Θεόδωρος Κατσανέβας: Γενοκτονία των Ορθόδοξων Χριστιανών στο Τιγκράυ της Αιθιοπίας

χάρτης από aljazeera.com

Στην Αιθιοπία των 110 εκ. κατοίκων σήμερα, ο μη εκλεγμένος πρωθυπουργός Άμπυ Άχμετ (Abiy Achmet), σε συμμαχία με τον δικτάτορα της Ερυθραίας Ισαΐα Αφεουόρκι (Isaias Afeworki), έχουν εξαπολύσει άγρια επίθεση στην περιοχή της δυτικής Αιθιοπίας, όπου κατοικεί η δυναμική φυλή των Τιγκράυ που στη συντριπτική της πλειοψηφία είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Η ελληνική κυβέρνηση και η ελληνική εκκλησία, με εξαίρεση δηλώσεις για να σταματήσει ο εμφύλιος πόλεμος από τον Μητροπολίτη Κυθήρων Σεραφείμ και τον Ανδρέα Λοβέρδο του ΚΙΝΑΛ, απουσιάζει εκκωφαντικά την ίδια ώρα που η Τουρκία έχει μετατρέψει σε προτεκτοράτο της τη Σομαλία του Mohamed Abdulahi, γνωστού ως Farmaajo, ο οποίος είναι σύμμαχος του Άμπυ. Αλλά ας δούμε πως έχουν τα πράγματα εκεί.

 

Το φαινόμενο Άμπυ Άχμετ

Ο Άμπυ Άχμετ αναρριχήθηκε μόλις πριν από δύο χρόνια μέσα από κομματικές διαδικασίες στην πρωθυπουργία της πολυφυλετικής Αιθιοπίας των 110 εκ. κατοίκων, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων είναι Χριστιανοί ορθόδοξοι. Στην αρχή της θητείας του το 2018, εμφάνισε ένα δημοκρατικό προσωπείο απελευθερώνοντας πολιτικούς κρατούμενους και συνάπτοντας ειρήνη με τον δικτάτορα Ισαΐα Αφεούρκι που κυβερνά τη γειτονική Ερυθραία με αίμα, μαστίγιο και απέραντη φτωχοποίηση επί 27 χρόνια (1993-2020). Για τη σύναψη ειρήνης με την Ερυθραία αλλά και για τον αμφιλεγόμενο εκδημοκρατισμό της Αιθιοπίας, δόθηκε στον Άμπυ το βραβείο Νόμπελ ειρήνης το 2019. Λίγο αργότερα, ο ίδιος έδειξε το πραγματικό του πρόσωπο.

Εξαπέλυσε πογκρόμ διώξεων κατά στελεχών του κυρίαρχου κυβερνώντος κόμματος «Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Αιθιοπίας» (EPLF) που προήλθε από το «Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση του Τιγκράυ» (TPLF), του οποίου ήταν και ο ίδιος στέλεχος. Παράλληλα, συγκρούστηκε με τη μεγάλη εθνότητα των Ορόμο (35% του συνολικού πληθυσμού της Αιθιοπίας) στα νοτιοανατολικά της χώρας, από την οποία κατάγεται ο πατέρας του και αρχικά τους είχε προσεταιριστεί. Η κύρια υποστήριξή του σήμερα προέρχεται από μέρος της επίσης μεγάλης εθνότητας των Αμχάρα (28% του πληθυσμού) που κατοικεί στο κέντρο της χώρας και στήριζαν στο παρελθόν τον αιμοσταγή δικτάτορα Μεγκίστου Χάιλε (Mengistu Haile). Τελευταίος είχε ανατρέψει το 1974 τον αυτοκράτορα Χαϊλέ Σελασιέ (Haile Selasie) και κυβέρνησε με σκληρό κουμμουνιστικό προσωπείο «αφρικανικού τύπου» επί 14 χρόνια (1974-1991), εξαπολύοντας πογκρόμ μαζικών δολοφονιών περίπου δύο εκ. πολιτών που έμεινε γνωστό ως «κόκκινος τρόμος»

Ο Άμπυ ανέστειλε τις εκλογές που ήταν προγραμματισμένες να γίνουν τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους επικαλούμενος την πανδημία και κατήγγειλε ως «εγκληματίες» τους ηγέτες του TPLF της μικρής αλλά δυναμικής εθνότητας του Τιγκράυ (6% του πληθυσμού), γιατί διενήργησαν εκλογές στην περιφέρειά τους. Με πρόσχημα ότι οι Τιγκραϊανοί επιχείρησαν να κατάσχουν όπλα από στρατιωτική βάση, επιτέθηκε στο Τιγκράυ, βομβάρδισε με αεροπλάνα νοσοκομεία, το Πανεπιστήμιο, τον κεντρικό σταθμό ηλεκτροδότησης, εργοστάσια και διάφορες υποδομές της περιοχής, ενώ απείλησε ότι θα βομβαρδίσει την πρωτεύουσα Μεκέλε αν δεν παραδοθούν οι ηγέτες του.

Απαγόρευσε σε ξένους παρατηρητές και δημοσιογράφους να βρίσκονται στην περιοχή για μην υπάρχουν πληροφορίες για τον πραγματικό αριθμό των θυμάτων που φαίνεται ότι είναι πολύ μεγάλος. Περισσότεροι από 50.000 πρόσφυγες από το Τιγκράυ διέφυγαν στο γειτονικό Σουδάν για να γλυτώσουν από τη βαρβαρότητα των επιτιθέμενων. Πολλές πληροφορίες κάνουν λόγο για καταστροφές σε χωριά και δολοφονίες πολιτών από στρατιωτικούς και παραστρατιωτικούς του Άμπι και του Ισαία στο Τιγκράυ. Τις ίδιες ώρες, αιματηρές συγκρούσεις μαίνονται στην περιοχή των Ορόμο, στην άλλη πλευρά της χώρας.

Ο Μέλες Ζεναόυι

Η ατυχία για την Αιθιοπία είναι ότι, το 2012 έφυγε ξαφνικά από τη ζωή σε ηλικία 57 ετών ο Μέλες Ζεναόυι (Meles Zenawi), ο Τιγκραϊανός φωτισμένος ηγέτης του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση του Τιγκράυ (TPLF) που μετεξελίχθηκε στο κυβερνών κόμμα (EPLF). Ο Μέλες που ανέτρεψε με ανταρτοπόλεμο τον δικτάτορα Μεγκίστου το 1991, κυβέρνησε τη χώρα για 25 χρόνια (1991-2012) με στιβαρότητα, και αποτελεσματικότητα. Επέβαλλε την ειρηνική συνύπαρξη μεταξύ των διάφορων εθνοτήτων, έχτισε πολλά Πανεπιστήμια, δημιούργησε υποδομές με κορυφαίο το μεγάλο φράγμα του Νείλου που ολοκληρώθηκε πρόσφατα και οδήγησε τη χώρα σε πρωτοφανή ανάπτυξη της τάξης 12-13% ετησίως, καθιστώντας την ως τη μεγαλύτερη οικονομία της Αφρικής. Μετά τον θάνατό του το 2012, ακολούθησε μια δύσκολη μεταβατική περίοδος υπό τον επίσης Τιγκραϊανό αλλά αδύναμο πρωθυπουργό Χαϊλεραμάριαμ Ντεσαλέ (Hailemarian Desalem) και το 2018 στην εξουσία αναρριχήθηκε ο Άμπυ Άχμετ, ο οποίος δημιούργησε το δικό του «κόμμα ευημερίας». Μέσα σε μόλις δύο χρόνια διακυβέρνησης, ο «Νομπελίστας» Άμπυ, οδήγησε τη χώρα στο χάος, στον εμφύλιο σπαραγμό και στην καταστροφή.

 

Αιματηρή σύγκρουση

Μέσα σε μόλις δύο χρόνια ο «Νομεπελίστας ειρήνης» (!) Άμπυ Άχμετ αντέστρεψε την ομαλότητα και τη ραγδαία οικονομική της ανάπτυξη που είχε επιτύχει ο Μέλες Ζεναόυι. Και ακόμα πιο σημαντικό, δημιούργησε μια εκρηκτική κατάσταση στο επιλεγόμενο «κέρατο της ανατολικής Αφρικής», με εμπλοκή των γειτονικών χωρών, του Σουδάν, της Κένυας, και της Σομαλίας.

Οι Τιγκραϊανοί είναι ενωμένοι και συσπειρωμένοι υπό την ηγεσία του σημερινού χαρισματικού και εκλεγμένου ηγέτη τους Ντεμπρέτσιον Γκεμπρεμαίκελ (Debretsion Gebremichael) και οι 250.000 σκληροτράχηλοι μαχητές τους που έχουν δοκιμαστεί νικηφόρα σε συγκρούσεις και ανταρτοπολέμους με ξένους και εσωτερικούς αντιπάλους δύσκολα θα καταθέσουν τα όπλα. Ο Άμπυ δήλωσε με έπαρση ότι σε τρεις μέρες θα ξεκαθαρίσει την κατάσταση αλλά έχουν περάσει πάνω από πενήντα μέρες και οι μάχες συνεχίζονται με πολλά θύματα και από τις δύο πλευρές. Το γειτονικό Σουδάν συμπλέει με τους Τιγκραϊανούς του TPLF και δυνάμεις του έχουν εισβάλλει νοτιότερα και καταλάβει μέρος της περιοχής Fashqua που βρίσκεται υπό Αιθιοπική κατοχή της φυλής των Αχμάρα και αποτελεί μια μακροχρόνια διαμάχη μεταξύ των δύο χωρών.

Η διαχείριση των νερών του Νείλου αποτελεί μια κύρια εστία συγκρούσεων της Αιθιοπίας με το Σουδάν αλλά και με την Αίγυπτο, δυο χώρες που επιδιώκουν την κατάρρευση του Άμπι, ενώ απέναντί του βρίσκεται και η γειτονική Κένυα του Ουχούρου Κενυάτα (Uhuru Kenyata). Η Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικότερα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχουν ταχθεί εναντίον του, με αναφορές σε εγκλήματα πολέμου από τους στρατούς του Άμπυ και του Ισαΐα και απαιτώντας να σταματήσει η εισβολή στο Τικράυ. Η Γερουσία των ΗΠΑ έχει ταχθεί επίσης εναντίον του αν και οι ΗΠΑ δείχνουν ότι παρακολουθούν τη σύρραξη εκ του μακρόθεν αναμένοντας τις εξελίξεις. Το ίδιο περίπου ισχύει και για την Κίνα, η οποία έχει τεράστια οικονομικά συμφέροντα στην Αιθιοπία και ειδικότερα στην Αντίς Αμπέμπα και για αυτό δείχνει να στηρίζει προσωρινά τον Άμπυ.

Τι μέλλει γενέσθαι;

Η ανίερη συμμαχία του Άμπυ με τον δικτάτορα Ισαΐα της Ερυθραίας αλλά και τους Μουσουλμάνους Σομαλούς του Φαρμάτζο που στηρίζονται από την Τουρκία, δύσκολα θα μακροημερεύσει. Όσο ποιο γρήγορα η διεθνής κοινότητα αναλάβει δράση και βοηθήσει στην απομάκρυνση του προφανώς ακατάλληλου Άμπυ, τόσο το καλύτερο για τη μεγάλη αυτή κυρίαρχα Χριστιανική χώρα με τη μεγάλη διαδρομή στα βάθη της ιστορίας. Σε αντίθετη περίπτωση είναι πολύ πιθανή η ανεξαρτοποίηση του Τιγκράυ με τη σύναψη συμμαχίας με το Σουδάν αλλά και την Ερυθραία αν και όταν απομακρυνθούν οι όψιμοι σύμμαχοι Άμπι και Ισαΐας.