Τα «γεγονότα» των
προκλήσεων της Τουρκίας «παρέσυραν»
(και δικαίως) την επικαιρότητα στο μείζον
ζήτημα της ΑΟΖ. Για την «κατάσταση» όμως
αυτή δεν επιτρέπεται να αγνοούνται (και
για το λόγο αυτό επιμένουμε από την
παρούσα στήλη)
και άλλες μείζονος σημασίας εξελίξεις
όπως είναι η απόφαση του Μόνιμου
Διαιτητικού Δικαστηρίου με έδρα τις
Κάτω Χώρες (Permanent
Court of Arbitration –PCA)
επί της προσφυγής των Φιλιππίνων κατά
της Κίνας που αφορά στο Δημόσιο Διεθνές
Δίκαιο της Θάλασσας (στο
εξής: Δίκαιο της Θάλασσας).
του Πέτρου Μηλιαράκη*
Για πρώτη φορά ένα ad
hoc Δικαστήριο
ερμήνευσε το άρθρο 121
της Σύμβασης
για το Δίκαιο της Θάλασσας του Μantego
Bay της Ιαμαϊκής
που υπογράφηκε στις 10 Δεκεμβρίου 1982.
Σύμφωνα με το άρθρο αυτό, ένα νησί έχει
χωρικά ύδατα, συνορεύουσα ζώνη,
υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Εξαιρούνται, όμως,
οι βράχοι εφόσον δεν μπορούν να συντηρήσουν
ανθρώπινη διαβίωση ή δεν μπορούν να
έχουν αυτοτελώς οικονομική ζωή.
Το Δικαστήριο εκείνο
(PCA)
δέχθηκε τον κανόνα ότι: όλοι οι γεωγραφικοί
σχηματισμοί), έχουν υποχρεωτικώς χωρικά
ύδατα έκτασης 12 μιλίων,
ασχέτως του εάν
χαρακτηρισθούν νησιά ή βράχοι και
ασχέτως του μεγέθους αυτών.
Αυτό επιβεβαιώνει ότι
το ζήτημα της επέκτασης των ελληνικών
χωρικών υδάτων στο Αιγαίο πέραν των 6
μιλίων στα 12 μίλια, αποτελεί κυριαρχικό
δικαίωμα της Ελλάδας. Με χωρικά ύδατα
12 μιλίων, το 72%
των θαλασσίων περιοχών του Αιγαίου
περιέρχεται κυριαρχικώς στην Ελλάδα
και το 8,5%
στην Τουρκία. Το 19,5%
δε που απομένει προς οριοθέτηση, μπορεί
να διευθετηθεί. Η παραδοχή δε αυτή του
PCA εκθέτει στην παγκόσμια κοινή γνώμη
και ενώπιον του διεθνούς νομικού
πολιτισμού την Τουρκία με το «περίφημο»
casus
belli, εάν η
Ελλάδα αποφασίσει να εφαρμόσει το
Διεθνές Δίκαιο!.. Σε κάθε περίπτωση όμως
και στο Αιγαίο ισχύσει η Αρχή
της Αβλαβούς Διέλευσης
και θα πρέπει να λεχθούν τα εξής:
- ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΗΜΙΚΛΕΙΣΤΕΣ ΘΑΛΑΣΣΕΣ
Ενταύθα πρέπει να
επισημειωθεί ότι η νέα Σύμβαση του
Δικαίου της Θάλασσας καθιέρωσε ορισμένες
νέες διατάξεις για τις κλειστές και
ημίκλειστες θάλασσες (άρθρα
122 και 123).
Ενόψει των ρυθμίσεων
αυτών, ιδιαίτερες «παρεμβάσεις»
άσκησε η Τουρκία, της οποίας απώτερος
σκοπός ήταν να επιτύχει αναίρεση των
γενικών και κλασικών λύσεων του Δικαίου
της Θάλασσας, ώστε προκειμένου για
κλειστές και ημίκλειστες θάλασσες, όλες
οι ρυθμίσεις να αποφασίζονται κατόπιν
«συμφωνίας» των ενδιαφερομένων μερών.
Τελικώς, η τουρκική άποψη κρίθηκε αβάσιμη
και δεν επικράτησε.
- ΟΙ ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ ΤΟΥ PCA:
Για τις παραδοχές του
PCA αναφορικώς με τις αξιώσεις της
Κίνας ως προς την περικλειόμενη περιοχή
(nine-dashline) εντός της ΑΟΖ των Φιλιππίνων
(και όσο το παρόν
περίγραμμα επιτρέπει),
υπ’ όψιν μεταξύ των άλλων θετικών για
την Ελλάδα και τα εξής:
1)
Ερμηνεύθηκε για πρώτη
φορά η «διάταξη
περί βράχων» με
βάση τις πρόνοιες
του Δικαίου της Θάλασσας με θετικά
μάλιστα συμπεράσματα ως προς τα νόμιμα
δικαιώματα της Ελλάδας για τα μικρά
νησιά-βράχους (βραχονησίδες).
Για να αναγνωρίζονται δε σ’ ένα βράχο-νησί
δικαιώματα υφαλοκρηπίδας -ΑΟΖ, απαιτείται
αντικειμενική δυνατότητα μόνιμης
ανθρώπινης διαβίωσης ή οικονομικής
ζωής, ενώ είναι ανεπίτρεπτη η ύπαρξη
εντεταλμένου προσωπικού, ώστε να γίνεται
επίκληση ύπαρξης μόνιμης ανθρώπινης
διαβίωσης. Επίσης ένας νησιωτικός
σχηματισμός που δεν κατοικείται, κρίθηκε
ότι εξ αυτού του λόγου δεν αναιρείται
η δυνατότητα κατοίκησης, όταν αντικειμενικώς
ο σχηματισμός αυτός μπορεί να κατοικηθεί.
Επίσης κάτοικοι γειτονικών νησιών
με οικονομική δραστηριότητα σε βράχο
δεν απαιτείται να κατοικούν εκεί
οπωσδήποτε, ώστε να εκπληρώνεται η
προϋπόθεση της δυνατότητας οικονομικής
ζωής επί του βράχου. Στην περίπτωση αυτή
αρκεί η διαβίωση επί του βράχου να μην
εξαρτάται από εξωτερική υποστήριξη.
Επέμβαση δε με τεχνητά μέσα, ώστε
ένας βράχος να γίνει κατοικήσιμος, αφορά
εξωνομική ενέργεια που δεν παράγει
έννομα αποτελέσματα. Τέλος:
2)
Καταδικάστηκαν δραστηριότητες της
Κίνας που αφορούσαν στη συστηματική
παρενόχληση πλοίων που διεξήγαγαν
έρευνες για υδρογονάνθρακες εντός της
ΑΟΖ των Φιλιππίνων.
Τα προαναφερόμενα
αφορούν καταλυτικές απαντήσεις για τις
«γνωστές» συμπεριφορές της Τουρκίας
καθώς και αποφασιστική ενίσχυση των
βάσιμων θέσεων της Ελλάδας.
ΤΟΥΤΩΝ ΔΟΘΕΝΤΩΝ
Η Ελλάδα πέραν των
«μαχών» σε διπλωματικό επίπεδο, είναι
αδιαμφισβήτητο ότι διαθέτει ισχυρότατες
ένοπλες δυνάμεις ικανές και αποφασισμένες
με εντολή της πολιτικής ηγεσίας να
αποτρέψουν παραβιάσεις του Διεθνούς
Δικαίου, σε βάρος των κυριαρχικών μας
δικαιωμάτων.
Καλό είναι λοιπόν οι
όποιοι γείτονες επιβουλεύονται κυριαρχικά
δικαιώματα της Ελλάδας, όταν διατυπώνουν
τη θεωρία του casus
belli,
να γνωρίζουν την απάντηση του δόγματος
του Ελληνικού Έθνους: μολών λαβέ!
———————————————
* Ο Πέτρος
Μηλιαράκης δικηγορεί
στα Ανώτατα Ακυρωτικά Δικαστήρια της
Χώρας και στα Ευρωπαϊκά Δικαστήρια του
Στρασβούργου και του Λουξεμβούργου
(ECHR και GC – EU).