Οι διαδηλωτές καταδίκαζαν τον Μακρόν για τη στάση του που υποστήριζε την απόφαση του Charlie Hebdo να αναδημοσιεύσει γελοιογραφίες του προφήτη Μωάμεθ του Ισλάμ και τη δέσμευση της Γαλλίας στην ελευθερία της έκφρασης, και ενάντια στη στήριξη του Μακρόν προς την Ελλάδα ενόψει της κλιμάκωσης της τουρκικής επιθετικότητας στην ανατολική Μεσόγειο κατά τη διάρκεια της συνεχιζόμενης κρίσης μεταξύ Ελλάδας, Τουρκίας και Κύπρου.
Το Charlie Hebdo, μαζί με ένα σούπερ μάρκετ στο Παρίσι, ήταν οι στόχοι μιας σφαγής από ένοπλους ισλαμιστές τον Ιανουάριο του 2015. Το περιοδικό ανατύπωσε πρόσφατα τις εικόνες για να σηματοδοτήσει την έναρξη της δίκης νωρίτερα αυτό το μήνα των υποτιθέμενων συνεργών στη μαζική δολοφονία.
"Δεν είναι ποτέ η θέση του προέδρου της Δημοκρατίας να κρίνει την εκδοτική επιλογή ενός δημοσιογράφου ή ενός newsroom, ποτέ", δήλωσε ο Macron. "Επειδή έχουμε ελευθερία του τύπου."
Ο Macron απέτισε επίσης φόρο τιμής σε όσους δολοφονήθηκαν στην τρομοκρατική επίθεση του 2015. "Όλοι σκεφτόμαστε τους άνδρες και τις γυναίκες που έχουν σκοτωθεί με αυτόν τον δειλό τρόπο", είπε, "Επειδή σχεδίασαν, έγραψαν, επειδή διόρθωσαν, επειδή ήταν εκεί για να βοηθήσουν, να παραδώσουν, επειδή ήταν αστυνομικοί".
Οι Τούρκοι ισλαμιστές, ωστόσο, ήταν εξοργισμένοι. Σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ:
Η διαμαρτυρία [στην Κωνσταντινούπολη], η οποία ξεκίνησε με την απαγγελία του Κορανίου, συνεχίστηκε με τις δηλώσεις διαφόρων ομιλητών για το θέμα. Οι διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα όπως "κάτω οι Ηνωμένες Πολιτείες", "κάτω το Ισραήλ", "κάτω η Γαλλία", "κάτω οι Βρετανοί", "κάτω οι προδότες συνεργατών", "οι προδότες συνεργατών θα λογοδοτήσουν", "η τυραννική Σαουδική Αραβία θα λογοδοτήσει" και "τα χέρια που προσπαθούν να βλάψουν το Κοράνι πρέπει να σπάσουν", μεταξύ άλλων.
Στα πλακάτ έγραφαν:" ο Μακρόν θα πληρώσει ένα βαρύ τίμημα"," το Charlie Hebdo θα πληρώσει ένα βαρύ τίμημα"," η Μεσόγειος θα είναι ο τάφος της Γαλλίας"," η Ιερουσαλήμ είναι η ψυχή μας.είμαστε έτοιμοι να θυσιάσουμε το αίμα μας γι 'αυτό"," οι Άραβες Σιωνιστές που πούλησαν την Παλαιστίνη θα λογοδοτήσουν "και"είμαστε έτοιμοι να θυσιάσουμε τη ζωή μας για σένα, αγγελιοφόρε του Αλλάχ [Μωάμεθ]".
Πολλοί ομιλητές έκαναν ιδιαίτερα εχθρικές δηλώσεις προς τη Δύση και το Ισραήλ. "Η Δύση," είπε ο Ιμάμ Cemal Çınar, " ποτέ δεν ενήργησε με πολιτισμένο τρόπο – είτε χθες είτε σήμερα".
Ο Ekrem Ekşi, ένας από τους ομιλητές στη διαμαρτυρία, αποκάλεσε τον Macron "κερασφόρος διάβολο".
"Ο δυτικός ιμπεριαλισμός και ο Σιωνισμός, των οποίων ολόκληρο το παρελθόν είναι γεμάτο επιθέσεις εναντίον της ιερότητας του Ισλάμ, έδειξαν και πάλι τα βρώμικα χέρια τους δείχνοντας την αλαζονεία να επιτεθούν στον προφήτη του Ισλάμ και στο ιερό Κοράνι. Εκτός από την καύση και την προσβολή του Κορανίου στη Σουηδία, αυτό το περίφημο περιοδικό Charlie Hebdo στη Γαλλία είχε το θράσος να δημοσιεύσει για άλλη μια φορά τα διαβολικά κινούμενα σχέδια που επιτίθενται στην προσωπικότητα του ιερού προφήτη μας. Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν υποστήριξε επίσης αυτές τις άθλιες επιθέσεις και προσβολές καλώντας τες ελευθερία έκφρασης."Η διαφθορά που έδειξε πρόσφατα αυτός ο κερασφόρος διάβολος που ονομάζεται Μακρόν, ειδικά τα παιχνίδια που προσπαθεί να παίξει εναντίον της χώρας μας πάνω από την Ανατολική Μεσόγειο, αποκαλύπτει τα ιμπεριαλιστικά, αποικιακά και σταυροφόρα πρόσωπά τους".
Ενώ τα τουρκικά σκάφη έρευνας και γεωτρήσεων βρίσκονται στα χωρικά ύδατα της Ελλάδας και της Κύπρου, αναζητώντας φυσικό αέριο, η Γαλλία έχει αναπτύξει το ναυτικό της για να υποστηρίξει την Ελλάδα. Στις 10 Σεπτεμβρίου, στην Κορσική, ο Macron φιλοξένησε τους ηγέτες έξι χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνορεύουν με τη Μεσόγειο θάλασσα για να συζητήσουν τις πρόσφατες εξελίξεις.
"Η Τουρκία δεν αποτελεί πλέον εταίρο σε αυτήν την περιοχή", ανέφερε ο Μακρόν σύμφωνα με το Associated Press σε δημοσιογράφους εν όψει της συνόδου. Οι Ευρωπαίοι πρέπει να είναι " σαφείς και σταθεροί με, όχι την Τουρκία ως έθνος και λαό, αλλά με την κυβέρνηση του Προέδρου Ερντογάν, η οποία έχει προχωρήσει σε απαράδεκτες ενέργειες".
Ο Μακρόν δήλωσε ότι οι επτά ηγέτες της ΕΕ επιθυμούν "να αποφύγουν μια κλιμάκωση, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε παθητικοί". Πρόσθεσε:
"Πρέπει να είμαστε σκληροί με την τουρκική κυβέρνηση και όχι με τον τουρκικό λαό που αξίζει περισσότερα από την κυβέρνηση Ερντογάν. Όλες οι μονομερείς ενέργειες της Τουρκίας, όπως το μνημόνιο Τουρκίας-Λιβύης, χωρίς σεβασμό των δικαιωμάτων της Ελλάδας, είναι απαράδεκτες. Πολλαπλασιάζει άδικα τις προκλήσεις.
"Μιλάμε για σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Θέλουμε να αποφύγουμε την περαιτέρω κλιμάκωση, ο στόχος είναι μια συμφωνία, αλλά υπό ορισμένες προϋποθέσεις και η Τουρκία πρέπει να διευκρινίσει τις προθέσεις της. Εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να κοιτάξουμε τις κόκκινες γραμμές για να ξαναρχίσουμε έναν γόνιμο διάλογο με την Τουρκία, διότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή. Επομένως, η Ευρώπη πρέπει να έχει μια πιο συνεκτική φωνή και μια πιο ενωμένη στάση."
Οι ηγέτες της ΕΕ στη σύνοδο προέτρεψαν την Τουρκία να τερματίσει τις "μονομερείς και παράνομες δραστηριότητες" στην ανατολική Μεσόγειο και να ξαναρχίσει το διάλογο για την άμβλυνση των εντάσεων στην περιοχή. Η τελική δήλωση των ηγετών σημείωσε:
"Λυπούμαστε που η Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε στις επανειλημμένες εκκλήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τερματισμό των μονομερών και παράνομων δραστηριοτήτων της στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο Πέλαγος. Επαναβεβαιώνουμε την αποφασιστικότητά μας να χρησιμοποιήσουμε όλα τα κατάλληλα μέσα που διαθέτει η Ευρωπαϊκή Ένωση ως απάντηση σε αυτές τις συγκρουσιακές ενέργειες.
"Υποστηρίζουμε ότι ελλείψει προόδου όσον αφορά τη συμμετοχή της Τουρκίας σε διάλογο και εάν δεν τερματίσει τις μονομερείς δραστηριότητές της, η ΕΕ είναι έτοιμη να αναπτύξει κατάλογο περαιτέρω περιοριστικών μέτρων"
Οι ηγέτες πρόσθεσαν ότι τα θέματα αυτά θα μπορούσαν να συζητηθούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24-25 Σεπτεμβρίου.
Η κυβέρνηση Ερντογάν απάντησε σε αρκετές δηλώσεις με στόχο τον Μακρόν. Το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών σε δελτίο Τύπου ανέφερε:
"Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν έκανε για άλλη μια φορά μια αλαζονική δήλωση με τα παλιά αποικιακά αντανακλαστικά του, σαν να προσπαθούσε να δώσει μαθήματα με υπεροπτική στάση. Στην πραγματικότητα, οι δηλώσεις του Macron είναι μια εκδήλωση της δικής του ανικανότητας και απελπισίας"
Ο ίδιος ο Ερντογάν απάντησε στις επικρίσεις του Μακρόν στις 12 Σεπτεμβρίου:
«Δεν θέλω να αναφέρω το όνομά του, αλλά πρέπει γιατί με μπερδεύει πολύ. Λέει ότι "δε έχουμε πρόβλημα με το τουρκικό έθνος αλλά με τον Ερντογάν". Κύριε Μακρόν, θα έχετε πολλά ακόμα προβλήματα μαζί μου. Στο έχω πει πολλές φορές, αλλά δεν ακούς. Σας είπα ότι δεν έχετε γνώση της ιστορίας. Δεν γνωρίζετε καν την ιστορία της Γαλλίας. Μην μπλέκεις με το τουρκικό έθνος. Μην μπλέκεις με την Τουρκία. Η ιστορία της Αφρικής είναι βασικά η ιστορία της Γαλλίας. Σκότωσες ένα εκατομμύριο ανθρώπους στην Αλγερία. Σκότωσες 800.000 στη Ρουάντα. Δεν μπορείς να μας διδάξεις ένα μάθημα ανθρωπιάς. Πρώτα μάθετε αυτό. Του τα είπα και αυτοπροσώπως. Του είπα "δεν ξέρεις την ιστορία". Εμείς [οι Τούρκοι] δεν προκαλέσαμε την αιμορραγία της μύτης ούτε ενός ατόμου. Τους δώσαμε μόνο ανθρωπιστική υποστήριξη και βοήθεια εκεί [στην Αφρική]»
Τα λόγια του Ερντογάν είναι στην καλύτερη περίπτωση ένα παράδειγμα ιστορικού ρεβιζιονισμού. Οι Οθωμανοί, στην πραγματικότητα, εισέβαλαν στη Βόρεια Αφρική με πολέμους και σφαγές-με τον ίδιο τρόπο που εισέβαλαν σε μέρη της Ευρώπης. Στο αποκορύφωμά της στο 1500, η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέλαβε μια έκταση που περιλάμβανε όχι μόνο τη βάση της στη Μικρά Ασία αλλά και μεγάλο μέρος της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής, της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Οι Οθωμανοί δεν κατέλαβαν αυτά τα εδάφη με λουλούδια στα χέρια τους. Οι κατακτήσεις ήταν αποτέλεσμα αιματηρών στρατιωτικών εκστρατειών. Χριστιανοί και εβραϊοί ντόπιοι στα εισβάλλοντα εδάφη έγιναν στη συνέχεια "dhimmis", δεύτερης κατηγορίας,"ανεκτά " και καταπιεσμένα θέματα της αυτοκρατορίας. Η δουλεία ήταν επίσης μια κοινή πρακτική στην Οθωμανική κατεχόμενη Αφρική. Όπως έγραψε η δημοσιογράφος Niki Gamm, στο άρθρο της, "Αφρικανοί σκλάβοι στην Οθωμανική Αυτοκρατορία" για την τουρκική εφημερίδα Hurriyet το 2014:
«Οι σκλάβοι θα μπορούσαν να αποκτηθούν στον πόλεμο, με αγορά, δώρο ή κληρονομιά. Οι Αφρικανοί σκλάβοι θεωρούνταν αρκετά πολύτιμοι και συνήθως προέρχονταν από την Κεντρική Αφρική.... Από τον 16ο αιώνα, η Αίγυπτος και το μεγαλύτερο μέρος της Αραβικής Χερσονήσου ήταν υπό οθωμανικό έλεγχο και τον 17ο αιώνα, οι Οθωμανοί ανέλαβαν την περιοχή Φεζάν. Αυτό τους έδωσε μεγαλύτερη πρόσβαση σε Αφρικανούς σκλάβους».
Οι διωγμοί των Οθωμανών εναντίον των κατακτημένων λαών τους, άφησαν πίσω τους μια κληρονομιά που επικρίνεται ευρέως όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και στις αραβικές και αφρικανικές χώρες. Ο Δήμος του Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας, για παράδειγμα, αφαίρεσε την πλάκα του δρόμου που φέρει το όνομα του οθωμανικού σουλτάνου "Σουλεϊμάν ο μεγαλοπρεπής" από έναν από τους δρόμους του τον Ιούνιο. Η Arab Weekly ανέφερε:
"Αυτή η τάση ήταν σε μεγάλο βαθμό μια αντίδραση στην τουρκική παρέμβαση στη Συρία και τη Λιβύη και την προβλεπόμενη επιθυμία του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επιβάλει την επιρροή της χώρας του στην περιοχή όπως στις ημέρες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας...
"Με τον ίδιο τρόπο που οι Αρμένιοι ζητούσαν αποζημίωση για την Οθωμανική εγκλήματα, Αραβικές φωνές έχουν αρχίσει να κάνει μια υπόθεση εναντίον της Οθωμανικής αποικιοκρατία και απαιτώντας την τουρκική συγγνώμη για τις σφαγές που διέπραξαν οι Τούρκοι στις χώρες της Ανατολής και του Μαγκρέμπ [βόρεια Αφρική], καθώς και θεωρώντας αυτή την αποικιοκρατία υπεύθυνη για την υστέρηση της περιοχής για αιώνες."
Η κυβέρνηση Ερντογάν, ωστόσο, φαίνεται λανθασμένα να πιστεύει ότι η Οθωμανική κληρονομιά λατρεύεται σε εδάφη που προηγουμένως καταλάμβανε η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Σύμφωνα με αυτή την παρανόηση, ο Ερντογάν δήλωσε στις 12 Σεπτεμβρίου:
«Μακρόν, είσαι έτοιμος να φύγεις. Θα φύγεις [μετά τις επερχόμενες γαλλικές εκλογές]. Τι σου είπα πριν από μερικά χρόνια; Σε μια τηλεφωνική συνομιλία, σου είπα... "πρώτα πρέπει να μάθετε ιστορία"... Εμείς ως Οθωμανοί φέραμε την ειρήνη σε αυτά τα μέρη [Αφρική]. Φέραμε την ανθρωπότητα εκεί. Πρώτα μάθετε αυτά τα πράγματα. Φυσικά, δεν μπορεί να το χωνέψει. Γι ' αυτό τρελαίνονται»
Στις 17 Σεπτεμβρίου, ο Ερντογάν αναφέρθηκε στον Μακρόν ως "ελλειμματικό" και " άπληστο". "Αν η Τουρκία εγκαταλείψει τα πάντα", ρώτησε ο Ερντογάν, "θα απαλλαγεί η Γαλλία από όσα τις προκαλεί ο ανεπαρκής, άπληστος ηγέτης της και θα κατευθυνθεί προς μια κοινή λογική πολιτική;".
Δεν είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση του Ερντογάν είχε στοχεύσει στη Γαλλία. Στις 29 Νοεμβρίου 2019, Ο Ερντογάν τα έβαλε με τον Μακρόν για την κριτική του στην στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στη βορειοανατολική Συρία. "Θα πρέπει να ελέγξετε αν εσείς είστε εγκεφαλικά νεκρός", δήλωσε ο Ερντογάν.
Επίσης, στις 7 Απριλίου 2019, λίγο μετά που ένας άνδρας χτύπησε το φορτηγό του σε πεζούς στο Münster της Γερμανίας, ο Ερντογάν απείλησε τη Γαλλία:
"Γαλλία, [είστε] είναι ένα ανδρείκελο... παρέχοντας υποστήριξη στην τρομοκρατία, φιλοξενείτε τρομοκράτες στο παλάτι Elysée... Βλέπετε τι συμβαίνει στη Γερμανία, σωστά; Το ίδιο θα συμβεί και στη Γαλλία. Η Δύση δεν θα μπορέσει να απελευθερωθεί από τον τρόμο. Η Δύση θα βυθιστεί καθώς τροφοδοτεί αυτούς τους τρομοκράτες".
Όταν μια ομάδα Γάλλων διανοουμένων δημοσίευσε ένα "μανιφέστο κατά του νέου αντισημιτισμού" το 2018, ο Ερντογάν κατάφερε να αντιταχθεί στο έγγραφο και τους υπογράφοντες του:
"Όσο περισσότερο προειδοποιούμε τις δυτικές χώρες για εχθρότητα προς το Ισλάμ, εχθρότητα προς τους Τούρκους, ξενοφοβία και ρατσισμό, τόσο περισσότερο έχουμε κακή φήμη. Έι, η Δύση! Κοίτα! ...ποια είσαι εσύ για να επιτεθείς στις ιερές [αξίες] μας; Ξέρουμε πόσο ποταπή είσαι..."
Το σημερινό πρόβλημα είναι μεγαλύτερο από τις παραβιάσεις της τουρκικής κυβέρνησης κατά των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου της Ελλάδας, τη συνεχιζόμενη κατοχή της Βόρειας Κύπρου ή την απειλή της Ευρώπης με μαζική Μουσουλμανική μετανάστευση ή ισλαμιστές τρομοκράτες, μεταξύ άλλων εχθρικών ενεργειών. Το πρόβλημα περιλαμβάνει την τροφοδότηση του μίσους και της εχθρότητας του Ερντογάν μέσα στην κοινωνία εναντίον της Ευρώπης και της υπόλοιπης Δύσης. Αυτή η στάση δεν φαίνεται κατάλληλη ούτε για την υποψηφιότητα της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση ούτε για την ιδιότητά της ως μέλους του ΝΑΤΟ.