Εάν όμως δούμε ότι έχουν γίνει άλλες 60 επαφές από την άνοιξη του 2002, τότε εύλογα αναρωτιέται κανείς μήπως είναι υπεραισιόδοξοι όσοι πιστεύουν (περί πίστης πρόκειται στην ουσία) ότι θα φέρουν αποτελέσματα και μάλιστα γρήγορα.
Το σίγουρο είναι ότι ξεκινήσαμε εσφαλμένα με την καταγραφή των πρακτικών μίας προφορικής συμφωνίας (στο Βερολίνο) που δεν ήταν συμφωνία. Και ελπίζω να μην θεωρηθούν σαν βάση εκκίνησης αυτά τα πρακτικά.
ΚΟΙΝΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΩΡΑ ΕΠΑΦΩΝ
Όλες οι διερευνητικές που έγιναν μέχρι σήμερα είχαν ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά:
1. Δεν είχαν χαρακτήρα διαπραγμάτευσης, αλλά άτυπης επικοινωνίας με προσδοκία αλληλοκατανόησης, χωρίς να αναλαμβάνονται δεσμεύσεις για τις θέσεις της κάθε πλευράς.
2. Το μόνο θέμα που επίσημα αναγνωρίζαμε για συζήτηση ήταν το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο. Πλην όμως με την αναγκαστική συν-εξέταση και των συναφών περί αυτού θεμάτων, η Τουρκία πάντα επιχειρούσε να διευρύνει την ατζέντα (ακόμη και στο πεδίο των χωρικών υδάτων).
3. Η όλη διαδικασία ήταν κυρίως προφορική χωρίς επίσημα κείμενα και προτάσεις, όπου η κάθε πλευρά μπορεί να κρατούσε τις άτυπες ανεπίσημες σημειώσεις της ή να έδινε στην άλλη πλευρά με φειδώ άτυπα πληροφοριακά σημειώματα.
4. Αποφεύχθηκε η δημοσίευση των επαφών, όπως και οιοδήποτε κοινό ανακοινωθέν για την ουσία των θεμάτων που εξετάσθηκαν.
ΚΑΤΑΛΗΓΟΝΤΑΣ
1. Θα ήταν έξυπνο από την πλευρά μας να τονίζεται στην ανακοίνωση για την έναρξη των διερευνητικών, ότι αυτές αφορούν την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Μην διευρύνουμε τα θέματα και βάλουμε στο τραπέζι ταυτόχρονα και το Αιγαίο. Είναι δύο διαφορετικά ζητήματα που απαιτούν διαφορετικό χειρισμό.
2. Στις συζητήσεις θα πρέπει να έχει αναγνωρισθεί ρητά από εμάς και να ζητάμε δημόσια να δεσμευθεί και η Τουρκία, ότι η νομική βάση συζήτησης είναι η UNCLOS (άσχετα εάν δεν την έχει επικυρώσει είτε αρνηθεί να δηλώσει κάτι τέτοιο).
Θα είναι η ασφαλιστική μας δικλείδα έναντι κάθε παραλογισμού της Τουρκίας. Γιατί αλλιώς για τι πράγμα θα συζητάμε και επί ποίου πεδίου θα συμφωνήσουμε;
3. Δεν μπορεί να ενταχθούν στις επαφές συζητήσεις για ζητήματα αναγκαστικών κανόνων διεθνούς δικαίου και κυριαρχίας. Και αυτό πρέπει να το τονίσουμε από τώρα (πριν την έναρξη) στους Ευρωπαίους καλοθελητές.
4. Οι επαφές να μην γίνουν βεβιασμένα και υπό εξωτερικές πιέσεις, αλλά να σχεδιασθούν σε κύκλους και με βάθος εύλογου χρόνου, ώστε να υπάρξουν τα χρονικά περιθώρια καλής επεξεργασίας και επίτευξης της απαραίτητης πολιτικής συναίνεσης στην χώρα μας.
5. Οπωσδήποτε με άλλον αερα θα πηγαίναμε σε διερευνητικές, εάν είχαμε πίσω μας την συμφωνία αμυντικής συνεργασίας και συνδρομής με την Γαλλία (πολύ φοβάμαι ότι ακόμη και αυτός ο Μακρόν θα λειάνει τις θέσεις υποστήριξή μας, όταν μας βλέπει να ολιγωρούμε, να μην τον ενισχύουμε και να συρόμαστε από το Γερμανικό άρμα).
Και εν των μεταξύ ας προετοιμαζόμαστε, ας μην αδρανούμε και επαναπαυόμαστε!