «και εις τους αιώνας των αιώνων». Τη στιγμή εκείνη έλαμψε μπροστά μου ένα φως. Κοιτάζω προς τα εκεί, και βλέπω την Κύριό μας Ιησού Χριστό, με τη μορφή του γιου του ανθρώπου ν’ αστράφτει πιο πολύ κι απ’ τον ήλιο μέσα σε άπλετο φως. Τον τριγύριζαν σαν σμήνος από μέλισσες οι ουράνιες δυνάμεις των αγγέλων, αρχαγγέλων, χερουβείμ και σεραφείμ.”
Από το βιβλίο του πρωτοπρεσβύτερου Στέφανου Αναγνωστόπουλου «Εμπειρίες κατά την Θεία Λειτουργία»:
“Την ώρα της Μεταβολής των Τιμίων Δώρων, που ο ιερεύς έλεγε «τα Σα εκ των Σων», τότε όλα τα πουλιά πάνω στην Εκκλησία βουβαίνονταν! Και στο «εξαιρέτως της Παναγίας, Αχράντου…», στα Ρουμανικά βέβαια, και ενώ η χορωδία έψαλλε το «Άξιόν εστι», τότε πάλι τα πουλιά άρχιζαν να κελαηδούν!
Παρόμοιο γεγονός μου αφηγήθηκε κάποιος πιστός, που συνέβη και στον Ναό της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής στην Πάρο, κατά την Θεία Λειτουργία της παραμονής των Θεοφανείων του έτους 1998. Δεκάδες σπουργίτια και άλλα πουλιά, φτερουγίζοντας μέσα κι έξω από τον Ναό, από τα ανοικτά παράθυρα του τρούλου, κελαηδούσαν και τιτίβιζαν ζωηρά. Την ώρα, όμως, του Καθαγιασμού των Τιμίων Δώρων βουβάθηκαν και ακινητοποιήθηκαν όλα, για να ξαναρχίσουν μετά το «Εξαιρέτως της Παναγίας Αχράντου… »”
Όταν σταμάτησα την ανάγνωση των εμπειριών, η σκέψη μου πάγωσε. Έπειτα από λίγο, εντελώς μηχανικά, το δάκτυλό μου πίεσε το χειριστήριο του υπολογιστή και εμφανίστηκε ένα «άσχετο» δημοσίευμα. Έγραφε πως η κυβέρνηση εξετάζει, κατόπιν εισήγησης «ειδικών», την υποχρεωτική χρήση μάσκας σε όλους τους δημόσιους ή ιδιωτικούς κλειστούς χώρους και στις εκκλησίες.
Μου ήρθε η εικόνα του άγιου Παϊσίου και του άγιου Πορφυρίου να Λειτουργούν με μάσκα. Με φαντάστηκα μπροστά στις εικόνες του Χριστού και της Παναγίας να παρακαλώ να προστατεύουν τον κόσμο, φορώντας μάσκα. Να πηγαίνω να μεταλάβω Σώμα και Αίμα Χριστού με τη μάσκα. Ένιωσα την καρδιά μου να σφίγγεται…
Καταλαβαίνω ότι όλα τα παραπάνω για κάποιους είναι ακατανόητα. Άλλοι θα με πουν ανεύθυνο ή θα με χαρακτηρίσουν κάπως διαφορετικά. Αναρωτιέμαι όμως, αν το κριτήριο της υπευθυνότητας απέναντι στους συνανθρώπους μας είναι μία μάσκα. Διερωτώμαι αν άλλες μας ενέργειες ή προσωπικές μας πεποιθήσεις εμπεριέχουν ή όχι στοιχεία ένδειξης σεβασμού απέναντι στον πλησίον μας και στην κοινωνία. Αν έχουμε αναλογισθεί μήπως κάποιες επιλογές μας ή ιδεολογικές μας πεποιθήσεις έχουν συμβάλλει έστω και στο ελάχιστο, να χάσουν κάποιοι τα σπίτια τους, άλλοι να αυτοκτονήσουν, άλλοι να πάθουν κατάθλιψη ή αδέλφια να σκοτώσουν αδέλφια σε μία εμφύλια διαμάχη.
Είναι εύκολο λοιπόν, να κερδίσουμε τον τίτλο του υπεύθυνου πολίτη φορώντας μία μάσκα. Το δύσκολο είναι να είμαστε υπεύθυνοι πολίτες.
«Ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω».
Κωνσταντίνος Μαργέλης
Λευκάδα, 31 Ιουλίου 2020
Υ.Γ. Ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο οποίος όχι μόνο δεν έλαβε αμοιβή από το κράτος, αλλά διέθεσε όλη του την περιουσία κατά την διάρκεια της εθνικής επανάστασης και της διακυβέρνησής του, είχε γράψει στην «Προκήρυξη προς όλους τους Έλληνε ς»: «Εάν ο Θεός μεθ’ ημών, τις καθ’ ημών;». Δηλαδή «εάν ο Θεός είναι μαζί μας, ποιος μπορεί να είναι εναντίον μας;». Η κυβερνητική επιτροπή «Ελλάδα 2021» ίσως να γνωρίζει(;) περισσότερα επί του θέματος. Όμως, για την πολιτική μας ηγεσία η άποψη επιλεγμένων από εκείνη «ειδικών» φαίνεται πως, συνειδητά ή ασυνείδητα, έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από τις εμπειρίες των Αγίων και τις διδαχές Του Ιησού Χριστού μας.
Βέβαια, όπως ισχύει σε όλα τα πράγματα στη ζωή μας, παν μέτρον άριστον και υπό τις παρούσες συνθήκες η χρήση μάσκας σε συγκεκριμένες περιστάσεις είναι επιβεβλημένη. Αλλά γιατί μέχρι τώρα επιτρέπεται να γίνονται πολυπληθείς κοσμικές εκδηλώσεις, συγκεντρώσεις, πάρτι και γλέντια για παράδειγμα μετά από γάμους και αντί αυτών κυνηγιέται η καθημερινότητα του πολίτη; Γνωρίζουμε κατά πόσο επηρεάζεται η ομαλότητα της αναπνευστικής μας λειτουργίας και κατ’ επέκταση η πρόσληψη οξυγόνου του εγκεφάλου μας, στην περίπτωση που την φοράμε επί ώρες; Επηρεάζονται οι πνεύμονες όταν κατά την εισπνοή μας εισέρχεται περισσότερη υγρασία από το φυσιολογικό, λόγω του ιδρώτα που επικάθεται στο εσωτερικό της μάσκας; Αυτός ο ιδρώτας συντελεί στο να προσκολλώνται και να παγιδεύονται στο εσωτερικό της μάσκας περισσότερα μικροσωματίδια και βακτήρια τα οποία και εισπνέουμε; Έχουν γίνει εκτεταμένες επιστημονικές μελέτες για τυχόν αρνητικές συνέπειες από την πρωτόγνωρη σε έκταση προτεινόμενη συνεχή της χρήση;
Διότι ενώ τα κρούσματα κορονοϊού στις χώρες που εφάρμοσαν το lock-dοwn αυξάνονται πάλι, σύμφωνα με το Bloomberg στη Σουηδία που δεν εφαρμόστηκε το lock-down και κατακρίθηκε για την υγειονομική της πολιτική από όσους «ειδικούς» τώρα ουρλιάζουν για τη χρήση μάσκας παντού και συνεχώς, τα ποσοστά μόλυνσης από τον κορονοϊό εδώ και ένα μήνα πέφτουν ραγδαία και η καμπύλη για τις σοβαρές λοιμώξεις πλέον προσεγγίζει το μηδέν. Όσον αφορά τις μάσκες προστασίας, μόνο το υγειονομικό προσωπικό καλείται να τις χρησιμοποιεί. Ο επικεφαλής επιδημιολόγος της χώρας Άντερς Τέγκνελ σχολίασε ότι καθώς πέφτουν γρήγορα τα νούμερα δεν βλέπει κανένα νόημα στη χρήση μάσκας, ούτε καν στις δημόσιες συγκοινωνίες. Παράλληλα προτρέπει την τηλεργασία στους εργαζόμενους και στις εταιρείες. Ο επικεφαλής επιδημιολόγος δήλωσε επίσης ότι μπροστά στον κίνδυνο να συμπορευθούμε για χρόνια με τον κορονοϊό το πλήρες κλείσιμο της κοινωνίας δεν συνιστά μακροπρόθεσμη επιλογή. Η φράση κλειδί: Μακροπρόθεσμη.
Τη μάσκα όμως της υπευθυνότητας η πολιτική μας ηγεσία την φοράει συνέχεια. Δεν μειώνει μόνιμα κατά 40% ή 50% το μισθό και τις κάθε είδους αποζημιώσεις των βουλευτών, των κυβερνητικών στελεχών, των ευρωβουλευτών, των συμβούλων, των περιφερειαρχών, των δημάρχων. Δεν γνωρίζουμε αν έχει βάλει πλαφόν και σε ποιο επίπεδο στο σύνολο των συντάξιμων αποδοχών πρώην πολιτικών προσώπων. Τα ποσά εξοικονόμησης που δεν θα ήταν καθόλου αμελητέα, θα μπορούσαν να διατίθενται για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των πολιτών που πλήττονται οικονομικά, καθώς η οικονομική κρίση θα έχει διάρκεια. Οι ελλείψεις γιατρών, νοσηλευτών, προσωπικού και υγειονομικού υλικού στα νοσοκομεία και στα κέντρα υγείας της χώρας έχουν καλυφθεί πλήρως;
Αλλά τώρα που ξεκινά τον «διάλογο» με την Τουρκία και ταυτόχρονα τα σημάδια από την οικονομία δεν είναι αισιόδοξα, κάνει και πάλι πολιτικό μεσσιανισμό, κινδυνολογώντας πως ακόμα και η διατύπωση γόνιμης αμφιβολίας για τις ενέργειές της είναι ανεύθυνη και επικίνδυνη για τις ζωές μας, καθώς και ότι μόνο με την καθοδήγησή της θα γλιτώσουμε από το θάνατο.
Όμως όσα υπάρχουν γύρω μας, ακόμα και εμείς οι ίδιοι, σύμφωνα με μη κυβερνητικά επιλεγμένους επιστήμονες, είναι-είμαστε ένας χυλός ενέργειας. Μία ενέργεια που δεν χάνεται. Απλά αλλάζει μορφή. Φοβόμαστε λοιπόν μην πεθάνουμε, ενώ πρόκειται για μία μεταβολή και δεν δίνουμε σημασία στην πνευματική-ψυχική-ενεργειακή μας κατάσταση, σε αυτό δηλαδή που πραγματικά είμαστε.
Αλήθεια, τι θα έλεγε ο Καποδίστριας σήμερα; Ο Θεός μεθ’ ημών ή ο κάθε Κυριάκος-Αλέξης μεθ’ ημών;
Πηγές:
Βιβλίο
«Περί Προσευχής», Λόγοι Στ’, Αγίου
Παϊσίου του Αγιορείτου, εκδόσεις Ιερόν
Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο
Θεολόγος» Βασιλικά Θεσσαλονίκης
Βιβλίο
«Εμπειρίες κατά την Θεία Λειτουργία»,
Πρωτοπρεσβύτερου Στέφανου Αναγνωστόπουλου,
Εκδόσεις Ιδιωτική
Βιβλίο:
«Έτσι βλέπω τον κόσμο», των καθηγητών
Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Αθηνών
Στράτου Θεοδοσίου και Μάνου Δανέζη,
εκδόσεις Δίαυλος