 |
| Mediamodifier / pixabay |
Του Κωνσταντίνου Καράμπελα*
Φράσεις όπως «Η Ε.Ε. πρέπει να σταθεί στο ύψος της», «η Τουρκία δεν απειλεί μόνο την Ελλάδα, αλλά και ολόκληρη την Ευρώπη», «πρέπει η Ευρώπη να κατανοήσει ότι η Τουρκία παραβιάζει συστηματικά το διεθνές δίκαιο» και άλλα τέτοια «συμπαθητικά», ακούστηκαν και πάλι από σειρά πολιτικών, δημοσιογράφων, αναλυτών και άλλων ειδικών, εν αναμονή των (μάλλον αναμενομένων) αποτελεσμάτων της Συνόδου.
Βέβαια, θα ήταν εύλογο να υπήρχαν τέτοιοι προβληματισμοί και απαιτήσεις αν η Ευρώπη αποτελούσε ένα συμπαγές σύνολο, που διαδραμάτιζε πρωταγωνιστικό ρόλο και υπερασπιζόταν το Διεθνές Δίκαιο και τα μέλη της. Υπάρχει, όμως, αυτή η Ευρώπη; Και από την άλλη, δεν γνωρίζει η Ευρώπη ότι η Τουρκία παραβιάζει Εθνική κυριαρχία και τα δικαιώματα δύο Κρατών-Μελών της; Δεν γνωρίζει ότι παραβιάζει συνεχώς το Διεθνές Δίκαιο; Και μήπως το γεγονός ότι της το θυμίζουμε εμείς αλλάζει τα δεδομένα;
Η αλήθεια είναι πικρή για όποιον ψάχνει προστάτες ή ονειρεύεται μοντέλα υπερεθνικών σχηματισμών που δεν είναι ούτε εφικτά ούτε ευκταία. Και κανείς δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια στην πραγματικότητα.
Η δημιουργία της Κοινότητας έλαβε χώρα σε συγκεκριμένες ψυχροπολεμικές συνθήκες, σε έναν διπολικό κόσμο, έχοντας την προστασία μιας υπερδύναμης, που της έδωσε τη δυνατότητα να αναπτυχθεί οικονομικά, διατηρώντας την ασφάλεια και την ευημερία της και αποτρέποντας πιθανούς ανταγωνισμούς εντός της. Οι ανταγωνισμοί, όμως δεν έσβησαν, απλώς δεν υπήρχαν οι συνθήκες που θα ευνοούσαν την επανεμφάνισή τους.
Στη σημερινή ιστορική συγκυρία, ωστόσο, οι τρομακτικές αλλαγές στους συσχετισμούς δυνάμεων και η παγκόσμια μετατόπιση ισχύος ήρθαν αλλάξουν τις συνθήκες και να μας θυμίσουν ότι οι Εθνικοί δρώντες στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο έχουν ιστορικούς και γεωπολιτικούς λόγους να αντιμετωπίζουν διαφορετικά τα πράγματα. Δεν υπάρχει, λοιπόν, ενιαία γραμμή, αλλά αντικρουόμενα συμφέροντα. Κι όπως έγραφε για την Ευρώπη ο Παναγιώτης Κονδύλης «Η ώρα της αλήθειας θα σημάνει όταν στην ημερήσια διάταξη δεν θα βρίσκεται πλέον η κατανομή της ευημερίας, αλλά η κατανομή των βαρών»!
Η Ε.Ε., πέραν του γραφειοκρατικού της χαρακτήρα, μέσα από τον οποίο μια ομάδα ελίτ και γραφειοκρατών απολαμβάνουν προνόμιά αποκομμένοι από τις κοινωνίες, δουλεύει τις τελευταίες δύο δεκαετίες ως μηχανισμός με διπλό ρόλο. Παράγει χρέος σε ένα μέρος της και το μετατρέπει σε κέρδος σε ένα άλλο. Όσο, όμως, η κρίση βαθαίνει, οι ανταγωνισμοί υπό αυτές τις συνθήκες γίνονται πιο έντονοι. Και οι διαφορές πιο εμφανείς.
Οι ισχυρές χώρες θα προσπαθήσουν να αυξήσουν ακόμη περισσότερο την επιρροή τους και οι πιο αδύναμες να αυξήσουν το γεωπολιτικό τους αποτύπωμα.
Υπό αυτό το πρίσμα δεν είναι δυνατόν μια χώρα σαν την Ελλάδα να περιμένει στήριξη στα μείζονα προβλήματά της απλώς και μόνο επειδή είναι μέλος και έχει το δίκαιο με το μέρος της. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, να περιμένει κανείς στήριξη από χώρες όπως η Ισπανία, που είναι τρομερά εκτεθειμένη οικονομικά στην Τουρκία.
Πολύ περισσότερο δεν μπορεί να περιμένει τίποτα από τη Γερμανία που ο μεγαλοϊδεατισμός της (ο οποίος πάντοτε υπάρχει και ταλαιπωρεί τον πλανήτη) και η γεωπολιτική της προσέγγιση την οδηγούν εδώ και δυόμιση αιώνες σε στρατηγική συμμαχία με την Τουρκία.
Μήπως αυτό σημαίνει ότι πρέπει να απαρνηθούμε την Ευρώπη; Κανείς δεν υποστηρίζει κάτι τέτοιο! Οφείλουμε, όμως, να κοιτάξουμε κατάματα την πραγματικότητα και να την αντιμετωπίσουμε με θάρρος. Να δώσουμε αγώνες μέσα κι έξω από την Ευρώπη με τις δικές μας δυνάμεις. Να μπλοκάρουμε και τις πιο κρίσιμες διαδικασίες. Να αναλάβουμε πρωτοβουλίες εντός κι εκτός Ευρωπαϊκού πλαισίου. Να μη φοβηθούμε. Και να στραφούμε όπου εξυπηρετούνται τα δικά μας συμφέροντα. Με ισχυρές συμμαχίες που θα φτάνουν από τη Γαλλία μέχρι την Ινδία!
Κι όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν παρά με τη στήριξη των πολιτών. Με τη σωστή ενημέρωση και προετοιμασία τους. Ο εφησυχασμός αποτελεί καταστροφική επιλογή. Κι έχουν ευθύνη όσοι με το δημόσιο λόγο οδηγούν προς τα ‘κει, μιλώντας για προστάτες, ανακαλύπτοντας σωτήρες και προκαλώντας τη νοημοσύνη μας με χυδαιότητες και εξυπνακισμούς (μέχρι και τον Μπάιντεν μετονόμασαν σε Μπαιντενόπουλο!).
Στο νέο κόσμο που δημιουργείται, σ’ αυτό το πολυπολικό σύστημα (που τείνει αργά προς έναν νέο διπολισμό) ο Ελληνισμός έχει δυο δρόμους! Ο ένας είναι να αναλάβει τον ιστορικό του ρόλο στην ευρύτερη περιοχή. Ο άλλος απλώς δεν υπάρχει ως επιλογή..
*Ο Κωνσταντίνος Καράμπελας έχει σπουδές στην Αρχαιολογία, στις Διεθνείς Σχέσεις κ Διπλωματία και στη Φιλοσοφία