Από: defence-point.gr - Του Στέργιου Δ. Θεοφανίδη
Πρόκειται για σημαντική ενέργεια ομογενοποίησης των επιχειρησιακών δυνατοτήτων του στόλου των ελληνικών μαχητικών, δεδομένου ότι η Πολεμική Αεροπορία ήταν μεταξύ των πρώτων αεροπορικών δυνάμεων του ΝΑΤΟ που υιοθέτησαν συστήματα στοχοποίησης επί κάσκας JHMCS στα F-16C/D Block 52+ και Block 52+ Advanced.
Μέσω του εκσυγχρονισμού των προαναφερόμενων εκδόσεων στο επίπεδο – V , αλλά και της επικείμενης αναβάθμισης των Block 50, ο στόλος των F-16 θα καταστεί συμβατός με το νέας γενιάς σκοπευτικό επι κάσκας JHMCS II.
Το σύστημα απεικόνισης/στοχοποίησης επί κάσκας JHMCS, υπήρξε το πρώτο ευρείας χρήσης τυποποιημένο σύστημα του τύπου που εξόπλισε τα τελευταία 15 χρόνια όλους σχεδόν τους τύπους μαχητικών των ΗΠΑ. Ακόμα και του επιθετικού Α-10!
Η Πολεμική Αεροπορία το ενέταξε σε υπηρεσία επάνω στα F-16C Block 52+ από το 2005, σε συνδυασμό με τον πύραυλο αναζήτησης υπερύθρων, μικρής ακτίνας, IRIS-T. Ελάχιστα μετά την Αμερικανική Αεροπορία δηλαδή που χρησιμοποίησε το ίδιο σύστημα σε συνδυασμό με τον πύραυλο AIM-9X.
Υπήρξε από τα συστήματα που άλλαξαν τις ισορροπίες στο Αιγαίο, μέχρι να αποκτηθεί και από την Τουρκική Αεροπορία αρκετά χρόνια αργότερα. Από το 2010, μέσω του προγράμματος εκσυχρονισμού (CCIP) 104 F-16C/D Block 40 και 76 Block 50 στο επίπεδο Block 50+, μαζί με πυραύλους ΑΙΜ-9Χ. Οι Μοίρες των F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας που αξιοποίησαν το JHMCS, δεν περιορίστηκαν μόνο στην εναέρια μάχη, αλλά επεκτάθηκαν και στις επιχειρήσεις αέρος-εδάφους.
Το σύστημα χρησιμοποιήθηκε και σε συνδυασμό με το ατρακτίδιο στοχοποίησης του LANTIRN (AAQ-14) για τον εντοπισμό και εγκλωβισμό στόχων ευκαιρίας. Ο ιπτάμενος δηλαδή κατά την εξέλιξη μίας επιχείρησης μπορούσε στρέφοντας το κεφάλι του προς κάποιο σημείο να καθοδηγήσει τον υπέρυθρο αισθητήρα του ατρακτιδίου, επάνω σε κάποιο στόχο και κατόπιν να τον εγκλωβίσει.
Οι δοκιμές του πυραύλου αέρος – αέρος IRIS-T (ικανότητα προσβολής ενός στόχου σε πολύ μεγάλες γωνίες εκτός του διαμήκη άξονα (off-boresight του μαχητικού – φορέα) από ελληνικά F-16, απαίτησε σειρά εργασιών ενσωμάτωσης και πιστοποίησης. Η γερμανική BGT, η οποία ήταν επικεφαλής της κοινοπραξίας ανάπτυξής του πυραύλου, συνεργάστηκε με τη Lockheed Martin και την VSI τότε.
Το σύστημα JHMCS προσαρμόζεται στην συμβατική κάσκα, την τυποποιημένη HGV-55. Η μονάδα απεικόνισης HDU του συστήματος είναι αποσπώμενη και διασυνδέεται μέσω διάταξης επαφών στο επάνω τμήμα της κάσκας του χειριστή, με έναν αισθητήρα μαγνητικής ιχνηλάτησης, την ηλεκτρονική μονάδα ελέγχου, τον αισθητήρα θέσης του καθίσματος, όπως και με τον κύριο υπολογιστή MMC του αεροσκάφους.
Η ουσιαστική διαφορά του συστήματος αυτού που ανήκει στην τρίτη γενιά HMD, είναι ότι ο ιπτάμενος έχει στη διάθεσή του πληροφορίες στοχοποίησης από τους αισθητήρες του μαχητικού, όπως το ραντάρ, όπου με την ανάλογη συμβολογία, του υποδεικνύεται προς ποια κατεύθυνση να κοιτάξει προκειμένου να δεί άμεσα το στόχο.
Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει η συμβολογία που έχουν στη διάθεσή τους οι ιπτάμενοι. Στο JHMCS θυμίζει αυτήν ενός HUD αλλά σε πιο απλοποιημένη μορφή. Ο ιπτάμενος μπορεί να επιλέξει μεταξύ διαφορετικών διαμορφώσεων συμβολογίας, έχοντας εντός του οπτικού του πεδίου, σε μορφή κατακόρυφης στήλης, το φάκελο του βλήματος αέρος-αέρος που πρόκειται να στοχοποιήσει, με τις παραμέτρους πτήσης του αεροσκάφους, όπως και σε μία οριζόντια γραμμή την απεικόνιση της πορείας του, προκειμένου να διατηρεί την αντίληψη της κίνησής του στο χώρο.
Αξίζει δε να σημειωθεί, ότι η απεικόνιση των παραπάνω δεδομένων θα είναι τύπου μονοφθαλμικής προβολής στο δεξιό μάτι του χειριστή, παρέχοντας οπτικό πεδίο 20 μοιρών. Το βάρος της όλης διάταξης κυμαίνεται στα 1,8 κιλά, τιμή αποδεκτή όπως έδειξαν οι έρευνες που έχουν γίνει.
Οι πρώτες δοκιμές που έγιναν την άνοιξη του 1998, με ένα αναβαθμισμένο ολλανδικό F-16 MLU, όπου μεταξύ άλλων υποψήφιων συστημάτων HMD, δοκιμάστηκε η απόδοση του συνδυασμού του βλήματος IRIS-T και της κάσκας JHMCS από ιπτάμενους της Δανίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας και της Νορβηγίας.
Μέσω της αξιοποίησης της πλήρους ψηφιακής διασύνδεσης της κεφαλής του IRIS-T με τον υπολογιστή αποστολής του μαχητικού μέσω αρτηρίας δεδομένων MIL-STD 1553, στάθηκε δυνατή η ζεύξη της κεφαλής του IRIS-T με το JHMCS.
Έτσι, τα πληρώματα μπορούσαν να επιτύχουν πρόσκτηση και εγκλωβισμό ιπτάμενων στόχων σε γωνίες μέχρι και 90 μοίρες εκτός διαμήκη άξονα του μαχητικού, εκτελώντας ελιγμούς μέχρι 7G, με ταχύτητες 0,9 Mach και μέγιστο ύψος τα 40.000 πόδια. Παράλληλα, οι δοκιμές αυτές πιστοποίησαν ότι η όλη διαδικασία ενσωμάτωσης του παραπάνω συνδυασμού στο F-16, δεν θα απαιτούσε κάποιες εξεζητημένες λύσεις.
Σήμερα η Πολεμική Αεροπορία μέσω του στόλου των F-16 κάνει μετά από πολλά χρόνια το επόμενο σημαντικό εξελικτικό βήμα στις επιχειρήσεις αέρος-αέρος και αέρος – εδάφους με το σύστημα JHMCS. Αποκτώντας μέσω των 84 εκσυγχρονισμένων F-16V τη δυνατότητα αξιοποίησης του νέας γενιάς JHMCS II.
Το ίδιο θα ισχύσει και για τα 38 F-16Block 50… Εφόσον εκσυγχρονιστούν δηλαδή θα καταστούν συμβατά με τη χρήση του νέας γενιάς προβολικού συστήματος στοχοποίησης επί κάσκας JHMCS II.
JHMCS II – Το μέλλον των συστημάτων στοχοποίησης επί κάσκας στην Πολεμική Αεροπορία
Το προβολικό σύστημα στοχοποίησης επί κάσκας JHMCS II, αποτελεί εξέλιξη του JHMCS από τους ίδιους κατασκευαστές. Είναι το πρώτο στον κόσμο στο είδος του, με δυνατότητα παραγωγής και προβολής συμβολογίας υψηλής ευκρίνειας (HD) υπό συνθήκες ηλιακού φωτός (ημέρα) και σκότους (νύχτα).
Ο κλασικός μηχανισμός προβολής τεχνολογίας καθοδικού σωλήνα (CRT) του παλιού JHMCS έχει αντικατασταθεί από ψηφιακό αισθητήρα προβολής. Η συμβολογία και οι ενδείξεις που προβάλλονται στο σκιάδιο της κάσκας του ιπταμένου είναι έγχρωμα, βελτιώνοντας την επίγνωση της τακτικής κατάστασης (situational awarness).
Η παλιά μονόχρωμη (πράσινο χρώμα) απεικόνιση δεν υφίσταται πλέον, ακόμη και στη νυχτερινή διαμόρφωση του JHMCS II. Στην οποία απλά προσαρμόζονται μπροστά από το σκιάδιο-ζελατίνα της κάσκας, διόπτρες νυχτερινής όρασης F4949/ANVIS-9.
Το JHMCS II είναι καλύτερα ζυγισμένο επάνω στην κάσκα (καλύτερη κατανομή βάρους προβολικού μηχανισμού), δεν απαιτεί τροφοδοσία με ρεύμα υψηλού βολτάζ και ευθυγράμμιση – ρύθμιση των σκιαδίων της κάσκας. Είναι φιλοσοφίας plug and play, με λιγότερα απάρτια σε σχέση με το παλιό JHMCS.
Targo II για τα ελληνικά Rafale και Μirage 2000-5Mk.2
To Τargo της Elbit έχει σύμφωνα με παλαιότερο δημοσίευμά μας πιστοποιηθεί και στα Rafale του Κατάρ, ενώ νεότερες πληροφορίες αναφέρουν ότι το σύστημα θα ενσωματωθεί και στα ινδικά μαχητικά του τύπου.
Το ρίσκο της ελληνικής επιλογής επομένως είναι ουσιαστικά ανύπαρκτο, χωρίς να έχουμε στοιχεία κόστους. Που φαίνεται να είναι ο αποτρεπτικός παράγοντας για την ενσωμάτωσή του και στα Mirage 2000-5Mk.2 που φέρουν τα ίδια όπλα (MICA EM και -IR).
Αναφορές σχετικές με τον εκσυγχρονισμό των Mirage 2000-9 της Αεροπορίας των ΗΑΕ, κάνουν λόγο και για την πιστοποίηση συστήματος απεικόνισης – στοχοποίησης επί κάσκας, χωρίς όμως να διευκρινίζεται το ποιο σύστημα έχει επιλεγεί.
Σε κάθε περίπτωση, άποψή μας είναι ότι η Πολεμική Αεροπορία θα πρέπει να επενδύσει στο μονοκινητήριο γαλλικό μαχητικό περαιτέρω, μέσω της ενσωμάτωσης του Targo II, καθώς και συστήματος Link 16. To κόστος είναι ανασταλτικός παράγοντας σε μεγαλύτερο βαθμό εδώ βέβαια, δεδομένου ότι το μέλλον υπάρχει σημαντική πιθανότητα να επιβάλλει την αντικατάσταση και αυτών των μαχητικών. Ταχύτερα από όσο ίσως πιστεύουμε.
Και αυτό θα συμβεί σε περίπτωση που οι Γάλλοι ζητήσουν επαναγορά τους, στο πλαίσιο μίας συμφωνίας για την προμήθεια δεύτερης παρτίδας Rafale από την Ελλάδα εντός των επόμενων ετών. Και όταν λέμε εντός των επόμενων ετών, εννοούμε μέχρι το 2025. Εφόσον υπάρξει η δυνατότητα διάθεσης περισσότερων μεταχειρισμένων Rafale στην Ελλάδα, το ενδεχόμενο της απόσυρσης των Mirage 2000-5Mk.2, δεν μπορεί λοιπόν να αποκλειστεί.
Από την άλλη πλευρά, δεν θα πρέπει να μας διαφεύγει ότι σε περίπτωση που τα ΗΑΕ τελικά πέρα από το F-35A, επιλέξουν και το Rafale, θα διαθέσουν τα Mirage 2000-9 που σήμερα εκσυγχρονίζουν περαιτέρω, προς πώληση. Με σημαντικότερους πιθανούς αποδέκτες, τις Αεροπορίες της Ινδίας και της Ελλάδας.
Για την Ελλάδα θα ήταν εξαιρετικά σημαντική η άμεση απόκτηση έστω και 15 Mirage 2000-9, με στόχο τη δημιουργία τριών τουλάχιστον πολεμικών Μοιρών εξοπλισμένων με γαλλικά μαχητικά και όπλα. Για ευνόητους λόγους. Επειδή όμως κάτι τέτοιο δεν φαίνεται υλοποιήσιμο στο άμεσο μέλλον, όλα τα σενάρια είναι υπό εξέταση. Στο ίδιο θέμα θα επανέλθουμε όταν υπάρξουν νεότερες εξελίξεις.