Από: newsbreak.gr
Το πρόγραμμα είναι σημαντικό για την αναβάθμιση και μελλοντική εξέλιξη της εθνικής ναυτικής ισχύος για τις επόμενες δεκαετίες και με σημαντικές γεωπολιτικές, βιομηχανικές και οικονομικές διαστάσεις.
Ως σήμερα φαίνεται ότι η γεωπολιτική διάσταση καθοδηγεί την υλοποίηση του προγράμματος, καθώς η σύναψη συμμαχιών αποτελεί ζητούμενο στη νέα φάση όπου έχει εισέλθει ο ελληνοτουρκικός ανταγωνισμός, η κατάληξη του οποίου, αν είναι αρνητική για τη χώρα μας, θα σημάνει και τη γεωπολιτική έκλειψή της.
Όμως, αυτή η μονοδιάστατη προσέγγιση μετατρέπεται σε τροχοπέδη, αφού η χωρίς χρονοδιάγραμμα και χωρίς συγκεκριμένο πλαίσιο αναφοράς υποβολή των προτάσεων των ενδιαφερόμενων προμηθευτών – χωρών δεν επιτρέπει την έναρξη μιας διαδικασίας συστηματικής αξιολόγησης που θα οδηγήσει στη λήψη της τελικής απόφασης.
Καθώς λόγω της οικονομικής κρίσης έχει ήδη απολεσθεί πολύτιμος χρόνος, οι περαιτέρω καθυστερήσεις λόγω της προαναφερθείσας μονοδιάστατης προσέγγισης επιτείνουν το πρόβλημα.
Ας μην ξεχνάμε ότι το βαθύτατο αρνητικό αποτύπωμα της οικονομικής κρίσης στις Ένοπλες Δυνάμεις, και κατ’ επέκταση στην αποτρεπτική ικανότητα της χώρας, ερμηνεύθηκε από την Τουρκία ως «παράθυρο ευκαιρίας» για την επίτευξη με επιθετικό τρόπο των γεωπολιτικών στοχεύσεών της. Κατά συνέπεια, όσο περισσότερο καθυστερούμε να αποκαταστήσουμε τον συσχετισμό ισχύος τόσο «τροφοδοτούμε» τον τουρκικό επεκτατισμό.
Εξ ορισμού, κάθε πρόγραμμα προμήθειας αμυντικού υλικού έχει επιχειρησιακές – τεχνικές, γεωπολιτικές (οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ίσως ενθυμούνται τη «διπλωματία των εξοπλισμών»), οικονομικές και βιομηχανικές διαστάσεις.
Το Πολεμικό Ναυτικό απέστειλε Letter of Request (LOR) στις ΗΠΑ προκειμένου να λάβει με τον πιο επίσημο τρόπο το σχέδιο προσφοράς για τις αμερικανικές φρεγάτες MMSC, ενώ η απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης αναμένεται τον Μάιο.
Τέσσερις διαστάσεις
- Η σημασία της βιομηχανικής διάστασης είναι εύκολα αντιληπτή. Η ανάληψη έργου από την εγχώρια βιομηχανική και τεχνολογική βάση αυξάνει την επιστροφή της επένδυσης, επιδρά θετικά στην απασχόληση και δημιουργεί τις βάσεις για ανάπτυξη εγχώριων δυνατοτήτων που μειώνουν την εξάρτηση από ξένους προμηθευτές, ενισχύουν την ασφάλεια εφοδιασμού και υπό προϋποθέσεις επιτρέπουν την αυτόνομη ή μέσω συμπράξεων εμπορική δραστηριοποίηση στην παγκόσμια αγορά.
- Το κόστος (προμήθειας και κύκλου ζωής) είναι επίσης σημαντική διάσταση, καθώς οι οικονομικοί πόροι, ιδιαίτερα στην κατάσταση που βρίσκεται σήμερα η χώρα μας, είναι περιορισμένοι. Ενας άλλος λόγος που επιβάλλει την προσπάθεια συγκράτησης του κόστους είναι και το παγκοσμίως συνεχώς αυξανόμενο κόστος των οπλικών συστημάτων, απόρροια εξεζητημένων προδιαγραφών, μακρού χρόνου σχεδίασης, ανάπτυξης και δοκιμών και τελικά χαμηλού ρυθμού παραγωγής που ανατροφοδοτεί την αύξηση του κόστους.
- Σε ό,τι αφορά τη γεωπολιτική διάσταση, η εμπειρία από την προηγούμενη εικοσαετία δείχνει ότι η «επιστροφή» για τη χώρα ήταν γενικά μικρότερη της αναμενόμενης.
- Τέλος σε ό,τι αφορά την επιχειρησιακή – τεχνική διάσταση είναι αυτονόητο ότι η χώρα θα πρέπει να προμηθευτεί το οπλικό σύστημα που ικανοποιεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό τις επιχειρησιακές – τεχνικές απαιτήσεις του Π.Ν., ειδάλλως δεν υφίσταται νομιμοποιητική βάση για την υλοποίηση της προμήθειας.
Κρίσιμη αξιολόγηση
Κατά συνέπεια η βάση του όλου «οικοδομήματος» είναι η αξιολόγηση σε ποιο βαθμό κάθε πρόταση ικανοποιεί τις επιχειρησιακές και τεχνικές προδιαγραφές του χρήστη για το προς προμήθεια υλικό. Η εν λόγω διαδικασία είναι αυστηρά τεχνοκρατική και αποτελεί ευθύνη και καθήκον των στελεχών του Π.Ν. στα οποία θα ανατεθεί να το εκτελέσουν.
H συστηματική αξιολόγηση νομικά δεσμευτικών προσφορών μπορεί να λάβει χώρα μόνο στο πλαίσιο μιας διαγωνιστικής διαδικασίας με συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και επί τη βάσει των επιχειρησιακών – τεχνικών προδιαγραφών του χρήστη.
Σημαντικό όφελος που θα προκύψει από την προαναφερθείσα διαδικασία θα είναι και η επιβαλλόμενη από τον ανταγωνισμό συμπίεση του κόστους. Η διαγωνιστική διαδικασία δεν περιορίζει τις δυνατότητες επιλογής της κυβέρνησης, καθώς στην τελική επιλογή θα συνεκτιμηθούν, όπως είναι η πάγια πρακτική, τα γεωπολιτικά και βιομηχανικά οφέλη.
Επτά προσφορές από επτά χώρες
Προτάσεις για το πρόγραμμα των νέων φρεγατών έχουν υποβληθεί από τους ακόλουθους υποψηφίους:
- Η γαλλική κρατική εταιρία Naval Group μετά την αρχική προσφορά δύο φρεγατών τύπου Belh@rra στη τιμή των 3,9 δισ. ευρώ (3,2 δισ. το κόστος των πλοίων και 680.000.000 ευρώ το κόστος χρηματοδότησης), συμπεριλαμβανομένων όπλων, συστημάτων μάχης και εν συνεχεία υποστήριξης, επανήλθε με νέα προσφορά για τέσσερις μονάδες περίπου στην ίδια τιμή.
- H αμερικανική Lockheed Martin προσφέρει τέσσερα MMSC (Multi-Mission Surface Combatant: μονάδα μάχης επιφανείας πολλαπλών αποστολών) σε τιμή περί τα 4 δισ. ευρώ (τιμή πλατφόρμας περί τα 550.000.000 ευρώ), συμπεριλαμβανομένων όπλων, συστημάτων μάχης και εν συνεχεία υποστήριξης.
- Η γερμανική Thyssen Krupp Marine Systems προσφέρει τέσσερις φρεγάτες τύπου MEKO A-200 στην τιμή των 550.000.000-700.000.000 ευρώ ανά μονάδα συμπεριλαμβανομένων όπλων, αισθητήρων και συστημάτων μάχης ή εναλλακτικά τον μεγαλύτερου εκτοπίσματος τύπο A-300 (πιθανότατα σε αυξημένη τιμή).
- Η βρετανική Babcock προσφέρει τέσσερις φρεγάτες Arrowhead 140 / Type 31 (όπως έχει τυποποιηθεί η έκδοση του Βασιλικού Ναυτικού) στην τιμή των 500.000.000-550.000.000 ευρώ ανά μονάδα. Στόχος του υπουργείου Αμυνας της Βρετανίας είναι το μοναδιαίο κόστος της Type 31 να μην υπερβεί τα 250.000.000 λίρες (περίπου 280.000.000 ευρώ), στο οποίο θα προστεθεί το κόστος του εξοπλισμού που θα προμηθευτεί απευθείας η κυβέρνηση (GFE: Government Furnished Equipment).
- Η ολλανδική Damen προσφέρει τέσσερις φρεγάτες SIGMA 11515HN σε τιμή μικρότερη των 550.000.000 ευρώ ανά μονάδα, συμπεριλαμβανομένης και ολοκληρωμένης λογιστικής υποστήριξης (ILS: Integrated Logistic Support) για την αρχική επιχειρησιακή αξιοποίηση των πλοίων.
- Στοιχεία για την ισπανική πρόταση, που περιλαμβάνει τη φρεγάτα F110 της Navantia (πέντε εκ των οποίων έχουν παραγγελθεί για το ναυτικό της Ισπανίας), δεν έχουν γίνει γνωστά. Το ίδιο ισχύει και για την περίπτωση της Ιταλίας.