Πάγιες θέσεις εξωτερικής πολιτικής μας αμφισβητήθηκαν είτε διεμβολίσθηκαν από την στρατηγική των τετελεσμένων της Τουρκίας και την απροθυμία των συμμάχων μας να την σταματήσουν στην πράξη, ενώ ανούσιοι λεονταρισμοί και εξίτηλες κόκκινες γραμμές εξαφανίσθηκαν. Στην ουσία η αποτρεπτική μας στρατηγική (όπως την διακηρύσσαμε για τα κυριαρχικά δικαιώματα) κατέρρευσε. Τώρα δεν μιλάμε για αποτροπή πλέον επί των κυριαρχικών δικαιωμάτων, αλλά επί των αξιώσεων κυριαρχίας από την Τουρκία.
Ακόμη και οι επιτυχίες της συμφωνίας οριοθέτησης με την Ιταλία και την Αίγυπτο έχουν σοβαρά ζητήματα υποχωρήσεων και ανισόρροπων συμβιβασμών, λόγω της αναγκαιότητας από την χρονική πίεση και των συνθηκών που επιβλήθηκαν από την Τουρκία. Εν τούτοις αξιολογούνται ως θετικά βήματα σημαντικής πρωτοβουλίας.
Η διακήρυξη του ιδίου του πρωθυπουργού για επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 νμλ μέχρι το Ταίναρο και στη συνέχεια μέχρι και την Κρήτη, έμεινε στα συρτάρια λόγω φοβικών συνδρόμων και Γερμανικών παρεμβάσεων για να μην προκληθεί η Τουρκία.
Η άλλη διακήρυξη για προσφυγή στη Χάγη με την Αλβανία, κι αυτή παραμένει ανεφάρμοστη (ελπίζουμε να γίνει σύντομα γιατί δεν αποκλείεται να αλλάξει θέση η Αλβανία).
Η Γερμανία θύμωσε γιατί κάναμε την νομιμότατη συμφωνία με την Αίγυπτο, αλλά δεν έκανε τον κόπο να την αναγνωρίσει ως τέτοια έναντι της εξωφρενικής παράνομης συμφωνίας της Τουρκίας με την Λιβύη. Αντιθέτως την καλύπτει στις παράνομες ενέργειες της όταν στέλνει μισθοφόρους και όπλα στην Λιβύη, παραβιάζοντας με πλοία το εμπάργκο του ΣΑ/ΟΗΕ, ούτε αντιδρά στις επιθετικές ενέργειες, στις απειλές και προσβολές της Τουρκίας προς την ΕΕ και χώρες μέλη της.
Η δε ενάσκηση των δικαιωμάτων μας στην υφαλοκρηπίδα και την ΑΟZ, ακόμη και σε αυτήν που νόμιμα συμφωνήσαμε με την Αίγυπτο, είναι αδύνατη, αφού η Τουρκία πέτυχε δια της στρατηγικής των τετελεσμένων (σε όλη την μη οριοθετημένη ΑΟΖ ακόμη και κάτω των 12 νμλ), να θεωρούνται “αμφισβητούμενες και διεκδικούμενες περιοχές”.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός μας υιοθέτησε πρώτος την έκφραση αυτή και στη συνέχεια τα παπαγαλάκια την επαναλάμβαναν συνεχώς άκριτα, χωρίς να καταλαβαίνουν το τεράστιο λάθος και μετά ήταν πλέον αναμενόμενο να υιοθετηθεί και από τους συμμάχους μας στην ΕΕ.
Αλλά και η οριοθετημένη ΑΟΖ με την Αίγυπτο - κακά τα ψέματα- είναι περιοχή όπου δεν μπορούμε να ενασκήσουμε ελεύθερα τα δικαιώματά μας, αφού αμέσως θα εμφανισθούν τα Τουρκικά ερευνητικά και οι φρεγάτες για να επιβεβαιώσουν το μνημόνιο της Τουρκίας με την Λιβύη και άρα θα τεθεί δυναμικά υπό αμφισβήτηση η συμφωνία μας με την Αίγυπτο.
Η Τουρκία δηλαδή είναι έτοιμη ανά πάσα στιγμή να εφαρμόσει την στρατηγική της "αποτροπής δια της άρνησης", κανείς δηλαδή να μην μπορεί να ενασκήσει δικαιώματα στην οριοθετημένη περιοχή με την Αίγυπτο, όπου υπάρχει επικάλυψη με αυτήν του μνημονίου της με Λιβύη). Ή να μπορεί να το επιβάλλει ο πιο αποφασισμένος και ισχυρός τελικά.
Ειδικότερα για την Λιβύη
Παρά τις θριαμβολογίες μας ότι ο Σαράτζ θα παραιτηθεί τον Οκτώβριο (γεγονός που τότε αμφισβήτησα έντονα και το θεώρησα κίνηση τακτικής), ο Σαράτζ παραμένει στην Λιβύη και μαζί του και το μνημόνιο.
Όταν δε η Τουρκία κατέθεσε στον ΟΗΕ το μνημόνιο Τουρκίας Λιβύης (αρχές του 2020, ναι αυτό που πολλοί κυβερνητικοί και κομματικοί διαρρήγνυαν τα ιμάτιά τους ότι θα ακυρωθεί και ότι δεν παράγει έννομα αποτελέσματα - ξεχνούσαν ότι οιαδήποτε διακρατική συμφωνία δεν παράγει δικαιώματα και υποχρεώσεις σε τρίτες χώρες) τόνισα από τη πρώτη στιγμή ότι το μνημόνιο είναι εξαιρετικά δύσκολο να ακυρωθεί χωρίς δικαστική απόφαση και η ισχύς του θα εξαρτηθεί κυρίως από την αποφασιστική βούληση της κάθε πλευράς να το υποστηρίξει ή να το ακυρώσει (στην συνέντευξη στην εκπομπή 10 με την Όλγα Τρέμη αντιπαρατέθηκα δημόσια επ΄αυτού με τον συνεργάτη της που δεν κατάλαβε τίποτε από όσα έλεγα).
Και μάλιστα πολλές φορές έγραψα και δήλωσα ότι η δημοσίευσή του μνημονίου θα γίνει τον Σεπτέμβριο (δημοσιεύθηκε την 1η Οκτωβρίου), όταν αναλάβει πρόεδρος της Γενικής Συνέλευσης του παρόντος έτους (Σεπτ 2020-Σεπτ 2021) Τούρκος διπλωμάτης.
Όπως και δήλωνα ότι δεν παίζει σημαντικό ρόλο μία τέτοια δημοσίευση, αφού όλα αυτά τα κείμενα που υποβάλλονται από τις χώρες δημοσιεύονται ως έγγραφα που υποβάλλονται από τις χώρες πληροφοριακά στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, και δημοσιεύονται στο αντίστοιχο Bulletin περί ωκεάνιων υποθέσεων και είναι πράξη καθαρά τυπική. Και ότι υπάρχει και έτερο Bulletin μεγαλύτερης βαρύτητας από πλευράς διεθνούς δικαίου, όπου εκεί δεν πρόκειται να δημοσιευθεί.
Τότε κυβερνητικοί και πολλοί κομματικοί κομπορρημονούσαν για την καθυστέρηση της Τουρκικής δημοσίευσης και ότι είναι επιτυχία της Ελληνικής εξωτερικής πολιτικής η καθυστέρηση αυτή, μέχρι την στιγμή που τελικά το μνημόνιο δημοσιεύθηκε (την 1η Οκτ 2020). Τότε το άλλαξαν, και άρχισαν να λένε ότι η δημοσίευση τελικά δεν είναι σημαντική και είναι τυπικό ζήτημα (όπως και είναι)
Σήμερα που δημοσιεύθηκε η Ελληνική συμφωνία με την Αίγυπτο (μετά από 4 μήνες, και κυρίως λόγω του κλεισίματος του έτους) το άλλαξαν πάλι.
Η δημοσίευση της Ελληνο-Αιγυπτιακής συμφωνίας οριοθέτησης, που έγινε στο ίδιο Bulletin όπου δημοσιεύονται όλα τα πληροφοριακά έγγραφα της ΓΣ (ναι σε αυτό το ίδιο, που μόλις πριν 2 μήνες χαρακτηρίσθηκε από τους ίδιους ως τυπικό και χωρίς σημασία για την Τουρκία – όπως και είναι) , σήμερα χαρακτηρίζεται ως εξαιρετικά σημαντική και τρομερή επιτυχία που κατοχυρώνει την συμφωνία μας, δείχνει την ισχυρή μας διεθνή υπόσταση και έγινε λόγω της ικανότητας της εξωτερικής μας πολιτικής.
Βρείτε τις αντιφάσεις και τα συλλογιστικά λάθη ή αλλιώς την αφελή έκθεση στο τέλος του χρόνου.
Ελπίζω ο νέος χρόνος να είναι αλλιώς.