 |
| dlugo_svk / pixabay |
υποναύαρχος ε.α.
πρόεδρος Κοινωνίας Αξιών
1. Τι ΔΕΝ είναι το ΝΑΤΟ:
- ΔΕΝ είναι Διεθνής Οργανισμός αλλά "Αμυντική Συμμαχία" ή "Συμμαχία Συλλογικής Άμυνας" ακριβέστερα.
- ΔΕΝ παράγει διεθνές δίκαιο.
- και οπωσδήποτε ΔΕΝ μπορεί να επιλύσει είτε να διαχειριστεί αποφασιστικά, τα πολιτικά προβλήματα των κρατών μελών του ΝΑΤΟ (ούτε έχει ευθύνη και αρμοδιότητα γι αυτό).
2. ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗΣ
Ως αποτέλεσμα της κρίσης του Σουέζ, (Οκτ 1956) η οποία δημιούργησε εξαιρετικά τεταμένες σχέσεις μεταξύ των κρατών μελών της συμμαχίας, αναλήφθηκαν επίσημα δύο σημαντικές πρωτοβουλίες από το Συμβούλιο του ΝΑΤΟ, για την εσωτερική διευθέτηση των πολιτικών αντιπαραθέσεων μεταξύ των χωρών μελών που επηρέαζαν την συμμαχία:
- Εξέδωσε ψήφισμα για να επιτρέψει στον ΓΓ/ΝΑΤΟ «να προσφέρει τις καλές του υπηρεσίες, ανά πάσα στιγμή, σε κυβερνήσεις μέλη που εμπλέκονται σε μια διαμάχη και με τη συγκατάθεσή τους βέβαια να ξεκινήσει ή να διευκολύνει τις διαδικασίες έρευνας, διαμεσολάβησης, συμβιβασμού ή και διαιτησίας».
- Στις 13 Δεκ 1956, ενέκρινε μια έκθεση για την ενίσχυση της μη στρατιωτικής συνεργασίας και συντονισμού στο ΝΑΤΟ. Έγινε γνωστή ως η "Έκθεση των Τριών Σοφών". Το έργο ανατέθηκε σε τρεις υπουργούς εξωτερικών (Lester B. Pearson , Καναδά- Gaetano Martino, Ιταλία, και Halvard Lange, Νορβηγία), σε εφαρμογή των άρθρων 2 και 4 της Συνθήκης της Ουάσιγκτον, τα οποία προβλέπουν συνεργασία και διαβούλευση μεταξύ των Συμμάχων. Η έκθεση πρότεινε συγκεκριμένες δραστηριότητες για την ενίσχυση της συνεργασίας στους τομείς της πολιτικής, της οικονομίας και της επιστήμης, μεταξύ των χωρών μελών του ΝΑΤΟ.
3. Ο ΓΓ/ ΝΑΤΟ - ΕΥΘΥΝΕΣ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ
Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ είναι υπεύθυνος:
- για το συντονισμό των εργασιών της Συμμαχίας,
- καθοδηγώντας γι αυτό το Διεθνές Επιτελείο του ΝΑΤΟ,
- προεδρεύοντας των συνεδριάσεων του Συμβουλίου του ΝΑΤΟ και των περισσότερων μεγάλων επιτροπών της Συμμαχίας,
- με εξαίρεση την Στρατιωτική Επιτροπή του ΝΑΤΟ (όπου προεδρεύει ο πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής, πρώην Α/ΓΕΕΘΑ σε χώρα μέλος του ΝΑΤΟ) .
- Εκτός από το ΒόρειοΑτλαντικό Συμβούλιο, προεδρεύει της Επιτροπής Αμυντικού Σχεδιασμού και της Επιτροπής Πυρηνικού Σχεδιασμού.
- Ο ΓΓ είναι επίσης επικεφαλής του Συμβουλίου Ευρωατλαντικής Εταιρικής Σχέσης , της Ομάδας Συνεργασίας της Μεσογείου , και είναι κοινός πρόεδρος του Μόνιμου Μικτού Συμβουλίου, των Επιτροπων ΝΑΤΟ-Ουκρανίας και ΝΑΤΟ-Γεωργίας.
- Λειτουργεί ταυτόχρονα και ως εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ σε διεθνείς συσκέψεις και επαφές, τελετές, εκδηλώσεις, ΜΜΕ και στο ευρύ κοινό.
- Ο ΓΓ/ΝΑΤΟ δεν έχει κανένα αποφασιστικό ρόλο πολιτικής και στρατιωτικής διοίκησης. Οι πολιτικές, στρατιωτικές και στρατηγικές αποφάσεις εναπόκεινται τελικά στα κράτη μέλη.
- Διευθύνει το Διεθνές Επιτελείο του ΝΑΤΟ και υποστηρίζεται επίσης από τον αναπληρωτή ΓΓ ( ο οποίος διορίζεται μετά από απόφαση του Συμβουλίου), από το Γραφείο του ΓΓ και επίσης από το ιδιωτικό του γραφείο . Όλα αυτά τα όργανα στελεχώνονται από επιλεγμένα στελέχη εκ των μελών χωρών του ΝΑΤΟ.
- Πέραν του ρόλου του προέδρου στο. Συμβουλιο, έχει την εξουσία να προτείνει θέματα προς συζήτηση και να χρησιμοποιεί τις καλές του Υπηρεσίες σε περίπτωση διαφορών μεταξύ των κρατών μελών. Λειτουργεί ως διαμεσολαβητής, και αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την διευκόλυνση της συναίνεσης και της λήψης αποφάσεων σε όλη τη Συμμαχία, μέσω των επαφών του με τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, τους Υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας των χωρών μελών, αλλά και των χωρών-εταίρων.
- Οι αρμοδιότητες αυτές του επιτρέπουν να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και να ασκεί επιρροή στη διαδικασία συναίνεσης και λήψης απόφασης για τα θέματα που απασχολούν το ΝΑΤΟ, με τον περιορισμό πάντα, ότι η εξουσία λήψης αποφάσεων ανήκει στις κυβερνήσεις των κρατών μελών.
- Ο ΓΓ ως ο ανώτερος εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Επιτελείου του ΝΑΤΟ, είναι υπεύθυνος για τον διορισμό του προσωπικού και την εποπτεία του έργου του.
- Είναι ανώτερος πολιτικός/ διπλωματης από μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, που διορίζεται από τα κράτη μέλη για τετραετή θητεία. Η επιλογή πραγματοποιείται μέσω εσωτερικών διπλωματικών διαβουλεύσεων για να επιτευχθεί τελικά συναίνεση μεταξύ των κρατών για τον επικρατέστερο υποψήφιο μεταξύ όσων έχουν προταθεί και υποστηριχθεί από τα κράτη μέλη. Τίποτε δεν ανακοινώνεται έως ότου επιτευχθεί συναίνεση για έναν υποψήφιο. Στο τέλος της θητείας του, ενδέχεται να αποφασισθεί η επέκταση της .
4. ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Ο ΓΓ/ΝΑΤΟ ΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ
Συνεπώς ναι μεν το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να διευθετήσει και να διαχειριστεί τα μεγάλα πολιτικά προβλήματα των χωρών μελών του, ούτε ο ΓΓ/ΝΑΤΟ έχει μία τόσο καθοριστική αροδιότητα, όμως μέσα από τεχνικές προσεγγίσεις, οδηγίες και γραφειοκρατικές διαδικασίες προσπαθεί να επιτύχει συναίνεση για τα θέματα που απασχολούν το ΝΑΤΟ και κυρίως επιηρεάζουν την λειτουργια του και την λήψη απόφάσεως σε συλλογικό επίπεδο.
Και εδώ βρίσκεται ο επικίνδυνος ρόλος της οιασδηποτε πρωτοβουλίας του ΓΓ , που ξεκινώντας από μία τεχνική οδηγία, και μία άτυπη πρόταση (χωρίς σφραγίδες, έγκριση και επισημότητα) μπορεί να πατήσει πάνω στις αρμοδιότητές του (σε περίπτωση αδυναμίας να επιτύχει επίσημα συναίνεση μεταξύ των χωρών) και να απευθύνει οδηγίες προς το Διεθνές Επιτελείο για την γραφειοκρατική πολιτική (policy) που θα ακολουθήσει, στον σχεδιασμό και την υλοποίηση των δράσεων του ΝΑΤΟ (κυρίως στο επίπεδο των ασκήσεων).
5. ΚΑΚΑ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ (ΩΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΑ)
Αυτό ακριβώς έκανε και ο πρώην ΓΓ Joseph Luns (Οκτ 1971 έως Ιουν 1984) με την πασίγνωστη επιστολή του και τις οδηγίες του προς το Διεθνές Επιτελείο του ΝΑΤΟ, το “Δόγμα Λουνς (Luns Rules ή Luns Doctrine)” όπως είναι πλέον γνωστό (και μας πονάει).
Συγκεκριμένα, μετά την επιστροφή της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, ο τότε ΓΓ (Luns) έγραψε την γνωστή επιστολή, με την θέση να εξαιρούνται οι διαφιλονικούμενες περιοχές από τους συμμαχικούς σχεδιασμούς.
Μάλιστα η θέση αυτή επαναλαμβάνεται με την “Aegean Policy Guidance” του 2006 (εσωτερικές οδηγίες προς το Διεθνές Επιτελείο για την Πολιτική σχεδιασμού ασκήσεων στο Aιγαίο) οπου καλούνται οι νατοϊκοί επιτελείς του Διεθνούς Επιτελείου να εξαιρούν από το σχεδιασμό ασκήσεων και άλλων νατοϊκών δράσεων την περιοχή του Aνατολικού Aιγαίου.
6. ΠΩΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΜΕ ΝΑ ΕΙΧΑΜΕ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙ ΚΑΛΥΤΕΡΑ
Όπως γίνεται εύκολα κατανοητό, η καθυστερημένη μας αντίδραση, όταν ο νυν ΓΓ/ ΝΑΤΟ μίλησε αρχικα για την δημιουργία μηχανισμού στο εσωτερικό του ΝΑΤΟ, με αφορμή την πρόσφατη Ελληνοτουρκική κρίση και την διευθέτηση των Ελληνοτουρκικών αντιπαραθέσεων εντός του ΝΑΤΟ, οδήγησε:
- Στο να αναλάβει μία κρισμότατη πρωτοβουλία, χωρίς να τον έχουμε προειδοποιήσει έγκαιρα για τους περιορισμούς που υπάρχουν και τις θέσει μας.
- Να συγκαλέσει συγκεκριμένες Νατοϊκές χώρες (μόνο) - (Γαλλία-Ισπανία- Ιταλία- Ελλάδα-Τουρκία- Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ)
- Να επιδιώξει, με αδόκιμες μεθοδεύσεις, να υπάρξει συναίνεση στην δημιουργία ενός τεχνικού κειμένου για θέματα αποφυγής ατυχημάτων, τα οποια θα μπορούσαν να δημιουργήσουν ευρύτερη σύγκρουση μεταξύ των χωρών (στοχεύοντας στην ουσία την περιπτωση Ελλάδας και Τουρκίας).
Εάν η πρωτοβουλία αυτή, τεχνικού χαρακτήρα, αφορούσε ΟΛΟ το ΝΑΤΟ, χωρίς να στοχευει αποκλειστικα σε προσπάθεια μόνιμης διαδικασίας επίλυσης της Ελληνοτουρκικής διαμάχης , θα ήταν εύλογα αποδεκτή για γενική συζήτηση. ‘
Όταν όμως απομονώνεται, όπως και έγινε και δόθηκε οδηγία (από την συγκεκριμένη σύσκεψη) στον Deputy της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ, να διοργανώσει διμερή συνάντηση μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, για να συζητηθούν τεχνικά τα θέματα αυτά, τότε το ζητημα γίνεται εξόχως επικίνδυνο για μας.
Και φυσικά υπήρχε συμφωνία για να μην ανακοινωθεί τίποτε προς οιαδήποτε πλευρά πριν ολοκληρωθούν οι εργασίες!
Η συνάντηση έγινε στο ΝΑΤΟ μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, υπό τον D/CMC, και εκεί δόθηκε το χωρίς σφραγίδες υπογραφές και λογότυπα κείμενο (άτυπο καθ όλα-ούτε καν ως non paper), όπου πολύ σωστά εκφράσθηκαν άμεσα από τους αντιπροσώπους μας οι Ελληνικές αιτιάσεις (περί αποχώρησης του ORUC REIS και των ναυτικών δυνάμεων πρώτα), μετά από τις οποίες δόθηκε εκ νέου χρόνος για εξέταση από τις χώρες, και επανάληψη της συνάντησης.
Συνεπώς
1. Θα έπρεπε να είχαμε εξ αρχής εκφράσει τις ανησυχίες μας για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία (που την ανακοίνωσε μόνος του ο ΓΓ/ΝΑΤΟ), διότι με βάση μία διαδικασία για τεχνικά θέματα αποφυγής ατυχημάτων, χωρίς πολιτικές ευθύνης και διεθνολογικά νόμιμες ενέργειες, δεν μπορούν να επιλυθούν ή να γίνουν διαχειρίσιμα τα μείζονα προβλήματα αντιπαράθεσης δύο Νατοϊκών χωρών (εξαιρετικά υπεραισιόδοξος και ανερμάτιστος στόχος εκ μέρους του).
2. Σε κάθε περίπτωση, η όλη διαδικασία θα έπρεπε να αφορά όλο το ΝΑΤΟ, σε καθαρά τεχνικό επίπεδο επικοινωνίας και τυποποιημένων ενεργειών για διευκρίνιση προθέσεων και ελέγχου των τυχαίων αντιδράσεων και να μη περιορισθεί ως θέμα ΜΟΝΟ της Ελληνοτουρκικής αντιπαράθεσης.
Είναι δε γνωστό επί πολλές δεκαετίες, ότι η Τουρκία ψάχνει ευκαιρίες, για να εισάγει θέματα υψηλής πολιτικής και παράνομες διεκδικήσεις που επιδιώκει έναντι της Ελλάδος, σε τεχνικά ζητήματα και διαδικαστικές διευθετήσεις εις βάρος της Ελλάδος.
3. Ο ΓΓ/ΝΑΤΟ πρώτος έκανε το λάθος να παραβεί ότι είχε συμφωνηθεί για να μην ανακοινωθεί τίποτε πριν συμφωνηθεί, και να δηλώσει βιαστικά και δημόσια περί έναρξης διαλόγου μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, πράγμα απολύτως ανακριβές.
4. Επίσης όσοι μετέχουν σε τέτοιες συναντήσεις γνωρίζουν, ότι ακόμη πιο σημαντικό από τις προτάσεις που εξετάζονται είναι η συμφωνία επί της διαδικασίας που θα ακολουθηθεί για την εξέταση των θεμάτων.
Κι εδώ η διαδικασία έπασχε, αφού απομόνωσε το θέμα σε αποκλειστικά Ελληνοτουρκική διένεξη, με όλους τους άλλους ως απλούς παρατηρητές, τιμητές, Πόντιους Πιλάτους, τίμιους διαμεσολαβητές είτε προβοκάτορες (ανάλογα με ποιον ρόλο θέλει ο καθείς για τον εαυτό του –και υπάρχουν όλοι οι ρόλοι).
ΚΑΙ ΦΘΑΣΑΜΕ ΕΔΩ ΠΟΥ ΕΙΜΑΣΤΕ ΤΩΡΑ με τους κινδύνους που προανέφερα ορατούς!!!