 |
| Taken / pixabay |
Γράφει ο Δρ. Ανδρέας Γ.Μπανούτσος, Ιδρυτής & Πρόεδρος Δ.Σ. ΚΕΔΙΣΑ
Οι διεθνείς και εγχώριες αντιδράσεις εστίασαν περισσότερο στο ότι η πράξη αυτή αποτέλεσε προσβολή για ένα μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Ωστόσο η Αγία Σοφία περισσότερο από οτιδήποτε άλλο είναι διαχρονικό σύμβολο της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης και της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Ο Ερντογάν αντιλαμβανόμενος ότι η διεθνής κοινότητα εμφανίστηκε αδύναμη στο να καταδικάσει έμπρακτα την προκλητική του απόφαση προχώρησε τον Αύγουστο σε ακόμη μία πρόκληση κατά της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης. Αποφάσισε να μετατρέψει σε τζαμί και τον «Ναό του Αγίου Σωτήρος εν τη Χώρα» πιο γνωστό ως Μονή της Χώρας. Η Μονή της Χώρας είχε μετατραπεί σε Μουσείο από την Κεμαλική Τουρκία το 1958 όπως και η Αγία Σοφία το 1934. Το ερώτημα που τίθεται είναι για ποιο λόγο ο Ορθόδοξος κόσμος και ειδικότερα το Οικουμενικό Πατριαρχείο που εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη δεν αντέδρασε πιο αποφασιστικά στην προσβολή του Ερντογάν κατά της Ορθοδοξίας.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στο κήρυγμά του στις 23 Αυγούστου κατά την Πατριαρχική Θεία Λειτουργία στην Ιερά Μονή Παναγίας Φανερωμένης στην Αρτάκη Κυζίκου ανέφερε τα εξής: «Είναι γεγονός ότι η μετατροπή της Αγίας Σοφίας και τώρα και της Μονής της Χώρας εις μουσουλμανικά τεμένη μας πόνεσε. Τα δύο αυτά μοναδικά μνημεία της Πόλης κτίστηκαν ως Χριστιανικοί Ναοί. Αποκαλύπτουν εύγλωττα την αλήθεια της ενανθρωπίσεως του Λόγου Θεού Λόγου, την Ομορφιά που σώζει τον κόσμο, εκφράζουν το Οικουμενικό πνεύμα της πίστεώς μας, την αγάπη και την ελπίδα της αιωνιότητος. Τα απαράμιλλα ψηφιδωτά και οι άλλες εικόνες τους αποτελούν ουράνια τροφή για την ψυχή και ανεξάντλητη “χαρά για τα μάτια”, όπως θα έλεγε ο Αϊβαλιώτης Φώτης Κόντογλου, και ανήκουν στην παγκόσμια πολιτισμική κληρονομιά. Παρακαλούμε τον Θεό της αγάπης, της δικαιοσύνης και της ειρήνης να φωτίσει την διάνοια και τις καρδιές των υπευθύνων».
Η αναφορά αυτή του Οικουμενικού Πατριάρχη στη μετατροπή τόσο της Αγίας Σοφίας όσο και της Μονής της Χώρας σε Τζαμιά χαρακτηρίζεται από «διπλωματικό» λόγο που δεν καταδικάζει ευθέως και απερίφραστα την προσβολή του «Σουλτάνου» Ερντογάν προς την Ορθόδοξη Χριστιανοσύνη. Θα μπορούσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης πρακτικά να κάνει κάτι διαφορετικό από τη στιγμή που είναι οιωνεί «όμηρος» του Τουρκικού κράτους και Τούρκος πολίτης; Ο Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης, Ομότιμος Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) ανέφερε ότι «Οι εκκλησιαστικές ηγεσίες που βρίσκονται σε πιο ελεύθερα καθεστώτα θα μπορούσαν να έχουν μια πιο ισχυρή αντίδραση. Όμως η υπόθεση της Αγίας Σοφίας βρήκε διαιρεμένους τους ορθοδόξους και σε αυτό έχει ευθύνη ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Αν ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος είχε φροντίσει να κρατάει ενωμένες τις αυτοκέφαλες ορθόδοξες εκκλησίες, τότε η συμπαράσταση θα ήταν πιο δυνατή, ακόμα και αν εκείνος δεν μπορούσε, θα εξέφραζαν οι άλλοι τη δύναμη της Ορθοδοξίας. Αλλά με τις διαιρέσεις για τις οποίες φέρει ευθύνη, αποδυναμώθηκε η αντίδραση των ορθοδόξων εκκλησιών. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επίσης φαίνεται ότι οπισθοχώρησε καθώς φοβήθηκε τις αντιδράσεις του μουσουλμανικού όχλου, υπό τον φόβο νέων Σεπτεμβριανών όμοιων με αυτά του 1955». Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος έχει μερίδιο ευθύνης για τη διάρρηξη της ενότητας της Ορθόδοξης Χριστιανοσύνης και αυτό που σήμερα επείγει είναι να αποκατασταθεί η ενότητα αυτή και ο ίδιος ως «πρώτος μεταξύ ίσων» οφείλει να λάβει πρωτοβουλίες προς αυτή την κατεύθυνση. Μόνο μέσα από την ενότητα η Ορθόδοξη Χριστιανοσύνη θα μπορέσει να αντιμετωπίσει τις προσβολές και την επιθετικότητα του Ισλαμιστή Ερντογάν.