Από τον Δεκέμβριο, η Τουρκία αντιμετωπίζει κυρώσεις τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά από διάφορες προειδοποιήσεις τους τελευταίους μήνες. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για προειδοποιήσεις κυρώσεων, δεδομένου ότι η Τουρκία εξακολουθεί να έχει την ευκαιρία να αλλάξει πολιτικές και να αποφύγει τα αποτρεπτικά μέτρα που διακηρύσσονται.
Η Τουρκία έχει τις επιλογές να αποφασίσει να μην χρησιμοποιήσει το σύστημα αεράμυνας S-400 που παρέλαβε από τη Ρωσία, κύρια απαίτηση των ΗΠΑ, και να σταματήσει τις γεωτρήσεις εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου, της κύριας αξίωσης της ΕΕ, για να αποτρέψει το κόστος των μέτρων τιμωρίας τους. Η ΕΕ έχει δώσει στην τουρκική κυβέρνηση ένα χρονικό διάστημα μέχρι το Μάρτιο του 2021 για να αποδείξει την αλλαγή της στάσης της και οι Ηνωμένες Πολιτείες φαίνονται έτοιμες να ικανοποιηθούν με μια απλή διαβεβαίωση από την Τουρκία ότι δε θα ενεργοποιήσει τους S-400.
Θεωρητικά, μια διέξοδος από τις εντάσεις μεταξύ των στρατηγικών εταίρων – η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και, τουλάχιστον επίσημα, υποψήφια χώρα για ένταξη στην ΕΕ – φαίνεται απλή και εύκολη. Ωστόσο, οι τριβές μεταξύ των εμπλεκόμενων χωρών διήρκεσαν πολύ καιρό, αυξήθηκαν τους τελευταίους μήνες και δεν φαίνεται να είναι τόσο εύκολο να ξεπεραστούν.
Η πρώτη αντίδραση της Τουρκίας στην προειδοποίηση των κυρώσεων σηματοδοτεί ότι το ληφθέν μήνυμα είναι μάλλον παρερμηνευμένο και είναι αντιπαραγωγικό. Υπάρχει ευρεία πεποίθηση στην Τουρκία ότι γενικά και ιστορικά η "Δύση" είναι προκατειλημμένη και συνωμοτεί εναντίον της. Αυτή η πεποίθηση ενός τέτοιου προβληματικού πλαισίου Ανατολής-Δύσης εκφράζεται επίσημα κάθε φορά που συμβαίνει μια διαφωνία. Παρατηρήσεις όπως "θέλουν να υποκύψουμε, να παραδοθούμε και να υποταχθούμε" ή "σχεδιάζουν την καταστροφή της Τουρκίας" ακούγονται πολύ οικείες και λογικές σε πολλούς Τούρκους. Επομένως, κάθε διαφωνία μετατρέπεται σε ζήτημα ζωτικού εθνικού συμφέροντος, εθνικής τιμής και εθνικής αρχής αυτοάμυνας.
Ανεξάρτητα από το αν αυτή η ξενοφοβία (ή η Χριστιανοφοβία) πιστεύεται ειλικρινά ή αν έχει οργανωθεί από πολιτικούς για να ταιριάζει στα δικά τους συμφέροντα – για παράδειγμα, για να εξασφαλίσει λαϊκή υποστήριξη – το τελικό αποτέλεσμα είναι το ίδιο: θέτει εμπόδια στην Τουρκία να συμμορφωθεί με τις προσδοκίες των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΕ. Αυτή η αρνητική φοβική αντίληψη έχει επιδεινωθεί τον τελευταίο καιρό, καθώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει ξεκινήσει μια στενή συνεργασία με το Εθνικό Κίνημα (MHP), κατ' εξοχήν υποστηρικτή της ξενοφοβίας.
Μια πιθανή εναλλακτική εξήγηση για το τι συμβαίνει μεταξύ της Τουρκίας και των δυτικών εταίρων της δεν συζητείται στο εσωτερικό της χώρας. Το ενδεχόμενο να υπάρχουν ανησυχίες ότι η Τουρκία απομακρύνεται από τη Δύση και ότι αντ' αυτού φλερτάρει τη Ρωσία ή ότι αγνοεί βασικές αρχές της ΕΕ, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο σεβασμός του δικαίου, η διαφάνεια, το διεθνές δίκαιο – εν συντομία, η δημοκρατία – δεν εξετάζεται από τους σημερινούς Τούρκους πολιτικούς παράγοντες.
Η "Δύση", ως μπλοκ και για απρόβλεπτο χρονικό διάστημα θα πρέπει να ζήσει με το ζήτημα του τρόπου αντιμετώπισης της Τουρκίας. Μια αυστηρή προσέγγιση αποτροπής και κυρώσεις μπορεί να επισπεύσουν την αποξένωση της Τουρκίας. Η Τουρκία μπορεί να "χαθεί" από τη Ρωσία, για παράδειγμα. Από την άλλη πλευρά, μια πολιτική "νίπτω τας χείρας μου" σε σχέση με το τι επιλέγει να κάνει η Τουρκία μπορεί να θεωρηθεί ως εν λευκώ επιταγή από την τουρκική κυβέρνηση, επιδεινώνοντας μακροπρόθεσμα την κατάσταση και ενισχύοντας τη ματαιοδοξία του Ερντογάν.
Στην πραγματικότητα, η μέθοδος κατευνασμού δοκιμάστηκε μέχρι σήμερα και αποδείχθηκε υπερβολικά αισιόδοξη. Η Τουρκία αμφισβήτησε τους εταίρους της και, χωρίς προσποίηση, ακολούθησε τη δική της "Εθνική" πορεία στη διεθνή σκηνή: από τη Συρία στη Λιβύη και από ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο διεθνές δίκαιο. Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι η Τουρκία θα αλλάξει την πολιτική της αν δεν υπάρχει λόγος να το πράξει-όπως οι κυρώσεις.
Αλλά υπάρχει ένα δεύτερο σκεπτικό που εξακολουθεί να κάνει την κατευναστική προσέγγιση λογική: Κάποια μέρα και με κάποιο τρόπο, ο Ερντογάν δεν θα είναι στην πολιτική σκηνή και αυτό μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση.πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε να μην αναγκαστεί η Τουρκία να λάβει μια αντι-Δυτική απόφαση μέχρι εκείνη την ημέρα.
Ως εκ τούτου, το δίλημμα είναι μεγάλο. Θα πρέπει όμως να ληφθούν υπόψη τρεις ακόμη παράμετροι.
Πρώτον, δοκιμάστηκε η μέθοδος του κατευνασμού και της "υπομονής" και δεν παρήγαγε αποτελέσματα. Δεν επιχειρήθηκαν ποτέ να επιβληθούν πραγματικές κυρώσεις.
Δεύτερον, μια πολιτική αλλαγή στην Τουρκία δεν είναι επικείμενη και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι μια μελλοντική πολιτική αλλαγή δε θα δημιουργήσει ένα ακόμη χειρότερο περιβάλλον με χειρότερους ηγέτες.
Και τρίτον, η βλάβη που προκαλείται στην εικόνα και το κύρος της Δύσης, και ιδιαίτερα μεταξύ των πολιτών της, δεν εξετάζεται όταν προτείνονται παραχωρήσεις επί των αρχών. Εξάλλου, το ΝΑΤΟ και η ΕΕ χτίστηκαν για να εξασφαλίσουν τέτοιες αρχές, εκτός από οικονομικούς λόγους και λόγους ασφαλείας.