Νότης Μαριάς: Στο ίδιο έργο θεατές – Στις τσέπες των Δανειστών θα καταλήξουν και πάλι τα Ελληνικά Κονδύλια

Η κυβερνητική ανικανότητα οδήγησε  σε απώλεια  επιχορηγήσεων ύψους 4,7 δις ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης

Νέα απώλεια ευρωπαϊκών κονδυλίων μετά τα 5,1 δις ευρώ του προγράμματος SURE

Το Ταμείο Ανάκαμψης στήθηκε στα μέτρα της Μέρκελ   με τα κονδύλια για τον Ευρωπαϊκό Νότο τελικά να καταλήγουν στη Γερμανική Οικονομία 

Ασφαλιστικό και κόκκινα δάνεια θυσία στο βωμό του Ταμείου Ανάκαμψης

Εναρκτήριο λάκτισμα με επικουρικές συντάξεις και πλειστηριασμούς

Πρώτο τραπέζι πίστα για το ξεκοκάλισμα των ελληνικών κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης οι γερμανικές και αμερικανικές πολυεθνικές

Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας

Την Πέμπτη 11 Μαρτίου 2021 στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες πολλοί  ευρωβουλευτές ξεσπάθωσαν κατά των κυβερνήσεων των χωρών τους καθώς αυτές προχωρούν χωρίς διαβούλευση με την κοινωνία, τους δήμους, τις περιφέρειες και τους κοινωνικούς εταίρους  στη διαμόρφωση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας τα οποία είναι απαραίτητα για την έγκριση των κονδυλίων από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) γνωστό ως Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης. Κονδύλια τα οποία ανέρχονται σε 672,5 δις ευρώ εκ των οποίων 360 δις ευρώ δάνεια και 321,5 δις ευρώ επιχορηγήσεις.

Τα κονδύλια αυτά αποτελούν τμήμα του γνωστού πακέτου ΝGEU (New Generation EU) (Επόμενη Γενιά ΕΕ) συνολικού ύψους 750 δις ευρώ το οποίο επίσης εμπεριέχει το Πρόγραμμα «React –EU» ύψους 47,5 δις ευρώ, το Πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» ύψους 5 δις ευρώ, το Πρόγραμμα «InvestEU» ύψους 5,6 δις ευρώ, το Πρόγραμμα «Αγροτική Ανάπτυξη» ύψους 7,5 δις ευρώ, το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης ύψους 10 δις ευρώ και το Πρόγραμμα «rescEU» ύψους 1,9 δις ευρώ.

Και όμως πριν ένα χρόνο όταν η κοινωνία για πρώτη φορά βρισκόταν αντιμέτωπη με την πανδημία οι ηγέτες της ΕΕ ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικοί σε σχέση με το μέγεθος των κονδυλίων που ήταν διατεθειμένοι να εγκρίνουν.

Έτσι προηγήθηκε ένα έντονο τετράμηνο μέχρι τα μέσα Ιουλίου 2020 κατά το οποίο οι ευρωπαίοι εταίροι ακόνισαν τα μαχαίρια τους και εν μέσω συγκρούσεων και απειλών προσπάθησαν να φτάσουν σε ένα επώδυνο συμβιβασμό.

Σε πρώτη φάση λοιπόν σε επίπεδο ΕΕ για άλλη μια φορά είχε διαφανεί η γερμανική λογική «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» καθώς όπως έγινε και το 2008 με την τότε παγκόσμια οικονομική κρίση έτσι και στις αρχές της πανδημίας  η Γερμανία και οι άλλες χώρες του σκληρού πυρήνα της Ευρωζώνης δεν φαινόταν  διατεθειμένες να διαθέσουν σε ενωσιακό επίπεδο τους αναγκαίους πόρους για την αντιμετώπιση της επερχόμενης κρίσης.

Στο πλαίσιο αυτό το Eurogroup στις 16 Μαρτίου 2020 αποφάσισε να διαθέσει μόνο  100 δις ευρώ, εκ των οποίων 28 δις ευρώ από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ, 37 δις ευρώ του Ειδικού Επενδυτικού Ταμείου της Κομισιόν για την αντιμετώπιση του κορονοϊού και 8 δις ευρώ σε δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για χρηματοδότηση ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που θα μπορούσαν να φτάσουν μέχρι και 20 δις ευρώ, συν 10 δις ευρώ επιπλέον για χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων πάλι από την ΕΤΕπ (Η Ναυτεμπορική 17/3/2020). Ταυτόχρονα υπενθύμισε  τα 400 δις ευρώ εγγυήσεις που διαθέτει ο ESM δηλαδή το ευρωπαϊκό ΔΝΤ και κάλεσε όσες χώρες της Ευρωζώνης είχαν ανάγκη να προσφύγουν σε δανεισμό από τον ESM, δηλαδή να μπουν σε μνημόνια λιτότητας.

Στις καλένδες το Ευρωομόλογο 

Το πακέτο αυτό του Eurogroup προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων με τους ηγέτες της Γαλλίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Ελλάδας, Πορτογαλίας,  Σλοβενίας, Ιρλανδίας, Βελγίου και Λουξεμβούργου να ζητούν  την έκδοση Ευρωομολόγου με κοινή τους επιστολή (Kathimerini.gr 26/3/2020) παρότι το Βερολίνο ευθύς εξ αρχής είχε απορρίψει κάθε σκέψη για έκδοση Ευρωομολόγου (Naftemporiki.gr 25/3/2020).

Ακολούθησε το Eυrogroup της Τρίτης  7 Απριλίου 2020 που συνεδρίασε σε πολεμική ατμόσφαιρα με το Βερολίνο και τους δορυφόρους του να απορρίπτουν το Ευρωομόλογο. Μετά ταύτα ακούστηκαν αρκετά «γαλλικά» από τους Ισπανούς και τους Ιταλούς με τους τελευταίους να απειλούν ακόμη και με Italexit (sofokleousin.gr 9/4/2020).
Στη φάση λοιπόν αυτή το Παρίσι έκανε μια εντυπωσιακή πιρουέτα εγκαταλείποντας το Ευρωομόλογο με τον Γάλλο υπουργό Οικονομικών να ρίχνει στο τραπέζι την πρόταση για τη δημιουργία ενός Ταμείου Ανάπτυξης και Αλληλεγγύης. Από κοντά λοιπόν συμφώνησε και το Βερολίνο προκειμένου να παρουσιαστεί στο Eurogroup μια δήθεν κοινή γαλλογερμανική πρωτοβουλία. Μετά το γαλλικό άδειασμα οι καμπαλέρος του Ευρωπαϊκού Νότου σάλπισαν ισπανική υποχώρηση μπροστά στα γερμανικά πάντσερ.

Έτσι το Eurogroup της Πέμπτης 9 Απριλίου 2020 αφού αναφέρθηκε στη μελλοντική ίδρυση του περίφημου προσωρινού Ταμείου Ανάκαμψης τελικά πέταξε τη μπάλα στην εξέδρα παραπέμποντας το θέμα για οδηγίες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.

Στη συνέχεια το Eurogroup ανακοίνωσε ότι εγκρίνει δανειακό πακέτο ύψους 540 δις ευρώ εκ των οποίων, αποφασίστηκε 200 δις ευρώ να δοθούν από την ΕΤΕπ ως δάνεια για τις επιχειρήσεις και 100 δις ευρώ από την Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ανεργίας αφού δανειστεί το ποσό αυτό από τις αγορές και εν συνεχεία το χορηγήσει υπό μορφή δανείων  στα κράτη μέλη για την εκτέλεση του προγράμματος SURE για την αντιμετώπιση της ανεργίας.
Επίσης 240 δις ευρώ αποφασίστηκε να δοθούν πάλι ως δάνεια από τον ESM, χωρίς μνημόνιο αν πρόκειται τα δανεικά να πάνε αποκλειστικά για την κάλυψη δαπανών υγείας, και με μνημόνιο αν τα δανεικά πάνε για τη στήριξη της οικονομίας των κρατών μελών.

Ακολούθησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 23^ης  Απριλίου 2020 το οποίο μετά από ώρες τηλεδιάσκεψης  αποφάσισε ότι το υπό ίδρυση Ταμείο Ανάκαμψης θα είναι προσωρινής διάρκειας και θα χρηματοδοτηθεί από τον προϋπολογισμό της ΕΕ αφού πρώτα η Κομισιόν καταφέρει να λύσει τη δύσκολη εξίσωση της αύξησης του επόμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) της ΕΕ 2021-2027 υποβάλλοντας μάλιστα σχετική πρόταση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εντός του Μαΐου.

Η Συμφωνία Μακρόν-Μέρκελ

Στη συνέχεια Μακρόν-Μέρκελ ανακοίνωσαν στις 18 Μαΐου 2020 το περίφημο πακέτο των 500 δις ευρώ ως επιχορηγήσεις (capital.gr 18/5/2020) ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την ουσιαστική ίδρυση ενός ισχυρού Ταμείου Ανάκαμψης.

Και ενώ η Κομισιόν στις 27/5/2020 υπέβαλε την πρότασή της για το Ταμείο Ανάκαμψης, σε επίπεδο ΕΕ άρχισε να διαμορφώνεται μια ομάδα χωρών αποτελούμενη κατά κύριο λόγο από δορυφόρους του Βερολίνου όπως είναι η Ολλανδία, η Αυστρία, η Δανία και  η Σουηδία (naftemporiki.gr 19/6/2020) οι οποίες κυριολεκτικά τίναξαν στον αέρα το νέο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που συνήλθε με τηλεδιάσκεψη στις 19 Ιουνίου 2020 αρνούμενες κυρίως να δεχθούν να δίνονται από το Ταμείο Ανάκαμψης επιχορηγήσεις. Έτσι «η συμμορία των τεσσάρων της λιτότητας» πρότεινε τη χορήγηση μόνο δανείων και μάλιστα με πολύ σκληρούς μνημονιακούς όρους.

Μετά από όλα αυτά οι ηγέτες της ΕΕ παρέπεμψαν την επίλυση του ζητήματος στη Γερμανική Προεδρία και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο που θα συνεδρίαζε δια ζώσης στις 17 και 18 Ιουλίου στις Βρυξέλλες, με την Κομισιόν πάντως να ανακοινώνει τότε  εμπροσθοβαρή μέτρα με προϋπολογισμό της ΕΕ ύψους 166,7 δισεκατομμυρίων ευρώ για το 2021, ο οποίος θα συμπληρωνόταν με 211 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και περίπου 133 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης (Next Generation EU) (Η Ναυτεμπορική 25/6/2020 σελ.1).

Τελικά η λύση δόθηκε  από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουλίου 2020 το οποίο διήρκεσε αρκετές ημέρες από 17-21 Ιουλίου στις Βρυξέλλες προκειμένου να μπορέσουν οι ευρωπαίοι ηγέτες να καταλήξουν σε συμφωνία για το περίφημο συνολικό ευρωπαϊκό πακέτο των 1,8 τρις ευρώ εκ των οποίων 1.074,3 δις ευρώ για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της ΕΕ 2021-2027 και το περίφημο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης που μαζί με άλλες δράσεις της ΕΕ θα έπρεπε να ανέλθει στο ποσό των 750 δις ευρώ.

Στο πλαίσιο αυτό οι Ευρωπαίοι ηγέτες αφού έθαψαν το Ευρωομόλογο τελικά έστειλαν τον λογαριασμό του υπό ίδρυση Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης στην επόμενη γενιά της ΕΕ. Έτσι η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της Κομισιόν θα δανειστεί από τις αγορές 750 δις ευρώ τα οποία εν συνεχεία θα διαθέσει υπό μορφή δανείων και επιχορηγήσεων στα κράτη μέλη της Ένωσης. Τα δάνεια της ΕΕ θα πρέπει να εξοφληθούν μέχρι τα τέλη του 2058. Για την εξόφληση των δανείων θα επιβληθούν στα εκατομμύρια των ευρωπαίων καταναλωτών φόροι και τέλη που αφορούν τις ψηφιακές συναλλαγές, τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές.  Από το περίφημο πακέτο των 750 δις ευρώ, όπως προαναφέρθηκε, 390 δις ευρώ θα είναι επιχορηγήσεις και 360 δις ευρώ θα δοθούν υπό την μορφή δανείων στα κράτη μέλη της Ένωσης αυξάνοντας έτσι το δημόσιο χρέος των εν λόγω κρατών.

Ο Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης

Τελικά στις 18 Φεβρουαρίου 2021 δημοσιεύθηκε στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ (L 57/17) ο Κανονισμός 2021/241 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 12^ης Φεβρουαρίου 2021 για τη θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ιδρύοντας έτσι το περίφημο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης με κονδύλια ύψους 672,5 δις ευρώ εκ των οποίων 360 δις ευρώ δάνεια και 321,5 δις ευρώ επιχορηγήσεις.

Όπως επισημαίνεται στο σημείο 8 του Προοιμίου του Κανονισμού ο μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας  «θα παρέχει αποτελεσματική και σημαντική οικονομική στήριξη για την ενίσχυση της υλοποίησης βιώσιμων μεταρρυθμίσεων και σχετικών δημόσιων επενδύσεων στα κράτη μέλη. Ο μηχανισμός θα πρέπει να είναι ένα ειδικό μέσο που να αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των δυσμενών επιπτώσεων και συνεπειών της κρίσης της COVID-19 στην Ένωση. Θα πρέπει να είναι πλήρης και να επωφελείται από την πείρα που έχουν αποκτήσει η Επιτροπή και τα κράτη μέλη από τη χρήση άλλων μέσων και προγραμμάτων. Θα μπορούσαν επίσης να δοθούν κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις μέσω δημόσιων επενδυτικών προγραμμάτων, συμπεριλαμβανομένων χρηματοδοτικών μέσων, επιδοτήσεων και άλλων μηχανισμών, υπό την προϋπόθεση ότι τηρούνται οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων». Επομένως εκτός από τις δημόσιες επενδύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης θα χρηματοδοτηθούν και ιδιωτικές επενδύσεις με τις διάφορες πολυεθνικές σε Ελλάδα και τις άλλες χώρες της ΕΕ να στοιχίζονται ήδη προκειμένου να ενθυλακώσουν τα σχετικά κονδύλια και έτσι να αποδειχθούν για άλλη μια φορά «τζάμπα μάγκες-επενδυτές» που θα κάνουν επενδύσεις με ξένα κόλλυβα.

Σύμφωνα με το άρθρο 4 του Κανονισμού «γενικός στόχος του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι η προώθηση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής της Ένωσης με τη βελτίωση της ανθεκτικότητας, της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων, της ικανότητας προσαρμογής και του αναπτυξιακού δυναμικού των κρατών μελών, τον μετριασμό των κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων της εν λόγω κρίσης ιδίως στις γυναίκες, με τη συμβολή στην υλοποίηση του ευρωπαϊκού πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων, τη στήριξη της πράσινης μετάβασης, τη συμβολή στην επίτευξη των κλιματικών στόχων της Ένωσης για το 2030 που καθορίζονται στο άρθρο 2 σημείο 11) του κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999 και τη συμμόρφωση με τον στόχο για κλιματική ουδετερότητα της ΕΕ έως το 2050, και την ψηφιακή μετάβαση, ώστε να συμβάλλει στην οικονομική και κοινωνική σύγκλιση προς τα επάνω, να αποκαθίσταται και να προωθείται η βιώσιμη ανάπτυξη και η ολοκλήρωση των οικονομιών της Ένωσης, να προωθεί τη δημιουργία απασχόλησης υψηλής ποιότητας και να συμβάλλει στη στρατηγική αυτονομία της ένωσης παράλληλα με μια ανοιχτή οικονομία και να δημιουργεί ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία».

Επιπλέον σύμφωνα με το άρθρο 3 του Κανονισμού το πεδίο εφαρμογής του μηχανισμού αναφέρεται σε τομείς πολιτικής με ευρωπαϊκή σημασία, διαρθρωμένους σε έξι πυλώνες:

α) πράσινη μετάβαση,

β) ψηφιακός μετασχηματισμός,

γ) έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, με οικονομική συνοχή, απασχόληση, παραγωγικότητα, ανταγωνιστικότητα, έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία, και μια εύρυθμα λειτουργούσα εσωτερική αγορά με ισχυρές ΜΜΕ,

δ) κοινωνική και εδαφική συνοχή,

ε) υγεία και οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα, με σκοπό, μεταξύ άλλων, την αύξηση της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων και της ικανότητας αντίδρασης σε κρίσεις, και

στ) πολιτικές για την επόμενη γενιά, τα παιδιά και τους νέους, όπως η εκπαίδευση και οι δεξιότητες.

Έτσι τα κράτη μέλη προκειμένου να ενταχθούν στις χρηματοδοτήσεις του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης οφείλουν στα εθνικά τους σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας να συμπεριλάβουν μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που να καλύπτουν τους παραπάνω  έξι τομείς πολιτικής με ευρωπαϊκή σημασία.

Επισημαίνεται ότι τουλάχιστον το 37% των κονδυλίων κάθε σχεδίου θα πρέπει να στηρίζει την πράσινη μετάβαση και τουλάχιστον το 20% τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Επιπλέον, όλα τα μέτρα που περιλαμβάνονται στα σχέδια των κρατών μελών θα πρέπει να τηρούν την αρχή της «μη πρόκλησης σημαντικής βλάβης», ώστε να προστατεύονται οι περιβαλλοντικοί στόχοι της ΕΕ. 

Διαδικασία έγκρισης και χρηματοδότηση

Τα κράτη μέλη έχουν προθεσμία έως τις 30 Απριλίου 2021, κατά κανόνα, για να υποβάλουν τα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας στην Επιτροπή. Στη συνέχεια, κατά κανόνα η Επιτροπή θα πρέπει εντός δύο μηνών να αξιολογήσει τα σχέδια και, κατόπιν τούτου, το Συμβούλιο θα πρέπει εντός τεσσάρων εβδομάδων να εγκρίνει απόφαση για την τελική έγκριση κάθε σχεδίου. Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι το Βερολίνο διατηρεί για άλλη μια φορά τον τελικό λόγο καθώς πέτυχε να θεσμοθετηθεί και «φρένο έκτακτης ανάγκης» σύμφωνα με το οποίο οποιοδήποτε κράτος θα δύναται να μπλοκάρει την έγκριση των εκταμιεύσεων οπότε το θέμα θα παραπέμπεται εντός προθεσμίας τριών μηνών για τελική απόφαση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το οποίο θα αποφασίζει με αυξημένη πλειοψηφία. Για τα σχέδια που θα εγκριθούν το 2021, τα κράτη μέλη θα μπορούν να λάβουν προχρηματοδότηση ύψους έως 13% των επιχορηγήσεων και δανείων που προβλέπονται στο σχέδιό τους. Το υπόλοιπο ποσό θα καταβληθεί με βάση την επίτευξη των συμφωνηθέντων ορόσημων και στόχων.

Tι παίρνει τελικά η Ελλάδα

Με βάση τη σχετική κατανομή η Ελλάδα δικαιούται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης επιχορηγήσεις ύψους 17,8 δις ευρώ και δάνεια 12,7 δις ευρώ ήτοι εν συνόλω 30,5 δις ευρώ έναντι των 32 δις ευρώ (9,5 δις δάνεια και 22,5 δις ευρώ επιχορηγήσεις) που είχε αρχικά ανακοινωθεί με θριαμβολογίες από την κυβέρνηση (www.iefimerida.gr. 28/5/2020)  Και αυτό γιατί στη διάρκεια της διαπραγμάτευσης η Αθήνα έχασε 4,7 δις ευρώ επιχορηγήσεις αφού τελικά θα λάβει μόνο 17,8 δις ευρώ για επιχορηγήσεις αντί των 22,5 δις ευρώ που ήταν η αρχική πρόταση της Κομισιόν.

Πάντως στις επιχορηγήσεις πρέπει να προστεθούν και 2,8 δις ευρώ τα οποία προκύπτουν ως εξής: Από το «React –EU» 1,715 δις ευρώ, συν 755 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, συν  365,3 από το Πρόγραμμα «Αγροτική Ανάπτυξη» ήτοι εν συνόλω 2.835,3 εκατ. ευρώ

Πλην όμως οι επιχορηγήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης θα κατευθυνθούν μόνο «σε επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις» και δεν θα δοθούν υπό την μορφή εισοδηματικών επιδοτήσεων και ενισχύσεων όπως συνέβαινε μέχρι πρότινος με ορισμένα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία.  Οι επιχορηγήσεις θα δοθούν μέσω των υφιστάμενων Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων γεγονός που σημαίνει τήρηση όχι μόνο των όρων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και της ενισχυμένης εποπτείας αντίστοιχα, αλλά και των Κανονισμών των κατ΄ ιδίαν Διαρθρωτικών Ταμείων. Κομβικό σημείο εν προκειμένου είναι η καταβολή εθνικής συγχρηματοδότησης

Αντίθετα η Ελλάδα δικαιούται επιπλέον περίπου 3,2 δις ευρώ αλλά σε δάνεια!!!

Ειδικότερα καθώς σύμφωνα με το άρθρο 14 παρ. 5 «ο μέγιστος όγκος της δανειακής στήριξης για κάθε κράτος μέλος δεν υπερβαίνει το 6,8 % του ΑΕΠ του το 2019 σε τρέχουσες τιμές» η Ελλάδα δικαιούται 12.484 εκατ. ευρώ δεδομένου ότι το ελληνικό ΑΕΠ το 2019 ανήλθε σε 186,3 δις ευρώ (Εφημερίς Δημοπρασιών 6-7/3/2021, σελ. 1), ποσό το οποίο σε τρέχουσες τιμές εκτιμάται περίπου στα 12,7 δις ευρώ, όπως επιβεβαιώνεται και από σχετικά δημοσιεύματα (Το Βήμα 14/3/2021 σελ. Β.3 και capital.gr 13/3/2021).

Τα δάνεια όπως και οι επιχορηγήσεις θα δοθούν με αυστηρούς όρους και προϋποθέσεις όπως είναι η τήρηση των όρων του ευρωπαϊκού εξαμήνου και της ενισχυμένης εποπτείας για Ελλάδα, Κύπρο και Ισπανία. Επιπλέον τα κράτη οφείλουν να σεβαστούν τους κανόνες της ΕΕ για το δημόσιο χρέος και τα υπερβολικά ελλείμματα. Έτσι παρά την προσωρινή χαλάρωση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας για τα ελλείμματα, τα κράτη της ΕΕ και φυσικά η Ελλάδα σε μεσοπρόθεσμη βάση πρέπει να διασφαλίσουν υγιή δημόσια οικονομικά γεγονός που ενόψει της βαθιάς ύφεσης λόγω κορωνοϊού σημαίνει ότι θα υποχρεωθούν να λάβουν μέτρα λιτότητας και βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής. 

Δούρειος Ίππος το Ταμείο Ανάπτυξης

Και ενώ δίνονται «ψίχουλα» για τον τουρισμό, τον πολιτισμό και τους αγρότες, οι επενδύσεις θα πρέπει να επικεντρωθούν αυστηρά στην ψηφιακή οικονομία και στην πράσινη ανάπτυξη με έμφαση στην ενέργεια. Αυτό σημαίνει ότι στην πράξη το μεγαλύτερο μέρος των επιχορηγήσεων καθώς και της εθνικής συγχρηματοδότησης θα επιστρέψει στις πλούσιες και βιομηχανικά ανεπτυγμένες χώρες του Βορρά για αγορά νέων τεχνολογιών, λογισμικού (software), εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης, καθώς και μηχανολογικού εξοπλισμού, όπως ανεμογεννήτριες, ηλιακά πάνελ, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, μονάδες επεξεργασίας απορριμμάτων, κλπ.

Επομένως μέσα από κανόνες λειτουργίας του Ταμείου Ανάκαμψης κομμένους και ραμμένους στα μέτρα του Βερολίνου τα σχετικά κονδύλια ακόμη και αν ένα μεγάλο τμήμα τους χορηγηθεί στις οικονομίες του Νότου σε τελική ανάλυση θα επιστρέψουν πίσω στις οικονομίες του Βορρά απ΄ όπου οι Νότιοι θα αγοράσουν τον σχετικό μηχανολογικό εξοπλισμό και τις τεχνολογίες για πράσινες επενδύσεις.

Έτσι για άλλη μια φορά η Γερμανία και οι άλλες πλούσιες χώρες του ευρωπαϊκού σκληρού πυρήνα θα πετύχουν το μεγαλύτερο μέρος των πακέτου των 672,5 δις ευρώ να ενισχύσει τις οικονομίες τους αφού τα κονδύλια που θα δοθούν στον καταναλωτικό ευρωπαϊκό νότο θα επιστρέψουν τελικά στον πλούσιο Βορρά.

Επίσης σύμφωνα με εκτιμήσεις μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης αναμένονται να χρηματοδοτηθούν και οι άμεσες ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό επισημαίνεται ότι «το σχήμα χρηματοδότησης αλλά και ο εν γένει σχεδιασμός για τη διάθεση των δανείων αφήνουν πολλά περιθώρια να δούμε μέσω του ελληνικού προγράμματος ανάκαμψης και ανθεκτικότητας να χρηματοδοτούνται και άμεσες ξένες επενδύσεις. Τραπεζικοί κύκλοι επεσήμαναν ότι η ιδιωτική συμμετοχή που θα απαιτηθεί για να εξαντληθούν τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης από επενδύσεις Ελλήνων μπορεί να φτάσει τα 5 έως 7 δισ. ευρώ. Η εκτίμηση είναι ότι τέτοια κεφάλαια δεν υπάρχουν διαθέσιμα για επενδύσεις. Συνεπώς, επειδή το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης θα ευνοήσει όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. και οι επενδυτές θα έχουν περίπου τους ίδιους όρους παντού, είναι πιθανό να θελήσουν να εκδηλώσουν το επενδυτικό ενδιαφέρον που εκφράζεται για την Ελλάδα από το 2019 μέσω του ελληνικού προγράμματος ανάκαμψης. Δηλαδή οι ενισχύσεις του Ταμείου να διατεθούν για άμεσες ξένες επενδύσεις προς τη χώρα μας» (capital.gr 13/3/2021).

Για τον λόγο αυτόν γερμανικές και αμερικανικές πολυεθνικές έπιασαν πρώτο τραπέζι πίστα για το ξεκοκάλισμα των ελληνικών κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης κάνοντας τους «τζάμπα μάγκες επενδυτές» με ξένα κόλλυβα. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσονται όπως έχουμε ήδη αποκαλύψει στις  18/1/2021  στην ΥΠΕΡΒΑΣΗNEWS και οι αμερικανικές επενδύσεις στον τομέα της νέας τεχνολογίας που ήταν άλλωστε αντικείμενο και της επίσκεψης Πομπέο στην Ελλάδα στο πλαίσιο της οποίας υπογράφτηκε στη Θεσσαλονίκη στις 28 Σεπτεμβρίου 2020 η Συμφωνία επιστημονικής και τεχνολογικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ (Η Καθημερινή 28/9/2020).

Έτσι οι ευρωπαϊκές και άλλες πολυεθνικές θα γδάρουν το βόδι δυο φορές μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Επιπλέον η  εξόφληση του πακέτου των 750 δις ευρώ της Κομισιόν θα χρηματοδοτηθεί όχι από τις συνεισφορές των πλούσιων χωρών αλλά με δάνεια που θα λάβει η Κομισιόν από τις αγορές. Τα δάνεια αυτά θα αποπληρωθούν με την επιβολή φόρων της ΕΕ τους οποίους θα πληρώσουν σε τελική ανάλυση τα εκατομμύρια των ευρωπαίων καταναλωτών μιας και οι ευρωπαϊκοί επιχειρηματικοί όμιλοι που θα κληθούν να καταβάλουν τους φόρους αυτούς θα τους μετακυλήσουν στην κατανάλωση. Πρόκειται για φόρους που αφορούν τις ψηφιακές συναλλαγές, τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, τις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές και τα κέρδη των επιχειρήσεων. Έτσι για άλλη μια φορά η Γερμανία και οι άλλες πλούσιες χώρες του ευρωπαϊκού σκληρού πυρήνα δεν θα βάλουν το χέρι στην τσέπη ενώ ταυτόχρονα θα πετύχουν το μεγαλύτερο μέρος των πακέτου των 750 δις ευρώ να ενισχύσει τις οικονομίες τους αφού τα κονδύλια που θα δοθούν στον καταναλωτικό ευρωπαϊκό νότο θα επιστρέψουν τελικά στον πλούσιο βορά για αγορά εξοπλισμού και τεχνολογιών στους τομείς της πράσινης ανάπτυξης και της ψηφιακής οικονομίας.

Τέλος οι γερμανικές και άλλες τράπεζες του σκληρού πυρήνα θα βγάλουν επίσης κέρδη δανείζοντας την Κομισιόν με το ποσό των 750 δις ευρώ που θα κληθεί να αναζητήσει από τις αγορές για τη χρηματοδότηση του πακέτου ΝGEU (New Generation EU) (Επόμενη Γενιά ΕΕ), εκ των οποίων 360 δις ευρώ εν συνέχεια θα δανείσει στα κράτη μέλη με την Ελλάδα σύμφωνα με τα παραπάνω να λαμβάνει περί τα 12,7 δις ευρώ σε χαμηλότοκα δάνεια.

Με τον τρόπο αυτό η Γερμανία θα λειτουργήσει για άλλη μια φορά ως κύριος δανειστής του Ευρωπαϊκού Νότου είτε μέσω των δανείων των γερμανικών τραπεζών είτε μέσω του ESM όπου το Βερολίνο είναι μεγαλομέτοχος.

Σκληροί μνημονιακοί όροι και αιρεσιμότητες

Όμως παρά τους πανηγυρισμούς το Ταμείο Ανάκαμψης θα συνοδεύεται με φόρους, λιτότητα, βίαιη δημοσιονομική προσαρμογή και πλήρη απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων.

Έτσι ο Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις με δηλώσεις του την 1^η Ιουνίου 2020 (tanea.gr 2/6/2020) χάλασε την κυβερνητική  φιέστα των τότε 32 δις ευρώ με σφήνα ενισχυμένης εποπτείας για το «ευρωπαϊκό πακέτο», καθώς συνέδεσε την εκταμίευση των κονδυλίων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης με την τήρηση εκ μέρους της Ελλάδας των σκληρών δεσμεύσεων που έχει αναλάβει στο πλαίσιο της ενισχυμένης οικονομικής και δημοσιονομικής εποπτείας στην οποία έχει τεθεί η χώρα από το καλοκαίρι του 2018.

Το νέο ευρωπαϊκό πακέτο του Ταμείου Ανάκαμψης σύμφωνα με τον Κανονισμό 2021/241 συνδέθηκε με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις άσκησης πολιτικής καθώς και με πλήρη συμμόρφωση στις επιταγές του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου το οποίο προβλέπει επιβολή δομικών μεταρρυθμίσεων, απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων, ευελιξία στην αγορά εργασίας, εκ περιτροπής και μερική απασχόληση, άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, «υγιή δημόσια οικονομικά», μείωση κόκκινων δανείων, μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού, καθώς και άλλα συνοδευτικά μέτρα τα οποία σε μεγάλο βαθμό ο Ελληνικός λαός τα βίωσε κατά τα πέτρινα μνημονιακά χρόνια. Επίσης σύμφωνα με τον εν λόγω Κανονισμό τα κράτη μέλη της ΕΕ οφείλουν να σεβαστούν και τους κανόνες της Συνθήκης της ΕΕ για τα υπερβολικά ελλείμματα και το δημόσιο χρέος και για τον λόγο αυτόν θα συντάσσονται από τις Βρυξέλλες σύμφωνα με σχετική Ανακοίνωση της Κομισιόν και οι σχετικές εκθέσεις αρχής γενομένης από την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ισπανία. Έτσι παρά την προσωρινή χαλάρωση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας για τα ελλείμματα η Κομισιόν επισημαίνει ότι σε μεσοπρόθεσμη βάση θα πρέπει να τηρηθούν οι κανόνες για τα υπερβολικά ελλείμματα και τα χρέη και τα κράτη οφείλουν στο τέλος του οικείου Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής να έχουν διασφαλίσει υγιή δημόσια οικονομικά γεγονός που ενόψει της επικείμενης βαθιάς ύφεσης σημαίνει ότι τα κράτη της ΕΕ θα υποχρεωθούν να λάβουν μέτρα λιτότητας και βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής προκειμένου μεσοπρόθεσμα να μην έχουν υπερβολικά ελλείμματα και χρέη.  

Το Ταμείο Ανάκαμψης οδοστρωτήρας για Ασφαλιστικό  και κόκκινα δάνεια στην Ελλάδα

Δεδομένου ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε αυξημένη δημοσιονομική εποπτεία στην περίπτωση της Πατρίδας μας έχει εφαρμογή η παράγραφος 35 του Προοιμίου του Κανονισμού 2021/241 όπου επισημαίνεται ότι η Αθήνα πρέπει να τηρεί τις «προκλήσεις και τις προτεραιότητες που προσδιορίζονται» από τους Κανονισμούς 472/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου και 332/2002 του Συμβουλίου.

Αυτό σημαίνει ότι προκειμένου να εγκριθεί το ελληνικό εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας η Αθήνα θα πρέπει να προχωρήσει στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που έχουν επιβληθεί από την Απόφαση του Eurogroup στις 22 Ιουνίου 2018  που περιλαμβάνει μέτρα για το Ασφαλιστικό, τα κόκκινα δάνεια, την μεταρρύθμιση στην αγορά εργασίας, τις ιδιωτικοποιήσεις και αλλαγές στο δημόσιο τομέα.  Επιπλέον η Αθήνα πρέπει να συμμορφωθεί με  την 9^ης Έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας που εξέδωσε η Κομισιόν στις 24/2/2021, όπου ζητά μερική επαναφορά των πλειστηριασμών (new money 24/2/2021) καλώντας την κυβέρνηση να μην παρατείνει το γενικό πάγωμα των πλειστηριασμών μετά τις 15 Μαρτίου 2021 (protothema 24/2/2021).

Με εντολή Μέρκελ και Γερμανικής Προεδρίας αυξάνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης

Όπως αποκαλύψαμε στην ΥΠΕΡΒΑΣΗNEWS στις 28/12/2020 με εντολή Μέρκελ το Συμβούλιο της ΕΕ στις 13 Οκτωβρίου 2020 ψήφισε την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης ρύθμιση που περιλαμβάνεται πλέον στις πολιτικές απασχόλησης της ΕΕ που αποτελούν μέρος των υποχρεώσεων του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου η εφαρμογή των οποίων αποτελεί προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση των κρατών της ΕΕ από το Ταμείο Ανάκαμψης σύμφωνα τον Κανονισμό 2021/241.

Μεσούσης λοιπόν της πανδημίας το Συμβούλιο της ΕΕ, στο οποίο ως γνωστόν συμμετέχουν οι Υπουργοί των κρατών μελών, έβαλε για άλλη μια φορά στο στόχαστρο το ασφαλιστικό σύστημα.

Έτσι στις 13 Οκτωβρίου το Συμβούλιο εξέδωσε την υπ΄ αρίθμ.   2020/1512   Απόφασή του  σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών η οποία δημοσιεύθηκε στις 19/10/2020 στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ (L 344/22) δίνοντας τη χαριστική βολή στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των εργαζομένων καθώς απαιτεί πλέον την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.

Ειδικότερα στις 13 Οκτωβρίου στο πλαίσιο του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων η κυβέρνηση μαζί με τις υπόλοιπες κυβερνήσεις των χωρών της ΕΕ υπερψήφισε την παραπάνω Απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ η οποία τέθηκε σε ισχύ από 19/10/2020 με τη δημοσίευσή της στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και η οποία απευθύνεται στα κράτη-μέλη της ΕΕ για τα περαιτέρω.

Η Απόφαση στο Άρθρο 1 καθορίζει ότι «θεσπίζονται οι κατευθυντήριες γραμμές για τις πολιτικές απασχόλησης των κρατών μελών («κατευθυντήριες γραμμές») που παρατίθενται στο παράρτημα. Οι κατευθυντήριες γραμμές αποτελούν μέρος των «ολοκληρωμένων κατευθυντήριων γραμμών». Στη συνέχεια στο  Άρθρο 2 καθορίζει ότι «τα κράτη μέλη λαμβάνουν υπόψη τις κατευθυντήριες γραμμές στις πολιτικές τους για την απασχόληση και στα προγράμματα μεταρρυθμίσεων τους, επί των οποίων θα υποβληθεί έκθεση σύμφωνα με το άρθρο 148 παράγραφος 3 ΣΛΕΕ».

Ταυτόχρονα η Απόφαση αυτή του Συμβουλίου της ΕΕ δεσμεύει όχι μόνο την Ελλάδα και τα άλλα μέλη της ΕΕ αλλά και τα όργανα της ΕΕ ήτοι το Συμβούλιο, την Κομισιόν, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κλπ και αποτελεί τη βάση μαζί με άλλες αποφάσεις του Συμβουλίου στο πλαίσιο της πολυμερούς εποπτείας που ασκείται στο πλαίσιο του περίφημου Ευρωπαϊκού Εξαμήνου.

Στο πλαίσιο των κατευθυντήριων γραμμών της παραπάνω Απόφασης 2020/1512 του Συμβουλίου της ΕΕ σημαντικό ρόλο παίζει και η Κατευθυντήρια γραμμή 8 η οποία πέραν των άλλων προβλέπει ότι «λόγω της αύξησης της μακροζωίας και των δημογραφικών αλλαγών, τα κράτη μέλη θα πρέπει να κατοχυρώσουν την επάρκεια και τη βιωσιμότητα των συνταξιοδοτικών συστημάτων για εργαζόμενους και αυτοαπασχολούμενους, παρέχοντας ίσες ευκαιρίες σε γυναίκες και άνδρες να αποκτήσουν συνταξιοδοτικά δικαιώματα, μεταξύ άλλων μέσω συμπληρωματικών συστημάτων για τη διασφάλιση επαρκούς εισοδήματος για τους ηλικιωμένους. Οι μεταρρυθμίσεις των συνταξιοδοτικών συστημάτων θα πρέπει να στηρίζονται από πολιτικές που αποσκοπούν στη μείωση του χάσματος στις συντάξεις μεταξύ των φύλων καθώς και μέτρα παράτασης του επαγγελματικού βίου, όπως η αύξηση της πραγματικής ηλικίας συνταξιοδότησης, και να πλαισιώνονται από στρατηγικές ενεργού γήρανσης. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καθιερώσουν έναν εποικοδομητικό διάλογο με τους κοινωνικούς εταίρους και άλλα σχετικά ενδιαφερόμενα μέρη και να επιτρέψουν την κατάλληλη σταδιακή εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων».

Ας μην ξεχνούμε άλλωστε ότι στην ίδια γραμμή κινείται και η Έκθεση Πισσαρίδη.

Με την παραπάνω λοιπόν απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ, ο κύβος ερρίφθη για την αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και στην Ελλάδα. Και όλα αυτά παρότι ο τότε αρμόδιος Υπουργός Γιάννης Βρούτσης διερρήγνυε τα ιμάτια του ότι δήθεν δεν πρόκειται να γίνει αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης (naftemporiki.gr 29/11/2020). 

Λαγός η Έκθεση Πισσαρίδη

Η Έκθεση Πισσαρίδη η οποία πέραν των άλλων αποτελεί λαγό της κυβέρνησης για τις διάφορες δήθεν μεταρρυθμίσεις  θέτει θέμα ασφαλιστικού και προτείνει μάλιστα και συγκεκριμένες «μεταρρυθμίσεις» ρίχνοντας ταυτόχρονα φαρμακερά βέλη στο ζήτημα της πρόωρης συνταξιοδότησης αλλά και των ισχυόντων ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.

Έτσι η Έκθεση στη σελ. 109 μεταξύ άλλων επισημαίνει:

«Ένα θέμα το οποίο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής όσον αφορά τις συνταξιοδοτικές δαπάνες είναι η πρόωρη συνταξιοδότηση. Αυτή επιβαρύνει όχι μόνο τις δαπάνες αλλά και την οικονομική δραστηριότητα καθώς αποθαρρύνει τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας. Το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής γυναικών άνω των 55 ετών οφείλεται, μεταξύ άλλων παραγόντων, στην επιλογή, μέχρι πρόσφατα για μητέρες ανήλικων παιδιών, να συνταξιοδοτηθούν σε νεαρή ηλικία με λιγότερα από 20 έτη ασφάλισης. Ενώ αυτοί οι κανόνες έχουν αλλάξει σταδιακά από το 2010, είναι ακόμη δυνατό για τις γυναίκες να συνταξιοδοτηθούν νωρίς εάν το 2015 είχαν φτάσει την απαιτούμενη ηλικία συνταξιοδότησης και είχαν (περιορισμένα) έτη ασφάλισης. Με βάση τις αλλαγές που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, αναμένεται ότι έως το 2022, οι επιλογές πρόωρης συνταξιοδότησης θα έχουν καταργηθεί και θα ισχύει μια γενική ηλικία συνταξιοδότησης των 67 ετών (ή των 62 ετών με εισφορές 40 ετών). Δεδομένων των δυσμενών δημογραφικών εξελίξεων για την Ελλάδα, δεν θα πρέπει να επανεισαχθούν εξαιρέσεις από αυτούς τους καθολικούς κανόνες».

Οι επικουρικές συντάξεις θυσία στο βωμό του Ταμείου Ανάκαμψης

Έτσι ο Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Πάνος Τσακλόγλου μιλώντας στη Βουλή στις 11 Μαρτίου 2021 και αναφερόμενος στην επικουρική ασφάλιση είπε χαρακτηριστικά «πως αν το σύστημα δεν αλλάξει, τότε όχι απλώς πηγαίνουμε προς τον βράχο αλλά γκαζώνουμε προς αυτόν» (real.gr  11/3/2021) δίνοντας το εναρκτήριο λάκτισμα για αλλαγές στο ασφαλιστικό που δεν πρόκειται να περιοριστούν μόνο στις επικουρικές συντάξεις αλλά θα καλύψουν όλα το φάσμα του ασφαλιστικού. Στο πλαίσιο αυτό αναμένεται άμεσα η ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της παραπάνω υπ΄ αρίθμ.   2020/1512   Απόφασης του Συμβουλίου ΕΕ για αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ενώ δεν αποκλείεται το παζλ των αλλαγών να συμπληρωθεί και με μείωση κατά 20% των κύριων και επικουρικών συντάξεων κατ΄ εντολήν  των Βρυξελλών προκειμένου να εγκριθεί το ελληνικό εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και η συνακόλουθη αποδέσμευση των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης.

Και όλα αυτά στη γραμμή Σόιμπλε ο οποίος καλεί τα κράτη της ΕΕ να σφίξουν το ζωνάρι και να περιορίσουν τα ελλείμματα και τα χρέη τα οποία έχουν σωρευθεί λόγω πανδημίας (in.gr 7/2/2021).

Σημειωτέον ότι ο Π. Τσακλόγλου στην παραπάνω  σχετική παρέμβασή του-παρουσίαση για το συνταξιοδοτικό αναφέρθηκε με νόημα στην «Υψηλή συνταξιοδοτική δαπάνη» και στις «Υψηλές μεταβιβάσεις από τον προϋπολογισμό» για να συμπληρώσει ότι στη σχεδιαζόμενη μεταρρύθμιση των επικουρικών συντάξεων μεταξύ άλλων «αντί οι εισφορές των νέων να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται» (Ανακοίνωση Τύπου Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων https://www.taxheaven.gr 11/3/2021).

Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον.