Του Στρατή Μαζίδη
Βαρύτατοι χαρακτηρισμοί όπως "προδότης" αποδίδονται στον Αρμένιο πρωθυπουργό Νικόλ Πασινιάν για τους όρους της συμφωνίας. Σημειώθηκαν επεισόδια στη Βουλή της Αρμενίας ενώ χτυπήθηκε ο πρόεδρος του σώματος. Δυστυχώς όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο φαίνονται και δεν είναι πάντα σωστό να χαρακτηρίζουμε κάποιον ως προδότη.
Ξεχνάμε ότι η Αρμενία πολεμά επί 45 ημέρες το Αζερμπαϊτζάν; Και μαζί με αυτό την Τουρκία και τους μισθοφόρους από τη Συρία, πολλοί εκ των οποίων τρομοκράτες; Βίωσε επίσης τη βρώμικη βοήθειά της Γεωργίας απέναντι στο Αζερμπαϊτζάν ενώ παράλληλα ύπουλα εβάζε τρικλοποδιές στην Αρμενία.
Ο γιος του Αρμένιου πρωθυπουργού δεν είναι αυτός που έφυγε από τις πρώτες ημέρες για το μέτωπο του πολέμου; Η γυναίκα του δεν είναι αυτή που τις τελευταίες εβδομάδες έλαβε εκπαίδευση και βρίσκεται και αυτή στις πρώτες γραμμές του μετώπου; Προσωπικά δεν γνωρίζω προδότη να στέλνει το παιδί του στην πρώτη γραμμή να πολεμήσει.
Έχει μεγάλη σημασία για τον ψυχρό παρατηρητή να προσέξει και τα διαγγέλματα τόσο του Αρμένιου πρωθυπουργού όσο και του προέδρου του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Είναι φανερό ότι το τελευταίο διάστημα υπήρξαν πολλές ανατροπές. Το διάγγελμα του προέδρου του Ναγκόρνο-Καραμπάχ κάνει λόγο για αλλαγές τα τελευταία εικοσιτετράωρα και ιδίως σε ότι έχει να κάνει με την ενίσχυση των Αζέρων με πιο εξελιγμένα drones και όπλα τα οποία πλέον οι αμυνόμενοι δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν. Όπως σημειώνει χαρακτηριστικά ο Αραγίκ Χαρουτιουνιάν εάν συνεχιζόταν ο πόλεμος όχι μόνο η Σούσα αλλά θα χανόταν ακόμα και το Στεπανακέρτ και ήταν θέμα χρόνου να απολεσθεί ολόκληρη η περιοχή του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Ο Αρμένιος πρωθυπουργός Νικόλ Πασινιάν περιγράφει στο μήνυμά του τις δυσκολίες που υπήρχαν Όσον αφορά τη συντήρηση του μετώπου κάνοντας λόγο για παρεμπόδιση συνταγμάτων να κινηθούν προς τις πρώτες γραμμές αλλά και την έλλειψη εφεδρειών να δώσουν ανάσες σε πολεμιστές οι οποίοι πραγματικά ήταν αναντικατάστατοι στη θέση τους.
Η Αρμενία δεν είχε απολύτως καμία βοήθεια από κανέναν παρά μόνο στα λόγια ενώ το Αζερμπαϊτζάν απολάμβανε τη μεγάλη στήριξη της Τουρκίας τόσο σε αποστολή μαχητών όσο και όπλων ειδικά όσον αφορά τα μη επανδρωμένα επιθετικά αεροσκάφη τύπου Μπαϊρακτάρ. Να συνέχιζε έναν πόλεμο μέχρι να πέσει όλη η περιοχή με περισσότερα θύματα; Να εμπλακεί κι επίσημα η Αρμενία, κάτι που θα σήμαινε τη σχεδόν βέβαιη εμπλοκή των Τούρκων; Ή να παγώσει την κατάσταση προσπαθώντας να κερδίσει χρόνο όπως αφήνεται να εννοηθεί από τα διαγγέλματα; Το μέλλον και η ιστορία που θα γραφτεί, θα αποδείξουν ποια [θα] ήταν η σωστή επιλογή.
Το λάθος της αρμενικής ηγεσίας φαίνεται να είναι ότι κράτησε εξ αρχής πολύ ψηλά τους τόνους της αντιπαράθεσης, δεν κοίταξε να αναζητήσει μια-δυο διόδους εξόδου με πολύ ευνοϊκότερους όρους από τους σημερινούς σχεδόν ταπεινωτικούς αλλά όχι καταστροφικούς ενώ γνώριζε ότι οι δυνατότητές της για πόλεμο έχουν συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα. Προφανώς υπολόγισε ότι οι ξένες δυνάμεις αλλά και η Μόσχα θα παρενέβαιναν και θα σταματούσαν τη σύγκρουση. Αυτό όμως δε συνέβη. Η δύση εξαντλήθηκε σε ευχολόγια ενώ η Μόσχα απλά παρατηρούσε ελπίζοντας ότι η Αρμενία δε θα εμπλεκόταν επίσημα στον πόλεμο για να μη χρειαστεί να την υπερασπιστεί ώστε να τιμήσει την υπογραφή της. Ως εκ τούτου δεν είναι τυχαίο ότι η αρμενική πλευρά πόνταρε πάρα πολύ στην κατάρριψη του βομβαρδιστικού τύπου Sukhoi 25 εντός του αρμενικού εναέριου χώρου προσδοκώντας σε κάποια ρωσική συνδρομή η οποία όμως ουδέποτε ήρθε και αν ήρθε δεν ήταν στο βαθμό που θα μπορούσε να κάνει τη διαφορά.
Εν κατακλείδι η Αρμενία πόνταρε στο ότι η αντίστασή της και το τράβηγμα σε μάκρος του πολέμου θα οδηγούσε στην ξένη επέμβαση για να σταματήσει η ένοπλη σύγκρουση. Τελικώς αντί να συμβεί αυτό εξαντλήθηκαν τα δικά της όρια. Αυτό είναι και το λάθος που επαναλαμβάνει διαρκώς η Ελληνική πλευρά κάθε φορά που την προκαλεί η Τουρκία. Ποντάρει και επαναπαύεται σε μία επέμβαση τρίτων χωρών η προσδοκία της οποίας όμως δεν εδράζεται πουθενά, παραβλέποντας ότι αν επιθυμείς την ειρήνη, πρέπει να προετοιμάζεσαι για πόλεμο.
Η χώρα μας οφείλει να διδαχθεί από τον τελευταίο πόλεμο στο Ναγκόρνο Καραμπάχ και να ετοιμαστεί κατάλληλα ενδεχομένως και για μεγάλης διάρκειας περιπέτειες. Τέλος ένα ακόμη βασικό μάθημα το οποίο προκύπτει είναι ότι η Τουρκία μπορεί να νικηθεί μόνο με τη συνεργασία των ιστορικών λαών αυτής της περιοχής που πρέπει να βρουν κοινό τόπο για να την αντιμετωπίσουν.