Η προμήθεια των 18 Rafale ύψους 2,49 δισ. € άνοιξε τον δρόμο για τα προγράμματα που αφορούν απόκτηση νέων οπλικών συστημάτων, τα οποία όπως ευστόχως επεσήμανε ο ΥΕΘΑ Ν. Παναγιωτόπουλος, είναι και τα υψηλότερου κόστους μεταξύ των 105 προγραμμάτων που είχαν σχεδιασθεί μέχρι και τα μέσα του 2020. Αυτό ισχύει, επειδή πρόκειται για μείζονα οπλικά συστήματα που διαμορφώνουν την δύναμη κρούσεως σε συνολικό επίπεδο Κλάδου, σύμφωνα με την Δομή Δυνάμεων. Πρόκειται δηλαδή για προμήθειες που έχουν ισχυρή επίδραση στον γενικό συσχετισμό ισχύος με την εχθρό.
Επόμενο μείζον πρόγραμμα προς την ίδια κατεύθυνση, είναι αυτό των νέων φρεγατών για το Πολεμικό Ναυτικό, που εκτιμάται ότι θα απαιτήσει 5 δισ. €, με αποτέλεσμα να είναι το μεγαλύτερου κόστους εξοπλιστικό πρόγραμμα στην ιστορία του Κλάδου! Από τις φρεγάτες αυτές θα διαμορφωθεί κατά βάση η δύναμη κρούσεως του Στόλου σε μεσο-μακροπρόθεσμο πλαίσιο.
Αν σκεφτούμε ότι για την Πολεμική Αεροπορία έχει προηγηθεί και υλοποιείται ήδη το πρόγραμμα αναβαθμίσεως 84 μαχητικών F-16 ενώ για το Πολεμικό Ναυτικό ανατέθηκε προ επταμήνου σύμβαση για 4+3 ελικόπτερα και βαίνει προς ολοκλήρωση το πρόγραμμα των δύο ΤΠΚ, μπορεί να πει κανείς ότι επέρχεται μια απτή – μετρήσιμη αναβάθμιση στην δύναμη κρούσεως των δύο Κλάδων. Πολύ σημαντικές και νέες ικανότητες θα αποκτηθούν από αυτές τις μεγάλες επενδύσεις.
Την ίδια στιγμή, ποια είναι άραγε η κατάσταση που διαμορφώνεται για τον Ελληνικό Στρατό; Δεν αμφιβάλει κανείς ότι οι πιεστικές ανάγκες των άλλων δύο Κλάδων, σε συνάρτηση με το υψηλότατο κόστος των σύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών και πολεμικών πλοίων, θα απορροφήσουν το μεγαλύτερο μέρος των πιστώσεων που μπορεί να διαθέσει το κράτος. Ο Ελληνικός Στρατός θα είναι περίπου ο “πτωχός συγγενής” σε αυτή την πορεία των εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Ωστόσο, κανείς δεν πρέπει να αμφιβάλει για τις μεγάλες προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπος ο Κλάδος, που είναι επιφορτισμένος με την διατήρηση και κατοχή των πατρώων εδαφών, στον ηπειρωτικό κορμό και τον αρχιπελαγικό χώρο με διάσπαρτα νησιωτικά εδάφη διαφόρων μεγεθών. Υπό τις συνθήκες αυτές, η διαχείριση από πλευράς προγραμματισμού των “περιορισμένων” πόρων του Ελληνικού Στρατού για εξοπλισμούς, αυτομάτως αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία από απόψεως ορθολογισμού και ιεραρχήσεως προτεραιοτήτων.
Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθαινε κανείς ποιο δρομολογηθέν πρόγραμμα είναι εκείνο στο οποίο πρόκειται να διατεθούν τα μεγαλύτερα κονδύλια από πλευράς Ελληνικού Στρατού. Για να λυθεί η απορία, μπορούμε να βεβαιώσουμε ότι πρόκειται για το πρόγραμμα που αφορά “Προμήθεια Οχήματος Γενικής Χρήσης Προς Κάλυψη Διακλαδικών Απαιτήσεων” και είναι ύψους 550 εκατ. €, όπως έχουμε αναφέρει και παλαιότερα.
Ακόμη και δεκανεύς, γνωρίζει ότι αφενός, πιο πιεστικές και σημαντικές είναι οι ανάγκες σε φορτηγά οχήματα και αφετέρου ότι είτε τζιπ είτε φορτηγό αφορά το πρόγραμμα, αυτά δεν επηρεάζουν διόλου τον συσχετισμό ισχύος με τον εχθρό. Εάν αυτό ισχύει για το “ΤΟΡ 1” εξοπλιστικό πρόγραμμα από πλευράς κόστους για τον Κλάδο, τότε μήπως πρέπει να ξαναδούμε ορισμένα πράγματα;
Για να καταστεί αντιληπτό, με 550 εκατ. € ο Ελληνικός Στρατός θα μπορούσε να προμηθευτεί εναλλακτικώς 100 σύγχρονα ΤΟΜΑ που στερείται πλήρως, αρχίζοντας να καλύπτει την σχετική απαίτηση ή να αναβαθμίσει μερικές εκατοντάδες από τα υπάρχοντα ΤΟΜΠ, ή να αποκτήσει τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους αυξημένου βεληνεκούς που επίσης στερείται εντελώς, ή να προμηθευτεί άλλα 20 ΝΗ-90 κ.λπ. κ.λπ.
Σε οποιονδήποτε έχει διαβάσει έστω κι ένα βιβλίο ιστορίας για σύγχρονους πολέμους, είναι σαφές ότι η έκβαση καμμιάς αναμετρήσεως δεν κρίθηκε από το χρησιμοποιούμενο τζιπ ή το τυφέκιο…
Το πρόβλημα από πλευράς ισχύος του Ελληνικού Στρατού, είναι η έλλειψη πυρών ακριβείας αυξημένου βεληνεκούς, σύγχρονων μέσων ISR για την απόκτηση τακτικής εικόνας σε βάθος, σύγχρονων αυτοκινούμενων αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων μέσου βεληνεκούς, μέσων που υλοποιούν την Ταχεία Αντίδραση και την μεταφορά δυνάμεων από αέρος (ελικόπτερα) και θαλάσσης (οπλισμένα πλωτά μέσα) στο Αιγαίο κ.λπ.
Αυτές είναι σοβαρές αδυναμίες για έναν στρατό υποχρεωμένο σε αντιοικονομική διασπορά δυνάμεων σε ένα άκρως απαιτητικό και γεμάτο επιχειρησιακές προκλήσεις αρχιπελαγικό Θέατρο Επιχειρήσεων, όπου σε μεγάλο βαθμό είναι υποχρεωμένος εκ των πραγμάτων να περιορισθεί σε αμυντικό αγώνα. Επένδυση σε όλα αυτά, αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού και ενισχύει την Αποτροπή.
Συν όλα αυτά, τα μεγάλα ποσά που σχεδιάζεται να δαπανηθούν για μέσα και όπλα μηδενικής επιδράσεως στην διεξαγωγή του πολέμου, στενεύουν τα οικονομικά περιθώρια για τυπικά προγράμματα πολλαπλασιαστών ισχύος υψηλής τεχνολογίας, όπως είναι οι αισθητήρες ραντάρ, τα συστήματα Ηλεκτρονικού Πολέμου, οι επικοινωνίες ή τα συστήματα αντιμετωπίσεως απειλών UAV – drone, όπου ο Ελληνικός Στρατός δείχνει να έχει χάσει το “τραίνο” των εξελίξεων.
Που οφείλεται αυτή η παραδοξότητα, ο ανορθολογισμός, στον εξοπλιστικό σχεδιασμό και τις προτεραιότητες του Ελληνικού Στρατού; Είναι τόσο κοντόφθαλμοι οι στρατηγοί; Ασφαλώς και όχι. Τα ανωτέρω είναι το αποτέλεσμα της επιβολής άνωθεν πολιτικών επιλογών που αποφασίσθηκαν για την εξυπηρέτηση άλλων προτεραιοτήτων που έχουμε προσεγγίσει κατ’ επανάληψη.
Απλώς, εδώ επισημαίνεται η ζημιά που γίνεται εις βάρος του Ελληνικού Στρατού, ο οποίος τώρα που αποφασίσθηκε να αφιερωθούν σημαντικά κονδύλια, κινδυνεύει να απωλέσει την ευκαιρία να καλύψει σοβαρότατες ελλείψεις αλλά και να εξελιχθεί, αποκτώντας νέες ικανότητες.
Αν σκεφτούμε ότι για την Πολεμική Αεροπορία έχει προηγηθεί και υλοποιείται ήδη το πρόγραμμα αναβαθμίσεως 84 μαχητικών F-16 ενώ για το Πολεμικό Ναυτικό ανατέθηκε προ επταμήνου σύμβαση για 4+3 ελικόπτερα και βαίνει προς ολοκλήρωση το πρόγραμμα των δύο ΤΠΚ, μπορεί να πει κανείς ότι επέρχεται μια απτή – μετρήσιμη αναβάθμιση στην δύναμη κρούσεως των δύο Κλάδων. Πολύ σημαντικές και νέες ικανότητες θα αποκτηθούν από αυτές τις μεγάλες επενδύσεις.
Την ίδια στιγμή, ποια είναι άραγε η κατάσταση που διαμορφώνεται για τον Ελληνικό Στρατό; Δεν αμφιβάλει κανείς ότι οι πιεστικές ανάγκες των άλλων δύο Κλάδων, σε συνάρτηση με το υψηλότατο κόστος των σύγχρονων μαχητικών αεροσκαφών και πολεμικών πλοίων, θα απορροφήσουν το μεγαλύτερο μέρος των πιστώσεων που μπορεί να διαθέσει το κράτος. Ο Ελληνικός Στρατός θα είναι περίπου ο “πτωχός συγγενής” σε αυτή την πορεία των εξοπλιστικών προγραμμάτων.
Ωστόσο, κανείς δεν πρέπει να αμφιβάλει για τις μεγάλες προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπος ο Κλάδος, που είναι επιφορτισμένος με την διατήρηση και κατοχή των πατρώων εδαφών, στον ηπειρωτικό κορμό και τον αρχιπελαγικό χώρο με διάσπαρτα νησιωτικά εδάφη διαφόρων μεγεθών. Υπό τις συνθήκες αυτές, η διαχείριση από πλευράς προγραμματισμού των “περιορισμένων” πόρων του Ελληνικού Στρατού για εξοπλισμούς, αυτομάτως αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία από απόψεως ορθολογισμού και ιεραρχήσεως προτεραιοτήτων.
Θα ήταν ενδιαφέρον να μάθαινε κανείς ποιο δρομολογηθέν πρόγραμμα είναι εκείνο στο οποίο πρόκειται να διατεθούν τα μεγαλύτερα κονδύλια από πλευράς Ελληνικού Στρατού. Για να λυθεί η απορία, μπορούμε να βεβαιώσουμε ότι πρόκειται για το πρόγραμμα που αφορά “Προμήθεια Οχήματος Γενικής Χρήσης Προς Κάλυψη Διακλαδικών Απαιτήσεων” και είναι ύψους 550 εκατ. €, όπως έχουμε αναφέρει και παλαιότερα.
Ακόμη και δεκανεύς, γνωρίζει ότι αφενός, πιο πιεστικές και σημαντικές είναι οι ανάγκες σε φορτηγά οχήματα και αφετέρου ότι είτε τζιπ είτε φορτηγό αφορά το πρόγραμμα, αυτά δεν επηρεάζουν διόλου τον συσχετισμό ισχύος με τον εχθρό. Εάν αυτό ισχύει για το “ΤΟΡ 1” εξοπλιστικό πρόγραμμα από πλευράς κόστους για τον Κλάδο, τότε μήπως πρέπει να ξαναδούμε ορισμένα πράγματα;
Για να καταστεί αντιληπτό, με 550 εκατ. € ο Ελληνικός Στρατός θα μπορούσε να προμηθευτεί εναλλακτικώς 100 σύγχρονα ΤΟΜΑ που στερείται πλήρως, αρχίζοντας να καλύπτει την σχετική απαίτηση ή να αναβαθμίσει μερικές εκατοντάδες από τα υπάρχοντα ΤΟΜΠ, ή να αποκτήσει τακτικούς βαλλιστικούς πυραύλους αυξημένου βεληνεκούς που επίσης στερείται εντελώς, ή να προμηθευτεί άλλα 20 ΝΗ-90 κ.λπ. κ.λπ.
Σε οποιονδήποτε έχει διαβάσει έστω κι ένα βιβλίο ιστορίας για σύγχρονους πολέμους, είναι σαφές ότι η έκβαση καμμιάς αναμετρήσεως δεν κρίθηκε από το χρησιμοποιούμενο τζιπ ή το τυφέκιο…
Το πρόβλημα από πλευράς ισχύος του Ελληνικού Στρατού, είναι η έλλειψη πυρών ακριβείας αυξημένου βεληνεκούς, σύγχρονων μέσων ISR για την απόκτηση τακτικής εικόνας σε βάθος, σύγχρονων αυτοκινούμενων αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων μέσου βεληνεκούς, μέσων που υλοποιούν την Ταχεία Αντίδραση και την μεταφορά δυνάμεων από αέρος (ελικόπτερα) και θαλάσσης (οπλισμένα πλωτά μέσα) στο Αιγαίο κ.λπ.
Αυτές είναι σοβαρές αδυναμίες για έναν στρατό υποχρεωμένο σε αντιοικονομική διασπορά δυνάμεων σε ένα άκρως απαιτητικό και γεμάτο επιχειρησιακές προκλήσεις αρχιπελαγικό Θέατρο Επιχειρήσεων, όπου σε μεγάλο βαθμό είναι υποχρεωμένος εκ των πραγμάτων να περιορισθεί σε αμυντικό αγώνα. Επένδυση σε όλα αυτά, αλλάζει τους κανόνες του παιχνιδιού και ενισχύει την Αποτροπή.
Συν όλα αυτά, τα μεγάλα ποσά που σχεδιάζεται να δαπανηθούν για μέσα και όπλα μηδενικής επιδράσεως στην διεξαγωγή του πολέμου, στενεύουν τα οικονομικά περιθώρια για τυπικά προγράμματα πολλαπλασιαστών ισχύος υψηλής τεχνολογίας, όπως είναι οι αισθητήρες ραντάρ, τα συστήματα Ηλεκτρονικού Πολέμου, οι επικοινωνίες ή τα συστήματα αντιμετωπίσεως απειλών UAV – drone, όπου ο Ελληνικός Στρατός δείχνει να έχει χάσει το “τραίνο” των εξελίξεων.
Που οφείλεται αυτή η παραδοξότητα, ο ανορθολογισμός, στον εξοπλιστικό σχεδιασμό και τις προτεραιότητες του Ελληνικού Στρατού; Είναι τόσο κοντόφθαλμοι οι στρατηγοί; Ασφαλώς και όχι. Τα ανωτέρω είναι το αποτέλεσμα της επιβολής άνωθεν πολιτικών επιλογών που αποφασίσθηκαν για την εξυπηρέτηση άλλων προτεραιοτήτων που έχουμε προσεγγίσει κατ’ επανάληψη.
Απλώς, εδώ επισημαίνεται η ζημιά που γίνεται εις βάρος του Ελληνικού Στρατού, ο οποίος τώρα που αποφασίσθηκε να αφιερωθούν σημαντικά κονδύλια, κινδυνεύει να απωλέσει την ευκαιρία να καλύψει σοβαρότατες ελλείψεις αλλά και να εξελιχθεί, αποκτώντας νέες ικανότητες.