 |
| obsidianphotography / pixabay |
Και ως εκ τούτου προέκυπτε αφορμή για συμμαχία, προκειμένου να ενισχυθεί ο απειλούμενος ή οι απειλούμενοι, ενεργοποιώντας το δικαίωμα της Συλλογικής άμυνας.
Ο όρος δηλαδη “Casus Foederis” (αφορμή για συμμαχίες), που προέρχεται από τα Λατινικά και από την Ρωμαϊκή εποχή, χρησιμοποιείται στους νεώτερους χρόνους για να δείξει την κατάσταση ή το γεγονός που ως αφορμή, θα δημιουργήσει (και θα ενεργοποιήσει εάν χρειασθεί) μια συμμαχία, για την παροχή αμοιβαίας βοήθειας/συλλογικής άμυνας.
Στην λογική αυτή δημιουργήθηκε η ANTANT (ΕΝΤΕΝΤΕ) καθώς και η συμμαχία στον Β’ ΠΠ όπως και το ΝΑΤΟ.
Το σύγχρονο Διεθνές Δίκαιο δίνει σε κάθε κράτος το δικαίωμα σε ατομική ή συλλογική αυτοάμυνα (η συλλογική αυτοάμυνα θεωρείται ως βοήθεια που παρέχεται από το ένα κράτος στο άλλο για να αντισταθεί στην ένοπλη επίθεση ή στην απειλή της επίθεσης).
Η συλλογική αυτοάμυνα μπορεί να ασκηθεί από τα κράτη χωρίς προκαταρκτική επίσημη συμφωνία ή μπορεί να βασίζεται σε ειδικές συνθήκες συμμαχίας, που συνήθως περιλαμβάνουν τους ακριβείς όρους της υποχρέωσης αμοιβαίας βοήθειας και επίσης καθορίζουν το "casus foederis".
Δηλαδή για να λειτουργήσει επί της ουσίας μία συμμαχία, χρειάζονται “Ρήτρες Αμοιβαίας Βοήθειας”, οι οποίες εξυπηρετούν δύο βασικές λειτουργίες:
• Εκφράζουν επίσημα τη δέσμευση αυτών που συμμετέχουν και έχουν επικυρώσει την συμφωνία για να βοηθήσουν ο ένας τον άλλον, ενόψει συγκεκριμένου κινδύνου.
• Στέλνουν επίσης ένα μήνυμα αποτροπής για κάθε επίδοξο επιτιθέμενο, ότι οι συγκεκριμένες απειλές και εχθρικές ενέργειες του, θα αντιμετωπιστούν συλλογικά και με ενοποιημένες δράσεις απάντησης.
Είναι με άλλα λόγια, μια δέσμευση για δράση και παροχή βοήθειας (μεταξύ των μελών) και ταυτόχρονα μια προειδοποίηση (προς αυτούς που απειλούν).
Οι περιστάσεις που ενεργοποιούν τις δράσεις πρέπει να καθοριστούν κατά τρόπο, που να αφήνει τους υπογράφοντες χωρίς αμφιβολία για το πότε δεσμεύονται να αναλάβουν το καθήκον αμοιβαίας βοήθειας/συλλογικής άμυνας.
Απαιτείται επίσης σαφήνεια για να επιτευχθεί το αποτρεπτικό αποτέλεσμα. Θα πρέπει να ορίζεται με αδιαμφισβήτητο τρόπο, ποια ενέργεια δεν θα γίνει ανεκτή από τον επιτιθέμενο.
Ωστόσο, πολλές από αυτές τις ιδιότητες μπορεί να είναι αντιπαραγωγικές.
Οι κόκκινες γραμμές, εάν δεν τηρηθούν, ενδέχεται να υπονομεύσουν την αξιοπιστία μιας συμμαχίας.
Η οριοθέτηση όμως αυτών των καθαρών γραμμών, σηματοδοτεί επίσης σε έναν αντίπαλο και για το ποιες ποια ενέργειες μπορεί να αναλάβει πέραν αυτών που έχουν επισημανθεί, και έτσι να του δίνεται η δυνατότητα εκμετάλλευσής τους εις βάρος της συμμαχίας.
Είναι πιθανόν συνεπώς να προκαλέσουν έναν επιτιθέμενο να συμμετάσχει σε εχθρικές δραστηριότητες, που δεν έχουν ξεκάθαρα επισημανθεί και βρίσκονται κάτω από τα όρια που θα πυροδοτούσαν την συλλογική δράση/αντίδραση από τους συμμάχους.
Επομένως έχει παρατηθεί ότι , τα συμβαλλόμενα μέρη τείνουν να επιθυμούν να διατηρήσουν ένα βαθμό ασάφειας και χαλαρότητας στην οριοθέτηση των κόκκινων γραμμών.
Αυτό θα μπορούσε επίσης να τους δώσει χώρο, για να υιοθετήσουν μια πιο ευέλικτη αντίδραση σε επιθετικές ενέργειες.
Μπορεί ακόμη και να κάνει τους αντιπάλους να σκεφθούν, ότι τα όρια (κόκκινες γραμμές) μπορεί να κινηθούν και προς τις δύο κατευθύνσεις (υπό κάποιες προϋποθέσεις/εξελίξεις) και έτσι να χρεάζεται να επιδείξουν μεγαλύτερη προσοχή για τις ενέργιεες τους, υπό τον φόβο να προκαλέσουν μεγαλύτερη και αμεσότερη συλλογική αντίδραση.
Συνεπώς:
1. Τα κράτη πάντα θα ευρίσκονται σε δίλημμα μεταξύ των ανταγωνιστικών αναγκών για μέγιστη σαφήνεια και στρατηγική αμφιθυμία.
2. Γι αυτό ήμουν πάντα υπέρ της συμπερίληψης στις συμφωνίες με τις ΗΠΑ, για τις ευκολίες που τους πάρέχουμε, συγκεκριμένων ανταλλαγμάτων και οπωσδήποτε "ρητρών συνδρομής".
3. Γι' αυτό υποστηρίζω την αμυντική συμφωνία με την Γαλλία στο πλαίσιο των αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ, γιατί μπορεί να συναφθεί με συγκεκριμένες ρήτρες συνδρομής.
4. Γι' αυτό τοποθετούμαι κάθετα κατά των ανεπεξέργαστων και υπερφίαλων κόκκινων γραμμών σε επίπεδο ρητορικής, των καυχησιών και των μεγαλοστομιών.
3. Και είμαι πάντα υπέρ του ρεαλισμού στην πολιτική, όπου τίποτε δεν ορίζεται με μεγαλύτερο περιεχόμενο από αυτό που πραγματικά έχει.
4. Όπως είμαι και υπέρ μίας συνεκτικής στρατηγικής, που να υποστηρίζει την πολιτική επιδιώκοντας ρεαλιστικούς στόχους μεν, δημιουργώντας όμως ταυτόχρονα (με τις κατάλληλες συνέργιες και προσκτήσεις μέσων - δικά σου ή της συμμαχίας), τα στρατηγικά αποθέματα για επάρκεια στην αντιμετώπιση των άμεσων απειλών.
Και έτσι πλέον, για την “de facto” οριοθέτηση των κόκκινων γραμμών, μέσα από την αποτελεσματικότητα των δράσεων που μπορούν να αναληφθούν.