Μετάφραση: Μ. Στυλιανού
Ρίγη ανυπομονησίας κατέλαβαν την Ε.Ε. στην αναμονή μιας κυβέρνησης Tζo Mπάϊντεν , παρά το γεγονός ότι οι πολιτικές που αυτός ενστερνίζεται είναι ακριβώς η αιτία των προβλημάτων της.
Η βιασύνη των ηγετών της να τον συγχαρούν, ακόμη και πριν από την αναγνώριση του αποτελέσματος των εκλογών, λέει πολλά για τη χαρά τους ότι ο «μπαμπάς» επέστρεψε στον Λευκό Οίκο.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντεν Λέυεν, δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τη χαρά της για αυτό που, όπως είπε, είναι μια «νέα αρχή στην παγκόσμια εταιρική σχέση ΕΕ-ΗΠΑ».
Ο Σαρλ Μισέλ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δήλωσε ότι ήρθε η ώρα να "ανοικοδομήσουμε μια ισχυρή συμμαχία ΕΕ-ΗΠΑ" και κάλεσε βιαστικά τον Μπάιντεν σε ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες το νέο έτος, αν και οι αμερικανικές εκλογές δεν είχαν ακόμη ολοκληρωθεί επίσημα.
Άλλοι Ευρωπαίοι εθνικοί ηγέτες είχαν ήδη συγχαρεί τον Μπάιντεν λίγες μόνο ημέρες μετά την ψηφοφορία της 3ης Νοεμβρίου, παρά την αμφισβήτηση του αποτελέσματος από τον νυν Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, που υποσχέθηκε δικαστική αντιμετώπιση για την καταγγελθείσα εκλογική νοθεία..
Η ευρωπαϊκή ευφορία αυξήθηκε με τα αποκαλυπτήρια των επιλογών του Μπάιντεν για το υπουργικό συμβούλιο. Οι οποίες φαίνονται απίστευτες, δεδομένου ότι η εισερχόμενη ομάδα του Λευκού Οίκου αποτελείται από ανθρώπους που συνδέονται με τις κυβερνήσεις Ομπάμα (2008-16) στις οποίες ο Μπάϊντεν είχε υπηρετήσει ως αντιπρόεδρος. Απίστευτες, διότι πολλά από τα σύγχρονα πιεστικά προβλήματα της Ευρώπης προέρχονται από πολέμους στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή που η κυβέρνηση Ομπάμα υποκίνησε.
Εμφανιζόμενος απολογητικός γι 'αυτό, στην πρώτη του σε βάθος συνέντευξη ως εκλεγμένος πρόεδρος, ο Μπάϊντεν υποστήριξε ότι «αυτή δεν θα είναι μια τρίτη κυβέρνηση Ομπάμα.» Γεγονός παραμένει, εν τούτοις, ότι οι υποψήφιοι υπουργοί του είναι πρώην κάτοχοι κυβερνητικών θέσεων στην κυβέρνηση Ομπάμα, με ονόματα όπως Άντονι Μπλίνκεν για τον υπουργό Εξωτερικών και Τζέϊκ Σάλλιβαν ως Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας, -αυτόν που υποστήριξε τους πολέμους ή τις καταστρεπτικές επεμβάσεις στη Λιβύη, τη Συρία και την Ουκρανία. Αυτές οι συγκρούσεις και άλλες στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, τις οποίες ο Μπάϊντεν υποστήριξε προσωπικά, ως εξέχων γερουσιαστής, ή επιδείνωσε, ενώ ήταν αντιπρόεδρος του Ομπάμα, έχουν οδηγήσει σε μυριάδες προβλήματα στην Ευρώπη, από την τρομοκρατία των Τζιχαντιστών και τις φυλετικές εντάσεις με τις μουσουλμανικές κοινότητες, μέχρι την αύξηση των προβλημάτων που προκαλεί η μαζική εισροή προσφύγων από εμπόλεμες ζώνες.
Αυτή την εβδομάδα, ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες ξερογλείφονταν για την ερχόμενη κυβέρνηση Μπάϊντεν, η γαλλική αστυνομία προκάλεσε συγκλονιστικά πρωτοσέλιδα εκδιώκοντας βάναυσα εκατοντάδες κυρίως Αφγανούς πρόσφυγες από ένα πρόχειρο στρατόπεδο στην καρδιά του Παρισιού. Τέτοια προβλήματα προέρχονται άμεσα από τους παράνομους πολέμους που ήταν το έργο του Ομπάμα, του Μπάϊντεν και της επαναπροσλαμβανόμενης ομάδας των πολεμοκαπήλων συνεργατών τους.
Επομένως, το ερώτημα είναι γιατί οι Ευρωπαίοι πολιτικοί είναι τόσο δουλόφρονες στην υποδοχή των περιώνυμων αμερικανών ιμπεριαλιστών; Ξεχάστε όλη τη διαφημιστική εκστρατεία της ομάδας Μπάϊντεν για «συνεργασία με τους συμμάχους» και « η πολυμέρεια επιστρέφει». Οι Ευρωπαίοι θα αντιμετωπίζονται όπως ήτανε πάντα: Μια τσόντα, όχι απαραίτητη, στην επιδίωξη από την Ουάσιγκτον των δικών της συμφερόντων.
Είναι το πολιτικό ισοδύναμο του «Ποιος είναι ο μπαμπάς σου;» Οι Ευρωπαίοι ηγέτες υποχωρούν μπροστά σε περισσότερη κατάχρηση -και το πράττουν ευχαρίστως.
Αλλά γιατί;
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες. Μια παραπλανημένη νοσταλγία για την «κανονικότητα», μετά από τέσσερα χρόνια επεισοδιακής και εκνευριστικής σχέσης με τον Τραμπ. Η προσωπική σύγχυση της Γερμανίδας Άγκελας Μέρκελ, του Γάλλου Εμμανουέλ Μακρόν και άλλων Ευρωπαίων ηγετών με τις επιπλήξεις του άξεστου Τραμπ για τις δαπάνες του ΝΑΤΟ και τους εμπορικούς δασμούς είναι μέρος της ανακούφισης που αισθάνονται που θα τον ξεφορτωθούν. Επίσης, Ευρωπαίοι πολιτικοί και διπλωμάτες θα δουν τον Μπάϊντεν και την ομάδα του ως ανθρώπους με τους οποίους επανασυνδέονται μετά από κοινές διαδρομές σταδιοδρομίας που χρονολογούνται αρκετά χρόνια πίσω. Σε αντίθεση με την άθλια και προβληματική κυβέρνηση Τραμπ, ένας Μπάϊντεν θα φέρει συνοχή και συνέχεια – ανεξάρτητα από την κληρονομιά των πολέμων – γεγονός που εξασφαλίζει ομαλότερη προσωπική, πολιτική αλληλεπίδραση. Καλύτερα ο διάβολος που ξέρεις…
Μην ξεχνάτε, επίσης, ότι υπάρχουν πολλοί Ευρωπαίοι Ατλαντιστές οι οποίοι, από ιδεολογική πεποίθηση, πιστεύουν πραγματικά στα στρατηγικά οφέλη ενός άξονα ΗΠΑ-ΕΕ. Αυτού του είδους οι Ευρωπαίοι πολιτικοί και γραφειοκράτες «βαθέων κρατών» είναι εύπιστοι ακόλουθοι του ΝΑΤΟ και των Αμερικανών στην «ηγεσία του ελεύθερου κόσμου» εναντίον παλαιότερα, της Σοβιετικής Ένωσης και της Κόκκινης Κίνας, και τώρα της Ρωσίας και της Κίνας του «δρόμου του μεταξιού». Έτσι, δηλώσεις του Μπάϊντεν όπως «Η Αμερική Επέστρεψε» και «ανανέωση συμμαχιών» είναι μουσική στα αυτιά τους.
Ένα συγκεκριμένο θετικό στοιχείο είναι κουβέντες από τον εκλεγμένο Πρόεδρο Μπάιντεν για την επιστροφή των ΗΠΑ στην πυρηνική συμφωνία του Ιράν. Η ανατροπή από τον Τραμπ της συμφωνίας του 2015 κόστισε στα ευρωπαϊκά κράτη πολλές επιχειρηματικές και επενδυτικές ελπίδες συνεργασίας με το Ιράν. Επίσης, η εικόνα τους για υποτιθέμενη ανεξαρτησία είχε στραπατσαριστεί από τον Τραμπ με την άσκηση κυρώσεων κατά των Ευρωπαίων που συναλλάσσονται με το Ιράν, εξευτελίζοντας τους για να ακολουθήσουν την γραμμή του. Με τον Μπάϊντεν οι Ευρωπαίοι βλέπουν ένα άνοιγμα για την αποκατάσταση των οικονομικών συμφερόντων τους στο Ιράν. Αυτό , ωστόσο, μένει να φανεί.
Ένα άλλο πιθανό πλεονέκτημα υπό τον Μπάϊντεν είναι η φαινομενική προθυμία του να ξεκινήσει συνομιλίες για τον έλεγχο των όπλων με τη Ρωσία. Ειδικότερα, την παράταση της νέας συνθήκης START για τον περιορισμό των στρατηγικών πυρηνικών όπλων. Η απερίσκεπτη απομάκρυνση του Τραμπ από τις συμβάσεις ελέγχου των όπλων, συμπεριλαμβανομένης της συνθήκης για τις πυρηνικές δυνάμεις μέσου φάσματος (INF) και της Συνθήκης ανοικτών ουρανών, προκάλεσε μεγάλη ανησυχία σε όλη την Ευρώπη για μια νέα κούρσα εξοπλισμών και απειλή για την ηπειρωτική ασφάλεια. Ο Μπάϊντεν, επομένως, μπορεί να φέρει κάποια σταθερότητα στον έλεγχο των όπλων, αν και ο ίδιος και η ομάδα του έχουν εκβάλει πολλές επιθετικές κραυγές προς τη Ρωσία.
Αλλά ίσως το πιο ελκυστικό πράγμα που βλέπουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στον Μπάϊντεν είναι ότι η απομάκρυνση του Τραμπ από το αξίωμα είναι προάγγελος για την αντιμετώπιση της αύξησης του ευρωπαϊκού «Λαϊκισμού», που υπονομεύει βαθειά το σχέδιο της ΕΕ. Το ευρωπαϊκό φιλελεύθερο κατεστημένο αναφέρεται στα διάφορα κινήματα ως "άκρα δεξιά" που είναι μια άδικη γενίκευση. Μερικοί είναι δεξιοί, κάποιοι αριστεροί, αλλά γενικά υπάρχει ένα λαϊκό αίσθημα αποξένωσης από την ΕΕ και από τα εθνικά πολιτικά συστήματα, για προβλήματα που σχετίζονται με τη νεοφιλελεύθερη καπιταλιστική αποτυχία και την όπως φαίνεται ανεξέλεγκτη μετανάστευση, η οποία συνδέεται με ατελείωτους αμερικανικούς πολέμους που υποστηρίζονται και ενθαρρύνονται από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις του ΝΑΤΟ.
Ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ εξέφρασε αυτή την άποψη: «Η ήττα του Τραμπ μπορεί να είναι η αρχή του τέλους του θριάμβου του δεξιού λαϊκισμού στην Ευρώπη. Σ' ευχαριστώ, Τζο.»
Ο Τραμπ απεχθανόταν τους πολιτικούς του ευρωπαϊκού κατεστημένου επειδή τον έβλεπαν ως μέντορα για λαϊκίστικα, εθνικιστικά κόμματα σε όλη την Ευρώπη. Η απροσχημάτιστη υποστήριξή του για το Brexit φαρμάκωσε το επιτελείο της ΕΕ. Ο πρώην πρεσβευτής του Τραμπ στη Γερμανία, Ρίτσαρντ Γκρένελ, υποστήριξε ανοιχτά το ευρωσκεπτικιστικό κόμμα AfD (Εναλλακτική για την Γερμανία). Ο Στιβ Μπάνον, πρώην πολιτικός βοηθός του Τραμπ, προσπάθησε να συσπειρώσει μια λαϊκίστικη εξέγερση σε όλη την Ευρώπη.
Εν ολίγοις, ο Τραμπ και η πολιτική του «Πρώτα η Αμερική» θεωρήθηκε ως μια κακόβουλη επιρροή που διαβρώνει τους πυλώνες του μπλοκ της ΕΕ.
Ο Μπάϊντεν , αντίθετα, είναι μια επιστροφή στον συμβατικό υπερατλαντικό, δεσμό, όπου τα ευρωπαϊκά έθνη αντιμετωπίζονται τουλάχιστον με έναν ελάχιστο σεβασμό – αν και στην πραγματικότητα είναι υφιστάμενοι, που η Ουάσιγκτον θα τους πει πότε, πού και πόσο ψηλά θα πηδήξουν. Αυτή είναι μια ταπεινωτική σχέση, αλλά, στο ευρωπαϊκό κατεστημένο το βλέπουν ως τον καλύτερο τρόπο για να διατηρήσουν την θέση τους, αφαιρώντας το πολιτικό οξυγόνο από τους «λαϊκιστές». Δεν πειράζει για τους πολέμους, τους πρόσφυγες, τις πολυπολιτισμικές εντάσεις, την οικονομική λιτότητα -το να είσαι ένα υποπόδιο του Μπάρμπα Σαμ είναι κάποιο είδος παρηγοριάς.
Η τραγική ειρωνεία είναι ότι αυτή η όχι και τόσο "νέα αρχή" στις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε περισσότερες εσωτερικές αντιφάσεις στο μέλλον, επειδή η πολιτική του Μπάϊντεν, υπό το λάβαρο του "οδηγώντας τον ελεύθερο κόσμο", βασίζεται σε περισσότερο παρεμβατισμό και ιμπεριαλισμό, που αποτελεί και την βασική αιτία αστάθειας της Ευρώπης.
*Ο Finian Cunningham είναι διεθνώς γνωστός δημοσιογράφος, ειδικός των διεθνών σχέσεων. Για σχεδόν 20 χρόνια, εργάστηκε ως συντάκτης και αρθρογράφος σε μεγάλους οργανισμούς μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των The Mirror, Irish Times και Independent. Τα άρθρα του δημοσιεύονται σε διάφορες γλώσσες