Οι (άγνωστες) Λαγούσες Νήσοι που παραχωρήθηκαν στην Τουρκία με τη Συνθήκη της Λωζάνης (1923)

 

Μια απάντηση για τα Αντικύθηρα
- Το άρθρο 12 της Συνθήκης της Λωζάνης σε ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά
- Ποιες είναι οι Λαγούσες Νήσοι (Μαυριές) που παραχωρήθηκαν στην Τουρκία μαζί με την Ίμβρο και την Τένεδο;
- Η άγνωστη ιστορία των νησιών και τα ερωτήματα που δημιουργούνται
– Μήπως ήρθε η ώρα για διπλωματική αντεπίθεση της Ελλάδας;


Από: protothema.gr - Μιχάλης Στούκας

Πολύ συχνά, Τούρκοι πολιτικοί, στρατιωτικοί και άλλοι, αμφισβητούν την κυριαρχία της χώρας μας σε μια σειρά από νησιά, με το πρόσχημα ότι αυτά δεν αναφέρονται ονομαστικά σε καμία Συνθήκη. Τελευταίο νησί που οι γείτονες θεωρούν αμφισβητούμενο, είναι τα Αντικύθηρα (γνωστά και ως Τσιριγότο), που βρίσκονται ανάμεσα στα Κύθηρα και την Κρήτη. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Sozcu, ο πρώην Γ.Γ. του τουρκικού Υπουργείου Άμυνας Γιουμίτ Γιαλίμ, ισχυρίζεται ότι η Ελλάδα έχει καταλάβει στρατιωτικά το νησί! Καλεί μάλιστα την τουρκική κυβέρνηση, να… απολύσει τον Έλληνα δήμαρχο! Περισσότερα, στο ρεπορτάζ του Παναγιώτη Σαββίδη στο protothema.gr (11/12/2020).

Ίσως κάποιοι να θεώρησαν ανάξια απάντησης όσα είπε ο Γιουμίτ Γιαλίμ, που μάλιστα έφτασε στο σημείο να ισχυριστεί ότι το νησί (Αντικύθηρα), «βρίσκεται υπό τουρκική κυριαρχία από την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας».

Εμείς, του απαντούμε από εδώ, ότι εκτός από γελοίοι, οι ισχυρισμοί του είναι και ανιστόρητοι. Τα Αντικύθηρα, δεν υπήρξαν ποτέ τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας!

Τον 13ο αιώνα, μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Λατίνους (1204), τα Αντικύθηρα πέρασαν στα χέρια των Ενετών, οι οποίοι κατάφεραν να τα διατηρήσουν στην κατοχή τους ως το 1800 (περίπου). Μάλιστα, το 1669 μετά την κατάκτηση της Κρήτης από τους Οθωμανούς, πολλοί κάτοικοι της Μεγαλονήσου, ιδιαίτερα Σφακιανοί, εγκαταστάθηκαν στο Τσιριγότο. Από το 1797, με τη νίκη του Ναπολέοντα επί των Βενετών, ως το 1815, Κύθηρα και Αντικύθηρα βρέθηκαν σ’ ένα ιδιότυπο καθεστώς αυτονομίας. Το 1815, καταλήφθηκαν από τους Βρετανούς και υπήρξαν τόπος εξορίας για πολλούς Επτανήσιους ριζοσπάστες πολιτικούς. Παραχωρήθηκαν με τα υπόλοιπα Επτάνησα στη χώρα μας το 1864 και από τότε αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της ελληνικής επικράτειας.

Ο κύριος Γιαλίμ, είτε είναι ανιστόρητος και αγεωγράφητος ,είτε προσπαθεί να πουλήσει εκδούλευση σε εθνικιστικούς κύκλους, που αφθονούν στην Τουρκία.




Οι Λαγούσες Νήσοι της Συνθήκης της Λωζάνης

Κάναμε για μία ακόμα φορά, μια παρέκκλιση από το βασικό μας θέμα, καθώς το πρόβλημα δεν είναι αυτά που λέει ο Γιαλίμ, αλλά αυτά που αγνοούν οι Ελληνίδες και Έλληνες, μια και ποτέ δεν τα διδάχθηκαν. Πιστεύουμε ότι ήταν μια χρήσιμη και ενδιαφέρουσα ιστορική αναφορά για τους αναγνώστες μας.

Ερχόμαστε τώρα στο κύριο θέμα του σημερινού μας άρθρου.

Στις 19 Νοεμβρίου 1999, ο αείμνηστος Κωστής Στεφανόπουλος, εκφώνησε στο δείπνο που παρέθεσε προς τιμήν του τότε προέδρου των Η.Π.Α. Μπιλ Κλίντον που είχε επισκεφθεί την Αθήνα, μια ιστορική ομιλία. Μεγάλο μέρος της ομιλίας αυτής, κάλυπτε η αναφορά του σπουδαίου Αχαιού πολιτικού στη Συνθήκη της Λωζάνης. Συνεπώς, θα λέγαμε ότι η ομιλία αυτή ήταν και προφητική, καθώς περιείχε στοιχεία που συναντάμε σήμερα μπροστά μας.

Σε ένα κομβικό σημείο της ομιλίας του, ανέφερε: «… οι διεκδικήσεις επί διαφόρων νήσων και νησίδων του Αιγαίου δεν θα έπρεπε ούτε ως σκέψεις να διατυπωθούν, αν η Τουρκία ενθυμείτο τις υποχρεώσεις της τις προκύπτουσες από τη Συνθήκη της Λωζάνης, συμφώνως προς τα άρθρα 12 και 16 της οποίας παρητήθη παντός δικαιώματος και οποιουδήποτε τίτλου επί νήσων κειμένων πέραν των τριών μιλίων από τις ακτές της, με εξαίρεση την Ίμβρο, την Τένεδο και τη νήσο των Λαγωών».

Έχοντας παρακολουθήσει την ομιλία εκείνη, ακούσαμε για πρώτη φορά για τη «νήσο των Λαγωών». Είχαμε αναζητήσει κάποια επιπλέον στοιχεία, αλλά εκείνη την εποχή το διαδίκτυο βρισκόταν στα σπάργανα. Τα τελευταία χρόνια, θέλοντας να γράψουμε ένα σχετικό άρθρο στο protothema.gr, βρήκαμε αρχικά ότι ο αείμνηστος Κωστής Στεφανόπουλος, είχε κάνει ένα μικρό λάθος. Δεν υπάρχει αναφορά για «νήσο των Λαγωών» στο Άρθρο 12 της Συνθήκης της Λωζάνης, αλλά για Λαγούσες Νήσους (Μαυριές). Παραθέτουμε εδώ αυτούσιο το Άρθρο της 12 της Συνθήκης της Λωζάνης στην ελληνική του μετάφραση, στα αγγλικά και στα γαλλικά.


Άρθρον 12.

Η ληφθείσα απόφασις τη 13η Φεβρουαρίου 1914 υπό της Συνδιασκέψεως του Λονδίνου εις εκτέλεσιν των άρθρων 5 της Συνθήκης του Λονδίνου της 17/30 Μαΐου 1913, και 15 της Συνθήκης των Αθηνών της 1/14 Νοεμβρίου 1913, η κοινοποιηθείσα εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν τη 13 Φεβρουαρίου 1914 και αφορώσα εις την κυριαρχίαν της Ελλάδος επί των νήσων της Ανατολικής Μεσογείου, εκτός της Ίμβρου, Τενέδου και των Λαγουσών νήσων (Μαυρυών), ιδία των νήσων Λήμνου, Σαμοθράκης, Μυτιλήνης, Χίου, Σάμου και Ικαρίας, επικυρούνται, υπό την επιφύλαξιν των διατάξεων της παρούσης Συνθήκης των συναφών προς τας υπό την κυριαρχίαν της Ιταλίας διατελούσας νήσους, περί ων διαλαμβάνει το άρθρον 15. Εκτός αντιθέτου διατάξεως της παρούσης Συνθήκης, αι νήσοι, αι κείμεναι εις μικροτέραν απόστασιν των τριών μιλλίων της ασιατικής ακτής, παραμένουσιν υπό την τουρκικήν κυριαρχίαν.

ARTICLE 12.

The decision taken on the 13th February, 1914, by the Conference of London, in virtue of Articles 5 of the Treaty of London of the 17th-30th May, 1913, and 15 of the Treaty of Athens of the 1st-14th November, 1913, which decision was communicated to the Greek Government on the 13th February, 1914, regarding the sovereignty of Greece over the islands of the Eastern Mediterranean, other than the islands of Imbros, Tenedos and Rabbit Islands, particularly the islands of Lemnos, Samothrace, Mytilene, Chios, Samos and Nikaria, is confirmed, subject to the provisions of the present Treaty respecting the islands placed under the sovereignty of Italy which form the subject of Article 15.
Except where a provision to the contrary is contained in the present Treaty, the islands situated at less than three miles from the Asiatic coast remain under Turkish sovereignty.

Article 12.

La décision prise le 13 février 1914 par la Conférence de Londres, en exécution des Articles 5 du Traité de Londres du 17/30 mai 1913 et 15 du Traité d'Athènes du 1er/15 novembre 1913, ladite décision notifiée au Gouvernement hellénique le 13 février 1914, concernant la souveraineté de la Grèce sur les îles de la Méditerranée orientale, autres que les îles de Imbros, Tenedos et les îles aux Lapins, notamment les îles de Lemnos, Samothrace, Mitylène, Chio, Samos et Nikaria, est confirmée, sous réserve des stipulations du présent Traité relatives aux îles placées sous la souveraineté de l'Italie et visées à l'Article 15. Sauf stipulation contraire du présent Traité, les îles situées à moins de trois milles de la côte asiatique restent placées sous la souveraineté turque.

Όπως βλέπουμε εδώ, στο ελληνικό κείμενο γίνεται λόγος για Λαγούσες Νήσους (Μαυριές), ενώ στο αγγλικό κείμενο για Rabbit Islands (Νησιά των Κουνελιών, Κουνελονήσια), όπως και στο γαλλικό για «iles aux Lapins» .Lapin, σημαίνει κουνέλι στα γαλλικά, άρα η μετάφραση στα ελληνικά θα έπρεπε να είναι Νησιά των Κουνελιών (ή Κονίκλων Νήσοι). Γιατί άραγε στο ελληνικό κείμενο γίνεται αναφορά σε Λαγούσες Νήσους και μάλιστα προστίθεται και η λέξη Μαυριές σε παρένθεση. Για όσους έχουν αμφιβολίες, στα μεν αγγλικά, ο λαγός «λέγεται» hare, ενώ στα γαλλικά lievre.

Παρατηρούμε επίσης, ότι δεν υπάρχει στη Συνθήκη της Λωζάνης, καμία απολύτως διευκρινιστική αναφορά για τις Λαγούσες Νήσους. Ποιες είναι; Πού βρίσκονται;

Θα αναφερθούμε και πάλι στο γεγονός ότι σε όλα τα κείμενα, γίνεται μνεία για νησιά που απέχουν λιγότερο από τρία μίλια από τις «ασιατικές ακτές» και τα οποία παραμένουν στην Τουρκία. Υπάρχουν όμως «στατικό ή αγγλικό μίλι», ίσο με 1.609 μέτρα και ναυτικό μίλι, ίσο με 1.852,2 μέτρα.


Η ασάφεια της Συνθήκης, μήπως πρέπει να χρησιμοποιηθεί από την ελληνική πλευρά ως επιχείρημα έναντι της Τουρκίας;

Επανερχόμαστε στις Λαγούσες Νήσους. Πριν λίγο καιρό, είχαμε γράψει ένα άρθρο για την ακτογραμμή της Ελλάδας και της Τουρκίας και δείξαμε ότι η χώρα μας έχει τουλάχιστον διπλάσιες σε μήκος ακτές από τη γείτονα. Είχαμε μάλιστα αντλήσει στοιχεία από ένα βιβλίο του νησιολόγου κύριου Γέωργιου Γιαγκάκη, ενός ανθρώπου που ασχολείται περίπου 50 χρόνια με τα ελληνικά νησιά, τα θέματα της ΑΟΖ κλπ. Ο κύριος Γιαγκάκης, είχε την ευγενή καλοσύνη να επικοινωνήσει μαζί μας. Σε μία άκρως ενδιαφέρουσα συζήτηση, μας είπε ότι σύμφωνα με νεότερες μετρήσεις, το συνολικό μήκος των ελληνικών ακτών, είναι περίπου 20.800 χλμ.

Τα 2/3 των ακτών αυτών, περίπου 14.000 χλμ, βρίσκονται στο Αιγαίο, στη Θάλασσα της Λυκίας – Παμφυλίας και στο Λιβυκό – Αιγυπτιακό Πέλαγος, όπως ονομάζει ο ίδιος το γνωστότερο ως Λιβυκό Πέλαγος. Συνεπώς, ακόμα κι αν δεν υπολογίσουμε τις ακτές π.χ. των νησιών του Ιονίου, η χώρα μας έχει διπλάσια ακτογραμμή από την Τουρκία. Ζητήσαμε από τον κύριο Γιαγκάκη να μας δώσει κάποια στοιχεία για τις Λαγούσες Νήσους, αν βέβαια έχει.

Και πραγματικά, ο κύριος Γιαγκάκης όχι μόνο μας είπε ότι έχει γράψει ένα μικρό πόνημα για τα νησιά αυτά, αλλά φρόντισε να μας το στείλει και μάλιστα εν μέσω εορτών.

Έτσι, μπορούμε να παρουσιάσουμε σήμερα όχι μόνο στους αναγνώστες του protothema.gr, αλλά και στους αρμόδιους φορείς, περισσότερα στοιχεία για τις, λεγόμενες, Λαγούσες νήσους. Όπως γράφει ο κύριος Γιαγκάκης: «Ελπίζεται ότι το πόνημα αυτό θα αποτελέσει ένα χρήσιμο βοήθημα για δημιουργικές σκέψεις στους διπλωμάτες και τους διεθνολόγους μας και μία μικρή αλλά απαραίτητη προσθήκη στη νησιωτική γεωγραφία του διαχρονικού ελληνισμού».

Η ιστορία των Λαγουσών


Στην αρχαιότητα, κατά τον κύριο Γιαγκάκη, οι Λαγούσες ονομάζονταν Καλύδναι. Δεν πρόκειται όμως για τις Καλύδνες Νήσους που αναφέρονται από τον Όμηρο στην «Ιλιάδα» και είναι ανάμεσα στα νησιά τα οποία έστειλαν πλοία στον πόλεμο κατά της Τροίας. Συγκεκριμένα, στη Ραψωδία Β’ της Ιλιάδας, στίχοι 676-677, διαβάζουμε: «Οι δ’ άρα Νίσυρον τ’ είχον Κράπαθόν τε Κλεόν τε και Κων ευρύπλοιο πόλιν, νήσους τε Καλύδνας». Πρόκειται πιθανότητα για την Κάλυμνο και τη Λέρο, που ονομάζονται Καλύδναι, γιατί έχουν ωραίο πόσιμο νερό. Σύμφωνα με το κορυφαίο «ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ», του F. MONTANARI (επιμέλεια Αντώνιος Ρεγκάκος, ακαδημαϊκός), οι Καλύδναι Νήσοι, αναφέρονται πάλι από τον Χαλκιδέο τραγικό ποιητή Λυκόφρωνα στο έργο του «Αλεξάνδρα» («υπέρ Καλυδνών λευκά φαίνουσι πτίλα»). Ο Σκύλαξ ο Καρυανδεύς(5ος π.Χ. αι.), δεν κάνει καμία αναφορά στα νησιά ενώ ο Στράβωνας στα «Γεωγραφικά» του, γράφει για τις Καλύδνες νήσους, αναφερόμενος όμως στις νησίδες Γάιδαρος και Μικρός Γάιδαρος που βρίσκονται νοτιότερα από τις Λαγούσες. Ο σπουδαίος επικός ποιητής Κόιντος ο Σμυρναίος(4ος μ.Χ. αι), στο έργο του «Τα μεθ’ Όμηρον, Ζ. 406 και ΙΒ 452, αναφέρει αντίστοιχα: «… παρημείβοντο δε νήσους αίψα Καλυδναίας, Τένεδος δ’ απολείπει οπίσσω…» και «νήσου κατά πτυχάς, ην τε Καλύδνην/λαοί κικλήσκουσιν, έσω αλός, αντία Τροίη».

(Μιχάλης, Ι. Κουτελλάς, ΚΑΛΥΜΝΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ).

Ο Πλίνιος, ονομάζει τα νησιά αυτά Lagussae. Κατά τον Γ. Γιαγκάκη, η ονομασία προέρχεται από την ελληνική λέξη «λαγωός» και όχι από το πτηνό lagois, lagoidis.

Επόμενη αναφορά στα νησιά, γίνεται τον 9ο αιώνα, όταν ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Β’ ο Τραυλός (820-829), δίνει εντολή να εξοριστεί ο (μετέπειτα) άγιος Συμεών ο Στυλίτης ο Λέσβιος, στη «Λαγούσα», «νήσον ευτελήν και αοίκητον», όπως αναφέρεται σε παλαιότατο χαρτώο χειρόγραφο κώδικα του 14ου αιώνα, που διασώζεται στη Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη των Μεδίκων της Φλωρεντίας. Εκεί, πήγε ο άγιος με τη συνοδεία επτά μαθητών του έζησε σε στύλο, ύψος 4,5 μέτρων περίπου. Μάλιστα, στο νησί έφταναν πολλοί Χριστιανοί, για να ακούσουν το κήρυγμα του αγίου και να πάρουν την ευλογία του.

Δεν είναι γνωστό σε ποιο ακριβώς από τα νησιά εξορίστηκε ο Άγιος Συμεών. Πιθανότατα όμως, όπως γράφει και ο καθηγητής Ιωάννης Φουντούλης, το νησί αυτό να ήταν το Μαύρο (σήμ. Tavsan Adasi), το μεγαλύτερο της συστάδας.

Το 1354, ο Ιωάννης ΣΤ’ Καντακουζηνός έπλευσε προς την Τένεδο για να συναντήσει τον Ιωάννη Ε’ Παλαιολόγο και, όπως αναφέρει ο ίδιος: «… ου προσέσχεν επί Τενέδου αυτίκα αλλ’ επί τι νησίδιον αοίκητον εγγύς Τενέδου, Μαυρία προσαγορευόμενον…». Ο Ίμβριος ιστορικός της άλωσης της Κων/πολης Κριτόβουλος (που κατά τον Γ. Κορδάτο ήταν Γραικύλος), στο τέταρτο κεφάλαιο του δεύτερου βιβλίου των «Ιστοριών» του, γράφει ότι ο Μωάμεθ, μετά την κατάληψη της Πόλης, έστειλε τον στόλο του σε Ρόδο και Νάξο. Αφού πέρασε από την Τένεδο, ο στόλος «έπλει τον Αιγαίον εν δεξιά μεν έχων τας Κυανίδας νήσους κατά πρύμναν, εν αριστερά δε την Λέσβον κατά πρώραν». Σε μελέτη του, ο Στυλιανός Λαμπάκης θεωρεί ότι Κυανίδες Νήσοι είναι οι Λαγούσες.

Ο Οθωμανός χαρτογράφος και εξερευνητής Piri Reis (1521), περιγράφει συνοπτικά το σύμπλεγμα και ονομάζει το (νησί) Μαύρο Cezire-i-Himar (Γαϊδουρονήσι).

Σε χάρτη της Ελλάδας (περ. 1575) του J. Castaldi, σε χάρτη του Αιγαίου του 1686 και σε χάρτη του Β. Αιγαίου του 1729 του P. Van der Aa, χρησιμοποιείται η ονομασία Maure, σε χάρτη του Β. Αιγαίου του V. M. Coronelli (1696), η ονομασία Mauarea, ενώ σε χάρτη του Αιγαίου του F. Grognard (1745) και σε χάρτες των παραλίων της Ελλάδας και του Αιγαίου το 1756, του J.B.B d’ Anville και σε χάρτη του Β. Αιγαίου του Benoist (1827), χρησιμοποιούνται οι όροι Iles des Lapins και Mauronisi. Ο C. Gonffier σε χάρτη του 1809, χρησιμοποιεί τις ονομασίες Tauchan Adasi, Iles des Lapins και Lagussae Insulae. Ο Στυλιανός Λυκούδης, γράφει για τα νησιά, ότι είναι οι Καλύδναι των αρχαίων Ελλήνων και οι Λαγούσαι των Λατίνων.

Ως το 1923, τα νησιά ανήκουν σε Τενέδιους. Σχεδόν καθημερινά, πήγαιναν σ’ αυτά Τενέδιοι αλιείες και κυνηγοί. Η περιοχή ήταν γεμάτη ψάρια, ενώ τα αγριοκούνελα αφθονούσαν στα νησιά. Μάλιστα, τα κυνηγούσαν με ξύλα όχι με όπλα!

Στην περιοχή των Λαγουσών, στις 9 Δεκεμβρίου 1912, το ελληνικό υποβρύχιο «Δελφίν», με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Σ. Παπαρρηγόπουλο, εκτόξευσε μια τορπίλη εναντίον του τουρκικού καταδρομικού «Μετζιτιέ», αφού πρώτα το πλησίασε σε απόσταση 500μ. Ωστόσο, λόγω κακής στεγανότητας, η τορπίλη βυθίστηκε μετά την εκσφενδόνισή της. Πρόκειται ωστόσο για την πρώτη επίθεση υποβρυχίου με τορπίλες στα παγκόσμια χρονικά! Οι Λαγούσες νήσοι, θεωρήθηκαν ότι είναι σημαντικές για τον έλεγχο της εισόδου στα Δαρδανέλια, και παραχωρήθηκαν στην Τουρκία, μαζί με την Ίμβρο και την Τένεδο, χωρίς βέβαια καμία πρόβλεψη για το «αυτοδιοίκητο» τους, καθώς δεν είχαν μόνιμους κατοίκους.

Βέβαια και στην Ίμβρο και στην Τένεδο που ισχύει το αυτοδιοίκητο, η Τουρκία, το κράτος ολετήρας, που μόνο καταστρέφει και εγκληματεί και δεν δημιουργεί τίποτα, φρόντισε να το ακυρώσει…

Ποιες είναι οι Λαγούσες νήσοι

Στην Τουρκία δόθηκαν λοιπόν το 1923 τα Rabbit Islands ή Iles aux Lapins ή Λαγούσες Νήσοι ή Μαυριαί. Όπως είδαμε, υπάρχει μεγάλη ασάφεια για τα συγκεκριμένα νησιά. Καθώς λοιπόν, τα νησιά δεν αναφέρονται ονομαστικά στη Συνθήκη της Λωζάνης, νομίζουμε ότι είναι μια καλή ευκαιρία για την ελληνική διπλωματία, να θέσει το θέμα αυτό στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία. Ο κύριος Γιαγκάκης, έχει ενημερώσει όπως μας είπε, τα αρμόδια υπουργεία, αλλά δεν έλαβε καμία απάντηση. Ελπίζουμε με το άρθρο αυτό, στο πρώτο σάιτ της χώρας, να υπάρξει κάποια κινητικότητα από τους αρμόδιους… Και για να τους βοηθήσουμε, αναφέρουμε τα ονόματα των νησιών, όπως τα παρουσιάζει ο Γ. Γιαγκάκης.

Μαύρο (το μεγαλύτερο απ’ τα νησιά). Σε αυτό είχε χτισθεί ναός του Αγίου Νικολάου, του οποίου σώζονται ερείπια και ένα τμήμα του αγιάσματος, που είναι το μόνο μέρος του νησιού όπου υπάρχει νερό (τουρκική ονομασία Tavsan Adasi). Στο νησί, υπάρχει και φάρος.

Φ(ε)ιδονήσι, το οποίο βρίσκεται πιο κοντά απ’ όλα στις μικρασιατικές ακτές (τουρκ. Yilancik Adasi).

Δρέπανο (τουρκ. Orak Adasi) και 4) Πράσο (Piraso Adasi).

Αυτά είναι τα τέσσερα μεγαλύτερα νησαία εδάφη των Λαγουσών, που βρίσκονται 5 ν.μ. βόρεια της Τενέδου και 3 ν.μ. δυτικά του ακρωτηρίου Παλαιόκαστρο (Besige Burnu), της Μ. Ασίας. Κοντά τους, υπάρχουν και άλλα μικρότερα νησαία εδάφη και βράχοι. Στα νησιά, απαγορεύεται η αποβίβαση χωρίς την άδεια των αρμόδιων αρχών. Οι Τούρκοι ονομάζουν τις Λαγούσες, Karayer (=Μαύρος Τόπος) Adalari.

Ιδιοκτήτης των νησιών ήταν ο Τενέδιος Γιαννουλάτος και οι συγγενείς του. Μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης, το τουρκικό Δημόσιο πήρε (μάλλον άρπαξε) το μερίδιο των συγγενών του Γιαννουλάτου. Από το τουρκικό Δημόσιο, το αγόρασαν δύο αδέλφια, ο Ahmet και ο Latif Arol. Μετά τον θάνατο του Γιαννουλάτου, από τη χήρα του Μαρίκα, αγόρασαν και το υπόλοιπο. Έτσι, τα νησιά πέρασαν στα χέρια των Τούρκων. Στη «Milliyet», της 30/1/2015, διαβάζουμε ότι οι τωρινοί ιδιοκτήτες του, πουλούν το νησί Μαύρο προς 22 εκ. δολάρια. Ήταν μια τεράστια ευκαιρία να περάσει πάλι σε ελληνικά χέρια...

Επίλογος


Σχεδόν κάθε μέρα, ακούμε ή διαβάζουμε μια προκλητική δήλωση κάποιου Τούρκου αξιωματούχου για ελληνικά νησιά. Η ελληνική πλευρά σιωπά. Έτσι, φτάσαμε στο σημείο να θεωρούνται αμφισβητούμενοι οι Καλόγεροι, ανατολικά της Άνδρου, όπου υπάρχουν απομεινάρια ελληνικών οχυρώσεων από την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Κίναρος κλπ. και να φτάνει στο σημείο τέως Γ.Γ. του τουρκικού ΥΠΕΘΑ να μιλά για τα Αντικύθηρα, όπου δεν πάτησε ποτέ Τούρκος το πόδι του. Μάλιστα την ίδια θεωρία την είχε επαναλάβει το 2018… Σε λίγο, θα φτάνουμε να μιλάμε για την ακριτική Αίγινα και η Τουρκία να γκριζάρει τις Φλέβες του Σαρωνικού.

Καιρός είναι να πάψει η εκκωφαντική σιωπή, ο εφησυχασμός και η αμυντική στάση της ελληνικής διπλωματίας. Και κάτι ακόμα. Η μοναδική διαφορά που έχουμε με την Τουρκία (και την Αλβανία), ο καθορισμός της υφαλοκρηπίδας, δεν πρέπει να παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αλλά στο Διεθνές Δικαστήριο της Θάλασσας, του Αμβούργου. Πρόεδρος του Δικαστηρίου της Χάγης είναι ο Σομαλός Abduldawi Ahmed Yusuf. Η Τουρκία όχι απλά έχει στενές σχέσεις με τη Σομαλία, στην οποία παρέχει στρατιωτική και ανθρωπιστική βοήθεια, αλλά έχει πληρώσει μεγάλο μέρος του χρέους της αφρικανικής χώρας προς το ΔΝΤ. Εξάλλου, χωρίς καμία ρατσιστική διάθεση, όσο καλός κι αν είναι ο Σομαλός δικαστής, οι συμπατριώτες του όχι απλά διακρίνονται αλλά διαπρέπουν σ’ έναν μόνο τομέα: την πειρατεία…

ΥΓ. Οι Λαγούσες νήσοι, που κατά την άποψή μας θα έπρεπε να ονομάζονται Κουνελονήσια, της Τενέδου, δεν θα πρέπει να συγχέονται με τις Λαγούσες (ή Ελεούσες) νήσους του Σαρωνικού, που πήραν το όνομα τους είτε από παραφθορά του ονόματος Ελεούσα, είτε από τα ψάρια γάδος ο χαμαιρπής και κορύφαινα η ίππουρος, που ονομάζονται, κοινά, λαγός, είτε από την κοινή ονομασία του δελφινιού του αιακείου, γνωστού επίσης ως λαγός (Μιχάλης Σκανδαλίδης, ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΝΑΥΣΙΠΛΟΪΑ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΙΓΑΙΟ).

Ευχαριστούμε θερμά τον νησιολόγο κύριο Γεώργιο Κ. Γιαγκάκη που μας έστειλε το πόνημά του για τις Λαγούσες νήσους και μας έδωσε την άδεια να χρησιμοποιήσουμε στοιχεία από αυτό. Έχουμε στη διάθεσή μας και άλλα έργα του κύριου Γιαγκάκη και θα τα αξιοποιήσουμε στο μέλλον.

ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΕ ΟΛΕΣ ΚΑΙ ΟΛΟΥΣ! Μ.Σ.