Εν αιθρία και απρόσμενα (;;;) εκδόθηκε NAVTEX από Τουρκική πλευρά στα όρια της Ελληνικής και της Κυπριακής υφαλοκρηπίδας, 200 νμλ μακριά από την Ρόδο και 100 και πλέον από το Καστελλόριζο.
υποναυάρχου ε.α.
προέδρου Κοινωνίας Αξιών
Ταυτόχρονα Τουρκικά αεροσκάφη παραβιάζουν κατά κύματα τον ΕΕΧ στο Καστελλόριζο και 19 Τουρκικά πολεμικά πλοία (μεταξύ αυτών και 2 πετρελαιοφόρα) βγαίνουν από τους Ναυστάθμους και αναπτύσσονται στο Νότιο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
1. Εύλογα κάποιος θα αναρωτηθεί;
• Δεν το ξέραμε ότι ο στόλος τους κάνει προετοιμασίες;
• Όλα έγιναν όλα ξαφνικά;
• Είναι πρωτόγνωρη αυτή η συμπεριφορά;
• Και τι πρέπει να κάνουμε;
2. Κάποιες από τις απαντήσεις είναι γνωστές:
• Αφενός γνωρίζαμε εδώ και μέρες, ότι πολλές μονάδες κρούσεως του Τουρκικού Ναυτικού είχαν μετακινηθεί στον Ναύσταθμο του Ακσάζ.
Άρα περιμέναμε ότι κάποια στιγμή θα έβγαιναν για κάποιο λόγο: είτε για να υποστηρίξουν τις επιχειρήσεις στη Λιβύη είτε για να υποστηρίξουν ερευνητικές δραστηριότητες στην Ανατολική Μεσόγειο όπως έλεγαν και λένε κάθε μέρα ότι θα κάνουν.
• Ήταν πράγματι απρόσμενο ότι εξέδωσαν NAVTEX στη συγκεκριμένη περιοχή;
Όχι βέβαια, αφού το είχαν ξανακάνει το 2012 και είχαν κάνει τότε σεισμογραφικές έρευνες στην Κυπριακή υφαλοκρηπίδα και το επανέλαβαν πριν 2 χρόνια, εγγύτερα της Ελλάδος και εντός της Ελληνική υφαλοκρηπίδας, όταν ο Νικηφόρος Φωκάς έπλευσε και τους ανάγκασε να μαζέψουν τα καλώδια γιατί μπερδεύτηκαν, το ξανάκαναν και μερικούς μήνες πριν, όταν λόγω καιρού αναγκάσθηκαν να μαζέψουν τα παρελκόμενα μετά από σεισμογραφικές έρευνες στην Κυπριακή υφαλοκρηπίδα, πλέοντας στη συνέχεια εντός της Ελληνικής υφαλοκρηπίδας χωρίς να κάνουν έρευνα (ισχυρίσθηκαν λόγω καιρού). Από τότε λέγαμε ότι μας δοκίμασαν για τις αντιδράσεις μας και ότι θα το ξανακάνουν, μόλις τους ευνοούν οι συγκυρίες.
• Ο στόλος τους βγήκε για να υποστηρίξει τις έρευνες του ORUC REIS και για να απειλήσει εμάς ή για κάποιον άλλο λόγο;
Όπως όλα δείχνουν , εάν ήθελαν να υποστηρίξουν τις έρευνες του ORUC REIS, δεν ήταν ανάγκη να βγάλουν όλο το στόλο να τον μετακινήσουν νότια και να αποδυναμωθούν εν πολλοίς στο Αιγαίο. Θα μπορούσαν με τις μόνιμες δυνάμεις στο Ακσάζ να υποστηρίξουν τις έρευνες, εάν υπήρχε αντίδραση από Ελληνική πλευρά και ταυτόχρονα να διατηρήσουν το στόλο τους στο Αιγαίο, για πιθανή αντιμετώπιση γενικευμένων Ελληνικών αντιδράσεων.
3. Συνεπώς η εκτίμηση είναι ότι ο σκοπός αυτής της κινητοποίησης δεν είναι ένας και μοναδικός αλλά περισσότεροι και αλληλοεξαρτώμενοι:
• Να διατηρούν ετοιμότητα να υποστηρίξουν τις έρευνες του ORUC REIS, εάν υπάρξει αντίδραση στρατιωτική από Ελληνική πλευρά. Π.χ. εάν στείλουμε πάλι τον Νικηφόρο Φωκά όπως προτείνεται από τον ΣΥΡΙΖΑ – που στηρίζεται στο: «ομάδα που κερδίζει δεν αλλάζει». Όμως η συγκεκριμένη απλοϊκή λογική δεν μας καλύπτει, γιατί είναι διαφορετικές οι συνθήκες, σε διαφορετική περιοχή και με διαφορετική σύνθεση του αντιπάλου.
• Να κάνουν προβολή ισχύος προς κάθε κατεύθυνση για να αυξήσουν την διαπραγματευτική τους ισχύ. Δεν είναι τυχαίο ότι επέλεξαν να το κάνουν όταν ήταν στη χώρα μας ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών. Και δεν δίστασαν να εκμεταλλευθούν τις δηλώσεις μας και τις δηλώσεις του, για να απαντήσουν δυναμικά και να επισημάνουν, ότι αυτοί έχουν δηλώσει ποια είναι η υφαλοκρηπίδα τους, το έχουν στείλει στον ΟΗΕ (ενώ εμείς όχι ακόμη, ούτε τα όρια της δικής μας θέσης για την ΑΟΖ) και άρα όπως ισχυρίζονται, κάνουν την έρευνα στην δική τους υφαλοκρηπίδα και δεν παραβιάζουν δικαιώματα κανενός άλλου κράτους.
Θα πει κάποιος τεράστια ψεύδη και διαστρέβλωση του Διεθνούς Δικαίου, όμως βρίσκει ευήκοα ώτα διεθνώς, αφού οι Ευρωπαίοι διστάζουν να πάρουν θέση, και οπωσδήποτε και στο ΝΑΤΟ που μεροληπτεί υπέρ της Τουρκίας πλέον καταφανώς, αλλά και στις ΗΠΑ όπου το State Department δήλωσε ότι κάνει έρευνες σε «αμφισβητούμενες περιοχές»
Και είναι πολύ πιθανό να υποκίνησε τις πιέσεις μέσω Μέρκελ και ΗΠΑ για να αποδυναμωθεί η προσπάθεια αμυντικής συμμαχίας μας με την Γαλλία.
• Ένας άλλος σκοπός είναι να εκπαιδευθούν επιχειρησιακά, να κάνουν προβολή ισχύος προς τους δυνητικούς αντιπάλους στην εμπλοκή τους στην Λιβύη, αλλά και να έχουν άμεση ετοιμότητα για να δράσουν υποστηρικτικά εάν παραστεί ανάγκη στις επιχειρήσεις υποστήριξης του Σαράτζ.
Πόσο μάλλον μετά την έγκριση του Αιγυπτιακού Κοινοβουλίου για στρατιωτική δράση της Αιγύπτου σε Δυτικές περιοχές/χώρες (Λιβύη δηλαδή).
4. Τι μένει συνεπώς να κάνουμε εμείς;
• Να προετοιμασθούμε με σταθερότητα, διακριτικά (όσο γίνεται), χωρίς μεγαλοστομίες και αυτό-εγκλωβισμούς, και οπωσδήποτε με εθνική συνοχή και χωρίς πανικό, για το χειρότερο σενάριο της στρατιωτικής εμπλοκής.
• Να περιμένουμε φυσικά να δούμε πως θα κινηθεί το ερευνητικό σκάφος ORUC REIS.
• Εάν βγει, να παρακολουθήσουμε αρχικά διακριτικά τις κινήσεις του.
Και έχουμε τρόπο να το κάνουμε αφανώς (με υποβρύχια) είτε με πτήσεις αεροσκαφών και εκ του μακρόθεν με μονάδες επιφανείας.
Εάν βγει χωρίς συνοδεία και κινηθεί χωρίς να απλώσει πίσω του καλώδια που να δείχνουν με σαφήνεια ότι δεν κάνει σεισμογραφικές έρευνες, τότε θα πρέπει να συνεχίσουμε την διακριτική παρακολούθηση.
• Εάν αρχίσει να κάνει σεισμογραφικές έρευνες- δηλαδή να απλώσει καλώδια μερικών χιλιομέτρων, με κανονάκια παραγωγής ηχητικών συχνοτήτων και συσκευές εντοπισμού και καταγραφής των αντανακλάσεων από τον βυθό - κατάσταση που γίνεται άμεσα φανερή είτε από αεροσκάφη (βλέπουν την αναταραχή γύρω από τα κανονάκια παραγωγής ηχητικών συχνοτήτων) είτε το καταγράφουν τα υποβρύχια (οι νέες συσκευές sonar μπορούν να εντοπίσουν και τους υπόηχους) δηλαδή να προβαίνει σε παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων, τότε θα πρέπει να αντιδράσουμε.
Το ζήτημα είναι πως να αντιδράσουμε;
Ο ένας τρόπος είναι να αυξήσουμε τις διπλωματικές πιέσεις, για να αναγκάσουν την Τουρκία να σταματήσει τις έρευνες και τις παραβιάσεις. Πιθανότητες άμεσης επιτυχίας και εξαναγκασμού της Τουρκίας να σταματήσει τις προκλήσεις (χωρίς ανταλλάγματα) θα είναι λίγες (όχι όμως αμελητέες).
Παραινέσεις ενδεχομένως να ακουσθούν πολλές, αλλά δύσκολα θα εισακουσθούν από την Τουρκία. Πιθανή εξέλιξη στην περίπτωση αυτή μπορεί να είναι, να μην υπάρξει καμία άλλη δυναμική αντίδραση από την πλευρά μας, να δείξουμε ότι μας ικανοποιούν οι παραινέσεις και τα ανακοινωθέντα και να ικανοποιηθούμε εάν τελειώσει το ερευνητικό σκάφος την έρευνα μερικές ώρες ή μια-δυο μέρες πριν λήξει το χρονικό διάστημα που έχει δεσμευθεί η περιοχή NAVTEX. Επιπτώσεις θα υπάρξουν πολλές και στο διηνεκές, αφού η Τουρκία θα έχει δημιουργήσει τετελεσμένα και θα έχει δοκιμάσει τις αντοχές μας.
Ο άλλος τρόπος είναι να στείλουμε κατάλληλο σκάφος της Ακτοφυλακής (να μπορεί δηλαδή να πλεύσει στην περιοχή αυτή μακριά και εκτός χωρικών υδάτων (εφόσον φυσικά διευρύνουμε τις αρμοδιότητες της ακτοφυλακής να δρα εκτός χωρικών υδάτων και μέχρι τα όρια της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας μας - που όμως ακόμη δεν τις έχουμε ορίσει), είτε να ενισχύσουμε την Ακτοφυλακή με μετάπτωση ενός περιπολικού του Π.Ν., το οποίο θα αλλάξει χρώματα σήματα και επιχειρησιακή υπαγωγή, ως σκάφος της Ακτοφυλακής πλέον. Η πράξη αυτή θα καθυστερήσει την στρατιωτική κλιμάκωση, δεν θα εμφανιζόμαστε εμείς ότι στρατιωτικοποιούμε την κατάσταση και θα μας δίνει χρόνο (διπλωματικό - και επιχειρησιακό) για τον χειρισμό κρίσεως. Στην περίπτωση που η Τουρκία απειλήσει το πλοίο της Ακτοφυλακής είτε στείλει πολεμικά, τότε στέλνεις κι εσύ (εάν έχεις αποφασίσει για τις αντιδράσεις σου), ρίχνοντας του όλη την ευθύνη για την επιθετική δράση και την στρατιωτική κλιμάκωση (η επίθεση στο διεθνές δίκαιο, για να προκαλέσει την δική μας αντίδραση αυτοάμυνας, απαιτεί χρήση στρατιωτικών μέσων από τον επιτιθέμενο).
Ο τρίτος τρόπος είναι ο αφανής μεν από την περίοδο της παρακολούθησης (με τα υποβρύχια), τα οποία μπορούν άμεσα να αλλάξουν ρόλο και να καταστρέψουν τα καλώδια, αναγκάζοντας το ερευνητικό σκάφος να σταματήσει αναίμακτα τις έρευνες. Αυτό θα μας έδινε τεράστιο πλεονέκτημα, αφού τα υποβρύχιά μας έχουν τεράστιες δυνατότητες να δράσουν αφανώς και ανεντόπιστα, αφετέρου δεν θα κινδύνευε καμία άλλη μονάδα κρούσεως εκτεθειμένη. Επιπτώσεις για μας δυνητικά ελάχιστες, πολύ μεγάλες όμως για την Τουρκία αφού θα αποτύγχανε.
Κάθε άλλος τρόπος, όπου θα έπρεπε να στείλουμε μονάδες κρούσεως (μία η περισσότερες) είτε το ερευνητικό συνοδεύεται από πολεμικά πλοία είτε όχι, δημιουργεί μεγάλες πιθανότητες στρατιωτικής κλιμάκωσης (τοπικά) που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε μεγάλης κλίμακας εμπλοκής.
5. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση να μην κάνει το ORUC REIS σεισμογραφικές έρευνες στην δικής μας υφαλοκρηπίδα, να κινηθεί εντός μεν της περιοχής NAVTEX αλλά να κάνει σεισμογραφικές έρευνες στην Κυπριακή πλευρά της υφαλοκρηπίδας.
Σε αυτήν την περίπτωση εμείς ως Ελλάδα, δεν μπορούμε να στείλουμε σκάφη Ακτοφυλακής, γιατί είναι έξω από κάθε περιοχή ευθύνης, αρμοδιότητας, και κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Η μόνη περίπτωση συνδρομής στην Κύπρο με πολεμικό πλοίο, θα ήταν να επικαλεσθούμε την συνθήκη εγγυήσεων για την παραβίαση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, την οποία όμως δεν επικαλεσθήκαμε μέχρι τώρα σε όλες τις παρόμοιες παραβιάσεις (έρευνες και γεωτρήσεις) και δεν ελπίζω ότι πρόκειται να την επικαλεστούμε τώρα.