Θα είναι αρκετό για μένα εάν αυτά τα λόγια κριθούν χρήσιμα από εκείνους που θέλουν να κατανοήσουν καθαρά τα γεγονότα που συνέβησαν στο παρελθόν και τα οποία θα επαναληφθούν στο μέλλον.
Η ανθρώπινη φύση δεν έχει αλλάξει και τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν μεταξύ της Αθήνας και της Σπάρτης, αν και δεν επαναλαμβάνονται ακριβώς στο σήμερα, έχουν σίγουρα ρυθμίσει τις σχέσεις των κρατών ξανά και ξανά. Η συνεχής αλληλεπίδραση του φόβου, της τιμής και του ενδιαφέροντος για την ανθρώπινη σύγκρουση έχει αναδυθεί στην επιφάνεια ξανά και ξανά.
Παραφράζοντας το Θουκυδίδη μπορούμε να πούμε ότι ο πόλεμος είναι «ο δάσκαλος της αγριότητας» που προσφέρει την προσεκτικά επεξεργασμένη ιστορία του για να μειώσει το αίμα με τη μάθηση.
Αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το ρόλο της στρατηγικής αξιολόγησης, τη σημασία της εσωτερικής πολιτικής σε σύγκρουση, τις πολυπλοκότητες των συμμαχιών και της διπλωματίας και την αλληλεπίδραση του χερσαίου και θαλάσσιου πολέμου. Γι 'αυτό το λόγο, ο Θουκυδίδης θεωρείται ο κορυφαίος των ιστορικών και το έργο του είναι η απαραίτητη γνώση για όλους τους σχεδιαστές στρατηγικής και κυρίως για τους πολιτικούς που θα διαπραγματευτούν τις αξιώσεις των αντιπάλων μας.
Δημήτρης Τσαϊλάς - υποναύαρχος ε.α.