Μία πλήρης ερμηνεία της καθολικής αποτυχίας της Μνημονιακής Πολιτικής, 2010-2019

avi_acl / pixabay

Πέρασαν δέκα χρόνια από την εφαρμογή, της επικαλούμενης ορθολογικής πολιτικής των Μνημονίων, και η χώρα από κάθε άποψη βρίσκεται στην χειρότερη δυνατή θέση από ίδρυσης του Ελληνικού Κράτους και ένα βήμα πριν την συνολική του υποδούλωση.

Σπυρίδων Στάλιας, Οικονομολόγος Ph.D

Σε αυτή την ‘αποκάλυψη’, κανείς από την Ελληνική Πολιτεία, τα κόμματα, από την Ακαδημία Αθηνών, από της Τράπεζα Ελλάδος, από τους Καθηγητές των Οικονομικών στα Πανεπιστήμια, από τις Τράπεζες, από τον ΣΕΒ δεν ένοιωσε την ανάγκη να εξηγήσει και να απολογηθεί για την αποτυχία της μνημονιακής πολιτικής και να προτείνει μια άλλη πολιτική. Επικάθηντε στο γνωστό θρασύτατο ότι ‘η ανάπτυξη έρχεται’ με τις ξένες επενδύσεις, όπως κατ’ αναλογία ελπίζουν ότι θα σωθούμε από ένα πόλεμο με την Τουρκία γιατι κατι θα κανουν οι ξένοι. Δηλαδή ενώ αυτά συμβαίνουν, η καθεστηκυία τάξη όχι δεν έχει την δύναμη να αντιδράσει, αλλά συμπράττει στην καταστροφή αυτή, σαν έμμισθο μέρος αυτών που απεργάζονται αυτή την καταστροφή, που είναι οι τράπεζες , οι κάτοχοι κεφαλαίων και οι φίλοι μας στην ευρωζώνη.

Στο λαό μεταδίδεται η αντίληψη ότι όλα θα γίνουν καλύτερα, κατανοεί όμως ο λαός ότι κάτι δεν πάει καλά, αλλά παραμένει παθητικός, ανήμπορος και μπερδεμένος, αφού η αριστερά πράττει ότι η δεξιά και αντιστρόφως μέσα στο μύλο της ευρωζώνης. Προφανώς του λείπει η γνώση που θα τον κάνει τολμηρό.

Αυτό το άρθρο έχει αυτή την κατεύθυνση, να μεταδώσει αυτή την γνώση. Είναι κατ’ εξοχή επιστημονικό, απευθύνεται σε αυτούς που κατανοούν τα οικονομικά, αλλά και σε αυτούς που έχουν καλή διάθεση να κατανοήσουν, και υπ’ αυτή την έννοια απευθύνεται στους νομικούς, να δράσουν για την αλλοίωση του πολιτεύματος και σε αυτούς που αγωνιούν για τον τόπο να δράσουν πάλι αφού, εχω την αίσθηση, ότι το άρθρο αυτό εκφράζει θεμελιωμένη επιστημονική άποψη.

1.Η νεοφιλελεύθερη θεωρία των μνημονίων.

Για να κατανοήσουμε γιατί η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε στα χρόνια των μνημονίων και η ανεργία παραμένει σε τραγικά υψηλά επίπεδα και γιατί δεν έχει ελπίδα επανόδου σε ρυθμούς υψηλής ανάπτυξης, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε μια συνεπή οικονομική θεωρία να μας καθοδηγήσει σε αυτή την προσπάθεια, δηλαδή να καταλάβουμε τι έχει γίνει και κυρίως τι πρόκειται να γίνει, έως το σημείο εκείνο που μπορούμε να κάνουμε μια ασφαλή πρόβλεψη με τα μέσα που διαθέτουμε και σε ένα πεδίο, όπως η οικονομία, που από την φύση της είναι αβεβαία.

Στα εισαγωγικά βιβλία της Μακροοικονομίας, αλλά και από τις πρώτες διαλέξεις των καθηγητών τους, οι σπουδαστές αμέσως πέφτουν πάνω στην ταυτότητα (θα την λέμε και εξίσωση) κατά την οποία η συνολική Εθνική Δαπάνη που συνεισφέρει στην παραγωγή του Ακαθαρίστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) είναι ίση, εξ ορισμού, με το Εθνικό Εισόδημα.

Με σύμβολα, ΑΕΠ=C+I+G+X, όπου C η κατανάλωση των νοικοκυριών, I οι επενδύσεις ή οι δαπάνες του ιδιωτικού τομέα, G οι συνολικές δαπάνες του δημόσιου τομέα, X εξαγωγές, που αποτελούν την δαπάνη των εμπορικών μας εταίρων για να αγοράσουν οτιδήποτε θέλουν από μας, εμπορεύματα ή υπηρεσίες.

Αλλά ότι δαπανάται αποτελεί για κάποιον άλλον έσοδο. Ετσι το ΑΕΠ από την άποψη του εισοδήματος το Εθνικό Εισόδημα= C+S+T+M, οπου C η κατανάλωση των νοικοκυριών, S οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών, (δηλαδή οι αποταμιεύσεις S= (Y-C-T), που σημαίνει ότι τα νοικοκυριά αποταμιεύον το ποσό που προκύπτει αν από το εισόδημα Υ αφαιρεθεί η κατανάλωση C και οι πάσης φύσεως φόροι T), Τ η φορολογία και πάσης φύσεως εισφορές που το κράτος επιβάλει και οι εισαγωγές Μ που αποτελούν έσοδο για τις χώρες που έχουμε εμπορικές σχέσεις. Εμείς δαπανάμε αυτές εισπράττουν.

Άρα C+I+G+X=C+S+T+M

ή I+G+X=S+T+M, που πάντα θα αντιστοιχεί σε ένα ύψος ΑΕΠ και κάποιας αντίστοιχης απασχόλησης.

Αυτή είναι μια λογιστική ταυτότητα, ισχύει εξ ορισμού, ασχέτως σχολής σκέψης στην οικονομία. Αλλά θα πρέπει να υπάρχει κάποια θεωρία που να μας εξηγεί ή να μας καθοδηγεί για το πως θα πρέπει να κατανοήσουμε την παραπάνω εξίσωση, από άποψη αιτίου και αιτιατού και για την αλληλεπίδραση αυτών των μεταβλητών έτσι ώστε να καθοριστεί το ΑΕΠ και η απασχόληση. Δηλαδή την διαβάζουμε από αριστερά προς δεξιά ή από αριστερά προς δεξιά.

Ας πάμε στην τελευταία εξίσωση I+G+X=S+T+M. Από αυτή προκύπτει η εξίσωση Ι=S+(T-G)+(M-X) που σύμφωνα με την επικρατούσα νεοφιλελεύθερη άποψη του ΟΟΣΑ, του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και της Ευρωζώνης οι επενδύσεις εξαρτώνται από τις αποταμιεύσεις (πλεονάσματα) του ιδιωτικού τομέα (S>I), τις αποταμιεύσεις (πλεόνασμα) του δημόσιου τομέα (T>G) και το πλεόνασμα του ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών (Χ>Μ).

Δηλαδή οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών συν τις κρατικές αποταμιεύσεις (πλεονάσματα), μαζί αποτελούν τις εθνικές αποταμιεύσεις, χρηματοδοτούν τις ιδιωτικές επενδύσεις.

Το μνημόνιο που μας επιβλήθηκε το 2010, αλλά και τα μεταγενέστερα, αλλά και οι ασκούμενες πολιτικές της δήθεν μεταμνημονιακής εποχής, αποσκοπούσαν και αποσκοπούν να δημιουργήσουν πλεονάσματα ο δημόσιος τομέας, ο ιδιωτικός τομέας καθώς και ο εξωτερικός τομέας έτσι ώστε να στηριχθούν οι επενδύσεις.

Με άλλα λόγια μπορούμε να πούμε ότι μια χώρα, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, φθάνει σε κρίση επειδή η οικονομία της δεν παράγει αποταμιεύσεις.

Το ερώτημα που εδώ εγείρεται είναι πως οι αποταμιεύσεις θα γίνουν επενδύσεις και μακροχρονίως θα οδηγηθούμε στην ανάπτυξη;

Σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία της ΕΕ καθώς το κράτος θα μειώνει τις δαπάνες του, ήτοι τα δημοσιονομικά του ελλείμματα, οι αγορές θα αναθεωρούν προς τα κάτω τις προσδοκίες τους όσον αφορά σε νέο δανεισμό και άρα θα μειώνουν τα επιτόκια τους. Αυτομάτως μειωμένα επιτόκια σημαίνει νέες επενδύσεις. Αυτό σημαινει ότι οι αποταμιεύσεις καθορίζουν τις επενδύσεις μέσω των μεταβολών του επιτοκίου που είναι παράγωγο πραγματικών μεταβλητών, των επενδύσεων και των αποταμιεύσεων, δηλαδή το επιτόκιο δεν είναι χρηματικό φαινόμενο καιτοι έτσι φαίνεται, είναι οφθαλμαπάτη. Παράλληλα αφού το κράτος θα μειώνει τις δαπάνες του, αυτό σημαίνει μελλοντικά λιγότερους φόρους, πράγμα που θα οδηγήσει τα νοικοκυριά στην αύξηση της κατανάλωσης.

Αλλα αυτή είναι η πρώτη πρόνοια των μνημονίων όσον αφορά στις επενδύσεις και στην δικαιολογία δημιουργίας πλεονασμάτων.

Η δεύτερη πρόνοια αναφέρεται στους εύκαμπτους μισθούς. Αν υπάρχει ή δημιουργηθεί ανεργία αυτή άμεσα θα απορροφηθεί αφού οι μισθοί ελεύθερα θα διακυμανθούν στην αγορά εργασίας προς τα κάτω και οι επιχειρήσεις θα αυξήσουν την ζήτηση για εργασία. Εξ ου και η επίθεση προς τα κατακτημένα εργατικά δικαιώματα. Αυτά αποτελούν, σύμφωνα με τα μνημόνια, εμπόδια στην ανάπτυξη.

Τέλος η τρίτη πρόνοια των μνημονίων αναφέρεται στην ελεύθερη διαμόρφωσης των σχετικών τιμών εμπορευμάτων και υπηρεσιών στην αγορά που θα εξισώνει την προσφορά και την ζήτηση. Ολη η παραγωγή πουλιέται.

Όλα αυτά βεβαίως μεσα στην ευρωζώνη που επιτρέπεται η ελεύθερη διακίνηση κεφαλαίων, εμπορευμάτων και εργασίας.

Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι οι παραπάνω πρόνοιες καθιστούν το ευρώ ουδέτερο ως προς όλη την οικονομική διαδικασία, και άρα πάσα κριτική προς το ευρώ είναι άνευ σημασίας. Το χρήμα γενικότερα δεν έχει σημασία, που σημαίνει μεταβολές στην ποσότητα του χρήματος προκαλούν μόνο ονομαστικά αποτελέσματα και όχι πραγματικά. Άρα το ευρώ ως ποσότητα είναι καθορισμένο, προϊόν μιας προηγούμενης αποταμίευσης, και δεν μπορεί να εκδοθεί πέραν μιας ποσότητας που θα προκαλούσε πληθωρισμό. Η διατήρηση της αξίας του νομίσματος λοιπόν είναι πρωταρχικός στόχος της Ευρωζώνης, που το καθιστά επενδυτικά ελκυστικό στους παγκόσμιους επενδυτές, και έτσι η διοίκηση του ανατέθηκε στην ΕΚΤ και στους Τραπεζίτες, που είναι πέραν και υπεράνω παντώς ελέγχου, και όχι στις Κυβερνήσεις και κατ’ επέκταση στους Λαούς.

Ετσι οι ευέλικτοι μισθοί (μεταρρυθμίσεις), το ελεύθερα διακυμαινόμενο επιτόκιο και εύκαμπτες τιμές συνιστούν ένα αυτορρυθμιζόμενο αναπτυξιακό μηχανισμό, που χωρίς εμπλοκή του κράτους:

1. θα καθιστούσε το χρέος του κράτους βιώσιμο, και έτσι θα μπορούσε να επιστρέψει στις αγορές σύντομα,

2. θα έκανε δυνατή την εξόφληση των χρεών προς τις τράπεζες του ιδιωτικού τομέα, και να επενδύει, αφού οι τράπεζες θα είχαν άφθονες καταθέσεις να χορηγήσουν δάνεια, λόγω των αποταμιεύσεων (πλεονασμάτων) που θα δημιουργούντο συνεχώς από τις αποταμιεύσεις (πλεονάσματα) του κράτους, του ιδιωτικού τομέα και του εξαγωγικού τομέα,

3. θα μετέβαλε την χώρα από εισαγωγική σε εξαγωγική.

4. και τέλος η απρόσκοπτη λειτουργεία του μηχανισμού (εύκαμπτες τιμές, ευέλικτοι μισθοί, ελεύθερα διαμορφούμενο επιτόκιο), με το κράτος μικρό και μακριά από την αγορά, μακροχρονίως θα αύξανε το ΑΕΠ και θα μείωνε την ανεργία στο φυσικό της επίπεδο.

Συνεπώς στην εξίσωση Επενδύσεις= Αποταμιεύσεις+ Πλεονάσματα του Δημοσίου + Πλεονάσματα Ισοζυγίου Πληρωμών (Ι=S+(T-G)+(M-X)) το αίτιο της αύξησης των επενδύσεων είναι τα πλεονάσματα.

Κατά συνέπεια η λιτότητα είναι αναγκαιότητα για την ανάπτυξη.

Ας δούμε όλες τις παραπάνω μεταβλητές των πλεονασμάτων, του δημόσιου, ιδιωτικού και του εξωτερικού τομέα πως εξελίχθηκαν τα χρόνια εφαρμογής των μνημονίων και τι επίπτωση είχαν στον καθορισμό του ΑΕΠ, της ανεργίας και στο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος.¹

2. Αποτελέσματα της εφαρμογής της πολιτικής των μνημονίων.

O παρακάτω πίνακας είναι λίαν διαφωτιστικός στο κατά πόσο υλοποιήθηκαν οι στόχοι των μνημονίων της λιτότητας. Πράγματι κανένας στόχος των μνημονίων δεν ικανοποιήθηκε έως το 2019 ενώ το 2020 προβλέπεται δραματικό όπως και τα προσεχή χρόνια. 

 

Τι μας λέει ο παραπάνω πίνακας; Το ΑΕΠ μειώθηκε δραματικά. Η εφαρμογή της μνημονιακής θεωρίας που επιμένει ότι οι αποταμιεύσεις θα καθορίσουν τις επενδύσεις μέσω της προσαρμογής του επιτοκίου στο επίπεδο της πλήρους απασχόλησης, ήτοι οι αποταμιεύσεις θα γίνουν επενδύσεις οπωσδήποτε, δεν δούλεψε. Παρ’ ότι εγκατέλειψαν την μέσω της ελεύθερης αγοράς προσαρμογή του επιτοκίου, αφού η ΕΚΤ έσπευσε να χαμηλώσει τα επιτόκια σε αρνητικά επίπεδα, με την ποσοτική χαλάρωση ( QE) και να γεμίσει με λεφτά τις τράπεζες, οι αποταμιεύσεις δεν μετετράπησαν σε επενδύσεις. Αντιθέτως και οι αποταμιεύσεις μειώθηκαν όπως και οι επενδύσεις. Οι χαμηλοί μισθοί δεν οδήγησαν στην αύξηση των θέσεων εργασίας αλλά σε ανεργία και τέλος, ο ελεύθερος καθορισμός των τιμών στην αγορά δεν οδήγησε στην ισορροπία την αγορά. Τα μνημόνια διαψεύστηκαν και ως προς την διαμόρφωση του δημόσιου και ιδιωτικού χρέους. Ενώ προσπαθούσαμε να δημιουργήσουμε πλεονάσματα (αποταμιεύσεις) βρεθήκαμε στην κατάσταση ιδιωτικό και δημόσιο χρέος στο τέλος του 2019 να είναι 457 δις ευρώ από 390 που ήταν το 2008.

3. Αλλά τι πήγε στραβά; Μια άλλη θεώρηση της εξίσωσης Ι=S+(T-G)+(X-M)

Aς θέσουμε καλύτερα το ερώτημα. Η εξίσωση  Ι=S+(T-G)+(X-M), αποτυπώνει την σωστή περιγράφει της λειτουργούσας οικονομίας, με άλλα λόγια, οι αποταμιεύσεις και τα περισσεύματα καθορίζουν τις επενδύσεις και άρα το ύψος του ΑΕΠ και την απασχόληση;

Ας γυρίσουμε πίσω στην θεμελιώδη εξίσωση που μας δίνει το ΑΕΠ με όρους δαπανών και εισοδημάτων δηλαδή C+G+I+X=C+T+S+M. H εξίσωση αυτή μπορεί να γραφεί (T-G) +(S-I)+(M-X)=0.

Η τελευταία εξίσωση παρουσιάζει την Διακλαδική Ισορροπία της Οικονομίας (ή το Διακλαδικό Ισοζύγιο της Οικονομίας) γιατί εμπεριέχει και τους τρείς τομείς της οικονομίας, τον δημόσιο, τον ιδιωτικό και τον εξωτερικό τομέα.

Ο πρώτος όρος (T-G) αναφέρεται στη δημόσιο τομέα της οικονομίας και ειδικότερα στις κρατικές εισπράξεις (Τ) και στις δαπάνες (G). Αν (G>T) τότε το κράτος, στο συγκεκριμένο έτος, δαπάνησε πιο πολλά απ’ ότι εισέπραξε και άρα δημιούργησε ελλείμματα (-). Αν (G<T) τότε το κράτος, στη συγκεκριμένη περίοδο, εισέπραξε πιο πολλά απ’ ότι δαπάνησε και έτσι στο τέλος της περιόδου το κράτος δημιούργησε πλεονάσματα (αποταμιεύσεις) (+).

Ο δεύτερος όρος της εξίσωσης (S-I), αναφέρεται στο ιδιωτικό τομέα, στις δαπάνες του (Ι), (επενδύσεις), και στις τελικές του εισπράξεις-αποταμιεύσεις (S) των νοικοκυριών, στην ίδια συγκεκριμένη περίοδο. Αν στο τέλος της περιόδου (I>S) τότε ο ιδιωτικός τομέας εξ ολοκλήρου δαπάνησε πιο πολλά απ’ όσα εισέπραξαν τα νοικοκυριά και άρα στο τέλος της περιόδου θα έχει ελλείμματα (-). Αν στο τέλος της περιόδου (I<S) τότε τα νοικοκυριά εισέπραξαν πιο πολλά απ’ όσα δαπάνησε ο ιδιωτικός τομέας και συνεπώς εχει πλεόνασμα(+) (αποταμιεύσεις ή περισσεύματα). Να θυμίσω ότι S=Y-C-T.

Ο τρίτος όρος της εξίσωσης (M-X) αναφέρεται στις εμπορικές και κεφαλαιακές σχέσεις μας με τις ξένες χώρες. Ο όρος (M-X) αντιπροσωπεύει το ισοζύγιο των εξωτερικών μας συναλλαγών , όχι μόνον τις εξαγωγές και εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αλλά και την εισαγωγές και εξαγωγές κεφαλαίων. Αν (Μ>Χ) αυτό σημαίνει ότι έχουμε χρηματικές διαρροές προς το εξωτερικό, άρα έλλειμμα(-), δηλαδή οι ξένοι δημιουργούν περισσεύματα (+), ενώ αν (Μ<Χ) αυτό σημαίνει ότι οι ξένοι εταίροι μας έχουν ελλείμματα (-) και εμείς πλεονάσματα (+).

Η εξίσωση (T-G)+(S-I)+(M-X)=0, ισούται με το μηδέν εξ ορισμού, με την έννοια ότι όσες είναι οι δαπάνες στην οικονομία θα είναι και τα εισοδήματα έως το τελευταίο ευρώ. Τι σημαίνει αυτό;

Αν ο ένας τομέας της οικονομίας έχει πλεόνασμα στο τέλος της περιόδου, στο τέλος αυτής της ίδιας περιόδου, τουλάχιστον ο ένας από τους δύο άλλους τομείς θα πρέπει να έχει έλλειμμα.

Καθαρότερα. Αν ένας κλάδος της οικονομίας συσσωρεύει καθαρό χρηματοοικονομικό πλούτο, κάποιος άλλος κλάδος θα έχει έλλειμμα θα συσσωρεύει χρέος ή θα μειώνονται οι αποταμιεύσεις του.

Προσοχή, χρηματοοικονομικός πλούτος από χρηματοοικονομικές συναλλαγές μέσα στον ίδιο τομέα, αποκλείεται να δημιουργηθεί, γιατί όσες είναι οι δαπάνες είναι και οι εισπράξεις. Άρα ο πλούτος είναι πάντα το έλλειμμα κάποιου άλλου τομέα. Ο πλούτος έρχεται απ’ έξω σε κάθε τομέα.

Αποκλείεται και οι τρείς κλάδοι της οικονομίας ταυτοχρόνως να συσσωρεύουν χρηματοοικονομικό πλούτο, να έχουν πλεονάσματα.

Ενδεικτικά παραθέτω την Διακλαδικό Ισοζύγιο της Ευρωζώνης

της Γερμανίας (αριστερά) και της Ιταλίας (δεξιά).

και της Ελλάδος

Δύο ερωτήματα μας προκύπτουν εδώ. Πρώτον, πως επιτυγχάνεται η εξίσωση μεταξύ δαπανών (C+G+I+Χ) και εισοδημάτων (C+T+S+M) και δεύτερο πως αυξάνεται (μειώνεται) το εθνικό εισόδημα και πως μεταβάλλονται, προς τα πάνω ή προς τα κάτω, οι μεταβλητές S, M, T.

Ας επιστρέψουμε στην εξίσωση μας (T-G)+(S-I)+(M-X)=0. Η εξίσωση αποτελείται από μεταβλητές δαπανών G, I, X, που δημιουργούν ζήτηση στην οικονομία και από μεταβλητές εισοδήματος S, M, T που δημιουργούν διαρροή ζήτησης ή μειώνουν την ζήτηση. Η εξίσωση κάθε περίοδο αντιστοιχεί σε ένα ΑΕΠ. Η ισότητα μεταξύ της δεξιάς και της αριστερής πλευράς, επέρχεται μέσω των μεταβολών των συνολικών δαπανών που δημιουργούν ένα νέο ΑΕΠ από το οποίο εξαρτώνται η αποταμίευση, οι φόροι και οι εισαγωγές. Πρακτικά, υψηλότερες κρατικές δαπάνες, αυξημένες επενδύσεις, μεγαλύτερες εξαγωγές σημαίνει υψηλότερο ΑΕΠ και ταυτοχρόνως περισσότερες αποταμιεύσεις, μεγαλύτερη είσπραξη φόρων και αυξημένες εισαγωγές, που σημαίνει αποταμιεύσεις, φόροι και εισαγωγές εξαρτώνται από το ΑΕΠ. Και αντιστρόφως.

Αν υποθέσουμε, ότι ο ιδιωτικός τομέας και ο εξωτερικός τομέας επιθυμούν να έχουν πλεόνασμα, δηλαδή S+M>I+X, για να διατηρηθεί αυτό το επίπεδο διαρροής ζήτησης (αποταμίευσης) μελλοντικά, τότε κατ΄ανάγκη ο δημόσιος τομέας θα πρέπει να δημιουργήσει έλλειμμα ακριβώς τόσο όσο θα είναι το πλεόνασμα του ιδιωτικού και του εξωτερικού τομέα. Για να διατηρηθεί αυτό το ΑΕΠ σε διαρκή βάση θα πρέπει συνεχώς το δημόσιο κάθε χρόνο να πραγματοποιεί αυτό το έλλειμμα.

Αν υποθέσουμε ότι αυξάνονται οι κρατικές δαπάνες G, ενώ παραμένουν σταθερές οι επενδύσεις Ι και οι εξαγωγές Χ, η συνολική ζήτηση θα αυξηθεί και άρα το εθνικό εισόδημα, και εντεύθεν οι αποταμιεύσεις S, οι εισαγωγές Μ και οι εισπράξεις του κράτους Τ. Ταυτόχρονα λόγω της αυξημένης ζήτησης θα μειωθεί και η ανεργία. Το ίδιο θα συμβεί αν οι επενδύσεις αυξηθούν ή εξαγωγές.

‘Ολ’ αυτά θα επισυμβούν ανεξαρτήτως της ελεύθερης διακύμανσης του επιτοκίου, των ευέλικτων μισθών και των ευκάμπτων τιμών στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών.

Το δεύτερο ερώτημα τώρα. Αν αυξηθεί (μειωθεί) μια δαπάνη (G, I, X) πόσο θα μεγεθυνθεί (μειωθεί) το ΑΕΠ και πόσο θα αυξηθούν (μειωθούν) οι αποταμιεύσεις S, οι εισαγωγές M, και οι εισπράξεις του κράτους T.

Το ΑΕΠ θα σταματήσει να αυξάνεται (μειώνεται) από μια αυτόνομη αύξηση (μείωση) μιας εκ των δαπανών (G, I, X) όταν η αυτόνομη αύξηση (μείωση) κατανεμηθεί έως το τελευταίο ευρώ στις αποταμιεύσεις, στους φόρους και τις εισαγωγές. Ταυτόχρονα το ΑΕΠ θα προσδιοριστεί σε υψηλότερο (χαμηλότερο) επίπεδο μέσω της λειτουργείας των πολλαπλασιαστών των δαπανών.¹

Η εξίσωση λοιπόν Ι=S+(T-G)+(X-M) δεν εκφράζει την αιτιότητα της οικονομίας, είναι λανθασμένη απεικόνιση της πραγματικότητας, δηλαδή τα περισσεύματα και η λιτότητα δεν οδηγούν στην ανάπτυξη αλλά στην ύφεση και οι δαπάνες στην ανάπτυξη.

Συνεπώς η εξίσωση I+G+X=S+T+M μπορεί να γραφεί S=I+(G-T)+(X-M) και έτσι απεικονίζει την πραγματικότητα, δηλαδή από τις δαπάνες εξαρτάται το ύψος του ΑΕΠ και καθορίζονται οι αποταμιεύσεις, οι φόροι και οι εισαγωγές.

Μπορούμε να λοιπόν να πούμε, χωρίς να κάνουμε κανένα λάθος, ότι τα μνημόνια απέτυχαν από λάθος θεωρία που κάποιοι την επέβαλλαν σαν σωστή επειδή προφανώς τους συμφέρει. Οι πολιτικοί της Βουλής το αποδέχθηκαν και Λαός ακολουθεί.

Έχουμε τώρα την θεωρία για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τι πράγματι συνέβη στη χώρα μας με την ασκηθήσα πολιτική μέσω των μνημονίων.

Ας εξετάσουμε τους παρακάτω πίνακες που αφορούν την Ελληνική Οικονομία από το 2008 έως το 2019 (σε δις ευρώ), που μας διηγούνται τι γίνεται όταν οι δαπάνες μειώνονται.

 Ο πρώτος πίνακας αναφέρεται στον κρατικό τομέα, ο δεύτερος στον ιδιωτικό τομέα, ο τρίτος στον εξωτερικό τομέα, ο τέταρτος στην κατανάλωση, ο επόμενος στην εξέλιξη του ΑΕΠ, ο έκτος στην εξέλιξη της ανεργίας, και ο τελευταίος στην διαμόρφωση του χρέους.

Ας πάμε στο 2009 που έχουμε την έναρξη της κρίσης στην Ελλάδα τυπικά. Εκείνη την χρονιά οι διαρροές ζήτησης (αποταμιεύσεις) απο τον ιδιωτικό τομέα και τον εξωτερικό τομέα της οικονομίας (S+M)=131,20 δις ευρώ είναι μεγαλύτερες από τις δαπάνες του (I+X)=95,20 κατά 36,0 δις ευρώ. Αυτό το πλεόνασμα κάλυψε, μέχρι το τελευταίο ευρώ, ο δημόσιος τομέας με έλλειμμα ακριβώς 36,0 δις ευρώ που δανείστηκε. Με αυτές τις δεδομένες δαπάνες και τους πολλαπλασιαστές το ΑΕΠ έφθασε στο ύψος των 232,3 δις ευρω.

Την επόμενη χρονιά 2010 που έχουμε την επίσημη έναρξη των μνημονίων, ήτοι την επιδίωξη πλεονασμάτων που θα χρηματοδοτούν τις επενδύσεις, το ΑΕΠ κατρακυλάει στα 221,4 δις ευρώ από 232,3 που ήταν την προηγούμενη χρονιά. Γιατί αυτό; Για να είχαμε ιδίου ύψους ΑΕΠ με το 2009, θα έπρεπε οι δαπάνες να διατηρηθούν το 2010 στο ίδιο επίπεδο με τις δαπάνες του 2009. Αλλά το 2010, οι κρατικές δαπάνες μειώθηκαν κατά 9,8 δις και οι φόροι αυξήθηκαν κατά 900 εκατ. ευρώ. Αλλά μείωση των δαπανών του κράτος και αύξηση των φόρων, σημαίνει λιγότερα έσοδα του για τον μη κρατικό τομέα της οικονομίας. Η κατανάλωση μειώνεται, οι πολλαπλασιαστές αρχίζουν να δουλεύουν, μειώνεται η δαπάνη για τις ιδιωτικές επενδύσεις και οι αποταμιεύσεις επίσης μειώνονται, αλλά παραμένουν υψηλότερες των επενδύσεων. Το 2010 αποταμιεύσεις του μη κρατικού τομέα (S+M)=114,90 είναι μεγαλύτερες από τις δαπάνες του ιδιωτικού τομέα (Χ+Ι)= 89,60, κατά 25,3 δις ευρώ όσο ακριβώς το έλλειμμα του δημόσιου τομέα που πάλι δανείστηκε από τις τράπεζες.

Το 2010 η ανεργία φθάνει στο ύψος των 12,7% (639 χιλ. άνεργοι), το δημόσιο χρέος ανέρχεται στο 146% του ΑΕΠ (330 δις ευρώ) το ιδιωτικό χρέος στο 63% του ΑΕΠ (141 δις ευρώ, νούμερο φανταστικό για τον ιδιωτικό τομέα στην ιστορία της χώρας). Το ιδιωτικό και δημόσιο χρέος συνολικά αγγίζει το 209% του ΑΕΠ, χρέος που καλείται να καλύψει στο μέλλον ο ιδιωτικός τομέας, αφού η χώρα δεν εκδίδει το δικό της νόμισμα (αυτό δεν πρέπει να μας διαφεύγει της προσοχής ποτέ).

Η πολιτική λιτότητας συνεχίζεται σε όλα τα έτη που ακολουθούν και διαψεύδουν τα αποτελέσματα της κρατούσας θεωρίας ότι η επιδίωξη δημιουργίας πλεονασμάτων οδηγεί στην ανάπτυξη. Αντίθετα η πολιτική έφερε μείωση των επενδύσεων, μείωση των αποταμιεύσεων, μείωση των κρατικών δαπανών αλλά με σταθερή την φορολογία επί % του ΑΕΠ, μείωση των εισαγωγών, πράγμα που δείχνει πτώση του επιπέδου ζωής του μέσου πολίτη, οι εξαγωγές παρέμειναν σχετικά αμετάβλητες και φυσικά μειώθηκε το ΑΕΠ, αυξήθηκε η ανεργία, σημειώθηκες αύξηση του ιδιωτικού χρέους σε ποσοστό % επί του ΑΕΠ και φυσικά και του δημοσίου χρέους.

Εν τούτοις το 2017, το 2018 και το 2019 παρουσιάζεται μια ισχνή αύξηση του ΑΕΠ που καταδεικνύει το λάθος της μνημονιακής πολιτικής της λιτότητας. Εξ ιδίων τα βέλη. Η δαπάνη αυξάνει το ΑΕΠ και όχι η λιτότητα. Το 2017, όπως και τα επόμενα δύο χρόνια, η κατανάλωση αυτόνομα αυξάνεται (λόγω δαπανών προς τους μετανάστες) με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι δαπάνες του ιδιωτικού τομέα. Την ιδια περίοδο αυτής της τριετίας το κράτος συνεχίζει την πολιτική των μειωμένων δαπανών και περισσευμάτων, το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών για το 2017 και 2018 παραμένει ελλειμματικό και επί τέλους το 2019 εξισορροπεί.

To 2017 ο δημόσιος τομέας παρουσιάζει πλεόνασμα κατά 500 εκατ. ευρώ, ο εξωτερικός τομέας πλεόνασμα, δηλαδή οι ξένοι έχουν πλεόνασμα και εμείς έλλειμμα, κατά 1,9 δις ευρώ, που το συνολικό πλεόνασμα των 2,4 δις ευρώ, κάλυψε, έως το τελευταίο ευρώ, το έλλειμμα του ιδιωτικού τομέα, που ήταν 2,4 δις ευρώ. Το ΑΕΠ ανήλθε στο ύψος των 180,6 δις ευρώ. Η ίδια εικόνα επαναλαμβάνεται και το 2018 με το ΑΕΠ να φθάνει στο ύψος των 183,7 δις ευρώ. Το 2019 το ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών ισορροπεί (Μ=Χ), ο δημόσιος τομέας παρουσιάζει πλεόνασμα 2,8 δις ευρώ ακριβώς όσο και το έλλειμμα του ιδιωτικού τομέα. Το ΑΕΠ ανήλθε στα 186,3 δις ευρώ.

Ήδη όμως από το τελευταίο τρίμηνο του 2019 διαφαινόταν ότι το 2020 η εικόνα θα άλλαζε, δηλαδή το δημόσιος τομέας θα επανήρχετο στο έλλειμμα. Ο ιδιωτικός τομέας την τριετία που αύξησε τις δαπάνες του, δημιούργησε έλλειμμα, το οποιο χρηματοδοτήθηκε με δανεισμό ή με μείωση των αποταμιεύσεων του. Άλλα ούτε βραχυχρονίως αυτή δεν είναι κατάσταση βιώσιμη, γιατί ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να υπάρξει, όταν οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών είναι μεγαλύτερες από τις δαπάνες του συνολικού ιδιωτικού τομέα.

Το 2020, με την έλευση του κορωνοϊού, ανετράπη πλήρως την θεωρία του νεοφιλελευθερισμού στην ευρωζώνη. Εκ των πραγμάτων, για το φρενάρισμα της πτώσης της οικονομίας, ως εργαλεία πολιτικής, χρησιμοποιούνται τα ελλείμματα και οι αυξημένες δαπάνες του δημοσίου τομέα, αφήνοντας κατά μέρος την επί δέκα χρόνια καλή λιτότητα των πλεονασμάτων.

Αλλά πρωταρχικός στόχος και στην διαδικασία αυτή, είναι η διατήρηση της αξίας του ευρώ και η προστασία των τραπεζών, πράγμα που οδηγεί τα κράτη μέλη σε υπέρογκο δανεισμό που θα κάνει την ανάκαμψη δύσκολη μακροχρόνια διαδικασία με ελάχιστες ελπίδες επιτυχίας για το σύνολο της ευρωζώνης.

Οίκοθεν νοείται ότι αυτή η κατάσταση επηρέασε την αμυντική ικανότητα της χώρας, την εσωτερική της ασφάλεια, την υγεία, την παιδεία, και γενικά προκάλεσε και προκαλεί προβλήματα στην ψυχική υγεία του λαού η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα για το μέλλον. Η αρπαγή των περιουσίων από τις τράπεζες θα είναι το κορύφωμα ενός δράματος εν μέσω σφοδρής ύφεσης που θα διασπάσει την ελληνική κοινωνία με οδυνηρά αποτελέσματα.

4. Σύνοψη

Η κατανόηση της εξίσωσης της Διακλαδικής Ισορροπία της Οικονομίας (ή η Διακλαδική Εξίσωση του Ισοζυγίου της Οικονομίας) από τους νεοφιλελεύθερους ως βάση ανάπτυξης της ΕΕ και ειδικά της ευρωζώνης μέσω της δημιουργίας μεγάλων πλεονασμάτων (αποταμιεύσεων) πάσχει από τις εξής απόψεις

1. Θεωρεί την καπιταλιστική οικονομία ως οικονομία ανταλλαγής προϊόντων

2. Θεωρεί το ευρώ ως ένα νόμισμα που απλώς διευκολύνει την ανταλλαγή προϊόντων και δεν παίζει κανένα ρόλο στην παραγωγή. Με άλλα λόγια υποθέτει, ότι οι άνθρωποι δεν ωφελούνται να παρακρατούν μεγάλα ποσά ευρώ πέραν αυτών που απαιτούνται για τις συναλλαγές τους. Η ποσότητα του χρήματος είναι καθορισμένη και η αύξηση της προσφοράς του δημιουργεί πληθωρισμό που υπονομεύει την αξία του χρήματος.

3. Θεωρεί κατά συνέπεια ότι οι πόροι της οικονομίας απασχολούνται πλήρως στο βαθμό που αντιστοιχεί στον υπάρχοντα κεφαλαιουχικό εξοπλισμό της χώρας, ασχέτως αν υπάρχουν ποσοστό ανέργων που θεωρείται ‘φυσικό ποσοστό ανεργίας’. Αυτό το ποσοστό ανεργίας υπάρχει επειδή δεν έχει αναπτυχθεί επαρκώς ο κεφαλαιουχικός εξοπλισμός.

4. Θεωρεί ότι αν υπάρξει ανεργία μεγαλύτερη από το ποσοστό της ‘φυσικής ανεργίας’ η μείωση των μισθών (λιτότητα) αποκαθιστά την απασχόληση σε αντιστοιχία προς τον υπάρχοντα κεφαλαιουχικό εξοπλισμό. Άρα η ανεργία είναι εκούσια.

5. Θεωρεί ότι το επιτόκιο είναι άμεση συνάρτηση της προσφοράς κεφαλαίου (αποταμιεύσεις) και αντίστροφη συνάρτηση της ζήτησης κεφαλαίου (επενδύσεις) και έτσι όποια ασυμφωνία υπάρξει μεταξύ επενδύσεων και αποταμιεύσεων αίρεται με την ελεύθερη διακύμανση του επιτοκίου. Αρα το επιτόκιο είναι ενδογενές, δεν είναι χρηματικό φαινόμενο, δεν καθορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα (καίτοι καθορίζεται από αυτή).

6. Θεωρεί ότι οι ευέλικτες σχετικές τιμές στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών εξισορροπούν την προσφορά με την ζήτηση. Ότι θα παραχθεί θα πουληθεί.

7. Θεωρεί ότι το κράτος θα πρέπει να έχει διαρκή περισσεύματα (λιτότητα) για να τροφοδοτεί τις αποταμιεύσεις, διότι αν δημιουργεί ελλείμματα, λόγω του ότι το χρήμα είναι καθορισμένο, αυξάνει το επιτόκιο και ετσι παρεμποδίζει την υλοποίηση των ιδιωτικών επενδύσεων.

8. Θεωρεί ότι και οι τρείς τομείς της οικονομίας μπορεί να είναι πλεονασματικοί, με άλλα λόγια όλες οι χώρες της ευρωζώνης ταυτοχρόνως μπορεί να είναι εξαγωγικές. Ισχυρισμός που είναι εκτός χρόνου και τόπου. Ελάχιστες χώρες στον κόσμο, όπως και στην ευρωζώνη, είναι πλεονασματικές και οι περισσότερες ελλειμματικές.

9. Θεωρεί ότι το μέλλον είναι προβλέψιμο με βάση τις στατιστικές σειρές και συνεπώς οι δρώντες στην οικονομία δρούν ορθολογικά. Με άλλα λόγια η οικονομία είναι σαν την Φυσική.

10. Τέλος θεωρεί την Δημοκρατία ως υπόλειμμα της νομισματικής, δημοσιονομικής και εισοδηματικής πολιτικής που καθορίζονται επί της ουσίας από την ΕΚΤ και την γραφειοκρατία των Βρυξελλών. Με άλλα λόγια η πολιτική παραμένει σταθερή, οι πολιτικοί αλλάζουν μέσω εκλογών.

Αλλά ήδη από την κρίση του 1929 και από την θεωρία (μετακεϋνσιανή σκέψη) και από την οικονομική ιστορία και πράξη, γνωρίζουμε ότι η ανάλυση του σύγχρονου καπιταλισμού είναι αδιανόητο να μην αρχίζει από το χρήμα και από το ρόλο του σύγχρονου κράτους. Η παραγωγή στο καπιταλισμό δεν γίνεται με στόχο την αγορά αντικειμένων αλλά εχει στόχο το κέρδος. Με άλλα λόγια, η παραγωγή αρχίζει με ένα ποσό χρήματος (Χ) που μετατρέπεται σε προκαταβολές μισθών και αγοράς πρώτων και βοηθητικών υλών (Μ), ολοκληρώνεται με την παραγωγή διαφορών προϊόντων μεγαλύτερης αξίας (Μ’), ακολουθούν οι πωλήσεις και ολοκληρώνεται ο κύκλος με πιο πολύ χρήμα (Χ’) που ισούται με το προκαταβληθέν Χ συν τα κέρδη Ρ (όπου Ρ=Χ’-Χ). Δηλαδή η παραγωγική διαδικασία μπορεί να αποτυπωθεί ως Χ-Μ-Μ’-Χ’. Άρα το χρήμα παίζει σημαντικό ρόλο στην σύγχρονη οικονομία και δεν είναι ουδέτερο όπως η ευρωζώνη ισχυρίζεται.

Σε μια ανοικτή οικονομία, οι επιθυμητές διαρροές της οικονομίας (S, M, T) και οι εισροές (G, I, X) προσαρμόζονται ανεξαρτήτως του ύψους των μισθών, των τιμών και του επιτοκίου. Η προσαρμογή γίνεται μέσω της προσαρμογής του ΑΕΠ που καθορίζεται από τις αυτόνομες δαπάνες του κράτους, του ιδιωτικού τομέα και των εξαγωγικών δαπανών.

Μια φυσική, αυθόρμητη απόφαση, του ιδιωτικού τομέα για αύξηση των αποταμιεύσεων του ή του κράτους, δημιουργεί αποθέματα εμπορευμάτων, μειώνει την παραγωγή και το εισόδημα και φυσικά παρεμποδίζει την δημιουργία τελικά επιπροσθέτων ιδιωτικών αποταμιεύσεων. Μειουμένου του εισοδήματος και της ζήτησης οι επενδύσεις σαφώς δεν ενθαρρύνονται. Συνεπώς τα μειωμένο επιτόκιο δεν αποτελεί ικανή συνθήκη για αύξηση των δαπανών και αν υπάρξει αποπληθωρισμός δεν είναι ξεκάθαρο αν θα μειωθεί και το πραγματικό επιτόκιο.

Επίσης είναι αδύνατον λειτουργικά, οι ιδιωτικές επενδύσεις να παρεμποδιστούν από τα ελλείμματα του δημόσιου τομέα. Όταν υπάρχουν ελλειμματικές δαπάνες, η κεντρική τράπεζα μπορεί να ορίσει όπου αυτή επιθυμεί το επιτόκιο που η ΕΚΤ το έκανε. Αρνητικά επιτόκια όρισε.

Τέλος, σε σχέση με τον ισχυρισμό ότι η χώρα με το ευρώ μπορεί να βελτιώσει την διεθνή ανταγωνιστικότητα της, μειώνοντας τους μισθούς και κατ’ επέκταση να μειώσει το μοναδιαίο εργατικό κόστος, διεθνώς εχει αποδειχθεί ότι όχι μόνον μειώνεται δραματικά η συνολική ζήτηση με ότι αυτό συνεπάγεται αλλά τραυματίζεται θανάσιμα η παραγωγικότητα της εργασίας. Αν το πείραμα των χαμηλών μισθων αποτύχει, όπως απέτυχε στην χώρα μας με τα μνημονια, η χώρα είναι καταδικασμένη να εκποιηθεί.

Ολη η βιβλιογραφία έχει αποδείξει ότι στα κράτη εκείνα που έχουν υγιή δημοκρατία και οι εργαζόμενοι αμείβονται ικανοποιητικά και έχουν σιγουριά για την θέση εργασίας τους οι επιχειρήσεις είναι αυτές που κερδίζουν πρώτες λόγω της αυξημένης παραγωγικότητας και τα κράτη επίσης αυξάνοντας την διεθνή τους ανταγωνιστικότητα.

5. Γιατί επιστροφή στο Εθνικό Νόμισμα

Μετά 20 χρόνια στο ευρώ και 10 χρονια άσκησης της ΄ορθολογικής’ μνημονιακής πολιτικής η χώρα βρίσκεται ένα βήμα πριν να καταβροχθεί από τις Τράπεζες να εκποιηθεί μετά ενώ ιδιωτικός και δημόσιος τομέας ακόμα θα χρωστάει. Πρακτικά το Ελληνικό Έθνος να καταστεί Έθνος Δούλων. Δυστυχώς αυτή είναι η απόφαση της δεξιάς και αριστεράς καθεστηκυίας τάξης της χώρας, την οποία πρέπει παντοιοτρόπως να αποτρέψουμε, αν θέλουμε να μείνουμε περήφανο και ελεύθερο Έθνος, κάνοντας με ενότητα το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση αυτή, επιστρέφοντας στο Εθνικό Νόμισμα.

Η ανεξαρτησία κάθε σύγχρονου κράτους θεμελιώνεται στο Εθνικό Νόμισμα. Οποιεσδήποτε άλλες πολιτικές έπονται, και όσοι νομίζουν ότι δεν έπονται είτε δεν γνωρίζουν είτε κάτι άλλο ύποπτο εξυπηρετούν. Τελεία και Παύλα.

Η χώρα που εκδίδει το δικό της νόμισμα μπορεί να δαπανήσει ελεύθερα, να δημιουργήσει όσο χρήμα απαιτείται για να ικανοποιήσει τους στόχους του και πάντα να αποπληρώνει τα χρέη της . Μια χώρα που εκδίδει το δικό της νόμισμα ποτέ δεν πτωχεύει, όπως η χώρα μας που πτώχευσε 5 φορές στην νεότερη ιστορία της λόγω του ότι δεν εξέδιδε το δικό της χρήμα. Τελευταία φορά το 2010 με ευρώ.

1. Οι κρατικές δαπάνες αποτελούν την βάση της ανάπτυξης της χώρας, κάνουν τον ιδιωτικό τομέα πλουσιότερο, εξαλείφουν την ανεργία, χρηματοδοτούν προγράμματα δημοσίων έργων, στην υγεία, στην παιδεία, στις συντάξεις, στην εθνική άμυνα, στην ασφάλεια, στην πράσινη ενέργεια.

2. Τα κρατικά ελλείμματα δεν είναι πρόβλημα, όπως με το ξένο νόμισμα, το ευρώ, αλλά εξ ορισμού αποταμίευση του ιδιωτικού τομέα, πλούτος του ιδιωτικού τομέα.

3. Οι αυξημένες κρατικές δαπάνες δεν δημιουργούν πληθωρισμό, όπως οι νεοφιλελεύθεροι τού ευρω ισχυρίζονται, όσο πόροι της οικονομίας μένουν ανενεργοί, πχ 1,5 εκατ. άνεργοι ή πολύ κακά αμειβόμενοι. Ο πληθωρισμός είναι φαινόμενο που εκδηλώνεται όταν η πλήρης απασχόληση επιτευχθεί και επιπρόσθετη ζήτηση δεν μπορεί να ικανοποιηθεί από την προσφορά. Ο πληθωρισμός είναι φαινόμενο που εκδηλώνεται στην παραγωγή και δεν είναι φαινόμενο χρηματικό.

4. Η κυβέρνηση μπορεί κάλλιστα να ελέγξει τον πληθωρισμό, αν αυτός εκδηλωθεί, αφαιρώντας χρήμα από την οικονομία μέσω της φορολογίας.

5. Επιστροφή στο Εθνικό Νόμισμα σημαίνει γενικό σεισάχθεια, για να σωθούν οι έλληνες από τα χρέη τους και για να αποκατασταθεί η νομοθεσία στα δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών που σταδιακά και ύπουλα έχει μεταβληθεί στα πρότυπα του νεοφιλελευθερισμού.

6. Τέλος η επιστροφή στο Εθνικό Νόμισμα θα σημάνει την επιστροφή της χώρας στην εργασία, στις επενδύσεις, στην επιστροφή του ιδιωτικού τομέα στο επιχειρείν, στην εξ ολοκλήρου οικονομική ανάπτυξη

Κάθε καθυστέρηση της υλοποίησης του στόχου της επιστροφής στο Εθνικό Νόμισμα από τους Έλληνες Πατριώτες, ασχέτου ιδεολογίας, πολιτικής καταγωγής και απόψεων, τόσο πιο κοντά θα φέρνει το γεγονός να μην μπορούμε να γιορτάζουμε ελεύθερα Εθνικές Επετείους στο προσεχές μέλλον ακόμα.

Εθνικό Νόμισμα, όλα τα άλλα πίσω.

spyridonstalias@hotmail.com

1^ Στο διαδίκτυο ή στη Βικιπαιδεία, μπορείτε να βρείτε απλα παραδείγματα πως λειτουργούν οι πολλαπλασιαστές δαπανών στην οικονομία.

 

1^ Τα στοιχεία είναι από την AMECO, που αποτελεί την ετήσια μακροοικονομική βάση δεδομένων της ΕΕ και τα στοιχεία αυτά χρησιμοποιούνται από τις Κυβερνήσεις, Διεθνείς Οργανισμούς, Μελετητές, Πανεπιστήμια κτλ. για τις έρευνές τους. Ειδικότερα για τα έσοδα του κράτους (Τ), πίνακας 16/16.1/ΤR (URTG). Για τις δαπάνες του κράτους (G), Πίνακας 16/16.2/ΤΕ(UUTG). Για τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, πίνακας 9/9.1/(UXGS). Για τις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, πίνακας 9/9.2/(UMGS). Τέλος για τις δαπάνες-επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα πίνακας 3/3.1/(UIGT). Τέλος οι αποταμιεύσεις-πλεονάσματα του ιδιωτικού τομέα (S) μας δίνει ο τύπος S=I+(G-T)+(X-M). Δεν υπάρχουν άλλα αξιόπιστα στοιχεία για την μεταβλητή (S). Για να δείτε τα στατιστικά στοιχεία της AMECO, πληκτρολογείτε AMECO, μετα πηγαίνετε AMECO Database και μετά Ameco online, κλικ και κατεβαίνουν οι προαναφερθέντες πίνακες για ολες τις χώρες τις ΕΕ αλλά και για άλλες.