Σας θυμίζω ότι η πρόσφατη ισχυρή σεισμική δόνηση 5,3 βαθμών η οποία ταρακούνησε τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο το Σάββατο 5 Δεκεμβρίου επανέφερε αναπόδραστα στη συζήτηση το πολύκροτο θέμα του πυρηνικού σταθμού του Ακουγιου, τον οποίο η Ρωσία ανεγείρει για λογαριασμό της Τουρκίας κοντά στη Σελεύκεια (Silifke), μόλις εκατό χιλιόμετρα από το επίκεντρο του νέου σεισμού και πάνω σε σεισμικό ρήγμα, παρά τις έντονες αντιδράσεις.
Το ενδεχόμενο κατασκευής ενός πυρηνικού αντιδραστήρα στο Ακούγιου συνεπάγεται την κατακόρυφη αύξηση των περιβαλλοντικών κινδύνων, καθώς η περιοχή που έχει επιλεγεί για την εγκατάσταση του εργοστασίου έχει ιστορικό μεγάλων σεισμών και συνακόλουθων καταστροφών.
Τα ελληνικά διαβήματα που έχει κάνει τη προηγούμενη δεκαετία η Ελλάδα βέβαια εστιάστηκαν κυρίως στην πτυχή των πυρηνικών όπλων και λιγότερο στους κινδύνους που απορρέουν από τη σεισμικότητα της περιοχής του Ακούγιου και από το ενδεχόμενο να προκληθεί μείζων περιβαλλοντολογική καταστροφή στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ούτως ή άλλως, αν κατασκευαστεί τελικά ο πυρηνικός σταθμός του Ακούγιου, το μείζον και άμεσο πρόβλημα θα είναι οι σεισμοί.
Ολα τα διαθέσιμα επιστημονικά στοιχεία οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα: υπάρχουν τεράστιοι κίνδυνοι και ουδείς θα μπορεί να ελέγξει την κατάσταση αν προκληθεί κάποια σοβαρή βλάβη στον αντιδραστήρα.
Η επιλογή του Ακούγιου έγινε πριν από πολλά χρόνια και με αδιευκρίνιστα κριτήρια, γι’ αυτό άλλωστε υποβλήθηκε σε κριτική ακόμη και από επιστήμονες που συμφωνούσαν με την κατασκευή του αλλά προτιμούσαν άλλες, ασφαλέστερες τοποθεσίες. Οι πρόσφατοι σεισμοί και οι καταστροφές που προκλήθηκαν υπαγορεύουν μια πιο νηφάλια προσέγγιση.
(**) Ο Εγκέλαδος στη γειτονιά του υπό κατασκευή πυρηνικού εργοστασίου.
Το πρώτο μεγάλο σεισμικό πρόβλημα για την περιοχή του Ακούγιου ανακύπτει από το ρήγμα του Ετσέμις, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση μόλις 25 χιλιομέτρων από το σημείο που έχει επιλεγεί για την ανέγερση του εργοστασίου.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του καθηγητή Καρλ Μπάκθοουτ, προέδρου του Ινστιτούτου Πρόγνωσης Σεισμών, έχει μήκος αρκετό ώστε να δώσει σεισμούς μέχρι και 8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ.
Το ίδιο ρήγμα εκτείνεται αρκετά μέσα στη Μεσόγειο και η παρουσία του θα ήταν κανονικά επαρκής για να απορριφθεί το Ακούγιου ως τόπος κατασκευής πυρηνικού σταθμού.
Τα τοπικά προβλήματα συμπληρώνονται και από τη δραστηριότητα του γειτονικού ρήγματος στη γραμμή Μίσις – Τσεϊχάν, με μήκος αρκετό για να προκαλέσει σεισμούς της τάξεως των 6,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ. Αλλωστε μόλις προ έτους, τον Ιούνιο του 1998, έδωσε έναν σεισμό 6,2 βαθμών που προκάλεσε μεγάλες ζημιές στα Αδανα, στο Τσεϊχάν και σε άλλες πόλεις.
Η έκθεση του καθηγητή Μεχμέτ Τσελεμπί από το EERI (ο τουρκικός επιστημονικός φορέας που ειδικεύεται στην παρακολούθηση φυσικών καταστροφών) για τους σεισμούς στην περιοχή Αδάνων – Τσεϊχάν σημειώνει μάλιστα: «Μία από τις κύριες ανησυχίες για την περιοχή τα τελευταία 25 χρόνια είναι ο σχεδιασμός του μεσαίου μεγέθους πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στο Ακούγιου, το οποίο βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα ανατολικά του επικέντρου. Η τοποθεσία έχει προσδιοριστεί ως ευρισκόμενη στην τέταρτη ζώνη από τον παρόντα Χάρτη Σεισμικότητας του 1996».
Οι εκτιμήσεις των ειδικών επιστημόνων συγκλίνουν στην άποψη ότι ένας σεισμός μεγάλου μεγέθους (μεγαλύτερου των 6,5 βαθμών) είναι απολύτως πιθανός μέσα στα αμέσως επόμενα χρόνια.
Παράλληλα προειδοποιούν ότι η συχνότητα τέτοιων μεγάλων σεισμών αναμένεται να είναι μεγάλη. Ενας σεισμός της τάξεως αυτής είναι βέβαιο κατά τις ίδιες πάντοτε επιστημονικές εκτιμήσεις ότι θα προκαλέσει μεγάλης κλίμακας ζημιές σε οποιονδήποτε πυρηνικό αντιδραστήρα, με ανεξέλεγκτα αποτελέσματα.
Τα γεωλογικά – σεισμολογικά δεδομένα στην περιοχή έχουν προκαλέσει τον τρόμο του τοπικού πληθυσμού, παρά μάλιστα τις υποσχέσεις για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Στις 12 Ιουλίου 1999 οργανώθηκε από το παράρτημα της Greenpeace στην Τουρκία ένα (άτυπο) δημοψήφισμα στα χωριά του κόλπου του Ακούγιου, το οποίο, όπου δεν εμποδίστηκε από την αστυνομία, έδειξε την αντίθεση του κόσμου, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80%.
Το 1995 οι δήμαρχοι 24 πόλεων γύρω από το Ακούγιου έκαναν ειδική έκκληση προς την κυβέρνηση να αναζητήσει άλλο χώρο ή να ακυρώσει το πρόγραμμα κατασκευής του πυρηνικού σταθμού.
Η αδυναμία του τουρκικού κρατικού μηχανισμού να αντιμετωπίσει τέτοιας έκτασης καταστροφές θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη είναι άλλωστε εξαιρετικά δυσχερής υπόθεση ακόμη και για χώρες που έχουν πολύ μεγαλύτερη εμπειρία και οργάνωση, όπως έδειξαν οι περιπτώσεις του Τσερνόμπιλ στη Ρωσία και παλαιότερα του Three Miles Island στις Ηνωμένες Πολιτείες.