Το πρώτο εξώφυλλο που σχεδίασε ο Βέλγος Ερζέ για τον «Μπλε Λωτό», που απεικονίζει τις περιπέτειες του Τεν-Τεν στην Κίνα, βγαίνει σε δημοπρασία στις 14 Ιανουαρίου στο Παρίσι - H τιμή τους εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα 2,2 με 2,8 εκατ. ευρώ
Από: protothema.gr - Θανάσης Διαμαντόπουλος
Ολα ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο του 1936 στο δωμάτιο ενός σπιτιού με κόκκινα τούβλα στην οδό Knapen στις Βρυξέλλες. Εκεί βρισκόταν ο Ζορζ Προσπέρ Ρεμί, που θα γίνει αργότερα γνωστός με το ψευδώνυμο Ερζέ. Πάλευε με τη λευκή κόλλα και τη σινική μελάνη, τις ακουαρέλες και τη γκουάς στο χαρτί, για το εξωφύλλου του «Τεν-Τεν», μια δημιουργία του σε μορφή κόμικ που τα επόμενα χρόνια θα γνώριζε μαζική επιτυχία αγγίζοντας σε πωλήσεις τα 255 εκατομμύρια τεύχη σε ολόκληρη την υφήλιο. Μετά τις αποστολές του ήρωα με το τσουλούφι στη Σοβιετική Ενωση («Ο Τεν-Τεν στη Χώρα των Σοβιέτ») ή το Κονγκό («Ο Τεν-Τεν στο Κονγκό»), ο δημιουργός του αποφάσισε να τον στείλει στην Κίνα με τον «Μπλε Λωτό», όπου θα προσπαθούσε να ξεσκεπάσει ένα δίκτυο διακινητών οπίου. Στις 12 του μήνα ο Ερζέ έπρεπε να παραδώσει το εξώφυλλο στην έδρα του εκδοτικού οίκου Καστερμάν. Το σχέδιο που προέκυψε ήταν η πρώτη εκδοχή για το εξώφυλλο του «Μπλε Λωτού»: ο διάσημος ήρωας με το τσουλούφι μαζί με τον αγαπημένο του σκύλο Μιλού αντιμέτωποι με έναν τρομακτικό κόκκινο δράκο σε μαύρο φόντο.
Ογδόντα χρόνια αργότερα αυτό το κομμάτι χαρτί αποτελεί αντικείμενο δημοπρασίας εκατομμυρίων ευρώ. Ο σπεσιαλίστας του οίκου δημοπρασιών Artcurial Ερίκ Λεροά μας αναφέρει σχετικά με το έργο: «Η εκτίμηση ότι στον πλειστηριασμό της 14 Ιανουαρίου στο Παρίσι θα αγγίξει τα 2,2 με 2,8 εκατ. ευρώ δεν είναι μόνο δική μου αλλά και της αγοράς. Οι παράγοντες που καθορίζουν αυτήν την τιμή; Ο βασικότερος είναι ότι πρόκειται για ένα έγχρωμο εξώφυλλο, πράγμα πολύ σπάνιο στη δουλειά του Ερζέ. Μόνο στα πρώτα πέντε άλμπουμ είχε κάνει έγχρωμα εξώφυλλα. Εκείνη την εποχή ήταν ακριβή η εκτύπωση του άλμπουμ σε τριχρωμία και ο Τεν-Τεν πωλούνταν ήδη σε υψηλή τιμή. Οπότε του είπε ο Καστερμάν, ο εκδότης του, να κάνει ένα πιο απλό εξώφυλλο χρωματικά και να βάλουν καλύτερης ποιότητας χαρτί στο εσωτερικό του άλμπουμ. Αυτό είναι επομένως το αρχικό εξώφυλλο που είχε προβλεφθεί για τον “Μπλε Λωτό” το 1936, το οποίο όμως θα έβγαινε πολύ ακριβό κι έτσι δεν χρησιμοποιήθηκε».
Τα γεγονότα πίσω από το ακριβότερο εξώφυλλο της Iστορίας
Σύμφωνα πάντα με τον Ερίκ Λεροά του οίκου Artcurial, ο Ερζέ χάρισε το «ακριβό» εξώφυλλο στον 7χρονο Ζαν-Πολ Καστερμάν, γιο του τότε εκδότη του. Ο μικρός το δίπλωσε στα έξι, αφήνοντάς του σημάδια μέχρι και σήμερα και το έβαλε μέσα σε ένα συρτάρι από όπου το «ξέθαψαν» τα παιδιά του, δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του. Αυτά ήταν που μετέφεραν τον μικρό θησαυρό στον οίκο δημοπρασιών Artcurial. Αλλοι πιστεύουν ότι το έργο πήρε πρώτος στα χέρια του ο Αγγλος Νικ Ρόντγουελ, σύζυγος της Φανί Βλαμίνκ, που υπήρξε η δεύτερη γυναίκα του Ερζέ μέχρι τον θάνατό του στις 3 Μαρτίου του 1983. Ο Νικ είναι ο άνθρωπος που διοικούσε την εταιρεία Μουλινσάρ, την οποία είχε ιδρύσει ο ίδιος ο Ερζέ για να διαχειρίζεται τα δικαιώματα των δημιουργιών του, τα οποία πλέον έχουν φτιάξει μια περιουσία μυθικών διαστάσεων. Ο ίδιος, ωστόσο, ισχυρίζεται ότι η οικογένεια Καστερμάν έκλεψε το σχέδιο από τον Ερζέ και θεωρεί ότι θα πρέπει να το επιστρέψει στο Μουσείο Τεν-Τεν που βρίσκεται στο Λουβάν-λα-Νεβ, 30 χιλιόμετρα έξω από τις Βρυξέλλες.
Μια ακόμη θεωρία προέρχεται από τον Φιλίπ Γκοντέν, έναν από τους πιο δημοφιλείς «Τεν-τενολόγους» στο Παρίσι, ο οποίος δήλωσε πρόσφατα στη βελγική «Soir»: «Είχα δει το γράμμα του Ερζέ που συνόδευε το σχέδιο που δημοπρατείται. Είχε δύο τρύπες πάνω αριστερά. Και στο σχέδιο φαίνονται στο ίδιο σημείο δύο ίχνη από συρραπτικό. Πράγμα που σημαίνει ότι ο Ερζέ δίπλωσε το γράμμα στα τέσσερα και το σχέδιο στα έξι για να το στείλει ταχυδρομικά στον εκδότη του Καστερμάν». Με αυτή τη θέση συμφωνεί επίσης το επιστημονικό τμήμα της βελγικής Αστυνομίας αλλά και οι ειδικοί της εταιρείας Μουλινσάρ, η οποία θέτει υπό αμφισβήτηση την υπόθεση ότι ο μικρός Ζαν-Πολ Καστερμάν δίπλωσε ο ίδιος το σχέδιο στα έξι και το έβαλε στο συρτάρι του.
Τι υποστηρίζει η Artcurial
Από την πλευρά της, η Artcurial υποστηρίζει ακόμα ότι το σχέδιο αναπαράχθηκε πολλές φορές, χωρίς να διατυπωθεί ούτε μία διάψευση από τον «Νικ», όπως αποκαλούσαν τον Ρόντγουελ όλοι στον κόσμο των κόμικ, αλλά και του σινεμά, αφού αυτός διαπραγματεύτγηκε με τον Στίβεν Σπίλμπεργκ τα κινηματογραφικά δικαιώματα του βιβλίου. Είναι σίγουρα μια μυστηριώδης περίπτωση, αυτή του διοικητή της εταιρείας Μουλινσάρ που το 1997 κατηγορήθηκε από μια ομάδα φίλων του Τεν-Τεν -όπως τον κωμικό Αλμπέρ Αλγκού και τον σεναριογράφο και κριτικό Μπενουά Πέτερς- για «κατάχρηση εξουσίας» και «παραποίηση της αυθεντικής εικόνας του Τεν-Τεν». Παράξενο είναι επίσης το γεγονός ότι στα εγκαίνια του Μουσείου Τεν-Τεν τον Μάιο του 2009 απαγορεύτηκε από τους δημοσιογράφους η λήψη φωτογραφιών.
Σε κάθε περίπτωση, η δημοπρασία έχει ήδη δρομολογηθεί. Σύμφωνα με τον Λεροά, υπάρχουν συλλέκτες που έχουν ήδη εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους ενώ όπως σημείωσε: «Πρόκειται για το πιο όμορφο κομμάτι στην ιδιωτική αγορά τέχνης το οποίο δεν είχε διοχετευτεί ποτέ στην αγορά. Υπάρχει μόνο σε βιβλία που αναφέρονται σε αυτό». Συμπλήρωσε πως «οι επίδοξοι αγοραστές προέρχονται από όλες τις ηπείρους» αλλά δεν ήθελε να δώσει παραπάνω στοιχεία αναφορικά με τους «μνηστήρες» του εμπνευσμένου έργου. Το περιοδικό «Paris Match» παρουσίασε μια λίστα πιθανών πλειοδοτών, που περιλαμβάνει από τον Mπέντζαμιν ντε Ρότσιλντ, κληρονόμο της μεγάλης βιομηχανίας BIC, μέχρι τον άνθρωπο πίσω από τον «Πόλεμο των Αστρων» Τζορτζ Λούκας, για τον οποίο φημολογείται ότι θέλει να ανοίξει ένα μουσείο με εικονογραφήσεις. Μετά από αυτό μπορούμε σίγουρα να πούμε ότι ο Ερζέ αναδεικνύεται σε Γουόλτ Ντίσνεϊ της Ευρώπης.
Από: protothema.gr - Θανάσης Διαμαντόπουλος
Ολα ξεκίνησαν τον Φεβρουάριο του 1936 στο δωμάτιο ενός σπιτιού με κόκκινα τούβλα στην οδό Knapen στις Βρυξέλλες. Εκεί βρισκόταν ο Ζορζ Προσπέρ Ρεμί, που θα γίνει αργότερα γνωστός με το ψευδώνυμο Ερζέ. Πάλευε με τη λευκή κόλλα και τη σινική μελάνη, τις ακουαρέλες και τη γκουάς στο χαρτί, για το εξωφύλλου του «Τεν-Τεν», μια δημιουργία του σε μορφή κόμικ που τα επόμενα χρόνια θα γνώριζε μαζική επιτυχία αγγίζοντας σε πωλήσεις τα 255 εκατομμύρια τεύχη σε ολόκληρη την υφήλιο. Μετά τις αποστολές του ήρωα με το τσουλούφι στη Σοβιετική Ενωση («Ο Τεν-Τεν στη Χώρα των Σοβιέτ») ή το Κονγκό («Ο Τεν-Τεν στο Κονγκό»), ο δημιουργός του αποφάσισε να τον στείλει στην Κίνα με τον «Μπλε Λωτό», όπου θα προσπαθούσε να ξεσκεπάσει ένα δίκτυο διακινητών οπίου. Στις 12 του μήνα ο Ερζέ έπρεπε να παραδώσει το εξώφυλλο στην έδρα του εκδοτικού οίκου Καστερμάν. Το σχέδιο που προέκυψε ήταν η πρώτη εκδοχή για το εξώφυλλο του «Μπλε Λωτού»: ο διάσημος ήρωας με το τσουλούφι μαζί με τον αγαπημένο του σκύλο Μιλού αντιμέτωποι με έναν τρομακτικό κόκκινο δράκο σε μαύρο φόντο.
Ογδόντα χρόνια αργότερα αυτό το κομμάτι χαρτί αποτελεί αντικείμενο δημοπρασίας εκατομμυρίων ευρώ. Ο σπεσιαλίστας του οίκου δημοπρασιών Artcurial Ερίκ Λεροά μας αναφέρει σχετικά με το έργο: «Η εκτίμηση ότι στον πλειστηριασμό της 14 Ιανουαρίου στο Παρίσι θα αγγίξει τα 2,2 με 2,8 εκατ. ευρώ δεν είναι μόνο δική μου αλλά και της αγοράς. Οι παράγοντες που καθορίζουν αυτήν την τιμή; Ο βασικότερος είναι ότι πρόκειται για ένα έγχρωμο εξώφυλλο, πράγμα πολύ σπάνιο στη δουλειά του Ερζέ. Μόνο στα πρώτα πέντε άλμπουμ είχε κάνει έγχρωμα εξώφυλλα. Εκείνη την εποχή ήταν ακριβή η εκτύπωση του άλμπουμ σε τριχρωμία και ο Τεν-Τεν πωλούνταν ήδη σε υψηλή τιμή. Οπότε του είπε ο Καστερμάν, ο εκδότης του, να κάνει ένα πιο απλό εξώφυλλο χρωματικά και να βάλουν καλύτερης ποιότητας χαρτί στο εσωτερικό του άλμπουμ. Αυτό είναι επομένως το αρχικό εξώφυλλο που είχε προβλεφθεί για τον “Μπλε Λωτό” το 1936, το οποίο όμως θα έβγαινε πολύ ακριβό κι έτσι δεν χρησιμοποιήθηκε».
Τα γεγονότα πίσω από το ακριβότερο εξώφυλλο της Iστορίας
Σύμφωνα πάντα με τον Ερίκ Λεροά του οίκου Artcurial, ο Ερζέ χάρισε το «ακριβό» εξώφυλλο στον 7χρονο Ζαν-Πολ Καστερμάν, γιο του τότε εκδότη του. Ο μικρός το δίπλωσε στα έξι, αφήνοντάς του σημάδια μέχρι και σήμερα και το έβαλε μέσα σε ένα συρτάρι από όπου το «ξέθαψαν» τα παιδιά του, δέκα χρόνια μετά τον θάνατό του. Αυτά ήταν που μετέφεραν τον μικρό θησαυρό στον οίκο δημοπρασιών Artcurial. Αλλοι πιστεύουν ότι το έργο πήρε πρώτος στα χέρια του ο Αγγλος Νικ Ρόντγουελ, σύζυγος της Φανί Βλαμίνκ, που υπήρξε η δεύτερη γυναίκα του Ερζέ μέχρι τον θάνατό του στις 3 Μαρτίου του 1983. Ο Νικ είναι ο άνθρωπος που διοικούσε την εταιρεία Μουλινσάρ, την οποία είχε ιδρύσει ο ίδιος ο Ερζέ για να διαχειρίζεται τα δικαιώματα των δημιουργιών του, τα οποία πλέον έχουν φτιάξει μια περιουσία μυθικών διαστάσεων. Ο ίδιος, ωστόσο, ισχυρίζεται ότι η οικογένεια Καστερμάν έκλεψε το σχέδιο από τον Ερζέ και θεωρεί ότι θα πρέπει να το επιστρέψει στο Μουσείο Τεν-Τεν που βρίσκεται στο Λουβάν-λα-Νεβ, 30 χιλιόμετρα έξω από τις Βρυξέλλες.
Μια ακόμη θεωρία προέρχεται από τον Φιλίπ Γκοντέν, έναν από τους πιο δημοφιλείς «Τεν-τενολόγους» στο Παρίσι, ο οποίος δήλωσε πρόσφατα στη βελγική «Soir»: «Είχα δει το γράμμα του Ερζέ που συνόδευε το σχέδιο που δημοπρατείται. Είχε δύο τρύπες πάνω αριστερά. Και στο σχέδιο φαίνονται στο ίδιο σημείο δύο ίχνη από συρραπτικό. Πράγμα που σημαίνει ότι ο Ερζέ δίπλωσε το γράμμα στα τέσσερα και το σχέδιο στα έξι για να το στείλει ταχυδρομικά στον εκδότη του Καστερμάν». Με αυτή τη θέση συμφωνεί επίσης το επιστημονικό τμήμα της βελγικής Αστυνομίας αλλά και οι ειδικοί της εταιρείας Μουλινσάρ, η οποία θέτει υπό αμφισβήτηση την υπόθεση ότι ο μικρός Ζαν-Πολ Καστερμάν δίπλωσε ο ίδιος το σχέδιο στα έξι και το έβαλε στο συρτάρι του.
Τι υποστηρίζει η Artcurial
Από την πλευρά της, η Artcurial υποστηρίζει ακόμα ότι το σχέδιο αναπαράχθηκε πολλές φορές, χωρίς να διατυπωθεί ούτε μία διάψευση από τον «Νικ», όπως αποκαλούσαν τον Ρόντγουελ όλοι στον κόσμο των κόμικ, αλλά και του σινεμά, αφού αυτός διαπραγματεύτγηκε με τον Στίβεν Σπίλμπεργκ τα κινηματογραφικά δικαιώματα του βιβλίου. Είναι σίγουρα μια μυστηριώδης περίπτωση, αυτή του διοικητή της εταιρείας Μουλινσάρ που το 1997 κατηγορήθηκε από μια ομάδα φίλων του Τεν-Τεν -όπως τον κωμικό Αλμπέρ Αλγκού και τον σεναριογράφο και κριτικό Μπενουά Πέτερς- για «κατάχρηση εξουσίας» και «παραποίηση της αυθεντικής εικόνας του Τεν-Τεν». Παράξενο είναι επίσης το γεγονός ότι στα εγκαίνια του Μουσείου Τεν-Τεν τον Μάιο του 2009 απαγορεύτηκε από τους δημοσιογράφους η λήψη φωτογραφιών.
Σε κάθε περίπτωση, η δημοπρασία έχει ήδη δρομολογηθεί. Σύμφωνα με τον Λεροά, υπάρχουν συλλέκτες που έχουν ήδη εκδηλώσει το ενδιαφέρον τους ενώ όπως σημείωσε: «Πρόκειται για το πιο όμορφο κομμάτι στην ιδιωτική αγορά τέχνης το οποίο δεν είχε διοχετευτεί ποτέ στην αγορά. Υπάρχει μόνο σε βιβλία που αναφέρονται σε αυτό». Συμπλήρωσε πως «οι επίδοξοι αγοραστές προέρχονται από όλες τις ηπείρους» αλλά δεν ήθελε να δώσει παραπάνω στοιχεία αναφορικά με τους «μνηστήρες» του εμπνευσμένου έργου. Το περιοδικό «Paris Match» παρουσίασε μια λίστα πιθανών πλειοδοτών, που περιλαμβάνει από τον Mπέντζαμιν ντε Ρότσιλντ, κληρονόμο της μεγάλης βιομηχανίας BIC, μέχρι τον άνθρωπο πίσω από τον «Πόλεμο των Αστρων» Τζορτζ Λούκας, για τον οποίο φημολογείται ότι θέλει να ανοίξει ένα μουσείο με εικονογραφήσεις. Μετά από αυτό μπορούμε σίγουρα να πούμε ότι ο Ερζέ αναδεικνύεται σε Γουόλτ Ντίσνεϊ της Ευρώπης.
