 |
| WFranz / pixabay |
Ένα άμεσο έσοδο θα μπορούσε να αποτελέσει η καταβολή από την Κεντρική Τράπεζα της Ελλάδος του ποσού των 600 με 700 εκατ. ευρώ ετησίως, που μέχρι τώρα αποδίδεται στο δημόσιο. Έτσι, θα διαμορφωνόταν ένα πλαίσιο εξόφλησης της σχεδόν άτοκης εκμετάλλευσης των αποθεματικών των ταμείων από την Κεντρική Τράπεζα επί 30-40 χρόνια.
Δεύτερη πηγή εσόδων θα μπορούσε να προκύψει από την ακίνητη περιουσία των ταμείων. Να ανατεθεί η εκμετάλλευσή της σε εταιρείες διαχείρισης ακινήτων, κατόπιν διαγωνισμού. Η αμοιβή των εταιρειών να καθοριστεί σε ποσοστιαία προμήθεια επί των εσόδων και όχι σε εφ’ άπαξ αμοιβή, ώστε να διασφαλιστεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Η αξία της ακίνητης περιουσίας του ΕΦΚΑ εκτιμάται σε 1,4 δις ευρώ.
Επιπρόσθετα, θα μπορούσαν να εισφερθούν στα ασφαλιστικά ταμεία τόσο η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (ΕΤΑΔ) με περιουσιακά στοιχεία αξίας 1 δις ευρώ, όσο και τα υπόλοιπα ακίνητα του δημοσίου και να καταστούν εκμεταλλεύσιμα στο πλαίσιο που μόλις αναφέρθηκε.
Η ακίνητη περιουσία θα μπορούσε να αποφέρει μία επιπλέον πηγή εσόδων, με τη χρήση της ως εγγύηση για την έκδοση μακροπρόθεσμης διάρκειας ομολόγων. Με τα έσοδα των οποίων θα αγοραστούν επιπλέον ακίνητα, με σκοπό την εκμετάλλευσή τους στο πλαίσιο που αναφέρθηκε. Υπό τις παρούσες συνθήκες στην αγορά ακινήτων, η ετήσια απόδοση, μετά την εξυπηρέτηση των χρηματοοικονομικών εξόδων ενός ομολόγου, εκτιμάται μεταξύ 3% με 5%.
Το κύριο όμως, μέρος των εσόδων θα μπορούσε να προκύψει από την αξιοποίηση του ήδη υπάρχοντος αποθεματικού των ταμείων, ύψους 29 δις ευρώ, με τους παρακάτω ενδεικτικούς τρόπους:
α) Επένδυση σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Το διαθέσιμο περιθώριο για επένδυση είναι τεράστιο. Σήμερα, η εγκατεστημένη ισχύ είναι περίπου στα 6,5 GW. Έως το 2030 προβλέπεται να προστεθούν 8 GW ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ. Βασική προϋπόθεση αποτελεί η συνεργασία με εταιρείες που διαθέτουν τη σχετική τεχνογνωσία.
β) Επαύξηση του διαθέσιμου ποσού προς επένδυση σε ΑΠΕ, με χρηματοοικονομική μόχλευση. Δηλαδή, με συνδυασμό τραπεζικού δανεισμού και έκδοσης ομολόγων. Το επιτόκιο των εταιρικών ομολόγων κινείται μεταξύ του 1,0% με 2,5%, ενώ ο δείκτης αποδοτικότητας κεφαλαίου επένδυσης σε ΑΠΕ εκτιμάται στο 10% περίπου.
γ) Επένδυση σε υδροηλεκτρικούς σταθμούς, στη γεωθερμία και στην αποθήκευση ενέργειας, πάντα σε συνεργασία με εξειδικευμένες εταιρείες.
δ) Αγορά μετοχών του Αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος. Το 40% του μετοχικού κεφαλαίου του αεροδρομίου ήδη ανήκει σε καναδέζικο συνταξιοδοτικό ταμείο. Το Public Sector Pension. Το αγόρασε το 2013 από την Hochtief μαζί με την εταιρεία διαχείρισης αεροδρομίων AviAlliance. Το καναδικό ταμείο έχει κεφάλαια της τάξης των 168 δις δολαρίων ΗΠΑ και τα οποία έχει επενδύσει σε ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο. Σε δημόσιες επιχειρήσεις, σε ακίνητα, σε υποδομές, σε εταιρείες παραγωγής ενέργειας και σε ομόλογα. Αλλά, στην Ελλάδα της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, αυτά παραμένουν άγνωστες λέξεις.
ε) Επένδυση στις υπό κατασκευή ή και στις υπάρχουσες ή και στις προβλεπόμενες να κατασκευαστούν μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων, σε συνεργασία με εξειδικευμένες εταιρείες.
στ) Αγορά μετοχικού ποσοστού ή εξαγορά-εξόφληση δανείων και μετατροπή τους σε μετοχές, κερδοφόρων επιχειρήσεων του δημοσίου ή πρώην εταιρειών του δημοσίου, οι οποίες διαθέτουν υψηλή μερισματική απόδοση, όπως ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΔΕΔΔΗΕ, ΑΔΜΗΕ, ΟΠΑΠ, ΟΛΠ, ΟΛΘ, ΔΕΣΦΑ, ΔΕΠΑ, Εθνικής Ασφαλιστικής. Απαραίτητη προϋπόθεση, η διοίκηση των κρατικών εταιρειών να αποκοπεί από τη μέγγενη της εκάστοτε κυβέρνησης και να ορίζεται από ανεξάρτητο όργανο. Στο οποίο να μετέχουν για παράδειγμα, τέσσερις εκπρόσωποι των πρυτάνεων των πανεπιστημίων της Ελλάδας, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων, ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητήριου Ελλάδας, δύο εκπρόσωποι των Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων της Ελλάδας, ο πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας και δύο εκπρόσωποι των Συλλόγων των εργαζομένων των επιχειρήσεων.
ζ) Εισφορά της Αττικής οδού στα ασφαλιστικά ταμεία, αμέσως μετά τη λήξη της σύμβασης παραχώρησης το 2024. Αλλά με διατήρηση της διαχείρισης, όχι της εκμετάλλευσης, σε εξειδικευμένη εταιρεία, κατόπιν διαγωνισμού. Ταυτόχρονα, θα μπορούσε να εξεταστεί η μείωση των διοδίων, καθώς θα εκλείπουν τα έξοδα εξυπηρέτησης δανείων.
η) Εξαγορά-εξόφληση των τραπεζικών υποχρεώσεων και μετατροπή τους σε μετοχικό κεφάλαιο στους υπόλοιπους οδικούς άξονες, στα περιφερειακά αεροδρόμια, στη Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου και στις μαρίνες τουριστικών σκαφών. Τα ταμεία θα καταστούν μέτοχοι σε εταιρείες με σχετικά σταθερή κερδοφορία και εκείνες θα ελαφρυνθούν από χρηματοοικονομικά έξοδα. Ταυτόχρονα, ένα μέρος της μείωσης των εξόδων εξυπηρέτησης των δανείων μπορεί να κατευθυνθεί στη μείωση των διοδίων και των τελών.
θ) Εξαγορά-εξόφληση των τραπεζικών υποχρεώσεων της ΔΕΗ και μετατροπή τους σε μετοχικό κεφάλαιο. Η ΔΕΗ θα απαλλαχτεί από ένα τεράστιο αγκάθι και θα μπορέσει να μπει σε αναπτυξιακή τροχιά. Ταυτόχρονα, η διοίκηση να μην διορίζεται από την εκάστοτε κυβέρνηση, αλλά να προκύπτει από τη διαδικασία που αναφέρθηκε στην παράγραφο (στ).
ι) Νομοθετική ρύθμιση για την καταβολή στα ταμεία συγκεκριμένου μέρους των εσόδων που θα προκύψουν από την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων και φυσικού αερίου εντός της ελληνικής επικράτειας και της ΑΟΖ.
ια) Επιβολή πλαφόν στο ύψος της συνολικής καταβολής μηνιαίων συντάξιμων αποδοχών σε ζευγάρι συνταξιούχων στα 2.200 με 2.800 ευρώ, ανάλογα με την περιουσιακή τους κατάσταση. Το ήμισυ του οικονομικού οφέλους να κατευθυνθεί για την αύξηση των χαμηλών συντάξεων.
ιβ) Καθώς οι εισφορές των εργαζομένων σταδιακά θα πάψουν να χρησιμοποιούνται ως πηγή χρηματοδότησης των τωρινών συντάξεων, κάθε χρόνο θα χτίζεται ένα νέο, ακόμα μεγαλύτερο αποθεματικό. Η επενδυτική του αξιοποίηση με τις μεθόδους που αναφέρθηκαν θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο την ανάταση της ελληνικής οικονομίας. Οι δε μελλοντικοί συνταξιούχοι θα λαμβάνουν υψηλότερες συντάξεις. Ένα μικρό μέρος των επενδυτικών εσόδων (όχι των εισφορών) θα μπορούσε να διατεθεί για την κάλυψη των τρεχουσών συντάξεων, αλλά για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.
ιγ) Από τον επενδυτικό οργασμό που θα προκληθεί εξαιτίας της αξιοποίησης του τεράστιου μεγέθους των δύο αποθεματικών, θα προκύψει σημαντική αύξηση του ΑΕΠ, θα μειωθεί η ανεργία και θα αυξηθούν τα φορολογικά και τα ασφαλιστικά έσοδα. Ένα μέρος των επιπλέον φορολογικών εσόδων θα μπορούσε να διατεθεί για την επαύξηση της ετήσιας επιχορήγησης των ταμείων.
Η απόσβεση του ελλείμματος του αποθεματικού θα επιτευχθεί μετά την πάροδο περίπου 30 ετών. Τότε, όλα τα περιουσιακά στοιχεία θα συγχωνευτούν, με συνέπεια να επιστραφούν στα ταμεία των εργαζομένων τα κεφάλαια που αρχικά πάρθηκαν. Την ίδια στιγμή θα σταματήσει η χρηματοδότηση των συντάξεων από τον κρατικό προϋπολογισμό, αποδεσμεύοντας τουλάχιστον 14 δις ευρώ ετησίως. Τα οποία θα μπορούν να κατευθυνθούν στην παιδεία, στην υγεία και στη μείωση της φορολογίας.
Υπάρχει όμως και μία μέθοδος που θα πρόσφερε κάθετη λύση στην κάλυψη του ελλείμματος. Της νομισματικοποίησης ή πιο γνωστό ως «τύπωμα» χρήματος. Η κάλυψή του με δημιουργία νέου χρήματος από την κεντρική τράπεζα, η οποία διαθέτει το δικαίωμα έκδοσης νέων χρηματικών αξιών. Βέβαια, υφίσταται ο αντίλογος των μονεταριστών-νεοφιλελεύθερων οικονομολόγων, που υποστηρίζουν ότι θα προέκυπταν πληθωριστικές πιέσεις και πως θα αυξανόταν το δημόσιο χρέος.
Αλλά, στην προκειμένη περίπτωση, η ποσότητα-προσφορά χρήματος θα παρέμενε σταθερή, καθώς τα ποσά των συντάξεων δεν θα αυξάνονταν. Θα παρέμεναν ίδια. Άρα δεν θα προέκυπτε αύξηση του πληθωρισμού.
Η δε αύξηση του δημόσιου χρέους θα αφορούσε μία αναγκαστική λογιστική εγγραφή, ώστε να δικαιολογηθεί η «μεταφορά» των νέων χρηματικών αξιών από την κεντρική τράπεζα στο αποθεματικό των ταμείων. Στην ουσία, αλλά και στην πράξη το χρέος θα ήταν ανύπαρκτο, καθώς θα αφορούσε δημιουργία νέου χρήματος και όχι δανεισμό υπάρχοντος χρήματος.
Άλλωστε, εδώ και πάνω από μία δεκαετία οι κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ, της Ιαπωνίας, της Ε.Ε. και άλλων χωρών, προβαίνουν σε αγορές ομολόγων τρισεκατομμυρίων δολαρίων, γεν και ευρώ, χωρίς να δημιουργείται πληθωρισμός και χωρίς βέβαια να διευκρινίζεται πού βρίσκουν αυτό τον πακτωλό χρημάτων. Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε την επέκταση του τρέχοντος, τρίτου σχετικού προγράμματος, κατά 500 δις ευρώ. Μέχρι τον Μάρτιο του 2022 υπολογίζεται ότι θα έχει φτάσει συνολικά στα 1,850 τρις ευρώ. Αν συνυπολογίσουμε και τα προηγούμενα δύο προγράμματα που «έτρεξαν» κατά την τελευταία δεκαετία, το μέγεθος αυξάνεται περισσότερο. Πού βρίσκονται λοιπόν, τόσα τρισεκατομμύρια;
Όμως, η επιλογή της νομισματικοποίησης για απευθείας χρηματοδότηση των εθνικών προϋπολογισμών της Ευρωζώνης, δεν επιτρέπεται από το καταστατικό της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η χρηματοδότησή τους έχει «ιδιωτικοποιηθεί» με πονηρό τρόπο. Έχει περάσει στις διεθνείς χρηματαγορές. Δηλαδή, σε επενδυτικές ή εμπορικές τράπεζες και σε επενδυτικές εταιρείες. Το κόλλημα όμως, του καταστατικού μπορεί να ξεπεραστεί με μία αλλαγή του.
Δυστυχώς, υπό την υπάρχουσα ευρωπαϊκή μονεταριστική οικονομική νοοτροπία, αλλά κυρίως με το εντός Ελλάδας μυωπικό πολιτικό κατεστημένο, ο μπαμπούλας της μείωσης των συντάξεων, με πρόφαση την δυσμενή αναλογία εργαζομένων προς συνταξιούχους (σχετικό άρθρο εδώ), θα εξακολουθήσει να ίπταται πάνω από τα κεφάλια μας.
Μαργέλης Κωνσταντίνος
Άγιος Πέτρος, Λευκάδας, 18 Δεκεμβρίου 2020
Προσωπική ιστοσελίδα - Blog: www.eksadaktylos.gr
Υ.Γ.: Εξαιρετικά ενδιαφέρον και ευανάγνωστο βιβλίο το οποίο επιχειρηματολογεί απέναντι στην ορθολογιστική μονεταριστική οικονομική θεώρηση που μας κατακλύζει, έχει τίτλο «Keynes - Επιστροφή στη διδασκαλία του». Ο συγγραφέας του Robert Skidelsky, είναι επίτιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο πανεπιστήμιο του Warwick, μέλος της Βουλής των λόρδων από το 1991, μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας από το 1994 και έχει τιμηθεί με το βραβείο του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων για την τρίτομη βιογραφία του για τον John Maynard Keynes.