Φαίνεται ότι η ενδοσλαβική αντιπαράθεση για την περιώνυμη «ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ» αποτελεί ακόμα και σήμερα μια ενδιαφέρουσα πτυχή του «Μακεδονικού Ζητήματος». Αποκορύφωμα της οποίας ήταν οι «επαναστατικές» πράξεις και οι αλληλοσπαραγμοί (με εκατοντάδες θύματα) στη διάρκεια του Μεσοπολέμου των διάφορων σλαβικών υποομάδων της «Εσωτερικής Επαναστατικής Μακεδονικής Οργάνωσης» (Β.M.R.O.) *.
Η πρώτη από αυτές τις «επαναστατικές ομάδες» ήταν των «ΕΘΝΙΚΩΝ ΒΟΥΛΓΑΡΩΝ», με αρχηγούς τους Προτογκέροφ και Χρίστοφ, που προωθούσε την άμεση ενσωμάτωση με ένοπλη βία της Μακεδονίας στη Βουλγαρία, σύμφωνα με τα σχέδια των «Βερχοβιστών - Ενωτικών». Στόχος αυτής της ομάδας ήταν η παρεμπόδιση, κυρίως με τρομοκρατικές μεθόδους, οποιασδήποτε διπλωματικής προσέγγισης στο Μακεδονικό με το Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας και η προώθηση μιας βουλγαροϊταλικής συμμαχίας που θα στρέφονταν εναντίον της Σερβίας.
Στη δεύτερη ομάδα περιλαμβάνονταν οι «ΑΥΤΟΝΟΜΙΣΤΕΣ», με αρχηγούς τον Τόντορ Αλεξαντρόφ και τον Ιβάν Μιχαήλοφ. Χρησιμοποιώντας τα ίδια τρομοκρατικά μέσα με την ομάδα του Προτογκέροφ οι «αυτονομιστές» στόχευαν σε μια «αυτοδιοικούμενη Μακεδονία», όμως με σαφείς προσανατολισμούς προς την Βουλγαρία, με την οποία και ενδεχομένως θα ενσωματώνονταν, όπως έγινε πραξικοπηματικά το 1885 με την Ανατολική Ρωμυλία και την εκδίωξη από εκεί των Ελλήνων.
Κοινός στόχος και των δύο ομάδων παρέμεινε ο αγώνας κατά των Σέρβων και Ελλήνων, διαφοροποιούνταν όμως απέναντι στο βουλγαρικό παράγοντα, καθώς οι αυτονομιστές ήταν διατεθειμένοι να συγκρουστούν ακόμη και με τη Βουλγαρία, αν η Σόφια δεν ταυτίζονταν πλήρως με τους δικούς τους στόχους και τακτικές για το Μακεδονικό. Γι αυτό και οι «αυτονομιστές», που τελικά κυριάρχησαν, δεν απέκλειαν εντελώς τη δημιουργία μιας ομοσπονδιακής Μεγάλης Γιουγκοσλαβίας, η οποία τελικά πραγματοποιήθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο από τον Τίτο.
Η τρίτη ομάδα, οι «ΟΠΑΔΟΙ ΤΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ», με αρχηγούς τον Πέτερ Καούλεφ και Φιλίπ Αθανάσοφ, είχαν αποδεχθεί την ύπαρξη της Γιουγκοσλαβίας και επιδίωκαν στο πλαίσιο αυτού του ομόσπονδου κράτους την πλήρη αυτονομία του νοτιότερου κρατιδίου της, που τότε είχε το όνομα Vardar - Banat.
Η τέταρτη ομάδα, υπό τον σοσιαλιστή Βλαχόφ, επιδίωκε να τεθεί όλη η Μακεδονία υπό την κηδεμονία της Σοβιετικής Ένωσης, καθώς μόνο με αυτόν τον τρόπο ήταν δυνατή η «απελευθέρωση των Βαλκανίων» και η δημιουργία μιας «Ομοσπονδιακής Νοτιοσλαβικής Σοβιετικής Δημοκρατίας».
Υπήρχε και μια πέμπτη ομάδα αποτελούμενη από «Σερβομακεδόνες», που παρακολουθούσαν από κοντά τα όσα διαδραματίζονταν στις υπόλοιπες τέσσερις ομάδες, έτοιμοι ν’ αντιδράσουν δυναμικά αν η Βουλγαρία κέρδιζε την αντιπαράθεση με τη Σερβία, ενσωματώνοντας σε αυτήν το σερβικό τμήμα του Vardar - Banat.
Οι διαφοροποιήσεις και μεταμορφώσεις ανάμεσα σε αυτές τις ομάδες ήταν ρευστές και συχνά τα μέλη τους αλληλοεξουδετερώνονταν με μεγάλη ευκολία, καθώς εκείνα που σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη διευθετούνταν με τη δημιουργία κομμάτων, τους κοινοβουλευτικούς αγώνες, τις εκλογές ή τα δημοψηφίσματα, οι «Σλαβομακεδόνες» τα ρύθμιζαν τότε με βόμβες και πιστόλια. Όλα άλλαξαν ως γνωστόν το 1944 με την τεχνική-πολιτική δημιουργία της «Λαϊκής Δημοκρατίας της Μακεδονίας» από τον Τίτο κι έτσι τέθηκε τέρμα στον σλαβικό αλληλοσπαραγμό.
Τελικά, 75 χρόνια αργότερα, με την αμέριστη συνδρομή της ελληνικής πολιτικής τάξης, τα κατάφεραν και απέκτησαν το όνομα και την ταυτότητα που ήθελαν κι επιδίωκαν παντί τω τρόπω. Μένει τώρα να δούμε αν υποχωρήσουν και οι Βούλγαροι που θεωρούν ακόμα τους Σκοπιανούς μέρος του δικού τους έθνους και τη γλώσσα τους «βουλγαρική διάλεκτο». Το «Μακεδονικό» μοιάζει πάντως να «στοιχιώνει», όσο και αν το μεταπολεμικό «αθηναϊκό κράτος» θέλει να το εξαφανίσει στο πλαίσιο της ξενικής του εξάρτησης!
(*) Σύμφωνα με το ισχύον «μετασοσιαλιστικό» Βουλγαρικό Εθνικό Δόγμα, το Β.M.R.O. υπήρξε η μόνη οργάνωση που «πετυχαίνει στη διάρκεια του μεσοπολέμου να διατηρήσει σε εγρήγορση τη ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ εθνική συνείδηση και την ιδέα της απελευθέρωσης της Μακεδονίας και της Θράκης του Αιγαίου, υπερασπιζόμενη με τον αξιοπρεπέστατο τρόπο τη βουλγαρική εθνική υπόθεση»!